UCHWALA NR XL/262/2013 RADA GMINY MICHALOW z dnia 30 grudnia 2013 roku w sprawie przyj^cia Gminnego Programu Wspierania Rodziny w Gminie Michalow na lata 2014-2016 Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzadzie gminnym /t.j. Dz. U. z 2013r. poz.594 z pozn.zmn./ oraz art.176 pkt 1, art.179 ust.2 ustawy z dnia 9 czerwca 201 Ir. 0 wspieraniu rodziny i systemic pieczy zastepczej /t.j. Dz. U. z 2013r. poz.135 z pozn.zmn./ Rada Gminy Michalow uchwala co nast^puje: Przyjmuje si? Gminny Pogram Wspierania Rodziny w Gminie Michalow na lata 2014-2016, stanowi^cy zalgcznik do niniejszej uchwaty. Wykonanie Uchwaly powierza si^ Wojtowi Gminy Michalow. Uchwala wchodzi w zycie z dniem podjecia z moc^ obowi^ujqc^ od 1 stycznia 2014 roku. 2 3 Rad t Xfika
UZASADNIENIE Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemic pieczy zastepczej /t.j. Dz. U. z 2013r. poz.135 z pozn.zmn./ zostata powolana dla dobra dzieci, ktore potrzebuj^ szczegolnej ochrony i pomocy ze strony doroslych, srodowiska rodzinnego, dla dobra rodziny, ktora jest podstawow^ komork^ spoleczenstwa oraz naturalnym srodowiskiem rozwoju i dobra wszystkich jej czlonkow, a w szczegolnosci dzieci, w przekonaniu, ze skuteczna pomoc dla rodziny przezywaj^cej trudnosci w opiekowaniu si? i wychowywaniu dzieci oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla nich moze bye osi^gni^ta przez wspolprac? wszystkich osob, instytucji i organizacji pracuj^cych z dziecmi i rodzicami. Na podstawie art. 176 pkt 1 WW. ustawy do zadari wlasnych gminy nalezy opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programow wspierania rodziny, a takze art.179 ust.2 mowi, ze Rada Gminy biorac pod uwage potrzeby z zakresu wspierania rodziny uchwala gminne programy wspierania rodziny.
Zal^cznik do Uchwaty Nr XL/262/2013 Rady Gminy w Michatowie zdnia30.12.2013r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE MICHALOW NA LATA 2014-2016 MICHALOW 2013
I. WPROWADZENIE Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Micliaiow na lata 2014-2016 jest strategicznym dokumentem gminy opracowanym w celu realizowania przez wspolnot? samorzadowy konstytucyjnej zasady udzielania szczegolnej pomocy rodzinie i dziecku. Gminny Program Wspierania rodziny utworzony zostal w oparciu o ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemic pieczy zastepczej obowi^ujycej od dnia 01.01.2012r. Opracowanie i realizacja Programu nalezy do zadari wlasnych gminy art.176 pkt 1 WW. ustawy. Podstawowym zalozeniem Programu jest stworzenie spojnego systemu wsparcia rodzin przezywajycych trudnosci w wypelnianiu funkcji opiekunczo-wychowawczych, w celu przywrocenia im zdolnosci do wypelniania tych funkcji, poprzez prace z rodziny oraz zapewnienie pomocy w opiece i wychowaniu dzieci. Realizowane w ramach Programu zadania koncentrowac si? b^dy nie tylko na dziecku, ale i na calej rodzinie, rowniez w sytuacjach, gdy dziecko zostanie umieszczone poza rodziny biologiczny, w celu przez niy fimkcji opiekuriczej. odzyskania Rodzina jako podstawowa komorka zycia spolecznego jest pierwszym i najwazniejszym srodowiskiem wychowawczym dziecka, ksztaltujycym jego osobowosc, system wartosci, poglydy, styl zycia. Jest najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doswiadczaniu dziecka. Sprawowanie wladzy rodzicielskiej polega glownie na opiece i wychowaniu dziecka oraz dbalosci o jego prawidlowy rozwoj, ochrony zdrowia, umozliwienie edukacji oraz rozwijanie talentow. Prawidlowemu funkcjonowaniu rodziny moze zagrazac szereg czynnikow, wsrod ktorych istotny rol^ odgrywajy zjawiska patologiczne a ich oddziatywanie czyni dany rodzin? dysfunkcjonalny, taky ktora nie potrafi sprostac swoim obowiyzkom wzgl^dem dzieci i innych czlonkow rodziny oraz pomyslnie rozwiyzywac swoich problemow i sytuacji kryzysowych. Problemy wyst^pujyce sy czesto zlozone i wymagajy interdyscyplinamych rozwiyzari. Alkoholizm, narkomania, przemoc, niewydolnosc w wypelnianiu funkcji opiekunczo-wychowawczych, to glowne problemy dezorganizujyce zycie rodzin, ktorym czesto towarzyszy rowniez problem ubostwa czy diugotrwalego bezrobocia. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizowac podstawowych zadari, role wewnytrzrodzinne ul^gajy zaburzeniu a zachowania czlonkow rodziny stajy si? coraz bardziej
