Piski Ewangelik Miesięcznik Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu Hasło miesiąca: Styczeń Nr 1/2011 Stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich. Hasło roku: Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj. Rzym. 12,21 I Mojż. 1,27 1
Styczeń 2011 Stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich. 1 Księga Mojżeszowa 1,27 Drogie siostry i bracia w Jezusie Chrystusie, Drodzy czytelnicy. Witamy ten nowy 2011 rok z nadzieją, że Bóg w swoje łaskawości zechce pobłogosławić naszemu życiu, naszej pracy. Ale mamy również nadzieję, że Bóg pomoże nam w naszych duchowym życiu, gdzie jeszcze tak często się potkamy o kamienie grzechu. W tym nowym roku dochodzi do nas słowo z 1 Księgi Mojżeszowej o stworzeniu człowieka: Stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich. Ten fragment nie tylko odnosi się do początków ludzkości wg biblijnego świadectwa, ale warto zauważyć, iż mówi o wyjątkowości Bożego stworzenia jakim jest człowiek. Pojawia się więc pytanie: Czy człowiek odpowiednio wykorzystał swoją wyjątkowość? Czy raczej nie zapomniał, że jest na obraz Boży stworzony? Boże oblicze jest przepełnione miłością! Tą wielkość miłości mogliśmy ponownie doświadczać podczas minionych Świąt Bożego Narodzenia. Kiedy to sam Bóg dla nas się narodził w betlejemskiej szopie, aby każdemu z nas nieść wybawienie i dać pokój jakiego ten świat dać nie może. Dlatego pytam się ciebie i siebie: Czy nasze oblicze jest pełne miłości? Jak ja okazuję miłość? Czy jest ona bezwarunkowa? Czy raczej czeka rewanżu? Najczęściej jednak w tym codziennym biegu zapominamy, omijamy drugiego człowieka. Często widzimy tylko własną korzyść i własne potrzeby. Jakże często w nas brak odpowiedzialności, wytrwania, konsekwencji? Jakże często towarzyszy nam tylko obmowa, plotkowanie, omawianie za plecami bo brak nam odwagi na szczerą rozmowę? W nowym 2011 roku Bóg daje znowu nam szanse na zmianę życia i postępowania. Spróbujmy wypracować nowe standardy chrześcijańskiego życia oparte na wzajemnej miłości, odpowiedzialności, szczerości. Aby mogły w moim życiu urzeczywistnić się słowa: Stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich. 2
Stańmy się godnym świadectwem Bożego synostwa. Jesteśmy Bożymi dziećmi i wraz z Bożym Synem Jezusem Chrystusem idźmy w ten 2011 rok. Niechaj Jego słowo wypisane na kartach Ewangelii, Jego miłość i wierność Bogu Ojcu będą dla każdego z nas przykładem godnym naśladowania!! Wiele Bożego błogosławieństwa życzę Wam drogie siostry i bracia abyśmy razem z radością wytrwali w tym noworocznym postanowieniu odnowy życia, do której każdego dnia zachęca nas sam Jezus Chrystus. Stańmy się nowym i wyjątkowym stworzeniem zapalonym Bożą miłość i wypełnionym prawdą i wiarą!! Niechaj Bóg Wszechmogący ma nas wszystkich w swojej opiece. Amen. Z ŻYCIA PARAFII- GRUDZIEŃ/STYCZEŃ Rekordowa Świąteczna Zbiórka Żywności ks. Marcin Pysz W dniach 03-04 grudnia Stacja Diakonijna pod patronatem Banku Żywności w Olsztynie przeprowadziła zbiórkę żywności. W trzech sklepach na terenie Pisza w Delikatesach Staromiejskich Melonik, Delikatesach Piskich Łukaszek i Carrefourze Express udało się na zebrać w tym roku 813 kg żywności!!! Jest to rekordowa zbiórka od czasu jak Stacja Diakonijna organizuje na terenie Pisza taką akcję. Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim mieszkańcom Pisza i nie tylko, za otwarte serce i okazaną pomoc dla osób potrzebujących wsparcia, w szczególności w tym czasie, jaki był czas przedświąteczny. Jest to wspaniały gest miłości, tej miłości jakiej uczy nas sam narodzony w Betlejem Jezus Chrystus... Otwarcie się na drugiego człowieka w jego biedzie i często bezradności, jest wypełnianiem chrześcijańskiej miłości. Zebrana podczas tej akcji żywność trafiła do najbardziej potrzebujących rodzin Powiatu Piskiego. W tym miejscu pragniemy serdecznie podziękować harcerzom z Pisza za ich nieoceniony wkład pracy oraz koordynatorowi tegorocznej zbiórki. 3
