Taekwon-do w Polsce Autor: Łukasz Stawarz Taekwon-do w Polsce Pierwsza sekcja Taekwon-do w Polsce powstała w czerwcu 1974 roku w Lublinie. Instruktorem był Anglik Andrew Marshall posiadacz 6 kup (zielony pas), który do października tego roku sporadycznie prowadził treningi z małą grupą studentów rekrutujących się przeważnie z sekcji judo. Początkowo ćwiczyli oni w prywatnych mieszkaniach, na powietrzu, w obcych salach gimnastycznych jednocześnie nawiązując kontakty z Miejskim Domem Kultury, gdzie od października rozpoczęli regularne treningi. Sekcja w krótkim czasie rozrosła się do 60 osób i ćwiczyli w niej między innymi: Jerzy Skwira, Jerzy Konarski, Krzysztof Przeciechowski, Andrzej Kozłowski. Andrew Marshall prowadził treningi do lutego 1975 roku, później z przyczyn osobistych opuścił Polskę, niemniej treningi były kontynuowane. Instruktorem grupy mianował się Jerzy Konarski, który początkowo nawiązał kontakt z Międzynarodowa Federacją Taekwon-do w Kanadzie. W tym też roku prywatnie odwiedził sekcję Les Galezowski, Kanadyjczyk polskiego pochodzenia, posiadacz 4 cup, studiujący Taekwon-do u Park Jung Tae (7 Dan ówcześnie) w Toronto, który gościnnie poprowadził kilka treningów. Niedługo po tej wizycie Jerzy Konarski postanowił zmienić federację na Światową Federację Taekwon-do, ponieważ udało mu się nawiązać atrakcyjne dla niego kontakty z mistrzem Kyong Myong Lee (7 Dan WTF). Po zmianie przez Konarskiego federacji sekcja Taekwon-do ITF przestała formalnie istnieć przez kilka miesięcy, jednak zawodnicy ćwiczyli nadal sami. Jerzy Skwira przez prywatne kontakty nawiązał znajomość z rodakiem Marshalla Peterem Prykem posiadaczem 1 dana. Od października 1976 roku sekcja Taekwon-do rozpoczęła działalność tym razem w Ognisku TKKF Motor. W sekcji obok Jerzego Skwiry znaleźli się między innymi: Andrzej Piotrowski, Andrzej Kozłowski, później doszli Krzysztof Przeciechowski i Leszek Krusiński. Duży autorytet instruktora i znajomość sztuki, której uczył spowodowały, że grupa w krótkim czasie stała się najsilniejszą sekcją w Lublinie, a pod koniec jego pobytu, jedną z najsilniejszych w Polsce. W roku 1975 w Łodzi rozpoczyna nauczanie Taekwon-do laotański posiadacz 1 Dana Lo Vanh Thianng. Początkowo próbuje nawiązać kontakty z istniejącymi już w tym czasie sekcjami karate shotokan, gdzie rozpoczyna treningi w charakterze zawodnika, dzieląc się swoimi umiejętnościami z innymi ćwiczącymi. W związku z faktem, że jego status w wyżej wymienionej sekcji był nieustalony zakłada samodzielną grupę. Sekcję do rozkwitu doprowadza jego rodak Khantong Phongmany posiadacz 3 dana, który podejmuje studia w Studium Języka Polskiego dla Obcokrajowców w Łodzi. W latach 1976-1978 pod jego kierunkiem zawodnicy osiągają bardzo wysoki poziom techniczny, stając się jednocześnie wiodącym ośrodkiem w Polsce. W sekcji tej zaczynali ćwiczyć między innymi: Mirosław Sobczyk, Marek Kwaśniewski, Tomasz Dzieran. Na przełomie lat 1978-1979 sekcja rozpada się na trzy samodzielne grupy: Janusza Boguszewskiego, Marka Kwaśniewskiego i Mirosława Sobczyka wchodzą w skład TKKF Młodzieżowiec który podejmuje się patronatu nad Taekwon-do w Łodzi. Swoje zainteresowanie nową sztuką walki angażuje ambitnych działaczy młodzieżowych Tomasza Dziubińskiego i Pawła Bryszewskiego. W Krakowie Taekwon-do zostało zaszczepione przez wybitnego mistrza Taekwon-do Leong Wai Meng, w tamtym okresie posiadacz IV Dana. W 1977 roku poprzez rodzinne powiązania z Polską Leong Wai Meng często odwiedza Kraków. Swoją sztuką walki stara się zainteresować elitę aktorską w Krakowie i nauczycieli szkoły aktorskiej. W krótkim czasie wielbicielami jego talentu zostaje Krzysztof Jasiński, młody Dyrektor Teatru Stu w Krakowie i Marek Lech, nauczyciel kultury fizycznej w szkole aktorskiej. Duży wpływ na rozwój tego ośrodka wywarł Les Galezowski, który długie okresy czasu w latach 1977-1980 spędzał w Krakowie u rodziny i regularnie prowadził zajęcia z grupą założoną przez Menga. Pilnym studentem okazał się być Marek Lech, który w szybkim czasie staje się liderem Taekwon-do w Krakowie. 