Maj I. SPOTKANIE FORMACYJNE Czas trwania: 90 minut Temat: Z Ewangelią na kontynentach obu Ameryk Cel: Poznanie wybranych faktów z ewangelizacji Ameryk oraz sytuacji dzieci w tej części świata. Kształtowanie postawy: na wzór Maryi uważności i powierzania problemów Jezusowi, gotowości do zaangażowania się na rzecz innych i radości z czynienia dobrych uczynków. Metody i środki dydaktyczne: rozmowa kierowana, opowiadanie, burza mózgów, praca z mapą, zabawa taneczna, losowanie, quiz, film, rysunek, żywa rzeźba, tekst modlitwy Zdrowaś Maryjo w języku hiszpańskim, Pismo Święte, obraz Matki Bożej z Guadelupe, paski z pytaniami, mapa obu Ameryk, film Dzieci pomagają dzieciom, zdjęcia z misji (załącznik), arkusze papieru, pisaki, odtwarzacz multimedialny. Słowo Boże J 2, 1-11: Odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej i była tam Matka Jezusa. Zaproszono na to wesele także Jezusa i Jego uczniów. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa mówi do Niego: «Nie mają już wina». Jezus Jej odpowiedział: «Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja?» Wtedy Matka Jego powiedziała do sług: «Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie». Stało zaś tam sześć stągwi kamiennych przeznaczonych do żydowskich oczyszczeń, z których każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary. Rzekł do nich Jezus: «Napełnijcie stągwie wodą!» I napełnili je aż po brzegi. Potem do nich powiedział: «Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu!» Oni zaś zanieśli. 43
A gdy starosta weselny skosztował wody, która stała się winem nie wiedział bowiem, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzieli przywołał pana młodego i powiedział do niego: «Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zachowałeś dobre wino aż do tej pory». Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie. Postać: Matka Boża z Guadelupe 1. Wprowadzenie Zajęcia rozpoczynamy modlitwą Zdrowaś Maryjo (np. w języku hiszpańskim, którym posługują się mieszkańcy Ameryki Południowej). Następnie odczytujemy fragment Ewangelii (J 2,1-11). Młodszym dzieciom możemy zaproponować materiał filmowy ks. Piotra Narkiewicza (Gienek Wasable Wesele w Kanie Galilejskiej) https://www.youtube.com/watch?v=w0bu- 4OWOBlA. Z weselem w Kanie Galilejskiej wiąże się pytanie, które papieżowi zadał chłopiec z Peru. Drogi Papieżu Franciszku, dlaczego teraz nie ma tak wielu cudów jak dawniej? Joaquin, 9 lat, Peru Drogi Joaquinie, kto ci to powiedział? To nieprawda! Teraz też dzieją się cuda i to codziennie. Jest ich naprawdę wiele. Na przykład jest cud ludzi, którzy cierpią, a nie tracą swojej wiary. Tak wiele osób cierpi, ale pozostają wierni Jezusowi. To jest cud, wielki cud. Myślę również o męczennikach na Bliskim Wschodzie, którzy są zabijani, ponieważ nie chcą wyrzec się Jezusa. To jeszcze jeden wielki cud. Oprócz tego są uzdrowienia. Ale przede wszystkim są cuda dnia codziennego, takie jak cud życia i cud dobrych uczynków one zmieniają ludzkie serca. Wiesz, że potrafisz je rozpoznać. Ja doświadczyłem wielu cudów. Nie były to cuda spektakularne. Nigdy nie widziałem, żeby ktoś zmarły ożył. Widziałem jednak w życiu wiele cudów codziennych. Bardzo wiele. Papież Franciszek 44