Kiermasz Adwentowy W dniach 09-12 grudnia od 11:00-19:00 w Piszu na placu przy Parafii Ewangelicko - Augsburskiej miał miejsce pierwszy Kiermasz Adwentowy. Codziennie można było zakupić ozdoby świąteczne wykonane przez podopiecznych Środowiskowego Domu Samopomocy w Piszu. Można było również poznać wiele aspektów działalności Diakonii Piskiej, między innymi Wypożyczalnię Sprzętu Rehabilitacyjnego oraz różne programy pomocowe. Ponadto było wiele ciekawych atrakcji!!!, jak kiełbaska, karkówka i coś gorącego i rozgrzewającego. Wyjątkowym wydarzeniem w niedzielę 12.12 o 15:00 był przed parafią koncert Chóru Kameralnego z Pisza, który zaśpiewał kolędy. Nowa tablica informacyjna w Piszu W dniu 10 grudnia postawiono tablicę opisującą historię piskiej parafii ewangelickiej. Dzięki wsparciu Urzędu Miasta i Gminy Pisz udało się wykonać i zamontować tablicę która zawiera rys historyczny piskich ewangelików oraz Parafii Ewangelickiej w Piszu. Na tablicy znajdują się zdjęcia byłego kościoła ewangelickiego Jana Chrzciciela w latach 1530-1945 (dzisiaj katolickiego kościoła Jana Chrzciciela) oraz obecnej kaplicy ewangelickiej w Piszu służącej parafii od czasów powojennych. 4
Rys historyczny parafii został opisany w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim. Ponadto zostały ustawione tablice z napisem "Dawny Cmentarz Ewangelicki" w trzech językach na zabytkowych cmentarzach w Snopkach, Szczechach Wielkich, Borki - Bogumiły, Karwik, Rakowo Piskie. Urząd Miasta i Gminy Pisz dofinansował ten projekt w wysokości 2 300,00 zł. W tym miejscu serdecznie dziękujemy Burmistrzowi Pisza, panu Janowi Alickiemu. Spotkanie Adwentowe w Piszu 18 grudnia odbyła się parafialna adwentówka w Piszu Tegoroczne spotkanie adwentowe zgromadziło parafian z Pisza, Wejsun, Rucianego-Nida, Białej Piskiej, Drygał, Trzonek, Onufryjewa i innych miejscowości będących pod opieką duszpasterską piskiej parafii. Już trzeci raz z rzędu podczas adwentowego spotkania w Piszu śpiewał zespół młodzieżowy z Mrągowa pod kierownictwem artystycznym pana Bogusława Macha. Pyszne wypieki przygotowały panie z piskiej parafii, zaś młodzież w osobach Aniela Świderska, Jacek Metelski, Michał Dudziński wraz z praktykantem Mateuszem Chmielem przygotowali parę zdań do przemyślenia na temat wieńca adwentowego i kondycji chrześcijańskiej w czasie adwentu. 5
Po prezentacji młodzieży i zespołu krótkie rozważanie na temat pokornej służby i innego przezywania adwentu wygłosił ks. Marcin Pysz. Piskie Spotkanie Opłatkowe 17 grudnia odbyło się pierwsze Piskie Spotkanie Opłatkowe... Wydarzenie to zostało zorganizowane przez burmistrza Pisza pana Jana Alickiego i zgromadziło ok 130 osób z różnych środowisk. Byli duchowni Pisza m. in. ks. Marcin Pysz oraz katoliccy duchowni dekanatu Pisz wraz ze zwierzchnikiem Ełckiej Diecezji bp. Jerzym Mazurem. Było to spotkanie mające na celu wspólne przeżywanie adwentowego czasu. W spotkaniu uczestniczyli przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe oraz służby mundurowe. Podczas spotkania została omówiona potrzeba spotkań ekumenicznych, zobaczymy, czy poza deklaracjami uda się coś ekumenicznego na stale wpisać w kalendarz wydarzeń w Piszu. 6