14 października na zaproszenie Teatru Stu do Polski przybywa drużyna pokazowa Taekwon-do wraz z Generałem Choi Hong Hi i Rhee Ki Ha (7 Dan) oraz Park Young Tae (7 Dan) oraz wielu innymi znakomitymi mistrzami i autorytetami tej sztuki walki na świecie. Od tego momentu rozpoczyna się nowy etap rozwoju Taekwon-do w Polsce. W Krakowie podczas wizyty Gen. Choi Hong Hi po raz pierwszy spotkali się przedstawiciele wszystkich istniejących sekcji Taekwon-do w Polsce. Na zorganizowanym seminarium wybrano przedstawiciela organizacyjnego, którym został Krzysztof Jasiński. Był on także pierwszym Polakiem, który otrzymał stopień mistrzowski I Dan. Także po raz pierwszy wymieniono adresy kontaktowe i ustalono ogólny program organizacyjnej współpracy między poszczególnymi sekcjami.
Oprócz wspaniałego pokazu, mistrzowie Taekwon-do przeprowadzili także trening, na którym dokonano koniecznej korekty umiejętności polskich zawodników. Gen. Choi Hong Hi w imieniu Międzynarodowej Federacji Taekwon-do zaprosił przedstawiciela Polski na dwumiesięczny kurs instruktorski do Instytutu Taekwon-do w Kanadzie, Toronto. Na wyjazd został wybrany przez Krzysztofa Jasińskiego nikomu nie znany zawodnik wrocławskiej sekcji karate kyokushinkai, posiadacz trzeciego kyu, Andrzej Bryl. Po ukończeniu kursu otrzymał stopień I Dan i miał sprawować funkcję koordynatora Taekwon-do w Polsce. W związku z faktem, że zarówno Krzysztof Jasiński nie mógł poświęcić należytej uwagi Taekwon-do ze względu na pracę zawodową, a także Andrzej Bryl nie spełnił pokładanych w nim nadziei, z wyjątkiem założenia sekcji Taekwon-do we Wrocławiu w 1979 r., próby założenia organizacji ogólnopolskiej w oparciu o w/w osoby nie powiodły się. Natomiast bardzo dobrze rozwinęła się współpraca pomiędzy zawodnikami i działaczami z Łodzi i Lublina. Z inicjatywy obu sekcji doszło do wymiany zawodników, wspólnych konsultacji, obozów szkoleniowych, rozgrywano towarzyskie sparingi. W 1980 r. doszło do nawiązania korzystnych kontaktów z Radą Naczelną Socjalistycznego Związku Studentów Polskich, gdzie Paweł Bryszewski został pracownikiem etatowym Komisji Sportu. Od tej chwili Rada Naczelna Socjalistycznego Związku Studentów Polskich stała się jakby opiekunem i sponsorem ruchu Taekwon-do. Organizuje letnie i zimowe obozy Taekwon-do, a nawet w 1980 r. wyjazd na Mistrzostwa Europy Taekwon-do do Londynu trzyosobowej reprezentacji kraju, (Dziubiński, Bryszewski, Urbańska, Sobczyk), gdzie Halina Urbańska zdobyła srebrny medal w konkurencji walk sportowych. W latach 1978-1982 Generał Choi Hong Hi jeszcze kilkakrotnie wizytował sekcje Taekwon-do w Polsce w asyście znakomitych mistrzów. Za każdym razem starał się jak najpełniej pomóc zawodnikom i liderom ruchu. Podczas jednej z kolejnych swych wizyt 22.07.1982 r. przeprowadził rozmowy z Ambasadą Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, która miała od tej pory wspierać ruch Taekwon-do w Polsce. W rozmowach stroną reprezentującą Polskę była Rada Naczelna SZSP. Efektem spotkania Choi z Ambasadą KRLD był przyjazd do Polski Koreańskiej Drużyny Pokazowej