2. Rozwinięcie a. Rozpoznaję: Tak, papież wierzy w cuda. Dla niego każdy dobry uczynek i nawrócenie serca jest małym cudem. I te małe cuda są dla niego najważniejsze. Dziś opowiemy sobie o pewnym niezwykłym wydarzeniu, które dokonało się prawie 500 lat temu w Meksyku. Co to za obraz? Skąd pochodzi? To wizerunek Matki Bożej z sanktuarium w Guadelupe w Meksyku. Jak głosi tradycja, 12 grudnia 1531 r. Matka Boża ukazała się Indianinowi Juanowi Diego. Mówiła w jego ojczystym języku nahuatl. Ubrana była we wspaniały strój: w błękitny płaszcz i różową tunikę, opasaną czarną wstęgą, co dla Azteków oznaczało, że spodziewa się dziecka. Z miłością zwróciła się do Juana Diego i poprosiła go, by przekazał biskupowi wiadomość, że w tym miejscu ma powstać kościół, aby Indianie mogli się w nim modlić i doświadczać Bożego miłosierdzia. Biskup Meksyku nie uwierzył jednak Juanowi. Wtedy Indianin poprosił Maryję o jakiś znak. Podczas kolejnego spotkania Matka Boża kazała mu wejść na szczyt wzgórza, gdzie rosły przepiękne kwiaty. Poleciła mu zebrać całe ich naręcze i schować do tilmy (rodzaj indiańskiego płaszcza, opuszczony z przodu jak peleryna, a z tyłu podwiązany na kształt worka). Juan spełnił polecenie, a Maryja poukładała zebrane kwiaty. Mężczyzna udał się z tym do biskupa i w jego obecności rozwiązał rogi płaszcza. Na podłogę wysypały się róże, a biskup 45
i wszyscy obecni zobaczyli na płaszczu wizerunek Maryi. Ten płaszcz do dziś wisi w sanktuarium wybudowanym w miejscu objawień. Całe to zdarzenie oraz obraz miały ogromny wpływ na przyjmowanie Ewangelii przez Indian. Ich ziemie zajmowali wtedy biali przybysze, których Indianie nie rozumieli i których się bali. Maryja z obrazu przemówiła do nich ich językiem. Miała indiańskie rysy, nosiła ich tradycyjny strój i. deptała głowę węża. Dla Indian to był ważny znak, że oto Pani, która chce być ich Mamą i nosi pod sercem Boga, pokonała straszliwego bożka Quetzalcoatla, którego tak bardzo się bali, że składali mu ofiary z ludzi. Indianie masowo przyjmowali chrzest i przestali składać krwawe ofiary. Ewangelia przyniosła im otuchę i pewność, że nie muszą nikogo zabijać, bo Bóg jest Miłością i sam dokonał najwyższej ofiary na krzyżu za każdego człowieka bez wyjątku. b. Przyjmuję: Rok 1498 znamy jako datę odkrycia Ameryki Południowej przez Krzysztofa Kolumba, który dla Hiszpanii szukał nowej drogi do Indii. Dopłynąwszy do jej wybrzeży, był przekonany, że tam dotarł, dlatego mieszkańców tego lądu nazwał Indianami. Głoszenie Ewangelii na ziemiach obu Ameryk było trudne. Gdy Europejczycy osiedlali się na tych ziemiach, ginęli jej rdzenni mieszkańcy. Zachłanność i okrucieństwo kolonizatorów nie sprzyjała misjom. Na szczęście Indianie dostrzegali różnicę pomiędzy żądnymi zysku kolonizatorami a misjonarzami. Franciszkanie, dominikanie i jezuici osiedlali się wśród Indian Ameryki Południowej, pomagali im w codziennych sprawach i bronili ich przed wyzyskiem. I jak już wiecie, z pomocą przyszła także Maryja. Zabawa: Dzieci przyglądają się kontynentom obu Ameryk (mapa świata z puzzlami Świat Misyjny lub inna dla dzieci). Odnajdują wybrane państwa: Kanada, Stany Zjednoczone, Peru, Boliwia, Meksyk, Brazylia, Chile, Argentyna, Wenezuela, Kolumbia. Następnie odczytują z niej nazwy 46
i rysunki (góry Andy, rzekę Amazonkę, region Amazonii, Machu Picchu, rzekę Missisipi, wodospady Niagara, góry Appalachy) oraz rozpoznają zilustrowane zwierzęta: lamę, pancernika, grizzly, anakondę, papugę arę, narwala, dydelfa, kapibarę, kolibra, bizona, skunksa, szopa, grzechotnika i białą sowę (w zależności od mapy, którą dysponujemy, możemy modyfikować listę zwierząt, aby były wymienione tylko te ich nazwy, które są na mapie dotyczy to ćwiczenia nr 2 Jak wygląda gdzie żyje ). Następnie dzielimy uczestników na drużyny (od 2 do 4) i losujemy dla nich pytania. Za każdą odpowiedź drużyna zyskuje punkt (odpowiedzi udziela kolejno każdy z uczestników. Dopuszczane są jednak podpowiedzi drużyny). * Co to jest