Piąty Okólnik Dyrektorki Generalnej Sodalicji Św. Piotra Klawera do Eksternistek, Zelatorów i Zelatorek na rok 1909 Drodzy Członkowie Zewnętrzni Bogu niech będą dzięki i Wam wszystkim błogosławieństwo BoŜe! Z tym serdecznym pozdrowieniem, staję przed Wami i zapraszam Was do spojrzenia ze mną wstecz, na rok ubiegły i do zaprojektowania drogi na rok przyszły. Po pierwsze chciałabym ponownie przebiec rok ubiegły i razem z Wami chwalić Boga za jego liczne i ciągłe błogosławieństwa; w tym samym czasie chciałabym podziękować Wam za pełne miłości i hojności wsparcie naszej troski o zbawienie biednych Afrykańczyków. JednakŜe, straszny kataklizm, który dotknął nasze współczesne czasy, jedyne i niesamowicie mocne trzęsienie ziemi, które miało miejsce pod koniec roku, przykrywa wszystkie inne słowa, wszystkie inne uczucia. Jedna myśl mnie przejmuje i musi być ona włączona w całye moje tegoroczne pismo, refleksja bardzo powaŝna, jednak bardzo stosowna, aby wyciągnąć z niej wnioski praktyczne dla naszego Dzieła zbawienia dusz: Jest miłosierdziem Pana, Ŝe nie zostaliśmy unicestwieni (Jeremiasz, Lamentacje). Nie jest to prawdą, drodzy Przyjaciele? Śmierć zabrała tysiące i setki tysięcy osób w chwili, w której się najmniej tego spodziewali. Dlaczego oni i dlaczego nie my? Z pewnością Bóg w swoim mądrym zamiarze, nawet jeśli przed nami ukrytym, dopuścił tę straszną katastrofę. Nie wydaje się nam to moŝe, jako nieuniknione pasmo BoŜego planu kary? A inne kraje nie zasłuŝyły na rózgę? Człowieczeństwo uświęcone przez naszego Pana i Odkupiciela, nie jest obraŝane, wyśmiane, krzywdzone, poniewierane w błocie i dzień Pański nie jest profanowany w sposób bezwstydny równieŝ w innych krajach i nie tylko we Włoszech południowych? Jesteśmy moŝe lepsi od tych co zostali pogrzebani? Och drodzy Przyjaciele, spojrzenie na rok 1908, zakończony tak tragicznie dla całego świata, wzywa członków Sodalicji Św. Piotra Klawera 1
przede wszystkim do dziękczynienia, poniewaŝ my jeszcze Ŝyjemy; na drugim miejscu do dziękczynienia za wszystko dobro, które Pan pozwolił nam zrealizować w ubiegłym roku; na trzecim miejscu, ale nie mniej od dziękczynienia, poniewaŝ Pan który pozostawił nas przy Ŝyciu, daje nam jeszcze moŝliwość czynienia dobra. Rzeczywiście w ubiegłym roku działał Pan poprzez Sodalicję Św. Piotra Klawera i poprzez kaŝdego z jej czlonków, tak wewnętrznego jak i zewnętrznego, Zelatorów i Zelatorki (wszyscy razem jesteśmy jak małe tryby zegarka). Nie wchodzę teraz w szczegóły, zobaczycie je później w małym i duŝym sprawozdaniu rocznym; powiem tylko, Ŝe suma pieniędzy wysłana w roku 1908 na misje osiągnęła ponownie wysokość 203.000 K; dołączają się do niej ponadto przedmioty o wartości 37.000 K, które w kontenerach i paczkach zostały wysłane do Afryki. W jakie błogosławieństwo przemieniły się te pieniądze! Ilu misjonarzy zostało uchronionych, poprzez te pieniądze, od chorób i śmierci! Ilu katechetów było utrzymanych, ile dzieci wykupionych i włączonych do szkół misyjnych! Ile młodych dziewcząt zostało ustrzeŝonych od upokarzającego jarzma niewolnictwa! Ilu seminarzystów nadzieja Afryki otrzymało formację, ile szkół, kaplic i kościołów zostało wybudowanych! Och drodzy Przyjaciele, tylko w wieczności zobaczymy to co nasze małe ofiary ponownie uczyniły wiecznego i nieśmiertelnego. I co mam powiedzieć