Tematy maturalne z języka polskiego - egzamin ustny 2013r. LITERATURA 1. Polemiki bohaterów literackich. Przedstaw przedmiot i formę polemik, odwołując się do testów literackich z różnych epok. 2. Literackie obrazy bohaterów w sutannie i habicie. Przedstaw, odwołując się do 3. Konflikt pokoleń w literaturze. Omów temat, odwołując się do utworów i manifestów programowych. 4. Literackie obrazy zniewolenia człowieka w systemie totalitarnym. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 5. Wybitni ludzie Torunia i regionu. Przedstaw wybrane sylwetki, odwołaj się do tekstów literackich, publicystycznych, samodzielnie zgromadzonych materiałów. 6. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w życiu postaci literackich. Omów, odwołując się do wybranych utworów. 7. Doświadczenie Holokaustu pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów problem, analizując wybrane utwory. 8. Przedstaw i zinterpretuj literackie portrety ukochanych kobiet w twórczości różnych epok. 9. Dekalog bohaterów Josepha Conrada. Interpretując wybrane utwory, scharakteryzuj i oceń kanon moralny w nich zawarty. 10. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 11. Niewłaściwe wybory, fałszywe kroki, błędy. Oceń, jakie były ich konsekwencje i jak rzutowały na życie bohaterów wybranych utworów. 12. Odwołując się do Biblii i mitologii starożytnych, przedstaw znaczenie motywu snu. 13. Małżeństwo w literaturze. Zaprezentuj różne kreacje, odwołaj się do przykładów z różnych epok. 14. Bohater dotknięty szaleństwem. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 15. Słynne spory literackie. Omów ich wpływ na rozwój literatury, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok. 16. Polskie obyczaje szlacheckie i ludowe. Ukaż ich obraz w literaturze różnych epok. 17. Bohater w poszukiwaniu swego miejsca w społeczeństwie. Omów problem, odwołując się do 18. Odwołując się do wybranych przykładów, porównaj różne ujęcia i funkcje motywu teatru w literaturze. 19. Postaci historyczne jako bohaterowie literatury. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych utworach z różnych epok. 20. Rola tytułu i motta w interpretacji utworu literackiego. Omów problem i zilustruj wybranymi przykładami. 21. Przeanalizuj różne sposoby wykorzystania motywu apokalipsy w wybranych utworach literatury XX w. 22. Młodość i wiek dojrzały. Odwołując się do utworów z wybranych epok, przedstaw różne ujęcia motywu. 23. Motyw franciszkański w literaturze. Omów jego funkcję i sposób funkcjonowania w utworach różnych epok. 24. Porównaj różne ujęcia motywu artysty w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów z różnych epok. 25. Wielkie monologi w literaturze. Przedstaw ich wpływ na charakterystykę postaci, analizując i interpretując wybrane teksty różnych epok. 26. Znaczenie tradycji w życiu narodu. Przedstaw problem w oparciu o wybrane utwory różnych epok.
27. Motyw winy i odkupienia w literaturze. Przedstaw różnorodne ujęcia, odwołując się do 28. Przedstaw różne sposoby pokazywania konfliktów pokoleniowych w wybranych utworach literackich. 29. Groteska jako kategoria estetyczna. Zaprezentuj jej różnorodne funkcje w wybranych dziełach literackich XX w. 30. Podróż jako doświadczenie egzystencjalne. Rozwiń temat w oparciu o wybrane przykłady literackie z różnych epok. 31. Wieś i miasto. Przedstaw artystyczną rolę tych motywów w wybranych utworach XIX i XX w. 32. Kim jest poeta? Porównaj różne koncepcje, odwołując się do wybranych utworów i programów literackich. 33. Literatura małych ojczyzn. Przedstaw jej specyficzny charakter i rolę na podstawie 34. Omów różne sposoby funkcjonowania tradycji romantycznej w wybranych utworach literatury XX w. 35. Różne oblicza Boga w wybranych utworach literatury XX w. Zaprezentuj i porównaj. 36. Portret Sarmaty w literaturze baroku i oświecenia. Porównaj sposoby przedstawienia, analizując wybrane przykłady. 37. Różne ujęcia motywu dojrzewania w literaturze. Zaprezentuj, odwołując się do 38. Przedstaw różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w wybranych utworach literatury polskiej. 