niezgodne z normami prawnymi, moralnymi oraz oczekiwaniami spolecznymi. Dlatego, jesli w funkcjonowaniu rodziny pojawiajy si? dysfunkcje, instytucje i sluzby zobligowane do wspierania rodziny zobowiyzane sy do podjecia na jej rzecz olcreslonych dzialan. Rodziny dysflinkcyjne wymagajy stalego monitorowania przez pracownikow socjalnych, pedagogow, kuratorow sadowych, Policj?, sluzby medyczne oraz inne instytucje, ktore majy kontakt z rodziny. Organizujyc formy wsparcia na rzecz rodziny z wieloma problemami nalezy kierowac si? zasady podstawowej roll rodziny w rozwoju dziecka. Zamiast zast^powac rodzin? w jej funkcji opiekunczo-wychowawczej, nalezy jy wspierac i wspomagac, tak aby przywrocic prawidlowe funkcjonowanie. Styd zalozeniem Programu jest wsparcie rodziny naturalnej, juz na etapie, gdy zaczynajy si? problemy oraz wyeliminowanie takich sytuacji, kiedy dziecko musi opuscic rodzin? biologiczny. II. PODSTAWY PRAWNE 1. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemic pieczy zast?pczej /t.j. Dz. U. z 2013r. poz.135 z pozn.zmn./ 2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy spolecznej / t.j. Dz. U z 2013r.poz.182 z pozn.zmn./ 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziataniu przemocy w rodzinie /Dz. U. 180 poz.1493 z pozn.zmn./ III. ADRESACIPROGAMU Adresatami Programu sy rodziny wychowujyce dzieci, zamieszkate na terenie Gminy Michalow dotkni?te przemocy, problemem uzaleznien, zagrozone ubostwem, przezywajyce trudnosci w wypelnianiu fiinkcji opiekunczo- wychowawczych oraz rodziny, w ktorych dzieci zostaly umieszczone w pieczy zast?pczej. IV. DIAGNOZA Na terenie Gminy Michalow w 2012 roku zamieszkiw^o 4 907 mieszkancow (Dane USC w Michalowie).
Tab. Nr 1 Osoby bezrobotne z terenu Gminy Michatow w 2010-2012 roku. Kategoria 2010 2011 2012 Bezrobotni 184 172 177 Bezrobotni dtugotrwale 86 108 82 Bezrobotni z prawem do zasilku 11 14 13 Tab. Nr 2 Osoby bezrobotne powiat -gmina zarejestrowane w PUP lata 2010-2012 w skali porownawczej OKRES CZASOWY POWIAT P] [NCZOWSKl GMINA M] [CHALOW 2010 1657 885 184 115 2011 1665 910 172 106 2012 1764 916 177 105 Analizujyc powyzsze tabele mozna zauwazyc, iz liczba bezrobotnych waha si? i obecnie nieznacznie spada. Jednak spadek liczby os6b bezrobotnych wiyze si? z wyjazdem mlodych ludzi za granic? w poszukiwaniu pracy. Jest to zjawisko powszechne w skali calego kraju. Jest to zjawisko niepokojyce, gdyz wysoka liczba mlodych bezrobotnych swiadczy 0 nieprawidlowosciach na rynku pracy. Dlugookresowe bezrobocie ma wpiyw na ekonomiczny i psychospoleczny sfer? zycia czlowieka bezrobotnego oraz jego rodzin?. Jednym z pierwszych skutkow utraty pracy jest obnizenie standardu zycia rodziny, takze wtedy, gdy otrzymywane sy swiadczenia kompensujyce ptac?. Sytuacja materialna osob dotkni?tych bezrobociem zalezy od ich standardu zycia w czasie trwania zatrudnienia, a zwlaszcza od posiadanych dobr trwalego uzytku, oszcz?dnosci i dlugow. Analizujyc rynek pracy i sytuacj? osob bezrobotnych naszej gminy mozna dostrzec nast?pujyce problemy: brak nowych miejsc pracy, osoby utrzymujy si? gl6wnie z rolnictwa, ktore jest maio dochodowe, oferta edukacyjna nie zawsze odpowiada oczekiwaniom na rynku pracy, brak perspektyw rozwojowych dla mlodych ludzi.
