Zbiory Orzecznictwa Becka Odpowiedzialność dyscyplinarna oraz etyka zawodowa adwokatów i radców prawnych Orzecznictwo Wojciech Marchwicki Marek Niedużak 2. wydanie C.H.Beck
ZBIORY ORZECZNICTWA BECKA Odpowiedzialność dyscyplinarna oraz etyka zawodowa adwokatów i radców prawnych. Orzecznictwo
W sprzedaży: EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPARWIEDLIWOŚCI, T. 1 4 Aplikacje Prawnicze K. Korczyńska, J. Baszuk, ETYKA ADWOKACKA. WYBÓR ORZECZEŃ WYŻSZEGO SĄDU DYSCYPLINARNEGO ADWOKATURY, wyd. 2 Aplikacje Prawnicze M. Król (red.) ETYKA ADWOKACKA I RADCOWSKA. KOMENTARZ Aplikacje Prawnicze M. Stepaniuk APLIKACJA ADWOKACKA, wyd. 8 Aplikacje Prawnicze M. Stepaniuk APLIKACJA RADCOWSKA, wyd. 8 Aplikacje Prawnicze M. Rojewski ORGANY OCHRONY PRAWNEJ. ORZECZNICTWO Zbiory Orzecznictwa Becka www.ksiegarnia.beck.pl
Odpowiedzialność dyscyplinarna oraz etyka zawodowa adwokatów i radców prawnych Orzecznictwo 2. wydanie Wojciech Marchwicki Marek Niedużak Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 2016
Wydawca: Joanna Ablewicz Redakcja: Katarzyna Pudłowska Wydawnictwo C.H.Beck 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone. Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów. Wydawnictwo C.H.Beck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje. Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-7726-1 ISBN e-book 978-83-255-7727-8
Wykaz skrótów... XXXI Przedmowa... XXXV Wprowadzenie... XXIX Część I. Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, sądów powszechnych i administracyjnych... 1 Rozdział 1. Tajemnica zawodowa... 1 1. Tajemnica rozmów prowadzonych ze stroną przeciwną. Mediacja adwokacka... 1 2. Niedopuszczalność dowodu z zeznań osoby obecnej przy kontaktach obrońcy z oskarżonym... 2 3. Tajemnica obrończa a tajemnica adwokacka... 2 4. Zakaz przesłuchiwania obrońcy jako świadka niezależnie od jego woli... 9 5. Zakres ochrony tajemnicy adwokackiej przy kontroli skarbowej... 10 6. Konstytucyjne granice tajemnicy zawodowej... 12 7. Ograniczenia ochrony wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy... 19 8. Zgoda klienta na ujawnienie dokumentów objętych tajemnicą... 28 9. Objęcie dokumentów tajemnicą zawodową... 29 10. Zwolnienie z tajemnicy adwokackiej jako wyjątek... 31 11. Potrzeba precyzyjnego określenia zakresu zwolnienia z tajemnicy... 31 12. Weryfikacja przez sąd oczywistych naruszeń obowiązków obrońcy... 32 13. Zakaz arbitralnego uchylania obowiązku zachowania tajemnicy... 32 14. Uchylenie tajemnicy w celu udowodnienia dokładnie określonego faktu... 32 15. Rozkład ciężaru dowodowego przy zwolnieniu z obowiązku zachowania tajemnicy... 34 16. Przesłuchanie przed rozstrzygnięciem w przedmiocie wniosku o zwolnienie z tajemnicy... 34 17. Pojęcie interesu wymiaru sprawiedliwości... 34 18. Oznaczenie okoliczności, na które ma zeznawać adwokat... 35 19. Określenie zakresu zwolnienia z tajemnicy... 35 20. Uchylenie tajemnicy zawodowej dotyczącej dokumentów. Dane na nośnikach elektronicznych... 35 21. Niedopuszczalność zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy przez klienta. Kryteria uznania informacji za poufną... 41 22. Rozkład ciężaru dowodu przy wystąpieniu z wnioskiem o zwolnienie z tajemnicy... 42 23. Poszanowanie tajemnicy w związku z oświadczeniem aplikanta... 42 24. Obowiązek przedłożenia dokumentów w postępowaniu kontrolnym... 46
VI 25. Przeprowadzenie innych dowodów przed ewentualnym zwolnieniem z obowiązku zachowania tajemnicy... 46 26. Niedopuszczalność złożenia za zgodą klienta zeznań przez adwokata bez wcześniejszego zwolnienia z obowiązku przez sąd... 47 27. Przesłanki zastrzeżenia korespondencji tymczasowo aresztowanego z obrońcą 49 28. Obecność zatrzymującego podczas rozmowy zatrzymanego z obrońcą... 50 29. Przeszukanie kancelarii i ochrona akt podręcznych adwokata... 52 30. Naruszenie tajemnicy przez sędziego w trakcie rozprawy... 59 31. Kontrola operacyjna i stosowanie podsłuchów a tajemnica zawodowa... 60 32. Rozróżnienie świadczenia pomocy prawnej od rozmowy towarzyskiej... 64 33. Dopuszczalność ujawnienia przez klienta korespondencji z adwokatem... 67 34. Zgłoszenie dowodu z zeznań adwokata na okoliczności objęte tajemnicą... 68 Rozdział 2. Konflikt interesów... 69 35. Sprzeczne wyjaśnienia współoskarżonych... 69 36. Pomówienie przez współoskarżonego... 70 37. Kolizja interesów oskarżonych w jednej z faz postępowania... 70 38. Prowadzenie spraw dotyczących materialnego interesu adwokata... 70 39. Obrona oskarżonych nieprzyznających się do winy... 71 40. Celowość dezawuowania wyjaśnień innego oskarżonego... 71 41. Zakaz obrony kilku oskarżonych o sprzecznych interesach w różnych postępowaniach... 71 42. Nienależyta obrona jako naruszenie prawa do obrony... 72 43. Pomieszanie interesów osobistych adwokata z interesami klienta... 72 44. Sprzeczność interesów oskarżonych... 73 45. Wyjaśnienia jednego z oskarżonych godzące w interes drugiego... 74 46. Konflikt pomiędzy rolą obrońcy i pełnomocnika cywilnego osób pokrzywdzonych przestępstwem... 75 47. Konflikt interesów niemający wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie... 76 48. Znaczenie wyjaśnień złożonych w postępowaniu przygotowawczym... 76 49. Rozbieżność zeznań a sprzeczność interesów... 