o okropnościach głodu, który równieŝ w roku 1908 zdewastował niektóre kraje Afryki? Tylko dla ofiar klęski Ŝywiołowej wpłynęło prawie 45.000 K: były to Wasze hojne dary, rozdzielone w rejonach najbardziej dotkniętych, aby zaradzić przynajmniej w części, brakowi Ŝywności. Jakie dobro czynią te ofiary, nie tylko dla ciała, ale równieŝ dla duszy! Jak wszyscy wiecie, czas klęski jest równieŝ czasem zbioru dusz dla misji. Czy nie powinniśmy dziękować z całego serca Bogu, który dał nam w ten sposób moŝliwość współpracy? Czy nie powinniśmy dziękować Duchowi Świętemu, który w tych czasach egoizmu i materializmu natchnął szlachetne serca do uczestniczenia w Dziele, jak nasze, które zakłada jeszcze głębszą wiarę i jeszcze większe wyrzeczenie? PoniewaŜ interesować się tylko dziełami czysto charytatywnymi własnego narodu i mieć w nich swój udział, jest obowiązkiem równieŝ Ŝyda i massona, ale w dziele 2
poświęconemu zbawieniu dusz moŝna uczestniczyć tylko z czystej miłości Boga, z miłości do Kościoła i do dusz... Nie chcę jednakŝe dziękować tylko Bogu z całego serca, ale rownieŝ i Wam drodzy Przyjaciele. Wam, którzy wspieraliście mnie tak dzielnie. W sposób bardzo szczególny dziękuję Dyrektorkom wszystkich Biur przeze mnie otwartych w ostatnich latach. Wiedzcie, Ŝe chciałabym bardzo napisać, od czasu do czasu, słowo podziękowania i otuchy do kaŝdej z Was osobiście, ale poniewaŝ nie jest to moŝliwe muszę ograniczyć się do pozdrowienia z kraju gdzie kwitną pomarańcze. Jednak dziękuję Wam codziennie, monetą, która napewno jest Wam droŝsza: skromną modlitwą moją i moich Sodalistek. Musicie takŝe wiedzieć, Ŝe śledzę z uwagą Waszą działalność, Wasz trud, Wasze sukcesy i z radością muszę stwierdzić, Ŝe nie wysychają źródła i potoki zapoczątkowane przeze mnie z BoŜą łaską, ale wszystkie płyną do przodu; oczywiście, niektóre jak cienka nitka wody, podczas gdy inne stały się jak gwałtowne strumienie albo nawet jak wezbrane rzeki, których masa wód płynie do Sodalicji w formie nowych prenumeratorów, nowych Zelatorów i ofiar. Jeszcze specjalne podziękowanie Dyrektorkom biur otwartych w ubiegłym roku podczas podróŝy z propagandą w Austro-Węgrzech i Niemczech wschodnich, o załoŝeniu, których chcę Wam opowiedzieć w rocznym raporcie. Dziękuję równieŝ kapłanom, którzy mi pomogli w konferencjach, dziękuję stowarzyszeniom religijnym, które uprzejmie przyjęły mnie i moją towarzyszkę i których wielka gościnność, bardzo zmniejszyła cięŝar podróŝy. Na koniec dziękuję moim słuchaczom i słuchaczkom w róŝnych miastach i miejscach i ponownie specjalne podziękowanie dla tych spośród nich, którzy odpowiedzieli na moje prośby i przyłączyli się do naszej Sodalicji jako Zelatorzy i Zelatorki: do Was są teraz skierowane, te linijki, które wychodzą spod mojego pióra jako pierwsze i bezpośrednie pozdrowienie. Wiedzcie, Ŝe o Was nie zapomniałam i jeŝeli Bóg da mi głos i jeszcze kilka lat Ŝycia, to powrócę do kotaktów osobistch i w ten sposób zobaczymy się jeszcze raz na tej ziemi... Ale teraz drodzy Przyjaciele, spójrzmy w przyszłość! Jest to głównym celem mojego pisma. Z miłosierdzia BoŜego nie zostaliśmy zniszczeni. 3