Taekwon-do we wrześniu 1982 r. Koreańczycy dali szereg pokazów w dużych miastach Polski oraz nakręcili program zaprezentowany przez Telewizję Polską. Na okres dwóch lat Koreański Związek Taekwon-do przysłał początkowo dwóch, a potem jeszcze trzech instruktorów, posiadaczy piątych i czwartych danów do Łodzi, Lublina, Gdańska, Krakowa i Warszawy. Lata 1982-1984 były dla Taekwon-do w Polsce tak zwanym "złotym okresem" - zaczęły w bardzo szybkim tempie powstawać nowe sekcje i grupy, liczba ćwiczących przekroczyła 10.000 osób. Poziom techniczny zawodników nie odbiegał od wzorców koreańskich. Zasługę za taki stan rzeczy należy przypisywać instruktorom koreańskim i polskim, ale także modzie na sztuki walki, jaka w tym okresie opanowała kraj. W wyniku rozwijającej się sytuacji, w styczniu 1983 r. na posiedzeniu plenarnym Komisji Sportu Rady Naczelnej już Zrzeszenia Studentów Polskich powstała Ogólnopolska Federacja Akademickich Klubów Taekwon-do ITF z zarządem w składzie: Prezes - Tomasz Dziubiński (Łódź), Wiceprezes ds. organizacyjnych - Barbara Głusiec (Lublin), Wiceprezes ds. szkoleniowych - Andrzej Bryl (Wrocław), Trener Reprezentacji Polski - Henryk Ficek (Gdańsk). Wynikiem działalności Akademickiej Federacji Taekwon-do (inna nazwa w/w organizacji) było zorganizowanie między innymi kilku obozów szkoleniowych, przejęcie opieki nad instruktorami koreańskimi, koordynacja egzaminów na stopnie szkoleniowe i mistrzowskie, zorganizowanie pierwszych zawodów ogólnopolskich pod nazwą Puchar Czarnego Geparda w Gdańsku 1984 r. oraz zawodów międzynarodowych w tym samym roku w Lublinie, zorganizowano także obóz szkoleniowy z udziałem reprezentacji Grecji i Węgier, powołano dziesięcioosobową Reprezentację Polski Taekwon-do i wysłano ją na Mistrzostwa Europy Taekwon-do do Budapesztu, gdzie Halina Urbańska i Bogdan Adamowicz zdobyli w konkurencji walk sportowych brązowe medale. Okres ten charakteryzował się dużą spontanicznością działań i ich nasileniem, niemniej nie wypracowano stałych podstaw działań organizacyjnych, współzawodnictwa sportowego o zasięgu ogólnopolskim, systemu kształcenia kadr, kwalifikacji do reprezentacji, nie zapewniono też prawnego charakteru organizacji i wiele innych.
Przełom roku 1984-1985, to kryzys w ruchu Taekwon-do. Z Polski wyjechali instruktorzy koreańscy, odsunęli się od działalności Dziubiński i Bry szew ski, z powodów politycznych i gospodarczych masowo emigrowali najlepsi instruktorzy, zawodnicy, działacze, co spowodowało prawie całkowity rozpad ruchu Taekwon-do w Polsce. Dla przykładu, w Lublinie na początku 1984 roku zajęcia Taekwon-do prowadziło dwunastu instruktorów polskich i dwóch koreańskich, a pod koniec roku z w/w przyczyn już tylko trzech. Pozbawione kadry szkoleniowej sekcje rozwiązywały się, a te które przetrwały, wróciły do stanu początków rozwoju Taekwon-do w Polsce, to jest sprzed 1979 r. Poszczególne ośrodki próbowały się ratować, współpracując z innymi stylami walki, na przykład Kick Boxingiem, Aikido, ale w efekcie taka działalność prowadziła do zaniku czystości stylowej. Stan ogólnej dezorganizacji ruchu trwał aż do 1986 r. Jako pierwsi stan ogólnego marazmu przełamali instruktorzy Akademickiego Klubu Taekwon-do Politechniki Lubelskiej. 