77 50. Konflikt interesów jako przewinienie formalne... 78 51. Niedopuszczalność preferowania przez obrońcę interesów jednego z bronionych współoskarżonych... 79 52. Sprzeczność w twierdzeniach współoskarżonych a konflikt interesów... 79 53. Udzielenie pomocy prawnej stronie przeciwnej w sprawie powiązanej... 80 54. Konflikt interesów pomiędzy pełnomocnikiem oraz mocodawcą a zastosowanie art. 85 KPK... 81 55. Niedopuszczalność kontynuowania obrony któregokolwiek ze współoskarżonych mających sprzeczne interesy... 81 56. Obrona kolizyjna w sytuacji tzw. obrony obligatoryjnej... 82 57. Łączenie roli świadka i pełnomocnika... 83 58. Powiązanie spraw o rozwód i podział majątku wspólnego... 84 59. Wyłączenie dotychczasowego obrońcy w razie powstania konfliktu interesów oskarżonych... 85 60. Reprezentacja w postępowaniu przygotowawczym... 85 61. Potencjalna sprzeczność interesów oskarżonych... 86 62. Wykonywanie zawodu w tej samej spółce adwokackiej a konflikt interesów obrońców... 86
Rozdział 3. Wolność słowa i immunitet zawodowy... 88 63. Wolność w przytaczaniu niezweryfikowanych twierdzeń strony... 88 64. Rzeczowa potrzeba, umiar i spokój w wypowiedziach adwokata... 88 65. Spotkania ze świadkami w kancelarii... 89 66. Krytyka orzeczenia sądu w środku odwoławczym... 90 67. Nakłanianie do złożenia wyjaśnień obiektywnie nieprawdziwych... 90 68. Demonstrowanie negatywnego stosunku do wypowiedzi przewodniczącego... 91 69. Replika na nietaktowne wypowiedzi przewodniczącego... 91 70. Powołanie danych, których nieprawdziwość jest stronie znana... 92 71. Zignorowanie przez sąd nagannego zachowania adwokata... 92 72. Naruszenie dobra osobistego strony przeciwnej... 92 73. Powoływanie się na mało prawdopodobne okoliczności... 93 74. Pojęcie objętej immunitetem zniewagi... 94 75. Zarzuty zniesławiające przeciwnika procesowego... 95 76. Immunitet dotyczący czynów na szkodę osób wymienionych w art. 8 ust. 2 PrAdw... 96 77. Wolność wypowiedzi w trakcie pertraktacji ugodowych... 98 78. Wystąpienia publiczne poza salą sądową... 99 79. Naruszenie powagi sądu na piśmie... 100 80. Lojalność wobec faktów w wypowiedziach obrońcy... 102 81. Zgodność art. 8 PrAdw z Konstytucją RP... 102 82. Rzeczowa potrzeba uzasadniona interesem strony jako kryterium oceny naruszenia granic wolności słowa... 106 83. Krytyka członków organów samorządu zawodowego... 108 84. Związek immunitetu adwokackiego z prawem do obrony... 109 85. Ochrona dobrego imienia radcy prawnego w kontekście jego działalności zawodowej... 109 86. Ograniczona poczytalność i skrucha przy pomówieniu... 110 87. Ocena zakresu immunitetu przez sąd dyscyplinarny... 111 88. Odpowiedzialność dyscyplinarna aplikanta... 112 89. Prawdziwość zarzutu stanowiącego zniewagę... 114 90. Kara porządkowa dotycząca naruszenia powagi sądu poza miejscem i czasem rozprawy... 115 91. Granice dopuszczalnej krytyki orzeczeń sądowych... 119 92. Groźba wszczęcia postępowania karnego. Utożsamianie się ze stanowiskiem klienta... 120 93. Granice rzeczowej potrzeby korzystania z wolności słowa... 123 94. Ujawnienie faktu pozostawania w sporze sądowym a naruszenia dóbr osobistych... 124 Rozdział 4. Naruszenie dóbr osobistych adwokata albo radcy prawnego... 125 95. Pomawianie adwokata o korzystanie z reklamy prasowej... 125 96. Granice swobody wypowiedzi w sprawozdaniu sądowym... 125 97. Przedstawienie adwokata jako prawnika określonej opcji politycznej... 127 98. Krytyka efektów pracy prawnika... 128 99. Granice ochrony dóbr osobistych radcy prawnego... 128 100. Krytyka wyrażona na forum internetowym... 130 VII
101. Ujawnienie faktu pozostawania w sporze sądowym a naruszenia dóbr osobistych... 132 Rozdział 5. Obowiązki wobec mocodawcy... 133 102. Adwokat nie jest wyłącznie wykonawcą poleceń mocodawcy... 133 103. Nakłanianie do złożenia wyjaśnień obiektywnie nieprawdziwych... 134 104. Uzgadnianie treści zeznań ze świadkiem oskarżenia... 135 105. Porozumiewanie się z biegłym... 135 106. Obowiązek współdziałania adwokata z sądami... 135 107. Niedopuszczalność rozmów ze świadkiem przed rozprawą sądową... 136 108. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie nie jest przypadkiem mniejszej wagi... 136 109. Świadome działanie przeciwko mocodawcy... 137 110. Opuszczenie sali przez obrońcę... 137 111. Naganne zachowanie pełnomocnika niezauważone przez sąd... 137 112. Poinformowanie sądu o planowanej nieobecności a obowiązek stawiennictwa.. 137 113. Pełna znajomość obowiązujących przepisów... 138 114. Ocena przez pełnomocnika zasadności wystąpienia z wnioskiem o wznowienie... 139 115. Porozumienia z pocztą dotyczące doręczeń... 139 116. Obowiązek profesjonalizmu, pełnej znajomości obowiązujących przepisów oraz starannego działania... 139 117. Obowiązek czuwania nad biegiem sprawy i informowania klienta... 140 118. Groźba wszczęcia postępowania karnego... 141 119. Zaniechanie jakichkolwiek działań w interesie mocodawców... 142 120. Choroba pełnomocnika niemająca nadzwyczajnego charakteru... 142 121. Depozyt adwokacki... 144 122. Należyte usprawiedliwianie nieobecności na rozprawie... 145 123. Odpowiedzialność dyscyplinarna za błędną poradę... 145 124. Dwóch obrońców w postępowaniu... 146 125. Pojęcie pomocy prawnej... 