Samorząd Województwa Wielkopolskiego Ocena sytuacji absolwentów szkół województwa wielkopolskiego rocznik 2010/2011 na rynku pracy Poznań, maj 2012 r.
Oddaję w Państwa ręce przygotowany już po raz dziesiąty przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu raport Ocena sytuacji absolwentów szkół województwa wielkopolskiego rocznik 2010/2011 na rynku pracy. Jest to opracowanie, które odpowiada na problem dopasowania kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy i nowoczesnej gospodarki, poprzez diagnozę bezrobocia wśród absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych. Raport opiera się na pozyskanych z Ministerstwa Edukacji Narodowej, szkół wyższych oraz powiatowych urzędów pracy województwa wielkopolskiego. Bezrobocie osób młodych staje się obecnie największym wyzwaniem wszystkich krajów Unii Europejskiej. Problem ten dotyczy także Polski, jednak działania na rzecz harmonizacji kształcenia z potrzebami pracodawców oraz aktywizacji osób młodych i ułatwiania im startu zawodowego, podejmowane przez władze na szczeblu krajowym, jak i samorządowym, instytucje rynku pracy oraz instytucje zajmujące się problematyką edukacji, dają nadzieję na odwrócenie i poprawę niekorzystnych tendencji. Wyrażam przekonanie, że niniejszy raport, skierowany do organów prowadzących placówki oświatowe, samorządów powiatowych, instytucji i osób zainteresowanych problematyką kształcenia ponadgimnazjalnego w Wielkopolsce, podobnie jak w latach poprzednich, będzie stanowił cenną wskazówkę w zakresie kształtowania profili nauczania w odniesieniu do potrzeb pracodawców. Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Wojciech Jankowiak Poznań, maj 2012 r. 3
4
Spis treści I. Wprowadzenie... 7 I.1 Ukształtowanie bezrobocia w województwie wielkopolskim w końcu października 2010 i 2011 r. 7 I.2 Napływ absolwentów rocznika 2010/2011 na rynek pracy w odniesieniu do zapotrzebowania pracodawców w Wielkopolsce... 9 II.1 Aktualna sytuacja i tendencje w zakresie kształcenia zawodowego... 14 II.1.1 Zasadnicze szkoły zawodowe... 14 II.1.2 Szkoły średnie artystyczne... 19 II.1.3 Technika... 21 II.1.4 Szkoły policealne... 26 II.1.5 Szkoły wyższe... 30 II.2 Aktualna sytuacja w zakresie kształcenia ogólnego... 36 II.2.1 Licea... 36 II.2.2 Licea profilowane... 37 III. Wnioski... 38 IV. Załączniki... 40 Tabela 4. Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim... 41 Tabela 5. Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim z uwzględnieniem kierunków kształcenia... 53 Tabela 6. Absolwenci szkół artystycznych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim... 55 Tabela 7. Absolwenci szkół artystycznych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim z uwzględnieniem kierunków kształcenia... 58 Tabela 8. Absolwenci techników rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim... 59 Tabela 9. Absolwenci techników rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim z uwzględnieniem kierunków kształcenia... 77 Tabela 10. Absolwenci szkół policealnych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim... 79 Tabela 11. Absolwenci szkół policealnych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim z uwzględnieniem kierunków kształcenia... 93 Tabela 12. Absolwenci szkół wyższych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim... 95 Tabela 13. Absolwenci szkół wyższych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim z uwzględnieniem kierunków kształcenia... 100 Tabela 14. Absolwenci liceów ogólnokształcących rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim... 104 Tabela 15. Absolwenci liceów profilowanych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim 124 5
6
I. Wprowadzenie I.1 Ukształtowanie bezrobocia w województwie wielkopolskim w końcu października 2010 i 2011 r. o Liczba bezrobotnych wyniosła na koniec października 2011 roku 126 424 osoby, 76 054, w odniesieniu do roku 2010 populacja bezrobotnych zwiększyła się o 0,7% (850 osób), o Liczba bezrobotnych absolwentów w październiku 2011 roku wyniosła 9 510 osób (7,5% ogółu bezrobotnych), 5 887 kobiet, bezrobocie wśród absolwentów w porównaniu do roku 2010 uległo zmniejszeniu o niemal 3% (284 osoby), o Nowe rejestracje bezrobotnych w okresie od stycznia do października 2011 roku: napływ bezrobotnych 165 276, tj. o ponad 13% (25 625 osób) mniej niż w roku poprzednim, napływ absolwentów 27 942, w stosunku do roku poprzedniego liczba ta zmniejszyła się o ponad 16% (4 600 osób). Wykres 1. Bezrobotni w Wielkopolsce oraz bezrobotni absolwenci w końcu października 2010 i 2011 roku 140 000 120 000 125 574 126 424 100 000 80 000 72 686 76 054 60 000 40 000 20 000 0 9 794 9 510 5 802 5 887 X 2010 X 2011 liczba bezrobotnych liczba bezrobotnych absolwentow liczba bezrobotnych kobiet liczba bezrobotnych absolwentów - 7
