UWAGI DO PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA ZMIENIAJĄCEGO ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE WYKROCZEŃ, ZA KTÓRE STRAŻNICY STRAŻY GMINNYCH SĄ UPRAWNIENI DO NAKŁADANIA GRZYWIEN W DRODZE MANDATU KARNEGO Lp. Uwaga Podmiot zgłaszający Stanowisko DAiN 1. Wskazane byłoby uzupełnienie OSR o informację, jaki jest oczekiwany spadek wniosków o ukaranie kierowanych do sądu przez straże gminne Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów Nie jest możliwe określenie spadku wniosków o ukaranie kierowanych do sądu przez straże gminne, m.in. z uwagi na fakt, że wykroczenia ujęte w rozporządzeniu nie są jedynymi, za które straż może kierować wnioski o ukaranie. Z całą pewnością, jeśli strażnik stwierdzi, że w danej okoliczności wystarczające jest nałożenie mandatu karnego, nie będzie kierował wniosku o ukaranie do sądu. Przykładowo w 2007 roku straże nałożyły 624 189 mandatów, a skierowały 51 627 wniosków o ukaranie do sądów. Natomiast w 2008 roku straże nałożyły 897 682 mandatów i skierowały 65 963 wniosków o ukaranie do sądu. Rozszerzenie katalogu wykroczeń, za które strażnicy miejscy są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego o wykroczenia określone w projekcie pozwoli na lepszą i skuteczniejszą realizację zadań straży w zakresie utrzymania porządku publicznego 1
2. W związku z faktem, że przedmiotem ochrony wykroczenia opisanego w art. 76 Kodeksu wykroczeń jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym, nakładanie grzywny za to wykroczenie wykracza poza ustawowe uprawnienie straży i nie może być wymienione w 2 projektu 3. W przypadku 14 wykroczeń alternatywnie przewidziane są różne kary, a w szczególności grzywny, aresztu lub ograniczenia wolności. Proponuje się rozważyć, czy co do zasady organem właściwym do wyboru kary nie powinien być sąd. Pozostawienie możliwości wyboru kary strażnikowi budzi wątpliwości. Problem ten nie został omówiony w uzasadnieniu. Minister Sprawiedliwości RCL oraz na odciążenie sądów poprzez ograniczenie liczby wpływających do nich drobnych spraw, o często niskiej szkodliwości społecznej, co jest również korzystne z ekonomicznego punktu widzenia. Regulacja dotycząca postępowania mandatowego zawarta w dziale IX rozdziale 17 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia nie wyłącza możliwości karania w drodze mandatu karnego za wykroczenia zagrożone karą aresztu lub ograniczenia wolności. Ustawa wyraźnie i w sposób wyczerpujący wskazuje w art. 96 2 w jakich przypadkach stosowanie postępowania mandatowego jest niedopuszczalne, a mianowicie wyklucza nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego, gdy: - należałoby orzec środek karny, - istnieje tzw. idealny zbieg przestępstwa i wykroczenia, -ma miejsce zbieg przepisów ustawy, a w zakresie nie wszystkich naruszonych przepisów postępowanie mandatowe jest 2
dopuszczalne. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia nie pozbawia również żadnej z grup funkcjonariuszy organów uprawnionych do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego (jak np. straż miejska) możliwości prowadzenia postępowania mandatowego w sprawach o wykroczenia, które zagrożone są inną karą niż grzywna. Art. 95 4 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wyraźnie statuuje kryteria w oparciu o które ustala się katalog wykroczeń, co do których funkcjonariusze określonego organu, innego niż Policja ( np. straży miejskiej) mogą stosować postępowanie mandatowe, i są to: konieczność zapewnienia szybkiej reakcji na fakt popełnienia wykroczenia oraz potrzeba należytej ochrony dóbr szczególnie narażonych na naruszenia ze strony sprawców wykroczeń. Ponadto obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 17 listopada 2003 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz.U. Nr 208, poz. 2026, z późn.zm.) uprawnia strażników miejskich do prowadzenia postępowania mandatowego 3