Adwentowo z pracownikami parafii 21 grudnia odbyło się już drugie spotkanie adwentowe pracowników Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Piszu. Podobnie jak w minionym roku przed Świętami Narodzenia Pańskiego odbyło się uroczyste spotkanie z pracownikami i wolontariuszami piskiej parafii ewangelickiej. W tegorocznym spotkaniu brali udział pracownicy Środowiskowego Domu Samopomocy w Piszu, wolontariusze, Rada Parafialna oraz pani Halina Gotowicz - Firma Markan oraz pani Bożena Nowicka - Biuro Księgowe obsługujące parafię. Wspólne spotkanie miało charakter wspomnień i podziękowań za mijający rok pracy. Mowa również była o zmianach w nadchodzącym roku. W tym miejscu w imieniu Rady Parafialnej pragnę złożyć serdeczne podziękowania na ręce wszystkich pracowników oraz wolontariuszy, którzy wspierali i wspierają naszą parafię w jej służbie na rzecz drugiego człowieka - powiedział w podziękowaniach ks. Marcin Pysz. Aniele Boży Stróżu Mój!!! W dniach 21 i 22 grudnia odbyły się rekolekcje adwentowe w ewangelickiej kaplicy w Piszu Podczas pierwszych adwentowych rekolekcji mogliśmy zapoznać się z czterema adwentowymi aniołami: Aniołem Stróżem, Aniołem Chroniącym Życie oraz Aniołem Nowego Początku i Aniołem Radości i Chwały. 7
Spotkania rekolekcyjne zachęciły słuchaczy do zatrzymania się w tym czasie adwentu oraz do poszukiwania anielskiego działania w naszym życiu. Był to również czas zachęcający nas abyśmy i my stawali się aniołami dla ludzi potrzebujących pomocy, pocieszenia. Tak właśnie możemy dalej nieść w świat światłość narodzonego Chrystusa! Pierwszy dzień rekolekcji prowadził praktykant pan Mateusz Chmiel, zaś drugi dzień proboszcz piskiej parafii ks. Marcin Pysz. Diecezjalny Zjazd Młodzieży Ewangelickiej w Mikołajkach W tym roku spotkaliśmy się praz drugi w Mikołajkach. Pierwsze spotkanie odbyło się 23 i 24 stycznia 2010r. - spotkanie o plotce, natomiast te 27.12.2010r. spotkanie poświąteczne. Tym razem było o tradycjach i sposobie rozumienia Świąt Bożego Narodzenia, które przedstawił w bardzo ciekawy sposób ks. Paweł Hause. Podczas śpiewania kolęd był krótki wstęp i omówienie tradycji związanej z świętami, a na podstawie scenek teatralnych można było bardziej zrozumieć sens niektórych z nich. Po południu całą grupą udaliśmy się na basen do Hotelu Gołębiewski. Można powiedzieć, że byliśmy naprawdę liczną grupą, ponieważ w zjeździe uczestniczyły następujące parafie: Mikołajki, Mrągowo, Nidzica, Kętrzyn, Pisz, Sorkwity, Suwałki, to jest około 60 osób. Michał Dudziński 8
Noworoczny Wieczór Kolęd w Wejsunach Święto Epifanii w piskiej parafii ewangelickiej minęło na wspólnym kolędowaniu. Podczas Noworocznego Wieczoru Kolęd ewangelicki kościół w Wejsunach wypełnił się po brzegi. Na wstępie wszyscy zgromadzeni wysłuchali czym jest Święto Epifanii oraz zapoznali się z artystami, którzy wystąpili podczas wieczoru. Piękny, 100-letni kościół ewangelicki w pięknej scenerii zimowej zamienił się w miejsce gorących serc szczęśliwych z Narodzenia Pańskiego. Wystąpił chór dziecięco - młodzieżowy Rezonans pod batutą Lecha Ostrowskiego. Po wysłuchaniu koncertu młodzieży miejscowy proboszcz ks. Marcin Pysz oraz praktykant piskiej parafii pan Mateusz Chmiel odczytali teksty z Pisma Świętego wyznaczone na Święto Epifanii. Kolejnym punktem wieczoru był koncert Piskiego Chóru Kameralnego pod dyr. pana Lecha Ostrowskiego. Na zakończenie Noworocznego Wieczoru Kolędowego wszyscy zgromadzeniu odśpiewali kolędę Bóg się rodzi. 9
Ogłoszenia Parafialne poniedziałek godz. 10:00 - Modlitwa ŚDS wtorek godz. 17:00 - Spotkanie Młodzieży środa godz. 18:00 - Spotkanie dla zainteresowanych protestantyzmem 2-ga środa miesiąca godz. 17:00 - Koło Pań oraz Koło Panów czwartek godz. 17:00 - godzina biblijna Zapowiedzi wydarzeń 10.01.2011- posiedzenie Komisji Rewizyjnej o godz. 17:00 13.01.2011- posiedzenie Rady Parafialnej o godz. 18:00 16.01.2011- Zgromadzenie Parafialne o godz. 11:00 30.01.2011 Nabożeństwa w ramach Tygodnia Modlitwy o Jedność Chrześcijan godz. 11:00 w Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu gdzie kazanie wygłosi ks. dziekan Andrzej Zienkiewicz (rzym.-kat.), zaś o 17:00 w parafii MBM na Wschodzie kazanie wygłosi ks. Marcin Pysz. 10