22 lutego 1986 r. w Lublinie z inicjatywy Tadeusza Łobody - prezesa w/w klubu doszło do spotkania przedstawicieli istniejących jeszcze sekcji Taekwon-do (w zebraniu brały udział 24 osoby z 11 ośrodków). Wynikiem zebrania było powołanie Społecznej Rady Klubów i Sekcji Taekwon-do ITF w Polsce z siedzibą w Lublinie. Rada przejęła funkcje organizacji ogólnopolskiej. W skład pierwszego Zarządu weszli: Andrzej Bryl - Przewodniczący, Andrzej Piotrowski - Wiceprzewodniczący ds. organizacyjno-szkoleniowych, Tadeusz Łoboda - Sekretarz Generalny. Ponieważ dwie pierwsze funkcje były czysto symboliczne, Tadeusz Łoboda jako Sekretarz Generalny Rady podjął się zadania odbudowy ruchu Taekwon-do w Polsce, w związku z czym: zorganizował sprawną sieć kontaktów między poszczególnymi sekcjami i ośrodkami, na nowo zorganizował według reguł Międzynarodowej Federacji Taekwon-do system ogólnopolskiego współzawodnictwa sportowego, uporządkował system nadawania stopni szkoleniowych, reaktywowałem Taekwon-do w Komisji Sportu Rady Naczelnej Zrzeszenia Studentów Polskich pod nazwą Akademicka Federacja Dalekowschodnich Sportów Walki. Podjął działania zmierzające do włączenia Taekwon-do w struktury Polskiego Związku Karate i uznania go jako sport przez Komitet do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej. Odbudował kontakty z Koreańską Federacją Taekwon-do, Międzynarodową Federacją Taekwon-do i Europejską Federacją Taekwon-do. Była to część podjętych przezeń działań, które stały się podwaliną i punktem wyjściowym dla obecnej struktury Taekwon-do w Polsce. Efektem między innymi tych działań było: przyjęcie Taekwon-do ITF do Komisji Taekwon-do i Kick Boxingu Polskiego Związku Karate, udział Reprezentacji Polski Taekwon-do w V Mistrzostwach Świata w maju 1987 r. w Atenach, gdzie zawodniczka Akademickiego Klubu Taekwon-do, Maria Achrem-Achremowicz zdobyła brązowy medal w konkurencji walk sportowych, organizacja pierwszego kursu instruktorów Taekwon-do uznanego przez Władze Polskiego Związku Karate i Resortowego Centrum Metodyczno-Szkoleniowego Kultury Fizycznej i Sportu w Warszawie. Kurs prowadził Dyrektor Techniczny Międzynarodowej Federacji Taekwon-do, Mistrz Park Jung Tae - 8 Dan. W tym samym roku do Polski przyjechało czterech instruktorów koreańskich na okres trzech lat. W 1988 roku została zmieniona nazwa organizacji na Rada Klubów Taekwon-do ITF w Polsce, rozbudowano również organizacyjne struktury, co znacznie przyczyniło się do przyspieszenia rozwoju ruchu. Reprezentacja Polski Taekwon-do ITF wzięła udział w VI Mistrzostwach Świata Taekwon-do w Budapeszcie, gdzie Krzysztof Pajewski zdobył złoty medal w konkurencji walk sportowych, natomiast w konkurencji walk drużynowych mężczyzn Polska pokonała doskonałą drużynę Puerto Rico i Korei ustępując minimalnie Holandii. w tym roku rozegrano pierwsze oficjalne Mistrzostwa Polski Taekwon-do ITF w Lublinie, 20-osobowa Reprezentacja Polski w Taekwon-do wzięła udział w stażu instruktorskim i meczach międzypaństwowych Polska-Korea w Pyongyang (KRL-D), odbył się II kurs instruktorów Taekwon-do, nawiązano współpracę z Wicedyrektorem Technicznym Międzynarodowej Federacji Taekwondo Mistrzem Choi Jung Hwa - 7 Dan mieszkającym od 1988 r. na stałe w Warszawie (1990 r.), a także do Polski przybyła z rewizytą Reprezentacja Taekwon-do Korei wraz z grupą pokazową. Przeprowadzono
pokazy Taekwon-do połączone z Meczami Międzypaństwowymi Polska-Korea w Warszawie, Krakowie i Olsztynie. 