147 126. Zignorowanie zarządzenia o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu... 148 127. Sposób prowadzenia obrony... 148 128. Obowiązek działania w granicach prawa i etyki... 149 129. Nieprawidłowe rozliczenie się z klientem... 149 130. Niezłożenie dokumentów do akt sprawy... 150 131. Wzorzec należytego wykonania zobowiązania przez radcę prawnego... 151 132. Umowa zastępstwa strony przed sądem... 153 133. Powierzenie przez pełnomocnika prowadzenia sprawy osobie nieuprawnionej... 154 134. Powołanie kolejnego obrońcy z urzędu w celu sporządzenia kasacji... 154 135. Urlop obrońcy a odroczenie rozprawy... 154 136. Zaniedbania personelu administracyjnego przy wysyłce pism... 155 137. Doręczenie niekompletnego odpisu orzeczenia... 155 138. Wiarygodność informacji uzyskiwanych telefonicznie z sekretariatu sądowego 156 139. Staranność działania na przykładzie niedotrzymania terminu w procesie... 158 140. Weryfikacja przez sąd oczywistych naruszeń obowiązków obrońcy... 159 141. Niekontaktowanie się z klientem. Obowiązek obecności na rozprawie... 159 142. Obowiązek działania za stronę pomimo ustanowienia nowego pełnomocnika... 162 VIII
143. Złożenie niekompletnej apelacji... 163 144. Konieczność zbadania skutków niestaranności pełnomocnika profesjonalnego... 163 145. Obowiązek składania pism procesowych wraz z odpisem... 165 146. Złożenie pozwu po przedawnieniu roszczenia... 166 147. Działania podjęte w celu usunięcia błędu korzystnego dla oskarżonego... 167 148. Niewywiązywanie się pełnomocnika z obowiązków zawodowych a wznowienie postępowania... 167 149. Choroba pełnomocnika oraz wynikająca z niej dezorganizacja w miejscu pracy... 169 150. Odpowiedzialność za działania personelu i członków rodziny wspierających pełnomocnika... 169 151. Standard staranności... 170 152. Odpowiedzialność adwokata za pomyłki personelu kancelarii... 171 153. Bezpośrednie doręczanie pism drugiej stronie przez pełnomocnika profesjonalnego... 172 Rozdział 6. Pomoc prawna świadczona z urzędu... 175 154. Wypowiedzenie upoważnienia do obrony po zamknięciu przewodu sądowego... 175 155. Zrzeczenie się przez stronę pomocy z urzędu... 176 156. Zaufanie do obrońcy z urzędu... 176 157. Wyznaczanie adwokata z urzędu w postępowaniu przedkasacyjnym... 177 158. Brak zaufania jako podstawa wypowiedzenia pełnomocnictwa przy obronie z urzędu... 177 159. Utrata zaufania oskarżonego do obrońcy z urzędu... 178 160. Zasądzenie kosztów przy złożeniu opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji... 179 161. Skarga kasacyjna pochodząca od pełnomocnika z urzędu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi... 180 162. Podstawa żądania wyznaczenia przez sąd kolejnego pełnomocnika... 181 163. Zwolnienie z obowiązku udzielenia pomocy prawnej... 182 164. Pomoc z urzędu a zwolnienie od kosztów sądowych... 182 165. Wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu w razie braku podstaw do wniesienia skargi... 183 166. Wykazanie szczególnego nakładu pracy pełnomocnika w sprawie z urzędu... 184 167. Postępowanie administracyjne w sprawie zwolnienia z obowiązku świadczenia pomocy prawnej z urzędu... 185 168. Osobisty kontakt z klientem reprezentowanym z urzędu. Ocena nakładu pracy pełnomocnika... 186 Rozdział 7. Obowiązki związane z postępowaniem odwoławczym... 188 169. Obowiązek współdziałania adwokata z sądami... 188 170. Dopuszczalność odmowy sporządzenia kasacji... 188 171. Niewniesienie kasacji z powodu braku podstaw... 189 172. Rażąco nieprofesjonalne czynności adwokata a zasądzenie kosztów... 189 173. Przesłanki zasądzenia kosztów w postępowaniu cywilnym... 190 174. Niedopuszczalność odmowy wniesienia kasacji ze względu na trudności w sformułowaniu uzasadnionej jej podstawy... 192 175. Niedopuszczalność odmowy sporządzenia i wniesienia kasacji bez zwolnienia z tego obowiązku... 192 IX
176. Obowiązki obrońcy z urzędu w sytuacji braku podstaw do sporządzenia środka odwoławczego... 193 177. Wyznaczanie kolejnego adwokata z urzędu... 195 178. Odmowa sporządzenia kasacji w razie jej niedopuszczalności lub oczywistej bezzasadności... 195 179. Podpisanie kasacji niesporządzonej przez adwokata... 201 180. Skarga kasacyjna pochodząca od pełnomocnika z urzęduw postępowaniu przed sądami administracyjnymi... 201 181. Wniesienie skargi kasacyjnej bez wymaganej opłaty... 202 182. Staranność pełnomocnika a uchybienie terminowi na opłacenie środka odwoławczego... 204 183. Sporządzenie skargi kasacyjnej niespełniającej wymogów konstrukcyjnych... 205 184. Sądowa ocena zasadności opinii prawnej o braku podstaw do wniesienia środka zaskarżenia... 206 185. Poparcie przez adwokata środka odwoławczego wniesionego samodzielnie przez stronę... 208 Rozdział 8. Pełnomocnictwo... 209 186. Pełnomocnictwo udzielone przez przedstawiciela ustawowego osoby małoletniej... 209 187. Wezwanie do usunięcia braku formalnego pełnomocnictwa... 210 188. Przekształcenia podmiotowe a wygaśnięcie pełnomocnictwa... 210 189. Brak konieczności składania pełnomocnictwa do obrony... 211 190. Uwierzytelnianie pełnomocnictwa dalszego (substytucyjnego)... 212 191. Apelacja nieuprawnionego pełnomocnika... 214 192. Pełnomocnictwo w postępowaniu przed sądami administracyjnymi... 215 193. Wpływ zmiany przynależności korporacyjnej na ważność pełnomocnictwa... 