(Odnosi się do strasznego trzęsienia ziemi w Messynie we Włoszech. d. tł.). Dlatego chcemy i powinniśmy dziękować w sposób specjalny Bogu, który wie ile czasu mamy przed sobą aby czynić dobro, które On sam pozwoli nam czynić. W czynieniu dobrze nie ustawajmy, bo gdy pora nadejdzie, będziemy zbierać plony, o ile w pracy nie ustaniemy. (Gal. 6, 9) Trzeba nam pełnić dzieła Tego, który mnie posłał, dopóki jest dzień (J. 9, 4). Wyobraźmy sobie, Ŝe jesteśmy wśród nieszczęśliwych miasta śmierci, Ŝe znajdujemy się pod budynkiem duŝego domu, pogrzebani Ŝywi pod zniszczonymi murami, z połamanym całym ciałem, pozbawieni światła i powietrza, otoczeni odorem rozkładających się ciał ludzi i zwierząt, cierpiący z głodu i pragnienia i krzyczący pomocy! przez trzy, cztery, pięć dni. I jeŝeli nikt by nas nie usłyszał, język by nam wyschnął, głos stałby się coraz słabszy, widmo strasznej śmierci stanęłoby przed nami i my walczylibyśmy przeciw obłąkaniu, które chciałoby zawładnąć naszymi zmysłami! I jeŝeli w tym momencie zabrzmiałby niebiański głos, głos Boga, który obiecuje nam wybawienie od tej nocy śmiertelnej. I jeśliby postawił nam następujący warunek: Synu mój! Reszta twojego Ŝycia nie naleŝy więcej do ciebie ale tylko do mnie i do moich trosk. KaŜdy dzień, kaŝdą godzinę, kaŝdą minutę, musisz wykorzystać w przyszłości, aby zdobywać dla mnie dusze. Chcesz tego, czy nie? Och drodzy Przyjaciele, co odpowiedzielibyśmy na taką propozycję? Czy kaŝdy z nas nie zaakceptowałby jej ze szczęściem? Ech nie, gdyby była wśród Was dusza, która juŝ wcześniej słyszała w swoim sercu zaproszenie Pana aby poświęcić się całkowicie na Jego słuŝbę i która z powodu związku z rodziną, z ojczyzną lub z wygodnym Ŝyciem, go odepchnęła; ta dusza, teraz, zwycięŝona dobrocią Boga, nie upadłaby na kolana przed Panem, prosząc aby wziął ją na swoją słuŝbę jako podziękowanie za Ŝycie darowane ponownie? I inne osoby, od których Bóg nie wymaga takiego poświęcenia, które jednak w ich przeszłym Ŝyciu mogły uczynić dla Niego o wiele więcej niŝ uczyniły dotychczas, jeŝeli Bóg wyciągnąłby je Ŝywe z tych gruzów i pozwoliłby im oglądać z radością niebo i słońce, nie oddałyby one reszty swojego Ŝycia Dziełu poświęconemu zbawieniu dusz? I obiecałyby zdobycie jednego, dwóch, trzech, aleŝ nie, dziesięciu i stu 4
nowych prenumeratorów Echa kaŝdego roku? Wszystko to wydawałoby się im niczym, w porównaniu z wybawieniem od strasznej śmierci! A więc, drodzy Przyjaciele, nawet jeśli nie znajdujemy się rzeczywiście w tej sytuacji, moglibyśmy się w niej znajdować, jeŝeli Bóg by nas nie uchronił. Wy nie jesteście lepsi od tych, którzy zostali pogrzebani. Wydarzenie jest BoŜą przestrogą dla nas wszystkich. Nie moŝemy stracić ale tylko skorzystać, jeŝeli będziemy umieli wyciągnąć wnioski z tego nieszczęścia uznając kaŝdy pozostały dzień i kaŝdą godzinę naszego Ŝycia za dar BoŜej łaski, ofiarowany nam aby czynić dobro i gromadzić skarby, które nie mogą być pogrzebane przez Ŝadne trzęsienie ziemi. Jakie dobre dzieło mogłabym zaproponować Waszej hojności i gotowości do poświęcenia? Jak na razie mam gotową tylko jedną propozycję. JednakŜe proszę Was o wzięcie jej sobie mocno do serca: pomnoŝenie naszych prenumeratorów Echa i Biblioteki. RozwaŜcie fakt, Ŝe moglibyście odkupić kaŝdy dzień Ŝycia nowym prenumeratorem!... Nasze Echo z Afryki i jeszcze bardziej nasza Biblioteka są zbyt mało rozpowszechnione; tak, liczba prenumeratorów weszła niestety od dłuŝszego czasu w pewien rodzaj zastoju. Znacie przysłowie: Zatrzymać się znaczy