i gdzie leży Andy a. jezioro, b. morze, c. góry a. w Ameryce Północnej, b. w Ameryce Południowej Kanał Panamski a. najbardziej niebezpieczny szlak w górach, b. jedna z najważniejszych dróg wodnych świata c. olbrzymie bagna zamieszkałe przez aligatory, krokodyle i węże a. w Panamie, b. w Andach, c. w Amazonii Amazonka a. największa dolina; b. największe miasto, c. najdłuższa rzeka a. w Ameryce Południowej, b. Ameryce Północnej Amazonia a. region lasów deszczowych, b. miasto, c. jezioro a. w USA; b. na obszarze Boliwii, Brazylii, Ekwadoru, Gujany, Gujany Francuskiej, Kolumbii, Peru, Surinamu i Wenezueli; c. na Antarktydzie) Machu Picchu (czyt. Maczu Pikczu) a. stare miasto Inków, b. góra lodowa c. wodospad a. w Peru, b. w Kanadzie; c. w USA 47
Missisipi a. góra, b. rzeka; c. pomnik a. w Wenezueli, b. w Peru, c. w USA Niagara a. wulkan, b. kanion, c. wodospad a. w Ameryce Południowej, b. w Ameryce Północnej Appalachy a. góry, b. stare miasto Azteków, c. wodospady a. w Ameryce Południowej, b. w Ameryce Północnej * Jak wygląda. i gdzie żyje Lama / pancernik / kondor / anakonda / ara / narwal jednozębny / dydelf / kapibara / koliber / grizzly / bizon / skunks / kojot / szop pracz / grzechotnik / biała sowa. Wygląd przedstawiamy za pomocą rysunku, cienia (ciało wyginamy w taki sposób, by cień na ścianie był obrazem odgadywanego zwierzęcia) lub naśladownictwa (ruch ciała, dźwięk). Określamy miejsce, podając Ameryka Północna/Południowa, można ewentualnie dodać nazwę regionu lub charakterystykę miejsca: Andy, Amazonia, Góry Skaliste, preria, dżungla itp. Zadanie można wykonać w zespołach. c. Dzielę się Sporo już wiemy o obydwu Amerykach, ale przed nami najważniejsze ich mieszkańcy, wasi rówieśnicy. Dziś poznamy historię pewnego chłopca z Brazylii. Zobaczycie, jak wygląda jego zwyczajny dzień... (film z Dzieci pomagają dzieciom, czas trwania: 6 minut). 3. Zakończenie Tak właśnie wygląda życie wielu chłopców i dziewcząt w wielkich miastach Ameryki Południowej. Na szczęście są misjonarze, którzy przychodzą im z pomocą. Prowadzą dla nich domy i ośrodki, gdzie mogą mieszkać, mają posiłek i opiekę lekarską, mogą nauczyć się czytać, pisać i zdobyć dobry zawód (np. piekarz, stolarz, mechanik, krawiec czy elektryk). 48
Przyjrzyjmy się jednemu z takich miejsc (załącznik). To dom dla chłopców w Limie, stolicy Peru. Ci chłopcy mieszkali wcześniej na ulicy, teraz uczą się czytać, pisać oraz przyszłego zawodu. Dyrektorem tego ośrodka jest polski misjonarz, salezjanin, a pomagają mu wolontariusze z całego świata. Jednym z mieszkańców tego ośrodka jest Vincent. Kiedyś żył na ulicy. Potem spotkał misjonarzy, którzy zaproponowali mu szkołę i dom. To był cud Mógł spać w czystym łóżku, pod dachem, mieć jedzenie i nikt w zamian nie żądał od niego przestępstwa ani ciężkiej pracy. Mógł mieszkać, uczyć się i bawić. Na początku trudno mu było przestrzegać zasad i pozbyć się ulicznych nawyków. Ale udało się! To był drugi cud! Teraz Vincent marzy, żeby zostać kucharzem. Odkrył, że ma talent do pieczenia. Już potrafi piec wspaniałe bułeczki. Salezjanie mają tu piekarnię i wśród wielu różnych zawodów uczą też i tego. Zadanie do domu: Zastanów się, jakich cudów doświadczyłeś w swoim życiu. Opisz je lub namaluj. II. INNE PROPOZYCJE NA SPOTKANIA OGNISKA Przeprowadzamy zajęcia ze Światem Misyjnym (scenariusze do pobrania www.pdmd.missio.org.pl). Organizujemy pielgrzymkę do sanktuarium maryjnego, by podziękować za cuda, których dzieci doświadczają każdego dnia. III. NIE ZAPOMNIJ! Zachęcić dzieci do udziału w nabożeństwach majowych. O dniu modlitw za Kościół w Chinach. 49