216 194. Skuteczność procesowa wypowiedzenia pełnomocnictwa... 216 195. Prowadzenie sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa... 217 196. Odraczanie rozprawy celem umożliwienia zmiany obrońcy z wyboru przy obronie fakultatywnej... 218 197. Apelacja nieuprawnionego pełnomocnika... 219 198. Substytucja a upoważnienie... 219 199. Udzielenie pracownikowi kancelarii pełnomocnictwa do wysyłki pism... 221 200. Forma i treść pełnomocnictwa substytucyjnego... 223 201. Data odpisu z KRS a udzielenie pełnomocnictwa... 224 202. Charakter pełnomocnictwa substytucyjnego... 227 203. Zarzut nieważności postępowania z powodu niewłaściwego umocowania pełnomocnika podniesiony przez stronę przeciwną... 228 204. Pełnomocnictwo procesowe a postępowanie zażaleniowe przed SN... 229 205. Zakres pełnomocnictwa procesowego a czynności materialnoprawne... 229 206. Pełnomocnictwo procesowe a powództwo wzajemne... 230 207. Usunięcie braku formalnego dotyczącego pełnomocnictwa w postępowaniu administracyjnym... 231 208. Doręczenie pisma dotychczasowemu pełnomocnikowi z urzędu po wyznaczeniu nowego pełnomocnika... 232 X
Rozdział 9. Odpowiedzialność odszkodowawcza... 234 209. Ocena zasadności apelacji jako przesłanka zasądzenia odszkodowania za błędy adwokata... 234 210. Niepodnoszenie przez klienta roszczeń odszkodowawczych a odpowiedzialność dyscyplinarna... 235 211. Odpowiedzialność zespołu adwokackiego za szkodę... 235 212. Zakres pełnomocnictwa procesowego a zakres umowy między pełnomocnikiem i mocodawcą... 236 213. Zwrot wynagrodzenia w razie niedochowania należytej staranności... 238 214. Związek przyczynowy pomiędzy umorzeniem postępowania w rezultacie niedopełnienia obowiązków przez pełnomocnika a powstaniem szkody... 238 215. Niestaranność pełnomocnika profesjonalnego w sprawie podatkowej... 240 216. Aktywność pełnomocnika przy ustalaniu okoliczności istotnych dla sprawy... 242 217. Niedopuszczenie kasacji do przedsądu... 245 218. Jurysdykcja sądu dyscyplinarnego w zakresie roszczeń cywilnych klienta... 246 219. Niezgłoszenie zarzutu przedawnienia (1)... 248 220. Niezgłoszenie zarzutu przedawnienia (2)... 249 221. Zakres związania prawomocnym orzeczeniem sądu w procesie o odszkodowanie za brak należytej staranności przy prowadzeniu sprawy... 250 222. Wadliwe uiszczenie opłaty skutkujące odrzuceniem skargi kasacyjnej... 251 223. Błędne wypełnienie przez pełnomocnika weksla in blanco... 252 224. Niepoświadczenie kopii dokumentów za zgodność z oryginałem... 254 225. Odrzucenie skargi kasacyjnej jako dowód nienależytego wykonania umowy... 254 226. Oczywiste i rażące naruszenia zasad wykładni i stosowania prawa... 257 227. Uwzględnianie sprzecznych poglądów doktryny i orzecznictwa przy planowaniu strategii procesowej... 258 228. Złożenie niezasadnej apelacji obarczonej brakami. Adekwatny związek przyczynowy... 261 229. Wykazanie szkody zaistniałej na skutek niestarannych działań pełnomocnika... 263 230. Osobiste wniesienie apelacji przez pełnomocnika jako wyraz należytej staranności... 264 231. Standard staranności adwokata. Zadośćuczynienie... 265 232. Odpowiedzialność adwokata za prowadzenie sprawy innego prawnika... 266 233. Brak odpowiedzialności pełnomocnika w razie przyjęcia przez sąd odmiennej interpretacji prawa... 268 234. Wniesienie wadliwej skargi kasacyjnej... 269 235. Brak utrwalonej, jednolitej wykładni a zarzut niedołożenia należytej staranności... 270 236. Niewniesienie apelacji bez uzyskania zgody mocodawcy... 272 237. Wzorzec należytej staranności zawodowej adwokata... 273 238. Odpowiedzialność za błędy przy sporządzaniu skargi kasacyjnej... 274 239. Nienależyta staranność pełnomocnika skutkująca przegraną w sprawie... 275 240. Ocena skutków działania adwokata przez zestawienie z hipotetycznym wynikiem postępowania... 276 241. Sporządzenie opinii o braku podstaw do skargi a naruszenia dóbr osobistych... 277 242. Zaniedbania prowadzące do przegrania sprawy, której wynik byłby korzystny przy zachowaniu należytej staranności... 277 243. Standard staranności... 279 XI
XII 244. Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej profesjonalnego pełnomocnika za zaniedbania... 280 Rozdział 10. Nieskazitelność charakteru i rękojmia prawidłowego wykonywania zawodu... 283 245. Kryteria oceny dotychczasowego zachowania ubiegającego się o wpis na listę.. 283 246. Cechy charakteru i dotychczasowe zachowanie mogące świadczyć o umiejętności udzielania pomocy prawnej... 283 247. Posługiwanie się określeniem kancelaria radców prawnych... 283 248. Definicja rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu... 284 249. Cechy osobiste składające się na nieskazitelność charakteru... 284 250. Nieskazitelność charakteru nie odnosi się do przymiotów intelektu... 286 251. Dostęp do zawodu adwokata... 286 252. Odpowiedzialność za czyny popełnione przed wpisem na listę... 288 253. Współpraca z organami bezpieczeństwa... 289 254. Podstawy skreślenia z listy adwokatów... 290 255. Wpływ pojedynczego zachowania na ocenę nieskazitelności charakteru... 290 256. Skreślenie z listy adwokatów wobec zatajenia pracy w Służbie Bezpieczeństwa... 291 257. Popełnienie wykroczenia w ruchu drogowym... 291 258. Przepływ pomiędzy zawodami prawniczymi... 