39. Przedstaw różnorodne ujęcia motywu utopii w wybranych utworach literackich. 40. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 41. Różne sposoby funkcjonowania postawy prometejskiej. Omów, analizując wybrane przykłady. 42. Literatura faktu. Dokonaj analizy i interpretacji tego zjawiska XX wieku na wybranych przykładach. 43. Moralna refleksja na temat źródeł zła. Omów problem odwołując się do wybranych 44. Literatura utylitarna czy sztuka dla sztuki? Przedstaw, jakich wyborów dokonywali twórcy różnych epok. 45. Ukaż żywotność motywów antycznych w poezji współczesnej i wskaż jej przyczyny. 46. Zaprezentuj różne oblicza władców i polityków w utworach literackich. 47. Być albo nie być zaprezentuj i oceń egzystencjalne wybory kilku bohaterów literackich. 48. Porównaj obraz życia polskich emigrantów zawarty w utworach literackich. 49. Absurd, parodia, karykatura jako sposób mówienia o świecie. Zaprezentuj, odwołując się do twórczości wybranych pisarzy XX wieku. 50. Między publicystyką a literaturą. Odwołując się do wybranych tekstów ( Hanny Krall, Ryszarda Kapuścińskiego), scharakteryzuj zjawisko przenikania się tych odmian pisarstwa. 51. Poszukiwanie sensu w cierpieniu. Przedstaw zagadnienie w oparciu o literaturę wybranych epok. 52. Hiob naszych czasów. Omów sposoby ujęcia motywu cierpienia w literaturze powojennej. 53. Zaprezentuj kulturotwórczą rolę Kresów na przykładzie wybranych utworów literackich. 54. Zaprezentuj i porównaj różne koncepcje szczęścia ukazane w literaturze. 55. Omów różne ujęcia motywu dzieciństwa w wybranych utworach literackich. 56. Artysta jako bohater literacki. Omów, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 57. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów, przywołując wybrane przykłady. 58. Zaprezentuj i porównaj różne sposoby wykorzystywania kategorii czasu w wybranych
utworach epickich lub/i dramatycznych. 59. Sztuka przemawiania. Scharakteryzuj i porównaj teksty różnych epok (renesans, barok, oświecenie). 60. Źródła komizmu i jego rola w utworze. Scharakteryzuj, odwołując się do wybranych 61. Przedstaw i porównaj różne sposoby kreowania postaci ojca w literaturze. 62. Opisy przyrody w utworach literackich. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw ich różnorodność i ukaż funkcje, jakie pełnią. 63. Odwzorowywanie świata, prowokacja, eksperyment artystyczny. Scharakteryzuj wybrane pozycje z najnowszej literatury polskiej. 64. Twój region w polskim życiu literackim i kulturalnym. Zaprezentuj najciekawsze zjawiska i oceń je. 65. Reportaż jako forma publicystyki literackiej. Scharakteryzuj, odwołując się do 66. Różne sposoby kreowania postaci nauczyciela w literaturze. Omów, odwołując się do 67. Państwo i władza jako temat wybranych utworów literackich. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok. 68. Na podstawie wybranych przykładów ukaż związki literatury z myślą filozoficzną. 69. Motyw zdrady w literaturze. Zaprezentuj różne ujęcia, odwołując się do wybranych 70. Czarne charaktery, sposób ich kreowania. Zaprezentuj, odwołując się do wybranych 71. Ewolucja dramatu w dziejach literatury. Przedstaw najistotniejsze kierunki przemian na wybranych przykładach. 72. Kariera sonetu w dziejach literatury. Na przykładzie wybranych wierszy ukaż różnorodność tematyki i niezmienność formy sonetu w różnych epokach. 73. Ukaż i porównaj źródła tragizmu bohatera antycznego, szekspirowskiego i romantycznego. Odwołaj sie do wybranych utworów. 74. Mity i stereotypy o Polsce i Polakach. Ukaż i oceń zjawisko, odwołując się do 75. Don Kichot na polskich drogach, czyli literackie portrety idealistów i marzycieli. 76. Aspiracje kobiety jako temat utworów literackich. Przedstaw i porównaj jego ujęcia w utworach z różnych epok. 77. Subiektywne postrzeganie świata w pamiętniku, dzienniku. Ukaż problem, odwołując się do wybranych tekstów z różnych epok. 78. Motyw przyjaźni w literaturze. Zaprezentuj, odwołując się do utworów z różnych epok. 79. Radość życia i zaduma nad jego marnością. Ukaż te motywy w dziełach wybranych twórców. 