KARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodna z 1907/2006/EC ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A. Wersja 1 Data sporządzenia/ Data aktualizacji 18.04.2008 1 Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa Nazwa Handlowa Nazwa Zwyczajowa Synonimy Wzór chemiczny Zastosowanie Nazwa Przedsiębiorstwa Adres przedsiębiorstwa AdBlue roztwór mocznika 32,5% karbamid, dwuamid karbonylu, dwuamid kwasu węglowego CH4N2O Roztwór mocznika 32,5% stosowany jest w technologii oczyszvczania spalin w silnikach Diesla, jako źródło amoniaku reduktora tlenków azotu. Zakłady Azotowe Puławy S.A. Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13 Telefon przedsiębiorstwa Email osoby sporządzajacej Kartę Charakterystyki Telefon alarmowy (081) 565 20 00 24/24 h 7/7 dni 2 Identyfikacja zagrożeń 24110 Puławy POLSKA tel.: (081) 886 34 31;(081) 565 30 00 fax.: (081) 565 28 56 dwoszczek@azoty.pulawy.pl Klasyfikacja substancji/ preparatu Roztwór mocznika nie występuje w wykazie substancji niebezpiecznych. Zagrożenia dla środowiska Zagrożenia dla Zdrowia Człowieka Nie dotyczy. Przy obchodzeniu się z tym produktem należy zwrócić uwagę na następujące aspekty: inne Kontakt ze skórą Kontakt z oczami Połknięcie Wdychanie Efekty długoterminowe Palność, ogrzewanie, wybuchowość Dłuższy kontakt może spowodować podrażnienie skóry. Dłuższy kontakt może spowodować podrażnienie oczu. Połknięcie większych ilości (powyżej 141 cm 3 roztworu) prowadzi do dolegliwości żołądkowojelitowych. Przy przechowywaniu w zbiornikach zamkniętych nad powierzchnią roztworu może znajdować się amoniak w niewielkim stężeniu. Nie są znane żadne skutki ujemne. 3 Skład i informacja o składnikach Niebezpieczne składniki Nazwa chemiczna nr. CAS nr WE skład % (w/w) Symbole zagrożenia Zwroty R Składniki: Nazwa chemiczna nr. CAS nr WE skład % (w/w) Symbole zagrożenia Mocznik 57136 2003155 32,5 Nr WE oznacza numer EINECS lub ELINCS Zwroty R ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 1
4 Pierwsza pomoc Informacje ogólne Inhalacja Połknięcie Skóra Oczy Wyposażenie miejsca pracy 5 Postępowanie w przypadku pożaru Odpowiednie środki gaśnicze Nieodpowiednie środki gaśnicze Szczególne zagrożenia spowodowane przez substancję lub preparat, ich produkty rozkładu lub uwalniające się gazy Szczególne środki ochrony Dodatkowe informacje Usunąć poszkodowanego z zagrożonego terenu. Postępować jak przy połknięciu. Podać wodę do wypicia. Udzielić pomocy lekarskiej jeśli została połknięta większa ilość mocznika. Umyć skażone miejsce wodą. Przemyć oczy dużą ilością wody przez co najmniej 10 minut. Jeśli podrażnienie nie ustępuje zapewnić pomoc medyczną. W miejscu pracy powinien być łatwy dostęp do bieżącej wody. Stosować sprzęt ochrony indywidualnej. Produkt niepalny. W przypadku pożaru stosować środki gaśnicze odpowiednie dla palących się materiałów. Brak przeciwskazań. Nie tworzy mieszanin wybuchowych z powietrzem. W normalnych warunkach substancja niepalna. Produkty termicznego rozkładu: w temperaturze 133160 O C: biuret, amoniak; w temp 160190 O C: kwas cyjanurowy, amoniak, dwutlenek wegla. Unikać wdychania oparów. Przy gaszeniu pożaru może uwalniać się amoniak. Nie dopuścić do przedostania się produktu do kanałów ściekowych. Jeśli woda zawierająca rozpuszczony produkt dostanie się do kanałów ściekowych powiadomić odpowiednie służby. 