Plan nabożeństw styczeń 2011r. Wejsuny Pisz Biała Ełk 9.01 1. Niedziela po Epifanii 9:00 11:00 9:00K 11:00K 16.01 2. Niedziela po Epifanii Zgromadzenie Parafialne 23.01. 3. Niedziela po Epifanii 11:00 11:00 9:00 11:00 9:00 11:00 30.01. 4. Niedziela po Epifanii 9.00 11.00 9.00 11.00 6.02. 5. Niedziela po Epifanii 9:00K 11:00K 9:00 11:00 Nasi Jubilaci w styczniu Musiał Monika 01.01. Mężak Ewa 11.01. Grenda Erika, Erna 28.01. Walendy Horst 4.01 Hensel Cecylia 20.01. Grenda Aneta 30.01. Optacy Andrzej 10.01 Macoch Hejda 21.01 11
Z ŻYCIA KOŚCIOŁA KRAJ Wprowadzenie w urząd proboszcza łódzkiej parafii W III niedzielę Adwentu 12 grudnia 2010 roku, w kościele św. Mateusza odbyło się uroczyste wprowadzenie w urząd proboszcza ks. Michała Makuli, wybranego na tę funkcję przez Zgromadzenie Parafialne w dniu 7 listopada 2010 roku. Zastąpił on na tym stanowisku tragicznie zmarłego w wypadku samochodowym dnia 18.04.2010 r. śp. ks. bp. Mieczysława Cieślara. Dla bezdomnych i ubogich Hala główna dworca PKS w Bielsku-Białej wypełniła się po brzegi w trakcie spotkania, które 23 grudnia 2010 r. zorganizowało Starostwo Powiatowe i Towarzystwo Brata Alberta. W spotkaniu uczestniczyło ponad 120 osób, w tym większość bezdomnych. Od wielu lat w spotkaniu tym uczestniczy jako kapelan więzienny ks. Piotr Janik. W życzeniach i słowie pozdrowienia ks. P. Janik skierował do zebranych myśl o bezdomności narodzonego Zbawiciela i podziękował prezesowi Towarzystwa Tadeuszowi Cozacowi za Jego całkowite i bezgraniczne zaangażowanie się na rzecz drugiego, potrzebującego człowieka. W spotkaniu jako zaproszeni goście uczestniczyli między innymi Starosta Powiatu Bielskiego, posłanka na Sejm RP i darczyńcy. Były kolędy i opłatek z życzeniami. Nie zabrakło ciepłego jedzenia i paczek żywnościowych na świąteczne dni dla wszystkich potrzebujących. 12
Cuda się zdarzają Pewnego wrześniowego dnia do Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Sorkwitach przyszła paczka nieznanego nadawcy. Po otwarciu okazało się, że paczka zawiera... dzbanek komunijny (prezent konfirmantów z 1913 roku) i list. Już sama zawartość paczki była niezwykła, a jeszcze bardziej niezwykły był list...oto jego fragment: W latach 70-tych byłem na wakacjach w Ośrodku ZM Ursus w Sorkwitach. Byłem z rodzicami. Coś mi odbiło i z koleżanką w nocy ukradłem ten pucharek z kościoła w Sorkwitach. Weszliśmy przez otwarte okno, jak pospolity złodziej. I tak przez lata stał u mnie w domu. Coś tam skłamałem rodzicom i było fajnie. Przez lata traktowałem ten czyn, jak coś co ukradłem Niemcom. Czułem, jakby ten czyn mnie usprawiedliwiał. Nie czułem winy. A była to kradzież. I tak trwało. Po latach przystąpiłem do generalnej spowiedzi w kościele rzymskokatolickim i wyznałem ten grzech. I też nie od razu odesłałem ten pucharek. Od tego czynu minęło dobre 40 lat, wielokrotnie mógłbym odnieść i zwrócić tę rzecz. Jednak tego nie zrobiłem. Z pewnością stanowi to różną wartość dla Pańskiego Kościoła. Dopiero teraz odsyłam tę rzecz i jest mi całkowicie nie fajnie. Chcę Pana przeprosić za ten czyn, Pański Kościół w sensie wiernych. Proszę o przyjęcie moich przeprosin. Mieszkam w Warszawie. Mam dwoje dzieci. Wnuczkę. Myślałem, że jestem porządnym człowiekiem, ale jak człowiek pogrzebie w sobie to tak nie jest. Jest mi lżej. Ocena własnego postępowania, ale też przykład innych może i powinien nas prowadzić do refleksji nad własnym postępowaniem, gdyż jak czytamy: Powiadam wam: Większa będzie radość w niebie z jednego grzesznika, który się upamięta, niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują upamiętania (Łk15,7). 13