292 259. Tożsamość podstawowych zasad etyki zawodów radcy prawnego i adwokata... 293 260. Stawianie zarzutów organom samorządu... 293 261. Prawo odmowy wpisu na listę adwokatów... 295 262. Negatywne opinie uzyskane w toku pracy w charakterze asesora w prokuraturze... 295 263. Czyn znany organom adwokatury w momencie wpisu nie może stanowić podstawy do skreślenia z listy... 296 264. Popełnienie szeregu przewinień wobec zasad dotychczasowego zawodu... 297 265. Praca w organach ścigania nie stanowi negatywnej przesłanki wpisu na listę... 298 266. Stopień praktycznego przygotowania do świadczenia pomocy prawnej przy ocenie rękojmi... 299 267. Weryfikacja znajomości aktualnie obowiązujących przepisów prawa... 299 268. Autonomiczność ocen samorządu w zakresie przydatności kandydata do zawodu... 300 269. Podejmowanie decyzji w sprawie wpisu bez odwoływania się do norm samorządowych... 301 270. Weryfikacja znajomości aktualnie obowiązującego prawa... 301 271. Nieskazitelność charakteru jako pełna wiarygodność i odpowiedzialność... 302 272. Świadome przemilczenie istotnych okoliczności służby w organach MSW w czasach PRL... 303 273. Wytoczenie powództwa przeciwko organom samorządu radcowskiego... 304 274. Brak obowiązku uprawdopodobnienia rękojmi właściwego wykonywania zawodu przez kandydata na adwokata... 305 275. Kontrola kwalifikacji osób wymienionych w art. 66 ust. 1 pkt 2 PrAdw... 306 276. Brak tożsamości przesłanek rękojmi i nieskazitelnego charakteru... 307 277. Pojedyncze zdarzenia z początków zawodowego życiorysu... 309 278. Potknięcia życiowe mniejszej wagi... 309 279. Brak tożsamości pomiędzy nieskazitelnością a brakiem jakiejkolwiek skazy... 311
280. Badanie dotychczasowej praktyki zawodowej... 311 281. Usunięcie z akt wzmianki o ukaraniu dyscyplinarnym... 312 282. Badanie dotychczasowej praktyki zawodowej... 313 283. Wpis na listę radców prawnych a wpis na listę adwokatów... 314 284. Wynik postępowania dyscyplinarnego a postępowanie wpisowe... 314 285. Brak ukarania w postępowaniu dyscyplinarnym a rękojmia... 315 286. Dane o skazaniu dyscyplinarnym podlegające usunięciu z mocy prawa... 316 287. Wpis na listę radców prawnych a wpis na listę adwokatów... 316 288. Nawet pojedyncze zachowanie może stanowić podstawę do odmowy wpisu... 317 289. Skazanie za występek a nieskazitelność charakteru... 317 290. Data utraty statusu aplikanta adwokackiego po skreśleniu z listy... 319 291. Skreślenie z listy aplikantów adwokackich w czasie pierwszych 2 lat aplikacji... 321 292. Wpis na listę radców prawnych bez odbycia aplikacji jako wyjątek od zasady... 321 Rozdział 11. Pozbawienie prawa wykonywania zawodu oraz zawieszenie w czynnościach zawodowych... 322 293. Umyślne przestępstwo przeciwko mieniu... 322 294. Prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu... 322 295. Przywłaszczenie kwoty pieniężnej na szkodę klienta... 323 296. Skutki występowania w sprawie adwokata zawieszonego w czynnościach zawodowych (1)... 324 297. Ocena trwałej niezdolności do wykonywania zawodu adwokata... 324 298. Niemożność występowania adwokata przed sądem w razie zawieszenia w wykonywaniu czynności... 326 299. Zawieszenie prawa do wykonywania zawodu a pozbawienie prawa do wykonywania zawodu... 326 300. Skutki prawomocnego wyroku sądu powszechnego orzekającego o zakazie wykonywania zawodu adwokata... 328 301. Skutki występowania w sprawie adwokata zawieszonego w czynnościach zawodowych (2)... 329 302. Status adwokata osób niewykonujących zawodu... 332 303. Nabycie prawa do wykonywania zawodu adwokata a jego wykonywanie... 332 Rozdział 12. Godność zawodu... 334 304. Wprowadzenie w błąd notariusza... 334 305. Nieuzasadnione wystąpienie o wszczęcie postępowania karnego w sprawie prywatnej... 334 306. Niedopuszczalne użycie togi adwokackiej... 335 307. Niewykupienie przez adwokata wystawionych przez niego weksli... 335 Rozdział 13. Relacje z organami samorządu adwokackiego oraz z kolegami... 336 308. Zakres obowiązków wobec organów samorządu... 336 309. Status samorządu zawodowego adwokatów... 337 310. Reglamentacja prawna wykonywania wolnego zawodu... 337 311. Pośrednictwo władz adwokatury w rozwiązywaniu konfliktów pomiędzy adwokatami... 338 312. Zakres jurysdykcji organów samorządów radcowskiego i adwokackiego... 339 313. Obowiązek udzielania wyjaśnień władzom adwokatury... 339 314. Grożenie innemu adwokatowi postępowaniem karnym... 341 315. Wszczęcie egzekucji komorniczej przeciwko adwokatowi... 342 XIII