14 stycznia 1989 r. po wielu staraniach została wyodrębniona jako samodzielna - Komisja Taekwon-do ITF Polskiego Związku Karate. Komisja utrzymała nazwę Rada Klubów Taekwon-do ITF w Polsce. Ponownie zmieniły się struktury organizacyjne, udoskonalono system współzawodnictwa sportowego wprowadzając podział kraju na strefy i turnieje strefowe kwalifikacyjne do Mistrzostw Polski Taekwon-do oraz Turnieje Ogólnopolskie Taekwon-do kwalifikacyjne do Reprezentacji Polski Taekwon-do. W terminie 29.04.1989-15.05.1989 gościła na specjalnym zgrupowaniu w Olsztynie, Reprezentacja Taekwon-do Korei, a w dniu 13.05.1989 r. rozegrano w Koszalinie trójmecz Polska-Korea-KKS Bałtyk Koszalin. W rewanżu Polska Reprezentacja Taekwon-do w terminie 29.06.1989-12.07.1989 przebywała w Korei na XIII Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Pyongyang, gdzie w dniach 02.07.1989-07.07.1989 rozegrano Puchar Świata w Taekwon-do. Dużym sukcesem polskiej drużyny było zdobycie między innymi dwóch złotych medali przez Grażynę Baczyńską i Jarosława Suskę w konkurencji walk sportowych oraz uplasowanie się na III miejscu w klasyfikacji generalnej. W tym samym roku oprócz kursu instruktorskiego stopnia podstawowego zorganizowano po raz pierwszy kurs instruktorów Taekwon-do klasy I. Po raz drugi Mistrzostwa Polski odbyły się w Lublinie. W roku 1990 do najważniejszych wydarzeń należy zaliczyć: udział Reprezentacji Polski Taekwon-do w Mistrzostwach Europy Taekwon-do w Davos, Szwajcaria, w dniach 20-21.01.1990 r., gdzie w konkurencjach indywidualnych i zespołowych drużyna zdobyła w sumie 20 medali oraz udział w VII Mistrzostwach Świata Taekwon-do w Montrealu, Kanada, w dniach 18-21.09.1990 r., gdzie męska drużyna w konkurencji walk drużynowych zdobyła III miejsce po zwycięskich pojedynkach z drużynami: Szwecji, Holandii i Kanady. W wyżej wymienionym roku Mistrzostwa Polski Taekwon-do odbyły się w Ciechanowie. Na przełomie 90 i 91 r. Rada Klubów Taekwon-do Komisja Stylowa Polskiego Związku Karate liczyła ponad 50 klubów i sekcji na terenie całego kraju, a w skład Zarządu wchodzili: Przewodniczący - Tadeusz Łoboda Wiceprzewodniczący ds. org.-techn. - Witold Brzozowski Wiceprzewodniczący ds. sędziowskich - Robert Kopeć Kierownik Biura - Małgorzata Gutkowska Trener Reprezentacji Kobiet - Jerzy Jedut Trener Reprezentacji Mężczyzn - Henryk Ficek Przewodniczący Komisji Dyscyplinarnej - Krzysztof Jagodziński Przewodniczący Komisji Rewizyjnej - Marek Kwaśniewski Kierownik Strefy Centralnej - Janusz Gutkowski Sędzia Koordynator Strefy Centralnej - Witold Brzozowski Kierownik Strefy Zachodniej - Zbigniew Kruk Sędzia Koordynator Strefy Zachodniej - Janusz Żmudziński Kierownik Strefy Północnej - Henryk Ficek Sędzia Koordynator Strefy Północnej - Jan Wolski Kierownik Strefy Południowej - Paweł Porębski Sędzia Koordynator Strefy Południowej - Cezary Kowalczyk
Kierownik Strefy Wschodniej - Tadeusz Łoboda Sędzia Koordynator Strefy Wschodniej - Krzysztof Jagodziński Rok 1991 zdominowały cztery bardzo ważne wydarzenia: W dniu 24.03.1991 r. odbyło się zebranie założycielskie Polskiego Związku Taekwon-do. W dniach 27-28.04.1991 r. Reprezentacja Polski Taekwon-do wzięła udział w VI Mistrzostwach Europy w Reading, Anglia, gdzie Krzysztof Pajewski i Piotr Szymanowski zdobyli złote medale w konkurencji walki sportowej, a także złoty medal zdobyła męska drużyna w konkurencji układów drużynowych. Europejska Federacja Taekwon-do udzieliła zgody na zorganizowanie w Polsce w Koszalinie VII Mistrzostw Europy Taekwon-do w 1992 roku. Mistrzostwa Polski Taekwon-do odbyły się po raz trzeci w Lublinie. Rada Klubów Taekwon-do Komisja Stylowa Polskiego Związku Karate liczyła ponad 50 klubów i sekcji na terenie całego kraju, z około 4000 do 5000 regularnie ćwiczących zawodników. W dniu 24.03.1991 r. w Warszawie odbyło się Zebranie Założycielskie Polskiego Związku Taekwon-do. Prezes UKFiT wydał decyzję o rejestracji w dniu 15.10.1991 r. I Walny Zjazd Delegatów PZTKD odbył się 05.01.1992 r. Na podstawie pracy magisterskiej Tadeusza Łobody.