Wiślańskie kolędowanie z Prezydentem RP Kościół ewangelicko-augsburski ap. Piotra i Pawła w Wiśle był miejscem trzydniowych koncertów kolęd, których współorganizatorem byli: Wiślańskie Centrum Kultury oraz Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wiśle. Ostatni dzień cyklu był szczególny! Na zaproszenie Burmistrza Miasta Wisły Jana Poloczka w wieczorze kolędowym uczestniczył, przebywający w Wiśle, prezydent Bronisław Komorowski z małżonką oraz współpracownikami. Dla zgromadzonych w wiślańskiej świątyni miłym zaskoczeniem był fakt wkroczenia do kościoła prezydenckiej pary w asyście burmistrza, jego zastępczyni oraz proboszcza parafii. Rozległy się brawa, a gości w imieniu organizatorów powitali: Izabela Pustówka oraz ks. Waldemar Szajthauer. Wśród gości obecny był zwierzchnik Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego bp Paweł Anweiler. W koncercie wystąpiły dwie wiślańskie grupy śpiewacze: Wańcy oraz Uścieńkowianie, a także orkiestra dęta pod dyrekcją Henryka Itnera. Zgromadzeni w kościele słuchacze stali się jednym chórem śpiewającym wraz z orkiestrą kolędy. Na zakończenie wspólnego kolędowania życzenia noworoczne przekazali dostojni goście. Bp Paweł Anweiler swoje życzenia oparł na słowach Jezusa zapisanych w Ewangelii Jana: Ja jestem światłością świata; kto idzie za mną, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota (J 8, 12). Parze prezydenckiej wręczył autorski zbiór wierszy Mój psałterz. Swoimi refleksjami ze spotkania z wiślańską tradycją kolędniczą, a także z różnorodnością wiślańskiej społeczności, co stanowi o jej bogactwie, podzielił się prezydent Bronisław Komorowski. Zgromadzonym złożył także noworoczne życzenia. W imieniu wszystkich zabranych w wiślańskiej świątyni życzenia panu prezydentowi złożył ks. prob. Waldemar Szajthauer. Oparł je na słowach pieśniarza, który pisze: Z Bogiem, z Bogiem każda sprawa i konkluduje, wtedy: wszystko ci się darzy. Wypowiedział te słowa wręczając Kalendarz ewangelicki z dodatkiem Z Biblią na co dzień, życząc aby Bóg błogosławił prezydentowi w jego służbie dla Polski i Polaków. 14
Noworoczne nabożeństwo ekumeniczne na Zadnim Groniu Ostatnie dni 2010 r. i pierwsze 2011 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski z małżonką spędzał w Wiśle. W Nowy Rok zaprosił przestawicieli wiślańskich Kościołów na nabożeństwo ekumeniczne do kaplicy św. Jadwigi Śląskiej, znajdującej się w jego rezydencji na Zadnim Groniu. Z oficjalnych gości, oprócz duchownych wiślańskich parafii luterańskich i ich małżonek, duchownych rzymskokatolickich, uczestniczyli w nim również przedstawiciele wiślanskiego samorządu z burmistrzem miasta Janem Poloczkiem na czele. Nabożeństwo prowadzili proboszcz luterańskiej parafii w Wiśle-Czarnem ks. Adam Glajcar, który wygłosił kazanie oraz proboszcz katolickiej parafii w Wiśle-Nowej Osadzie o. Wiesław Wiśniewski. W liturgii wziął również udział ks. Stanisław Dorda i ks. dziekan Rudolf Wojnar. Na koniec udzielili oni wspólnego błogosławieństwa. Na zakończenie nabożeństwa Prezydent Bronisław Komorowski podziękował wszystkim za uczestnictwo w noworocznej modlitwie. Wskazał, jak ważną jest wspólna, ekumeniczna modlitwa, gdyż ona nie dzieli, ale tylko łączy. Zachęcał, aby jak było to powiedziane w czasie nabożeństwa, do szukania między sobą tego, co jednoczy, zbliża i łączy. Na koniec zaprosił wszystkich uczestników na spotkanie do swojej rezydencji. Tam w Sali Pronaszki odbyła się druga część noworocznego spotkania. 15
Ordynacja nowych duchownych W Święto Epifanii (Objawienia Pańskiego), dnia 6 stycznia 2011 r. o godzinie 12.00 w warszawskim kościele Św. Trójcy przy placu Małachowskiego miała miejsce uroczystość ordynacji na księży magistrów teologii ewangelickiej. Ordynowani zostali: Dawid Banach, Łukasz Gaś, Marcin Liberacki i Sebastian Olencki. Ordynacji dokonał Zwierzchnik Kościoła ks. bp Jerzy Samiec w asyście: ks. biskupa Rudolfa Bażanowskiego (Olsztyn), ks. biskupa Tadeusza Szurmana (Katowice), ks. radcy Piotra Gasia (Warszawa), ks. prezesa Tadeusza Makuli (Żory), ks. proboszcza Rolanda Zagóry (Nidzica) i ks. proboszcza