6 Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Środki ochrony osobistej Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Metody oczyszczania Stosować odzież ochronną i rękawice robocze. Zachować ostrożność aby uniknąć zanieczyszczenia wód lub kanałów ściekowych i powiadomić odpowiednie organy władzy w przypadku przypadkowego ich zanieczyszczenia. Rozlany roztwór mocznika można absorbować ziemią, piaskiem, trocinami a te zebrać i umieścić w opakowaniach (np. bębny, skrzynie z tworzywa sztucznego). Dodatkowe informacje Uwaga: patrz w pkt. 8 środki ochrony indywidualnej oraz do pkt. 13 postępowanie z odpadami 7 Postępowanie z substancją i jej magazynowanie Postępowanie z substancją/preparatem Wymaga ostrożnego obchodzenia się podczas załadunku i rozładunku aby unikać rozlania. Magazynowanie: Specyficzne zastosowania Dla uniknięcia krystalizacji lub hydrolizy w roztworze mocznika zaleca się składowanie w normalnych warunkach (optymalnie do 25 o C). Roztwór mocznika można przechowywać w zbiornikach bezciśnieniowych i pojemnikach o dowolnej pojemności. Zbiorniki i pojemniki z roztworem mocznika powinny być szczelnie zamknięte i zabezpieczone przed rozlaniem. Chronić przed silnym nasłonecznieniem. Przechowywać w chłodnych, suchych i dobrze wentylowanych pomieszczeniach w zakresie temperatur: 11 o C do 30 o C. Temperatura przechowywania powyżej 11 o C jest zalecana aby uniknąć krystalizacji (temperatura krystalizacji roztworu 32,5% do 11,5 o C). Brak. Opakowania Roztwór mocznika należy napełniać w cysterny samochodowe, kolejowe lub jednotonowe zbiorniki z tworzyw sztucznych (IBC). Zbiorniki powinny być wykonane z materiałów dopuszczonych przez normę DIN 70070 do kontaktu z AdBlue. Dla roztworów mocznika 32,5% odpowiednie są zbiorniki wykonane ze stali stopowych, tworzyw sztucznych (polietylen, polipropylen, izobutylen, fluoroetylen, Vinton) oraz zbiorniki metalowe z wykładziną z odpowiednich tworzyw sztucznych. Nie są odpowiednie miedź, stopy zawierające miedź oraz stale niestopowe i ocynkowane. Przed załadunkiem zbiorniki i pojemniki powinny zostać wypłukane wodą zdemineralizowaną chyba, że są one przeznaczone tylko do roztworu AdBlue i nie miały kontaktu z innymi substancjami mogącymi być źródłem zanieczyszczenia. Przy załadunku roztworu AdBlue należy zachować szczególną ostrożność w celu uniknięcia zanieczyszczenia produktu. Uwaga. Patrz pkt. 10 Stabilność i reaktywność ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 2
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 3
8 Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej Wartości graniczne narażenia Kontrola narażenia Kontrola narażenia w miejscu pracy Substancja o słabo wyczuwalnym zapachu amoniaku. Zapewnić odpowiednią wentylację. Zapewnić odzież ochronną oraz myjki oczu w miejscach gdzie możliwy jest kontakt dużej ilości roztworu mocznika ze skórą i oczami. Unikać nadmiernego rozlania roztworu mocznika, zainstalować miejscową wentylację wyciągową w miejscach gdzie jest to możliwe. Ochrona indywidualna dróg oddechowych skóry rąk oczu i twarzy Kontrola narażenia środowiskowego Unikać rozlania dużej ilości roztworu mocznika. Podczas pracy stosuje się standardową odzież ochronną. Podczas pracy z mocznikiem można stosować rękawice robocze. W razie nadmiernego rozlania roztworu mocznika stosować szczelne gogle ochronne oraz odzież i rękawice ochronne. 9 Właściwości fizyczne i chemiczne Postać Barwa Zapach Próg wyczuwalności zapachu Masa cząsteczkowa ph Temperatura wrzenia Temperatura krzepnięcia Temperatura topnienia Temperatura zapłonu Palność właściwości wybuchowe Temperatura samozapłonu Temperatura rozkładu Dolna granica wybuchowości Górna granica wybuchowości Właściwości utleniające temperatura przemiany, punkt krytyczny Gęstość względna ciecz barwa przeźroczysta lub lekko żółta słabo wyczuwalny zapach amoniaku 60,06 max 10 110 O C 11,5 w normalnych warunkach substancja niepalna brak danych Gęstość Ciecz Gaz 1,0871,093 g/cm3 Prężność par w temperaturze 20 C Gęstość par Rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych Współczynnik podziału oktanolwoda Lepkość Rozpuszczalność w wodzie inne informacje brak danych całkowicie rozpuszczalny w temp 20 o C ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 4