80. Obraz stalinizmu w wybranych utworach literatury polskiej. Omów, odwołując się do 81. Praca i jej rola w życiu człowieka. Zaprezentuj ten motyw, odwołując się do przykładów literackich z różnych epok. 82. Odwołując się do wybranych przykładów z kilku epok literackich, zaprezentuj różne przedstawienia i funkcje dworu szlacheckiego. 83. Poezja wiary. Odwołując się do wybranych przykładów, ukaż miejsce utworów o tematyce religijnej w literaturze XX wieku. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Biesiada i kulinaria jako przejaw życia towarzyskiego. Przedstaw, odwołując się do tekstów kultury z różnych epok. 2. Motyw femme fatale w literaturze. Przedstaw sposób prezentacji, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
3. Portret gospodarza i sposób jego kreowania w tekstach kultury różnych epok. 4. Portret pielgrzyma-tułacza w literaturze i malarstwie. Omów sposoby jego ukazania w dziełach twórców różnych epok. 5. Obraz prowincji w literaturze, malarstwie i filmie. Dokonaj analizy i interpretacji 6. Krajobrazy ojczyste. Przedstaw ich funkcje w kreowaniu świata przedstawionego w literaturze i filmie. 7. Symbol i jego rola w utworach literackich i dziełach sztuki. Porównaj, odwołując się do 8. Literackie i malarskie realizacje motywu Madonny. Porównaj na przykładzie wybranych dzieł. 9. Przedstaw różne sposoby ukazywania macierzyństwa w literaturze i sztuce. 10. Motyw stabat mater i jego różne ujęcia w literaturze i sztuce 11. Dzieło sztuki malarskiej jako inspiracja dla twórców literatury. Przedstaw problem odwołując się do 12. Motywy biblijne w literaturze i sztuce. Przedstaw, odwołując się do wybranych dzieł. 13. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw różnorodne ujęcia, odwołując się do wybranych dzieł. 14. Dziady A. Mickiewicza - tekst i jego realizacja teatralna. Porównaj, odwołując się do wybranych inscenizacji. 15. Portret filmowy i literacki bohatera. Prześledź różnice w sposobach ich kreowania na wybranych przykładach. 16. Muzyka jako inspiracja dla twórcy dzieła literackiego. Zanalizuj problem, odwołując się do 17. Przedstaw motyw tańca i jego rolę w literaturze i sztuce, zilustruj wybranymi przykładami. 18. Zaprezentuj różne sposoby kreowania postaci historycznych w wybranych dziełach sztuki i literatury. 19. Zaprezentuj i porównaj różnorodne ujęcia motywu powstańca w wybranych dziełach literatury i sztuki. 20. Powstania narodowe w literaturze i sztuce. Przedstaw różne ujęcia, odwołując się do 21. Dzieło literackie a jego realizacja teatralna. Dokonaj analizy 22. Pejzaż w literaturze i sztuce. Zaprezentuj różnorodne ujęcia i funkcje, odwołując się do 23. Proroctwo w literaturze i sztuce. Porównaj różne realizacje motywu, odwołując się do wybranych dzieł. 24. Prowokacja artystyczna w literaturze i sztuce. Omów zjawisko, odwołując się do 25. Na podstawie wybranych utworów przedstaw, jak literatura XX w. komentuje dzieła sztuki. 26. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Zaprezentuj, odwołując się do 27. Omów funkcjonowanie motywu memento mori i śmierci w literaturze i sztuce. 28. Mitologia jako inspiracja dla twórców literatury i sztuki. Zaprezentuj, odwołując się do wybranych dzieł z różnych epok. 29. Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia. Odwołując się do wybranych dzieł, wskaż podobieństwa i różnice. 30. Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce różnych epok. Zaprezentuj, odwołując się do 31. Kultura masowa a kultura elitarna. Przedstaw tę opozycję na podstawie wybranych przykładów z literatury i sztuki. 32. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj na przykładzie wybranych dzieł literackich i plastycznych. 33. Przedstaw obraz kultury żydowskiej, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 34. Przywołując wybrane dzieła, porównaj artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie.