Andrzeja Wójcika (Gliwice). Obszerniejsza relacja w następnym numerze! W tym też dniu Biskup Kościoła ks. Jerzy Samiec wspominał 1 rocznicę konsekracji biskupiej, ks. bp senior Jan Szarek 20 rocznicę wyboru na urząd biskupa, ks. biskup senior Janusz Jagucki 10 rocznicę konsekracji biskupiej, a ks. biskup Tadeusz Szurman 9 rocznicę konsekracji biskupiej. Pisz nasze miasto. Historia Mazur kilka myśli Dziadka Władka Nazwa miasta jest pochodzenia pruskiego i wywodzi się od wyrazu Pisa bagno. Pierwotni mieszkańcy tych terenów nazywali tak rzekę, która była trudno dostępna ze względu na otaczające ją bagna. Powstająca osada również przyjęła 16
tę nazwę. W wieku XIV Krzyżacy zbudowali nad Pisą zamek strażnicę, który nazwali Johannisburg. Tą nazwą uczcili swoje zwycięstwo nad miejscową ludnością w dniu św. Jana. Formalnie miasto otrzymało tę nazwę w chwili nadania praw miejskich w 1646 r. przez elektora Fryderyka Wilhelma. Miejscowa i okoliczna ludność nazywała jednak miasto po swojemu Jańsborg lub Hańsborg. Nazwa Jańsborg utrzymała się do 1946 roku, kiedy to przywrócono jej pierwotną nazwę Pisz. Dogodne położenie spowodowało, że już w XV wieku Pisz stał się prężnym ośrodkiem handlowym. Do rozwoju osady przyczyniło się również zbudowanie w pierwszej połowie XV mostu zwodzonego zwanego Mazowieckim. Miasto szybko się rozwijało. Powstawały ulice, place, zbudowano szkoły, młyn, rzeźnię, browar oraz przedsiębiorstwa komunalne przydatne dla miasta i ludności. W 1539 r. w Piszu było siedem karczm i zajazdów, z tego pięć należało do Polaków. Ludności przybywało i w 1867 r. Pisz liczył ok. 3 tys. mieszkańców. Na początku drugiej połowy XIX w. rozpoczęto budowę dróg wokół Pisza, przy czym znalazła zatrudnienie duża ilość mieszkańców Pisza i okolic. W 1885 r. uruchomiono linię kolejową łączącą Pisz z Olsztynem i Ełkiem. Wodociągi otwarto w mieście dopiero w 1907 r. Gazownia miejska powstała w 1906 r. i funkcjonowała do 1925 r., w tymże roku oddano do użytku podstację elektrowni i miasto otrzymało oświetlenie elektryczne. Pisz nie obfituje w zabytki. Częste pożary i wojny, które nawiedzały miasto skutecznie zmiotły z powierzchni budowle wzniesione w poprzednich wiekach. Najstarszym zabytkiem oprócz kościoła pw. Św. Jana Chrzciciela jest wieża kościelna z XIV w. odbudowana po pożarze w 1624 r. Zabytkowy jest również ołtarz główny z okresu późnego renesansu odnowiony w 1696 r. ambona barokowa z 1701 r. oraz chrzcielnica. Zabytkiem można nazwać również ratusz wzniesiony w 1901 r. za pieniądze z kontrybucji francuskiej. Na koniec ciekawostka: w 1972 r. w Wejsunach miejscowy gospodarz w czasie orki znalazł kamienną figurę, którą Prusowie ustawiali jako kamień kultowy lub nagrobny. W roku 1975 figura została przetransportowana do Pisza, gdzie umieszczono ją na skwerku obok dawnego spichlerza zbożowego. Mieszkańcy miasta natychmiast nazwali ją pruską babą. Obecnie znalazła ona miejsce w południowo - wschodniej części odnowionego rynku na placu Daszyńskiego. Pruska baba zastąpiła pomnik Bismarcka, który w latach 1931 44 stał blisko ratusza. Była to postać naturalnej wielkości odlana z brązu. W 1944 r. Rosjanie zdemontowali pomnik i wywieźli go do Rosji. 17
Spojrzenie własne U progu nowego roku składamy sobie życzenia życząc sobie tego co najlepsze, co przez nas oczekiwane i upragnione, a więc w szczególności zdrowia, szczęścia, pomyślności, spełnienia marzeń, Bożego błogosławieństwa i tego wszystkiego o czym wiemy, że dla nas bądź tej drugiej osoby jest ważne. Z reguły nasze życzenia są lustrzanym odbiciem tego, czego sami pragniemy i na co liczymy, że spełni się w nowym roku, a więc to co m.in. wymieniłem na samym początku czyli zdrowie, szczęście, pomyślność, Boże błogosławieństwo itd. Mamy nadzieję, że będzie to jak najlepszy rok, a już na pewno minimum jakiego