Tab. Nr 3. Powody przyznania pomocy w latach 2010-2011 Powod 2010 2011 Liczba rodzin Liczba osob Ogolem Na wsi w rodzina ch Liczba rodzin Liczba osob Ogolem Na wsi w rodzinach Ubostwo 68 67 257 57 57 223 Sieroctwo 0 0 0 0 0 0 Bezdomnosc 2 2 8 1 1 2 Potrzeba ochrony macierzynstwa 34 34 209 36 36 221 w tym wielodzietnosc 34 34 209 35 35 218 bezrobocie 57 57 197 43 43 167 Niepelnosprawnosc 23 23 85 32 32 129 DlugotrwaJa choroba 53 52 133 65 65 175 Bezradnosc w sprawach opiekunczo-wychowawczych 6 6 21 4 4 21 Wtym; Rodziny niepelne 5 5 16 2 2 5 Rodziny wielodzietne 1 1 5 2 2 16 Alkoholizm 1 1 4 3 3 3 Trudnosci w przystosowaniu do zycia po zwolnieniu z zakiadu karnego 1 1 2 1 I Zdarzenie losowe 2 2 4 3 3 6
Tab. Nr 4 Powody przyznania pomocy w 2012 roku Powod 2012 Liczba rodzin Ogolem Na wsi Liczba osob w rodzinach Ubostwo 60 60 213 Sieroctwo 0 0 0 Potrzeba ochrony macierzynstwa 32 32 206 w tym wielodzietnosc 32 32 206 bezrobocie 47 47 174 Niepelnosprawnosc 37 37 134 Dlugotrwala choroba 66 66 192 Bezradnosc w sprawach opiekunczo-wychowawczych 7 7 32 Wtym; Rodziny niepelne 5 5 16 Rodziny wielodzietne 2 2 16 Alkoholizm 5 5 5 Trudnosci w przystosowaniu do zycia po zwolnieniu z zaldadu karnego 6 5 6 Zdarzenie losowe 1 1 4 Zauwazalnym problemem jest fakt zwi?kszenia si? liczby osob korzystajycych z powodu niepetnosprawnosci, bezradnosci w sprawach opiekunczo-wychowawczych.
d!ugotrwatej choroby, alkoholizmu, potrzeby ochrony macierzynstwa, trudnosci w przystosowaniu po zwolnieniu z zakladu kamego. Fakt ten jest widoczny w tabelach powyzej. V. CEL GL6WNY Wspieranie rodzin przezywajycych trudnosci w wypelnianiu funkcji opiekunczowychowawczych w procesie przywracania ich zdolnosci do prawidtowego funkcjonowania. VI. CELE SZCZEGOLOWE 1. Diagnozowanie i analiza srodowisk rodzinnych poprzez: a. Wywiad srodowiskowy w rodzinie przezywajycej trudnosci, b. Prac? socjalny polegajycy na rozpoznaniu deficytow w zakresie pelnienia rol rodzicielskich, zaniedbari wzgl?dem dzieci oraz ocenie sytuacji dziecka w rodzinie, srodowisku szkolnym, rowiesniczym, c. Konsultacje ze specjalistami w celu sprecyzowania czynnikow majycych wplyw na dysfunkcjonalnosc rodziny. 2. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka i rodziny poprzez: a. Objecie dozywianiem uczniow i dzieci ucz?szczajycych do placowek oswiatowych, b. Monitorowanie zagrozeri dot. sytuacji zdrowotnej dzieci poprzez kontakt i wspoiprac? z placowky sluzby zdrowia z terenu gminy, c. Zapewnienie pomocy materialnej i rzeczowej ubogim rodzinom w ramach pomocy spolecznej m.in. zasilkow 3. Rozwijanie umiej?tnosci opiekunczo-wychowawczych rodziny, zapewnienie jej specjalistycznego poradnictwa i wsparcia poprzez: a. Umozliwienie rodzinom korzystania z pomocy asystenta rodziny, ktorego zadaniem jest organizowanie pracy rodzinom w miejscu zamieszkania bydz innym przez rodzin?, wskazanym b. Umozliwienie dzieciom korzystania ze swietlic z terenu gminy, bibliotek i innych miejsc do spotkan, c. Pomoc w dost?pie rodzinom przezywajycym trudnosci do konsultacji i specjalistycznego poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego, terapeutycznego.