35. Przedstaw i porównaj różnorodne ujęcia motywu diabła w literaturze i sztuce. 36. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw, odwołując się do 37. Afryka i jej mieszkańcy jako temat literatury i innych sztuk. Zaprezentuj, przywołując wybrane przykłady. 38. Symbolika stroju. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 39. Wpływ turpizmu na literaturę i malarstwo. Ukaż zjawisko, odwołując się do 40. Motyw vanitas. Przedstaw i porównaj ujęcia literackie i malarskie. 41. To samo, a nie to samo. Porównaj adaptacje filmowe różnych dzieł literatury polskiej. 42. Cztery pory roku w sztuce. Ukaż i porównaj sposób wykorzystania motywu w różnych dziełach sztuki 43. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej, omów wybrane przykłady. JĘZYK 1. Język internetu. Scharakteryzuj i oceń, dokonując analizy zgromadzonego materiału językowego. 2. Tytuły prasowe. Dokonaj analizy języka i funkcji językowych na wybranych przykładach. 3. Anglicyzmy we współczesnym języku polskim. Omów ich zasadność, poprawność i funkcje, na wybranych przykładach. 4. Funkcje stylizacji językowych w literaturze. Omów jedną z nich, odwołując się do wybranych tekstów. 5. Język przysłów polskich. Omów funkcjonowanie dawnych form językowych, na podstawie zgromadzonego materiału. 6. Język potoczny jako tworzywo literackie. Omów, odwołując się do zebranego materiału. 7. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów, odwołując się do wybranych utworów. 8. Dokonaj analizy językowej tytułów wybranych dzieł literackich. 9. Scharakteryzuj i wyjaśnij przyczyny zjawiska mody językowej, posłuż się zebranym materiałem językowym. 10. Komizm słowny, sposoby jego realizacji i funkcje w wybranych utworach. 11. Staropolska frazeologia we współczesnym języku. Zaprezentuj, wykorzystując zebrany materiał językowy. 12. Posługując się zebranym materiałem językowym, omów sposoby powstawania dowcipu językowego. 13. Odwołując się do historii języka, wyjaśnij, dlaczego polska ortografia jest tak skomplikowana. 14. Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandy politycznej. Omów, wykorzystując zgromadzony materiał językowy. 15. Perswazyjna funkcja języka w tekstach reklamowych. Omów, wykorzystując zgromadzony materiał językowy. 16. Język jako instrument walki o władzę. Zaprezentuj, odwołując się do wybranych materiałów z kampanii wyborczych. 17. W oparciu o zebrany materiał językowy, scharakteryzuj żargon uczniowski. 18. W oparciu o wybrane przykłady, scharakteryzuj zjawisko stylizacji biblijnej i wskaż jej funkcje. 19. Scharakteryzuj język wybranych twórców literatury XX wieku. 20. Posługując się zebranym materiałem językowym, scharakteryzuj język sprawozdań sportowych. 21. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów na podstawie wybranych
22. Język prasy sportowej. Scharakteryzuj i oceń, posługując się zebranym materiałem językowym. 23. Język ezopowy w literaturze. Przedstaw jego cechy i funkcje w wybranych utworach różnych epok. 24. Język w służbie państwa totalitarnego. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych tekstów (literackich lub/i publicystycznych). 25. Istota dowcipu językowego. Omów mechanizmy powstawania dowcipu językowego, odwołując się do wybranych tekstów kabaretowych. 26. Bogactwo frazeologiczne języka polskiego. W oparciu o wybrane przykłady ukaż funkcjonalność związków frazeologicznych. 27. Gra słów jako przejaw kunsztu literackiego. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych tekstów. 28. Język wyznań miłosnych. Scharakteryzuj, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i/lub filmu. 29. Język jako narzędzie interpretacji świata. Scharakteryzuj, odwołując się do wybranych tekstów literackich i/lub publicystycznych. 30. Metafora jako środek stylistyczny. Omów jej funkcje i sposoby wykorzystania na wybranych przykładach. 31. Język sporów i kłótni. Scharakteryzuj, odwołując się do wybranych utworów literackich. 32. Teksty piosenek jako próba opisania rzeczywistości. Scharakteryzuj język wybranych utworów.