oczekujemy to, żeby nie był to gorszy rok od poprzedniego. Rysuje się zatem przed nami obraz roku pełnego szczęśliwych chwil i obfitującego w Bożą łaskę i Boże prowadzenie. Wchodzimy w niego pełni ufności i nadziei, że ułoży on się nam po naszej myśli, a Bóg będzie po naszej stronie bo przecież sam obiecał: Nie porzucę cię ani cię nie opuszczę (Hbr. 13;5b) oraz A oto Ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata (Ew.Mat. 28;20b). Jednak doświadczenie poprzednich lat wskazuje, że nie wszystko w życiu układało się po naszej myśli. Był czas pomyślności i niepowodzeń, szczęścia i nieszczęścia, zdrowia i choroby, radości i smutku. Tak jest i dziś. Bo nowy rok nie powoduje tego, że wszystko zaczynamy od zera, ale jest kontynuacją starego, tak więc są wśród nas osoby, które cieszą się swoim szczęściem i pomyślnością, ale obok są osoby, które są pełne trosk i zmartwień. Obok zdrowych są chorzy, obok tych, którzy cieszą się z narodzin, są ci, którzy opłakują kogoś ukochanego. W kalendarzu jest podobnie. Są dwa kolory: czarny i czerwony. Czarnym oznaczone są dni powszednie, ale mogą oznaczać również dni naszych klęsk, niepowodzeń, cierpień, łez. I może warto było by dodać jeszcze kolor szary, który symbolizował by dni, w których przeplata się radość ze smutkiem, powodzenie z niepowodzeniem, zdrowie z chorobą lub nawet śmiercią. Ale mamy również kolor czerwony, który symbolizuje w kalendarzu dni świąteczne, pełne radości, szczęścia, uśmiechu. Myślę, każdy z nas ma dziś ma powód do radości, ale i zmartwień. Takie są koleje życia ludzkiego. Nie może ono obfitować wyłącznie w nieustanne powodzenie czy w nieprzerwanego pecha, w radość czy smutek. Te dwa przymioty, cechy splatają się ze sobą. Nie inaczej będzie i w tym nowym 2011 roku. Nie oznacza to jednak, że mamy być pozbawieni nadziei, która nigdy nie umiera, nawet w ciszy i smutku żyje zawsze czekając aby na nowo się odrodzić. Nie oznacza to również, że jesteśmy pozbawieni obecności Boga w naszym życiu i liczeniu na Jego pomoc bo On zawsze będzie nam pomagał, dodawał sił, pocieszał i ratował w niedoli. Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam i na 18
wieki (Hbr. 13;8). Zatem wiara i nadzieja są tym wsparciem i źródłem siły by żyć pomimo potykać się na drodze życia, ale nie upaść. Bóg nie obiecał nam tu na ziemi życia pełnego szczęścia, ale to szczęście obiecuje tym, którzy wejdą do Jego Królestwa. Tu na ziemi obiecuje nam, że jest z nami zawsze blisko, że nas nie porzuci ani nie opuści. Tak więc musimy liczyć się ze zmiennością ludzkiego życia, które przeplata się z bogactwem i biedą, zdrowiem i chorobą, zwycięstwem i klęską. O tej zmienności mówi nam także Apostoł Paweł w liście do Filipian: Umiem się ograniczyć, umiem też żyć w obfitości; wszędzie i we wszystkim jestem wyćwiczony; umiem być nasycony, jak i głód cierpieć, obfitować i znosić niedostatek. Wszystko mogę w tym, który mnie wzmacnia, w Chrystusie (Flp. 4;12,13). Życie ćwiczyło Apostoła Pawła i zapewne będzie ćwiczyło nas. Chodzi jednak o to byśmy umieli właściwie podchodzić i reagować na to, co mnie spotyka, właściwie przyjmować zarówno co dobre i złe. Wygląda na to, że jednak nie odrabiamy zadania domowego, bo często narzekamy na swój los, mówiąc, że kiedyś było lepiej, a nawet jak się nam powodzi to zawsze znajdziemy powód do narzekania. Myślę, że wynika to również z faktu, że nie potrafimy docenić naszego dziś. Jeśli tego nie zrozumiemy i nie docenimy, zastanawiając się dlaczego wszystko nie wyszło, i dlaczego popełniliśmy wiele błędów, nie pójdziemy na przód, ale będziemy się obracać wokół własnej osi. Jeśli nie podejmiemy ryzyka, nie wygramy z całą pewnością. By je podjąć, trzeba przełamać pewną mentalną barierę, skonfrontować się z tkwiącymi w każdym z nas obawami. Pójść pod prąd i pokonać własny strach, własne obawy i wątpliwości. Sukces nie musi się wyrażać wyłącznie w pieniądzach, w pierwszych miejscach, i w złotych medalach. Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga, łam czego rozum nie złamie, młodości, orła twych lotów potęga, jako piorun twoje ramię - (Oda do młodości). A Bóg obiecuje: nie porzucę cię ani cię nie opuszczę. Czas abyśmy te narzekania zastąpili ludzkim dziękuję dla Boga za każdy dzień nowego roku. Bo nie sztuką jest dziękować za to co dobre, ale także za to, co nie jest po naszej myśli. Możemy być jednak pewni, że w tych dniach nowego roku nie zabraknie nam Bożej obecności i pomocy w naszym ludzkim losie. A więc u progu nowego 2011 roku życzę każdej i każdemu z was nadziei i wiary oraz powierzania swojego życia Bogu bo wszystko mogę w Tym, który mnie wzmacnia. mgr Mateusz Chmiel 19
Kulinarny kącik Eli Śniadaniowa babka niedzielna Składniki: 3 szklanki mąki tortowej 1 szklanka cukru pudru ¾ kostki masła 3 żółtka ½ szklanka mleka 4deko drożdży 2 łyżki smażonej skórki pomarańczowej 3 łyżki rodzynek Kruszonka: 2 łyżki mąki krupczatki, 2 łyżki masła, 3łyżki cukru pudru Wykonanie: W ciepłym mleku rozpuszczamy drożdże. Masło ucieramy z cukrem pudrem, dodajemy po jednym żółtku. Gdy połączymy składniki, dodajemy mleko z rozpuszczonymi drożdżami, trochę soli, i sypiemy wygrzaną mąkę. Wyrabiamy ciasto, aż będzie jednolite, dodajemy odsączoną skórkę pomarańczy i wcześniej opłukane i odsączone rodzynki wyrabiając nadal ciasto. Przekładamy wyrobione ciasto na wysmarowaną tłuszczem blachę, wyrównujemy powierzchnię, stawiamy w cieple. Przygotowujemy kruszonkę. Masło łączymy z mąką i cukrem pudrem. Zagniatamy kruszonkę by zaraz po wyrobieniu posypać ciasto. Gdy babka podwoi objętość, wstawiamy do nagrzanego piekarnika i pieczemy w tem. 160 C przez ok. 60min. Smacznego Opowiadanie Michał był zawsze w dobrym humorze i zawsze miał coś pozytywnego do powiedzenia. Każdego ranka, gdy się budził, mówił sobie: Michał, masz dzisiaj dwie możliwości: możesz mieć dobry humor, albo możesz mieć zły humor. I wtedy wybierał dobry humor. Za każdym razem, gdy zdarzyło się coś niedobrego, mógł wybrać bycie ofiarą, albo wyciągnąć z tego jakąś lekcję dla 20
siebie. I wybierał wyciągnięcie lekcji. Gdy przychodził ktoś ponarzekać, mógł wybrać zgodzenie się z nim, albo pokazanie mu pozytywnej strony życia. I wybierał pokazanie mu tej pozytywnej strony. Uważał, że życie polega na wyborach, ponieważ każda sytuacja jest wyborem. Powtarzał: Ty sam wybierasz, jak zareagujesz na daną sytuację. Ty wybierasz, jaki wpływ mają ludzie na twoje samopoczucie. To ty wybierasz bycie w dobrym albo złym humorze. Mówiąc krótko to twój wybór, jak wygląda twoje życie. Po kilku latach Michał spadł z rusztowania, z wysokości prawie 20 metrów. Po wielogodzinnej operacji i długich tygodniach rehabilitacji, został zwolniony ze szpitala z wszczepionymi w plecy metalowymi prętami. Wspominał: Gdy leżałem na ziemi, pomyślałem sobie, że mam dwie możliwości: mogę wybrać żyć albo umrzeć. Wybrałem życie. Na sali operacyjnej zapytano go, czy jest na coś uczulony. Tak odpowiedział. Lekarze i pielęgniarki przestali pracować, czekając na jego odpowiedź. Wziął głęboki oddech i krzyknął: Jestem uczulony na grawitację. Oni zaśmiali się a Michał powiedział: Wybieram życie. Przeżył dzięki umiejętnościom lekarzy, ale również dzięki swojej niesamowitej postawie. Poezja Stoisz krok od Boga Stoisz krok od Boga, a nie widzisz białych skrzydeł. Wymawiasz puste słowa, a oczekujesz cudu. Oglądasz piękno z bliska, a karmisz swą duszę nicością. Nie wiesz, gdzie prawda się zaczyna, a gdzie rozum kończy. Słowo czynisz milczeniem, kiedy w miłości doznałeś cierpienia. Idziesz razem nawet w tłoku, a odejdziesz sam i osobno. Jeśli sobą nie zasłonisz Boga, życie złączy się z śmiercią i oglądniesz wieczność. 21