316. Orzeczenia w sprawach dyscyplinarnych jako informacja publiczna... 342 Rozdział 14. Składki... 343 317. Dopuszczalność drogi sądowej w sprawie o zapłatę składek... 343 318. Niedopuszczalność egzekucji administracyjnej składki samorządowej... 343 319. Odpowiedzialność dyscyplinarna za zawinione niepłacenie składek... 344 320. Samorządowe postępowanie w przedmiocie składek nie jest postępowaniem administracyjnym... 345 321. Zawieszenie prawa wykonywania zawodu a obowiązek płacenia składek... 345 322. Powództwo adwokata przeciwko izbie o ustalenie nieistnienia należności z tytułu składek... 346 323. Nieopłacanie składek jako podstawa oceny nieskazitelności charakteru... 348 324. Nakładanie na członków samorządu świadczeń pieniężnych niemających podstawy ustawowej... 348 Rozdział 15. Inne kwestie związane z wykonywaniem zawodu... 350 325. Formułowanie żądania zaniechania działań przestępczych... 350 326. Zaniedbanie przez personel terminowego nadania pisma w urzędzie pocztowym... 351 327. Oznaczenie kancelarii radcowskiej firmą Mecenas... 351 328. Oznaczenie podmiotu gospodarczego adwokatów... 351 329. Siedziba kancelarii a miejsce zamieszkania adwokata... 353 330. Depozyt adwokacki... 353 331. Świadczenie usług prawnych przez spółkę z o.o.... 355 332. Umowne ograniczenie możliwości udziału aplikanta w zajęciach szkoleniowych... 357 333. Nierozliczenie wynagrodzenia adwokata zagranicznego... 358 334. Udzielenie nieprawdziwych informacji w ankiecie do rankingu kancelarii prawnych... 358 335. Odmowa dopuszczenia aplikantki radcowskiej do udziału w rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku... 359 336. Obowiązek doskonalenia zawodowego... 361 337. Przedawnienie deliktu dyscyplinarnego w postaci kłamstwa lustracyjnego... 363 Część II. Wyższy Sąd Dyscyplinarny... 365 Rozdział 1. Tajemnica zawodowa... 365 1. Donoszenie na klienta (1)... 365 2. Donoszenie na klienta (2)... 365 3. Obowiązek zrzeczenia się sprawy w razie potrzeby wykorzystania informacji objętych tajemnicą... 366 4. Składanie zeznań przez obrońcę w innej sprawie karnej dotyczącej jego klienta... 366 5. Obowiązek dochowania tajemnicy zawodowej przy składaniu zeznań w innej sprawie... 367 6. Niemożność zwolnienia adwokata od obowiązku zachowania tajemnicy... 367 7. Powoływanie się na informacje ujawnione we wcześniejszych pismach skarżącego... 367 8. Obecność przedstawiciela samorządu adwokackiego przy przeszukaniu kancelarii... 368 XIV
9. Niedopuszczalność zgłaszania dowodu z zeznań adwokata na okoliczności objęte tajemnicą... 368 10. Przebieg i treść pertraktacji pojednawczych... 369 Rozdział 2. Konfilkt interesów... 370 11. Sprawa przeciwko byłemu klientowi... 370 12. Osobiste zatargi jako podstawa do odmowy przyjęcia sprawy... 370 13. Niezależność konfliktu interesów od udzielenia przez strony pełnomocnictwa... 370 14. Zakaz reprezentowania jednej ze stron umowy redagowanej wcześniej przez pełnomocnika... 370 15. Brak korzyści materialnej adwokata nie usprawiedliwia konfliktu interesów... 371 16. Powiązanie separacji i sprawy o alimenty... 371 17. Próba wyłączenia adwokata ze sprawy... 371 18. Udzielenie pomocy prawnej w sprawie przeciwko obsługiwanej instytucji... 372 19. Potencjalny konflikt interesów... 372 20. Formalny charakter konfliktu interesów... 372 21. Udzielenie porady prawnej stronie przeciwnej... 373 22. Formalny charakter konfliktu interesów... 374 23. Konsekwencje wygłaszania luźnych uwag o sprawie... 374 24. Wystąpienie przeciwko klientowi w innej niepowiązanej sprawie... 375 25. Zakaz udzielania jakiejkolwiek pomocy prawnej stronie przeciwnej... 375 26. Składanie propozycji zastępstwa w sprawie przeciwko własnemu klientowi... 375 27. Wypowiedzenie pełnomocnictwa a konflikt interesów... 376 28. Niedostrzeżenie przez sąd sprzeczności interesów oskarżonych... 377 29. Składanie pisemnych oświadczeń w imieniu świadków... 377 30. Powiązanie sprawy o podział majątku ze sprawą rozwodową... 378 31. Udzielenie porady prawnej przed przyjęciem pełnomocnictwa procesowego od drugiej strony... 379 32. Przyjęcie sprawy przeciwko byłemu klientowi (1)... 379 33. Przyjęcie sprawy przeciwko byłemu klientowi (2)... 380 34. Kryteria oceny istnienia powiązania spraw... 381 35. Bliskie relacje ze stroną przeciwną w sprawie rozwodowej... 381 36. Powiązanie sprawy o alimenty i obrony w sprawie o uchylanie się od płacenia alimentów... 382 37. Znaczenie okoliczności poruszanych we wcześniejszej sprawie dla zaistnienia konfliktu interesów... 382 38. Bliskie relacje osobiste ze stroną przeciwną w sprawie rozwodowej... 383 39. Dopuszczalność występowania przeciwko byłemu pracodawcy... 384 40. Formalny charakter konfliktu interesów... 384 41. Łączenie roli pełnomocnika w sprawie rozwodowej oraz pracy dla banku udzielającego kredytu jednemu z małżonków... 385 42. Występowanie przeciwko byłemu klientowi w sprawach gospodarczych... 386 43. Obowiązki wobec byłego klienta... 386 44. Nieświadomość istnienia konfliktu interesów... 386 45. Irrelewantność stopnia zaangażowania w sprawie przy ustalaniu konfliktu interesów... 387 Rozdział 3. Wolność słowa i immunitet zawodowy... 387 46. Ograniczenia wolności słowa we własnej sprawie adwokata... 387 XV
XVI 47. Nienaganność formy przy obronie interesów klienta... 388 48. Użycie słowa insynuacja... 388 49. Profesjonalne podejście do pełnomocnika strony przeciwnej na sali sądowej... 388 50. Prawdziwość zarzutów nie wyłącza ich niestosowności... 388 51. Brak prawa retorsji... 389 52. Nazwanie przeciwnika awanturnikiem... 389 53. Odwołanie się do okoliczności dowiedzionych na publicznie dostępnej rozprawie... 389 54. Zarzut stronniczości sędziego... 389 55. Krytyczna ocena zeznań świadka będącego adwokatem... 390 56. Zarzut mijania się z prawdą... 390 57. Zarzut wyszydzania Narodu Polskiego... 390 58. Zniesławienie wynikające z oparcia się na informacjach od klienta... 390 59. Przytaczanie okoliczności lub wyrażeń drastycznych... 391 60. Szczególny obowiązek umiaru i oględności... 