iść do tyłu! Czy musimy naprawdę krąŝyć zawsze wokół tego samego numeru prenumeratorów? Kiedy jeszcze jako dama dworu, sama dzieliłam pracę redaktorki, administratorki i nadawczyni nowego, co tylko załoŝonego Echa, zdobyłam wtedy, w pierwszych dwóch latach, okrągłe 2.000 prenumeratorów. Jeśliby liczba prenumeratorów zwiększyła się utrzymując ten sam rytm, dzisiaj liczylibyśmy 40.000 prenumeratorów. Natomiast mamy ich zaledwie 15.000 wydania niemieckiego i jeszcze mniej w innych wydaniach. Skąd bierze się ten szybki wzrost początkowy i potem zatrzymanie? Tak, jest to bardzo proste: ja w tamtym czasie wysyłałam z niezmordowaną gorliwością numery próbne, potem słowem i pismem zdobywałam nowych prenumeratorów, itd. Teraz, z powodu ciągłego rozwoju Sodalicji i pracy misyjnej, brakuje mi i moim towarzyszkom czasu na tę drobiazgową pracę. 5
Dlatego mówię to otwarcie, Wy, drodzy Przyjaciele, powinniście być w tym bardziej aktywni. Przede wszystkim Filie i Biura powinny być świadome, Ŝe nie są zatrudnione tylko po to aby odbierać to co przysyła im BoŜa Opatrzność; ale ich pierwszym i głównym zadaniem jest zdobywanie, na wszystkie moŝliwe sposoby i z Ŝywą gorliwością, nowych prenumeratorów Echa i Biblioteki. Powinno to być pierwszym celem wszystkich konferencji, zebrań, teatrów, bazarów, itd., a nie ostatnim, jak zazwyczaj się zdarza. Misjom słuŝy bardziej 10 nowych prenumeratorów Echa niŝ 100 K, które dają na tacę jako ofiarę. Wierzcie mi, mówię to z doświadczenia. Oczywiście, Ŝe byłoby najlepiej osiągnąć oba cele. Pragnę jednak abyście zwrócili Waszą uwagę na pierwszy punkt. W Austrii, Niemczech, Szwajcarii i Włoszech, nie moŝemy, jak to było do dzisiaj, zadowalać się rozpowszechnianiem Echa w języku lokalnym Filii i Biur. Musimy być bardziej międzynarodowi. Dlaczego dzisiaj, nie moŝemy wykorzystać coraz to bardziej wzrastającej róŝnorodności ludów w róŝnych krajach? Wszystko na chwałę BoŜą! Ile miast Niemiec i Szwajcarii niemieckiej ma kolonie włoskie, ile miast francuskich i włoskich ma swoje kolonie niemieckie, ilu Polaków i Czechów jest rozproszonych w całym świecie? Dlaczego zwracamy tak mało uwagi na świat multietniczny? Wykorzystajmy międzynarodowość i wielojęzyczność naszego drogiego Echa, rozsiewajmy wokół nas numery próbne równieŝ w obcych językach. MoŜe osiągniemy lepiej nasz cel wśród emigrantów ulotkami, które w ich ojczystym języku, będą dla nich pozdrowieniem z dalekiej ojczyzny, niŝ raczej Echem w języku kraju, w którym Ŝyją. Nikt nie jest prorokiem we własnej ojczyźnie. Pewnie zwrócicie się do mnie z: Ach! To jest w większości biedny lud robotników, który nie ma ani pieniędzy na prenumeratę, ani moŝliwości złoŝenia ofiary na misje! Nie jest tak dosłownie. Otrzymałam juŝ niespodziewanie duŝy wkład od niejednego robotnika włoskiego w Szwajcarii. To właśnie ci ludzie odmawiają sobie pieniędzy aby je ofiarować i znajdują czas aby czytać. Są to ludzie serdeczni, gotowi pokochać Echo, które jest proste i bez wymagań i które poprzez wiadomości z misji, Ŝywi ich miłość do religii i zachęca do bycia zadowolonymi z własnej sytuacji. Czy moŝe to nie ma wartości? 6