10 Stabilność i reaktywność Stabilność Warunki, których należy unikać Czynniki, których należy unikać Niebezpieczne produkty rozkładu 11 Informacje toksykologiczne Toksokinetyka, metabolizm i rozmieszczenie Działanie ostre Stabilny w warunkach normalnych. Przy temperaturze poniżej 11,5 O C roztwór mocznika krystalizuje. Przy temperaturze powyżej 30 O C mocznik może ulegać powolnemu rozkładowi. Brak przeciwskazań. Podczas ogrzewania roztwór mocznika rozkłada się wydzielajac amoniak. (wyniki badań podano dla 100% roztworu mocznika) Patrz rozdział 2. Brak danych. Nazwa składnika Test Gatunek Droga podania Rezultat LD 50 szczur doustnie 14300 mg/kg mocznik LD 50 mysz doustnie 11500 mg/kg LD 50 owca doustnie 510 mg/kg LD 50 świnia doustnie 16000 mg/kg Działanie drażniące Działanie uczulające Toksyczność dawki powtórzonej Działanie rakotwórcze Działanie mutagenne Szkodliwe działanie na rozrodczość Inne 12 Informacje ekologiczne Nazwa składnika mocznik Mobilność Trwałość i zdolność do rozkładu Zdolność do biokumulacji Ekotoksyczność Inne szkodliwe skutki działania 13 Postępowanie z odpadami Środki ostrożności Nie występuje w wykazie substancji o działaniu rakotwórczym. Brak informacji o działaniu mutagennym i embiotoksycznym. U pracowników narażonych na działanie roztworu mocznika nie stwierdzono przypadków zatruć lub chorób zawodowych. (wyniki badań podano dla 100% roztworu mocznika) Test Leuciscus idus Rasbora heteromorpha Lebistes reticulatus Channna punctatus Colisa fasciatus Okres 96 godzin 96 godzin 96 godzin 24 godzin 30 dni Rezultat LC 50 >6810 mg/l LC 50 >12000 mg/l LC 0 >17500 mg/l, LC 100 >27500 mg/l LC 0 >25000 mg/l LC 0 >2500 mg/l Dość duża szybkość rozprzestrzeniania się ze względu, że jest to ciecz. Roztwór mocznika ulega rozkładowi pod wpływem wody, a następnie biodegradacji pod wpływem bakterii i grzybów. Nie akumuluje się. Sposób postępowania z odpadami powinien odbywać się zgodnie z obowiązującymi w przedsiębiorstwie i kraju przepisami. Metody unieszkodliwiania Kod odpadu Metody unieszkodliwiania opakowań Rozlany roztwór mocznika można absorbować ziemią, piaskiem, trocinami, a te należy zebrać do skrzyń, bębnów. Rozlany roztwór stosować jako nawóz. Uwaga. Patrz pkt. 7 Postępowanie z substancją i jej magazynowanie ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 5
14 Informacje o transporcie Produkt nie jest klasyfikowany jako materiał niebezpieczny w transporcie. Przepisy dotyczące przewozu Numer ONZ (UN) Właściwa nazwa przewozowa Klasa Grupa opakowaniowa Etykieta Informacje dodatkowe 15 Informacje dotyczące przepisów prawnych Informacje z Etykiety Symbole niebezpieczeństwa Zwroty R i S Ustawa z dn. 11.I.2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz. 84 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 201, poz. 1674), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002r. w Inne wymagania sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833), Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. 16 Inne informacje Zwroty R Zwroty S Symbole Szkolenia: Data sporządzenia 18.04.2008 Data aktualizacji Źródła danych Przegląd Pożarniczy Nr 8 z 1970r KGSP Warszawa Biuletyn Informacyjny B z 1967r KGSP Warszawa T. Zalotów Moskwa 1963r Warszawa S. Maciaszek WNT 1967r Mocznik IUCLID Dataset IEOCD (Organizacja współpracy Gospodarczej i Rozwoju) 18.02.2000 UNEP Publications mocznik Dokonane zmiany UWAGA Informacje przedstawione w niniejszym dokumencie są oparte na aktualnym stanie naszej wiedzy i doświadczenia. Nie stanowią gwarancji właściwości produktu, ani specyfikacji jakościowej i nie mogą być podstawą reklamacji. Wykorzystanie podanych informacji, jak i stosowanie produktu nie jest kontrolowane przez producenta, zatem nie możemy przyjąć żadnej odpowiedzialności za obrażenia lub straty materialne z tego wynikające. Odbiorca produktu jest zobowiązany do przestrzegania obowiązujących przepisów i postanowień na własną odpowiedzialność. ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 6
ZAKŁADY AZOTOWE PUŁAWY S.A 7