391 61. Wzajemność obrazy nie wyłącza odpowiedzialności dyscyplinarnej... 392 62. Znieważenie pełnomocnika procesowego strony przeciwnej... 392 63. Kontekst użycia słów... 393 64. Ocena zniewagi na drodze dyscyplinarnej niezależnie od stanowiska znieważonego... 393 65. Ostrzejsze kryteria przy ocenie stanowiska wyrażonego na piśmie niż wypowiedzi ustnej... 393 66. Poniżanie i znieważanie strony przeciwnej... 394 67. Obowiązek posługiwania się językiem literackim... 394 68. Określenie psychicznie chorego psychicznie chorym... 394 69. Określenie wniosku ugodowego strony przeciwnej mianem niemądrego... 395 70. Określenie niewierności męża przekraczające wymogi rzeczowej obrony... 395 71. Licencja poetycka w środkach odwoławczych sporządzonych przez adwokata... 396 72. Zakres krytyki stanowiska innego adwokata... 397 73. Rozmowy obrońcy z kolegą broniącym innych podsądnych w tej samej sprawie... 397 74. Uwzględnianie kontekstu przy ocenie nadużycia wolności słowa... 398 75. Krytyka materiału dowodowego... 399 76. Wypowiedź wygłoszona pod wpływem mandantki... 399 77. Niedopuszczalne wypowiedzi w trakcie rozprawy... 400 78. Krytyka organów samorządowych... 400 79. Porozumiewanie się z klientem w czasie rozprawy... 401 80. Unikanie określeń publicystycznych w wystąpieniach adwokata... 402 81. Naruszenie dóbr osobistych przy określaniu okoliczności objętych zeznaniami 402 82. Stosowanie określeń, którymi strona może się poczuć bardzo dotknięta... 403 83. Sugerowanie świadkowi treści zeznań przed sprawą. Określenie zeznań świadków jako fałszywych... 403 84. Krytyka innej grupy zawodowej w wypowiedzi adwokata... 404 85. Interpretacja wypowiedzi adwokata. Użycie określenia kanalia... 405 86. Zakres dopuszczalnej krytyki orzeczenia sądowego i niezależności sądu... 406 87. Surowość represji przy użyciu niepotrzebnych drastycznych zwrotów... 406 88. Nakaz powściągliwości w odpowiedzi na twierdzenia strony przeciwnej... 407
89. Uzasadnianie stanowiska w sprawie niechęcią do wszczynania nowych procesów... 407 90. Zniesławienie zawarte w piśmie procesowym... 408 91. Konkretne okoliczności sprawy rozstrzygają o rzeczowej potrzebie... 408 92. Naruszenie zasady umiaru nieskutkujące odpowiedzialnością dyscyplinarną... 409 93. Niezachowanie umiaru w rozmowie z przeciwnikiem procesowym... 409 94. Nazwanie procesu postępowaniem inkwizycyjno-kapturowym... 410 95. Krytyka orzeczenia sądu dyscyplinarnego... 411 96. Żądanie zaprotokołowania wniosku... 411 97. Oskarżenie prokuratury o ochranianie zorganizowanej grupy przestępczej... 412 98. Oględność w wypowiedziach adwokata... 413 99. Strefa adwokackiej wolności słowa... 414 100. Udział w awanturze w mieszkaniu klienta. Postawienie nieprawdziwego zarzutu... 414 101. Granice wolności słowa przy krytyce taktyki procesowej strony przeciwnej... 415 102. Wychodzenie w piśmie procesowym poza potrzebę procesową... 415 103. Znaczenie słownikowej definicji wyrażenia arogancja... 416 104. Merytoryczna zasadność stanowiska prezentowanego przez adwokata... 416 105. Prasowe wypowiedzi na temat sprawy dotyczącej innych członków palestry... 417 106. Użycie w środku zaskarżenia zwrotów stanowiących pozamerytoryczną ocenę orzeczenia... 418 107. Określenie stosunków rodzinnych sędziego i prokuratora mianem sytuacji paranoicznej... 418 108. Umiar w wypowiedziach pisemnych... 418 109. Naruszenie dóbr osobistych pozwanego w trakcie rozprawy... 419 110. Obrażanie sędziów Sądu Najwyższego w piśmie procesowym... 419 111. Niedopuszczalna krytyka sądu... 419 112. Pertraktacje ugodowe. Zarzut wytoczenia powództwa dla zarobku... 420 113. Oskarżenie sądu o stosowanie metod stalinowskich... 421 114. Krytyka nieakceptowalnego poziomu wypowiedzi sędziego... 422 115. Nazwanie działania sądu złośliwym i opieszałym... 423 116. Impertynenckie zwroty w piśmie sądowym... 423 117. Postawienie zarzutu nieprawdziwości opinii sporządzonej przez biegłego... 424 118. Dopuszczalna krytyka działań sądu... 424 119. Zarzut nierespektowania zasad deontologii zawodowej... 425 120. Zbyt swobodny styl pisma procesowego... 425 121. Takt w pismach kierowanych do sądu, sędziów oraz organów adwokatury... 426 122. Opieranie się na informacjach uzyskanych od klientów... 426 123. Nadmiernie kategoryczne podważanie obiektywizmu biegłego... 427 124. Dopuszczalność cytowania pism urzędowych... 427 125. Ryzyko utraty zaufania zawodowego i ostracyzmu towarzyskiego... 428 126. Drastyczność tezy dowodowej... 429 127. Rozsyłanie listów zawierających zarzuty naruszające zasady uczciwej konkurencji... 430 128. Obraźliwe komentarze wygłaszane pod salą rozpraw bez związku z wykonywaniem zawodu... 431 129. Określenie przeciwnika mianem pieniacza... 431 130. Zaostrzone kryteria oceny polemiki pisemnej... 432 XVII