A teraz z ręką z na sercu, drodzy Zelatorzy i Zelatorki! Czy ktoś z Was ma tylko nasze dwa czasopisma w swoim własnym języku? Ufam, Ŝe nie. Jak moŝecie zachęcić innych jeŝeli zadawalacie się tylko wkładem rocznym 2 K? Czy nie utracicie poczucia przynaleŝności do Sodalicji jeŝeli nie czytacie nigdy Echa, które mówi o jej rozwoju, o jej działalności w siedzibie głównej w Rzymie i Filiach? Na koniec nie zapomnicie równieŝ zapłacić Waszej składki zelatorskiej? Tak, jeŝeli Echo nie słuŝy jako łącznik między Wami i Sodalicją, utracicie wszystkie korzyści duchowe z tym związane? Ja bardzo się tego obawiam. Przede wszystkim liczy się tu przysłowie: Lakarzu ulecz samego siebie. JeŜeli nie macie jeszcze naszych czasopism, zaprenumerujcie je sobie i o ile jest to dla Was moŝliwe czytajcie je i potem dajcie je do czytania innym. Jesteście juŝ prenumeratorami? A więc zróbcie mocne, niezachwiane postanowienie, albo uŝywając terminów aktualnych, postanowienie, którego nie poruszy nawet trzęsienie ziemi, zdobycia podczas roku 1909, nowego prenumeratora Echa i nowego prenumeratora Biblioteki. Wymagam duŝo? Pomyślcie zawsze o Messynie, pomyślcie o mieście zmarłych: to będzie ceną wykupienia na rok 1909, które Pan Wam darował, podczas gdy zabrał innych... Czy tym Was zniechęcam? Nie wierzę! 1. Liczba naszych prenumeratorów wzrośnie niespodziewanie do 8.000? Och, jaką by to było dla mnie radością! Ilu nowych przyjaciół byłoby zdobytych dla misji afrykańskich, ilu nowych przyjaciół liczyłaby Sodalicja! Ile dobra moŝnaby było osiągnąć dla większej chwały Boga i dla zbawienia dusz! Pewna starsza Siostra Miłosierdzia prowadzi modlitwę przed zwłokami słynnego księgarza i wydawcy katolickiego Herdera; ta święta Siostra miała w pewnym momencie taką wizję. W swoim duchu kontemplowała iskrzące się na słońcu wielkie pole kłosów i w zachwycie, czuła potrzebę aby powtarzać: Och co za kłosy, och co za kłosy! W tym samym czasie dał jej Pan zrozumieć, Ŝe te kłosy symbolizują wszystko dobro, które szlachetny zmarły uczynił poprzez propagowanie dobrych ksiąŝek i innych pism. Nie chcemy równieŝ my, drodzy Przyjaciele, aby moŝna było powtarzać przed naszą trumną: Och co za kłosy, och co za kłosy! i jeszcze więcej: Och jakie dusze, och jakie dusze!? Nie patrzmy wstecz na dobro, którego moŝe 1 Dlatego, aby Wam pomóc w zrealizowaniu tego, do obecnego listu dołączam bilecik na prenumeratę razem z kopertą. 7
dokonaliśmy w Ŝyciu, nie opierajmy się na nim, uwaŝajmy go za pogrzebane pod ruinami Messiny; dołączmy do dobra uczynionego jeszcze inne dobro, w naszym przypadku w postaci nowego prenumeratora Echa i Biblioteki. Zwracam tu uwagę na fakt, Ŝe nie moŝe to być tylko prenumerator formalny, który zostaje prenumeratorem tylko po to aby wypaść dobrze przed osobą, która go o to prosi. Ten typ prenumeratorów nie jest trudno znaleść. Och jeŝeli my sami bylibyśmy przekonani o naszej działalności i bylibyśmy gorąco rozentusiazmowani! Podczas moich konferencji obserwowałam często, Ŝe tylko własny entuzjazm i własne przekonanie mogą pociągnąć. Gdzie ich brak, nawet najbardziej przekonywująca mowa pozostaje bez efektu. I jeszcze raz: dziękuję Bogu i wszystkim Wam Ŝyczę błogosławieństwa BoŜego! I równocześnie bardzo Was proszę abyście wspierali mnie i moje dzieło waszymi Ŝarliwymi modlitwami. Módlmy się zjednoczeni i pracujmy zjednoczeni abyśmy mogli być w przyszłości zjednoczeni wiecznie aby czwalić i adorować Boga! Wasza zawsze wdzięczna i wierna słuŝebnica w Panu M. T. Ledóchowska Rzym, ul. Olmata 16, styczeń 1909 8