\ d. Pomoc w dost?pie rodzinom do poradnictwa prawnego, szczegolnie w zakresie prawa rodzinnego. 4. Zapobieganie powstawania sytuacji kryzysowych wymagajycych interwencji oraz rozwiyzy wania j uz istniej ycych poprzez: a. Systematyczne monitorowanie rodzin zagrozonych kryzysem poprzez pracownikow socjalnych, nauczycieli, pedagogow szkolnych oraz przedstawicieli innych zawodow kontaktujqcych si? z rodziny, w tym placowki sluzby zdrowia. b. Motywowanie czlonkow rodzin do podejmowania dzialan na rzecz ograniczenia bydz niwelowania wlasnych dysfunkcji np. podj?cie terapii leczenia uzaleznien-wspolpraca z Gminny Komisjy Rozwiyzywania Problemow Alkoholowych, Punktem ^ Informacyjno-Konsultacyjnym, Zespolem Interdyscyplinamym, z Poradniy Psychologiczno-Pedagogiczny w Piriczowie. c. Angazowanie rodzin do udzialu w projektach, szkoleniach rozwijajycych umiej?tnosc planowania swojej przyszlosci zawodowej i osobistej oraz motywujycych do podj?cia pracy. d. Angazowanie i motywowanie rodzin oraz pomoc w dost?pie do korzystania ze wsparcia dla rodzicow w celu podniesienia umiej?tnosci opiekunczo wychowawczych, wzmocnienia poczucia odpowiedzialnosci za wlasny sytuacj? zyciowy, dostarczanie wiedzy na temat prawidtowego wypelniania obowiyzkow rodzicielskich. e. Wspolprac? z podmiotami, instytucjami dzialajycymi w srodowisku lokalnym, ^ w szczegolnosci ze szkotami, Policjy, placowkami stuzby zdrowia, sydami, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Pinczowie, w celu poprawy sytuacji rodzinnej pod wzgl?dem zdrowotnym, materialnym i 5. Dyzenie do reintegracji rodzin poprzez: spotecznym. a. Pomoc rodzinie, z ktorej dzieci zostaly umieszczone w pieczy zast?pczej w odbudowaniu odpowiedniego srodowiska wychowawczego z poprawnymi relacjami i rolami, pozwalajycymi na powrot dzieci do rodziny naturalnej, przywracanie prawidlowego funkcjonowania rodzin, poprzez wsparcie asystenta rodziny. 6. Podejmowanie dzialan profilaktycznych poprzez: a. Udzial w ogolnopolskich kampaniach, ktorym celem jest wzmocnienie rodziny i jej roli w spoleczenstwie.
b. Udzial w projektach wspolfinansowanych ze srodkow Unii Europejskiej majycych na celu popraw? jakosci zycia rodzin. VII. PARTNERZY I REALIZATORZY PROGRAMU 1. Urzqd Gminy w Michalowie, 2. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Piriczowie, 3. Syd Rejonowy-Wydzial Rodzinny i Nieletnich w Busku-Zdroju z siedziby w Piriczowie, 4. Kuratorzy sydowi, 5. GKRPA w Michalowie, 6. Zespol interdyscyplinamy ds. przemocy, 7. Komenda Powiatowa Policji w Piriczowie, 8. Placowki oswiatowe z terenu Gminy Michalow, 9. Swietlice wiejskie 10. Biblioteki gminne, 11. Centrum Ksztalcenia na odleglosc w Tomaszowie 12. Samorzydowy Zaklad Opieki Zdrowotnej w Michalowie 13. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna w Piriczowie 14. Parafie z terenu Gminy Michalow 15. Organizacje pozarzydowe i inne podmioty prowadzyce dzialalnosc pozytku publicznego w obszarze przeciwdzialania uzaleznieniom i przemocy w rodzinie. VIII. MONITOROWANIE PROGRAMU Monitoring Programu umozliwi wglyd w realizacj? podejmowanych dzialari, ocen? ich skutecznosci oraz podejmowanie dzialari korygujycych. Koordynatorem programu jest Gminny Osrodek Pomocy Spolecznej w Michalowie. Program ma charakter otwarty co oznacza, ze powinien ewaluowac w zaleznosci od pojawiajycych si? potrzeb. IX. ZRODLA FINANSOWANIA Finansowanie Gminnego Programu Wspierania Rodziny odbywac si? b?dzie ramach : 1. Srodkow wlasnych gminy, 2. Dotacji przekazywanych z budzetu paristwa
3. Srodkow pozabudzetowych. X. PODSUMOWANIE Gminny Program Wspierania Rodziny zaktada tworzenie sprzyjajycych warunkow do poprawy zycia rodzicow i dzieci. Niezbedne jest systematyczne podnoszenie swiadomosci spolecznej w zakresie przyczyn i skutkow dysfunkcji oraz promowanie rodzinnego stylu zycia. Aby osiygnyc zamierzone ceie w realizacj? Programu powinny wlyczyc si? instytucje, placowki i organizacje, ktore swoim dzialaniami wspierajy rodziny i dzieci. spodziewanym efektem ma bye polepszenie sytuacji rodzin, poczucie bezpieczeristwa socjalnego, ograniczenie patologii spolecznej, zminimalizowanie negatywnych zachowan oraz stworzenie skutecznego systemu wsparcia dla dzieci i rodzin.