Rozdział 4. Naruszenie dóbr osobistych adwokata albo radcy prawnego... 432 131. Powtarzanie nieuzasadnionych stwierdzeń klienta... 432 132. Publicystyka prasowa dotycząca samorządu i poszczególnych adwokatów... 433 133. Szczególna ochrona działaczy samorządowych... 434 134. Posądzenie o korupcję... 435 135. Argumentacja ad personam... 435 136. Rozgłaszanie nieprawdziwych zarzutów za pośrednictwem mediów... 436 Rozdział 5. Obowiązki wobec mocodawcy... 437 137. Obowiązek reprezentowania klienta na rozprawie... 437 138. Ograniczenie zakresu pomocy prawnej ze względu na względy koleżeńskie... 437 139. Obowiązek poinformowania o nieprzyjęciu sprawy... 437 140. Obowiązek porozumiewania się z klientem... 437 141. Obowiązek złożenia wniosku o uzasadnienie niekorzystnego wyroku... 438 142. Zawiadomienie o nieprzyjęciu zlecenia... 438 143. Obowiązek zażądania pokwitowania odbioru dokumentów... 438 144. Zakaz wytaczania powództw bezzasadnych... 438 145. Niezłożenie dokumentu dostarczonego przez klienta... 439 146. Podanie notariuszowi ceny sprzecznej z wytycznymi klienta... 439 147. Zaniżanie wartości przedmiotu umowy... 439 148. Lekkomyślne prowadzenie sprawy... 439 149. Uprawnienia obrońcy do działań sprzecznych z wolą samego oskarżonego... 440 150. Niezależność obrońcy od klienta... 441 151. Samodzielne stanowisko adwokata w procesie karnym... 442 152. Błędne przekonanie o braku pełnomocnictwa... 442 153. Zbieg terminów rozpraw... 443 154. Konieczność informowania o trudnościach w prowadzeniu sprawy... 443 155. Obowiązek niezwłocznego zwrotu dokumentów... 443 156. Krytyka klienta za przyznawanie się do winy... 444 157. Popieranie oczywiście bezzasadnego prywatnego aktu oskarżenia... 444 158. Ocena pilności sprawy przez zlecającego ją klienta... 445 159. Wymóg działania w sprawie przez 2 tygodnie... 445 160. Obowiązek sprawdzenia prawdziwość faktu o istotnym znaczeniu dla sprawy.. 446 161. Obowiązki adwokata wobec klienta chcącego wnieść środek zaskarżenia... 447 162. Obrońca może działać na korzyść swojego klienta nawet wbrew jego woli... 447 163. Podstawy formułowania ocen przez adwokata... 448 164. Hierarchia interesów chronionych przez adwokata... 448 165. Obowiązek sprawdzenia wyroku... 449 166. Opóźnienie we wniesieniu sprawy do sądu... 449 167. Prowadzenie sprawy korespondencyjnie... 449 168. Poleganie na informacjach o przebiegu sprawy pochodzących od klienta... 450 169. Nieznajomość podstawowych przepisów... 450 170. Niedopuszczalność stwarzania wrażenia działania przeciwko interesom klienta... 451 171. Wniesienie bezpodstawnego powództwa oraz brak znajomości istotnych przepisów... 451 172. Niedopuszczalność udzielania pomocy w działaniach sprzecznych z prawem... 452 173. Nakłonienie klienta do podpisania niekorzystnej dla niego umowy... 452 XVIII
174. Nieinformowanie klienta o przebiegu sprawy... 453 175. Opóźnienia we wniesieniu sprawy do sądu... 454 176. Niepoinformowanie klientów o obowiązku wniesienia opłaty od zażalenia... 454 177. Udzielanie fałszywych informacji o stanie sprawy... 454 178. Unikanie osobistego kontaktu z klientem. Zgubienie weksla in blanco... 455 179. Nieobecność na rozprawie... 455 180. Obowiązek przekazywania klientowi informacji o terminach rozpraw... 456 181. Niedozwolony kontakt z tymczasowo aresztowanym... 456 182. Zawarcie ugody z pokrzywdzonym a odpowiedzialność dyscyplinarna... 457 183. Udzielenie błędnej porady... 458 184. Nieprofesjonalne działania adwokata podejmowane za zgodą klienta... 458 185. Bierność adwokata przy zawieraniu niekorzystnej dla klienta umowy... 459 186. Nieustanowienie substytuta w sprawie karnej a prawo do obrony... 459 187. Obowiązek uzgadniania z klientem podstawowych działań w sprawie... 460 188. Odrzucenie apelacji z winy adwokata... 460 189. Podjęcie działań w imieniu i na korzyść klienta mimo wyraźnego cofnięcia pełnomocnictwa... 460 190. Niezależność adwokata wobec oskarżyciela posiłkowego... 461 191. Natura umowy zlecenia pomiędzy adwokatem i klientem... 461 192. Obowiązek poinformowania klienta o zakresie przyjętego zlecenia... 462 193. Obowiązek odmowy sporządzenia pisma pozbawionego podstaw prawnych... 462 194. Granice wiary adwokata w twierdzenia klienta. Zawarcie porozumienia bez wyraźnej zgody klienta... 463 195. Przekazywanie klientowi fałszywych informacji o stanie sprawy... 464 196. Obowiązek niezwłocznego zwrotu dokumentów... 464 197. Niezbywalne prawo klienta do informacji o sprawie... 465 Rozdział 6. Obowiązki wobec sądu... 466 198. Usunięcie dokumentów z akt sądowych... 466 199. Ostentacyjność i demonstracyjność zachowania adwokata na rozprawie... 466 200. Nakłanianie prokuratora do odstąpienia od czynności służbowych... 466 201. Posługiwanie się sfałszowanym dokumentem... 467 202. Obowiązek zawiadomienia sądu o niestawiennictwie uzgodnionym z klientem 468 203. Hierarchia interesów chronionych przez adwokata... 468 204. Zarzucenie nieprzygotowania składowi orzekającemu... 468 205. Okazywanie szczególnego szacunku dla sądu... 469 206. Obowiązek ustanowienia substytuta w razie niemożności wzięcia udziału w rozprawie... 469 207. Zarzucenie sędziemu nieznajomości przepisów... 469 208. Zawiadomienie sądu o niestawiennictwie na rozprawie... 470 209. Demonstrowanie negatywnego stosunku do wypowiedzi przewodniczącego... 470 210. Ocena przydatności zawodowej sędziego w piśmie procesowym... 471 211. Wprowadzenie wymiaru sprawiedliwości w błąd... 471 212. Obrażanie sędziów Sądu Najwyższego w piśmie procesowym... 472 213. Niedopuszczalna krytyka sądu... 472 214. Zawiadomienie o nieobecności nie stanowi jej usprawiedliwienia... 473 215. Elementarny obowiązek usprawiedliwienia absencji... 473 216. Sprzeczki z sędzią przewodniczącą podczas rozprawy... 473 XIX