4. Proponuje się wyjątkowo nie podawać wyliczenia jednostek redakcyjnych w formie łącznej, ale wymienić je enumeratywnie (pkt 1, 2, 3), w celu uniknięcia niezamierzonego upoważnienia strażników do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego w przypadku nowelizacji jednej z ustaw powołanych w rozporządzeniu 5. Treść uzasadnienia w części dotyczącej art. 65 1 k.w. wymaga przeredagowania. Treść zdania trzeciego w obecnej formie odnosi się do strażników zamiast do osób popełniających wykroczenia. Proponuje się również zmianę redakcji uzasadnienia w części dotyczącej art. 91 i art. 162 1 k.w. RCL RCL również w sprawach o wykroczenia zagrożone karą aresztu bądź ograniczenia wolności. A dotyczy to m.in. wykroczeń określonych w art. 51 1, art. 63a 1, art. 72, art. 82 1, czy też art. 84 Kodeksu wykroczeń. Należy także podkreślić, iż strażnik zawsze ma możliwość odstąpienia od ukarania sprawcy w drodze mandatu i złożenie wniosku o ukaranie do sądu, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem i okolicznościami popełnionego wykroczenia. Proponuje się w następujący sposób zmienić uzasadnienie do art. 65 1 k.w: Legitymowanie jest podstawową czynnością wykonywaną przez strażnika po ujawnieniu popełnienia wykroczenia. W celu podjęcia dalszych właściwych działań niezbędne jest sprawdzenie dokumentów m.in. sprawcy wykroczenia. Niestety, strażnicy często są wprowadzani w błąd, osoby legitymowane nie okazują dokumentów lub też podają fałszywe dane. 4
Nie jest do końca jasne w jakim zakresie powinna nastąpić zmiana redakcji uzasadnienia do art. 162 1 k.w. Proponuje się zatem następujące brzmienie: art. 162 1 k.w. Obecnie strażnicy posiadają uprawnienie do nakładania mandatów za wykroczenia popełnione z art. 153 k.w., zgodnie z którym: Kto to w nienależącym do niego lesie: 1)wydobywa żywicę lub sok brzozowy, obrywa szyszki, zdziera korę, nacina drzewo lub w inny sposób je uszkadza, 2)zbiera mech lub ściółkę, 3)zbiera gałęzie, korę, wióry, trawę, wrzos, szyszki lub zioła albo zdziera darń, 4)zbiera grzyby lub owoce leśne w miejscach, w których jest to zabronione, albo sposobem niedozwolonym, podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany. Natomiast znacznie większym problemem jest nagminne wyrzucanie śmieci, złomu i innych nieczystości w lesie, które to czynności stypizowane są w art. 162 1 Kodeksu wykroczeń. Z uwagi na fakt, że na terenach gmin znajdują się lasy, które podlegają stałemu zanieczyszczaniu, uprawnienie strażników do karania z ww. podstawy jest uzasadnione. 5
Tym samym szybsze sankcje za popełnione wykroczenie mogłyby ograniczyć występowanie zjawiska. Uprawnienie zmniejszyłoby także liczbę spraw kierowanych do sądów. Podobną propozycję sformułowali również komendanci straży miejskich miast zrzeszonych w Unii Metropolii Polskich. art. 91 k.w. Uwaga bezprzedmiotowa, w związku z uwzględnieniem uwagi Prezydent m. st. Warszawy. 6. Proponuje się również dodanie art. 50 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, ze względu na powiązanie tego przepisu z art. 48. Oba przepisy odnoszą się do sytuacji zagospodarowania pojazdów wycofanych z eksploatacji w sposób niezgodny z przepisami tej ustawy. Biorąc pod uwagę fakt, że odnotowuje się wiele przypadków demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji poza stacjami demontażu, a więc wydaje się oprócz wojewódzkich inspekcji ochrony środowiska, również straż gminna powinna posiadać uprawnienia do nakładania mandatów karnych w ww. zakresie. Minister Środowiska 6
7. Proponuje się dodanie kolejnego punktu w brzmieniu art. 73, art. 74 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Dodanie tego punktu pozwoli na zwiększenie kontroli nad nieprawidłowym postępowaniem użytkowników sprzętu ze zużytym sprzętem elektronicznym i elektrycznym oraz pozwoli na poprawę funkcjonowania systemu zbierania zużytego sprzętu w kraju. Minister Środowiska UWAGI ZGŁOSZONE PRZEZ PREZYDENT m.st. WARSZAWY Lp. Uwaga Stanowisko DAiN 1. Przewiduje się w projekcie dodanie w 2 ust. 1 pkt 1 dodanie art. 91 Kodeksu wykroczeń. natomiast to wykroczenie zostało już ujęte w 2 ust. 2 2. W projekcie dodaje się cały art. 143 Kodeksu wykroczeń, ale 2 dotyczy orzekania środka karnego. Proponuje się uwzględnić uwagę Prezydent m.st. Warszawy i zrezygnować z dodania art. 91 w 2 ust. 1 pkt 1. Proponuje się uwzględnić uwagę Prezydent m.st. Warszawy i pozostawić jedynie art. 143 1 Kodeksu wykroczeń. 7