Wykres 2. Liczba bezrobotnych absolwentów w powiatach Wielkopolski w październiku 2010 i 2011 roku Koniński Poznański Ostrowski Pilski Gnieźnieński Kaliski Kolski Gostyński Turecki Pleszewski Leszczyński Czarnk.-Trzcian. Wągrowiecki Jarociński Złotowski Krotoszyński Słupecki Wrzesiński Ostrzeszowski Rawicki Szamotulski Kościański Średzki Chodzieski Grodziski Śremski Nowotomyski Wolsztyński Kępiński Obornicki Międzychodzki 456 403 423 469 418 420 402 458 357 434 335 403 326 305 323 318 310 253 300 246 281 336 277 233 277 343 275 288 254 253 250 173 248 294 225 244 225 230 224 221 212 160 207 166 194 191 156 183 149 176 146 144 131 129 88 96 532 572 697 751 812 902 2011 2010 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 8
Oferty pracy i podjęcia pracy w okresie od stycznia do października 2011 roku o oferty pracy 54 474 (w 2010 roku 67 450), 13 091 subsydiowanych, nastąpił spadek ofert pracy w stosunku do roku ubiegłego o 19% (12 976), o oferty pracy dla absolwentów 452 (w 2010 roku 2 163), 309 subsydiowanych, tj. o 79% (1 711) mniej niż samym okresie 2010 roku, o podjęcia pracy 84 205, przez absolwentów 8 492, stanowi to 10% ogółu. Wykres 3. Oferty pracy skierowane do powiatowych urzędów pracy w Wielkopolsce w okresie I-X 2011r. 452 54 474 absolwenci I.2 Napływ absolwentów rocznika 2010/2011 na rynek pracy w odniesieniu do zapotrzebowania pracodawców w Wielkopolsce W roku szkolnym 2010/2011 wszystkie typy szkół ponadgimnazjalnych, w Wielkopolsce, tj. zasadnicze szkoły zawodowe, technika, szkoły średnie artystyczne, licea, licea profilowane, szkoły policealne i szkoły wyższe, ukończyło 96 931 absolwentów, 57 908 kobiet (59,7%). Liczba absolwentów zmalała w porównaniu do roku poprzedniego o 2,1%. Rok 2011 przyniósł nieznaczną poprawę sytuacji na wielkopolskim rynku pracy w zakresie wielkości bezrobocia. Począwszy od marca tego roku następował stały spadek stopy bezrobocia w regionie, z 10,1% w lutym do 8,6% w październiku. Wzrost tego wskaźnika nastąpił w listopadzie (8,8%), a w grudniu 2011 roku stopa bezrobocia w Wielkopolsce wyniosła 9,2%. Przez cały 2011 rok Wielkopolska pozostawała na pierwszym miejscu pod względem najniższej stopy bezrobocia w kraju, co jest efektem stabilności i odporności regionalnej gospodarki na kryzys. Jednak zmniejszona w 2011 roku kwota środków Funduszu Pracy na aktywizację zawodową osób bezrobotnych spowodowała, że pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy mniej ofert pracy niż w roku poprzednim, również mniej ofert zatrudnienia skierowanych do absolwentów, w szczególności dotyczyło to ofert pracy subsydiowanej i staży. Ponadto, w porównaniu do 9
ubiegłego roku wzrosła o 21% liczba zgłoszonych zwolnień grupowych. Ta sytuacja na rynku pracy nie wpływa korzystnie na sytuację absolwentów szkół ponadgimnazjalnych na regionalnym rynku pracy. Według stanu na koniec października 2011 roku, zarejestrowanych jako bezrobotni było 8 513 absolwentów rocznika 2010/2011, 5 290 kobiet. Liczba bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych zmniejszyła się w stosunku do roku ubiegłego o 4%. W rejestrach powiatowych urzędów pracy, według stanu na koniec października 2011 roku, nadal zarejestrowanych było 2 819 absolwentów rocznika 2009/2010, 1 986 kobiet. W 2011 roku, podobnie jak w latach poprzednich, powiatowe urzędy pracy podejmowały liczne działania na rzecz absolwentów, oferując pomoc w ramach aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu. W okresie od stycznia do października 2011 roku objętych tymi działaniami zostało 1 561 osób, 1 051 kobiet, natomiast 1 665 osób, 935 kobiet, skierowano do pracy niesubsydiowanej. Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu przygotowuje od 2001 roku analizę sytuacji absolwentów wielkopolskich szkół ponadgimnazjalnych na regionalnym rynku pracy, uwzględniającą zawody, na które występuje największe zapotrzebowanie na rynku pracy oraz te, które generują wysokie bezrobocie. Z uwagi na duży problem bezrobocia w takich typach szkół ponadgimnazjalnych jak technika i zasadnicze szkoły zawodowe, raport został poszerzony o analizę absolwentów szkół w zawodach nadwyżkowych, która przedstawiona została w formie dwóch map (mapa 1 str. 16, mapa 2 str. 23). Problem niedopasowania kształcenia do zapotrzebowania na rynku pracy niezmiennie od kilku lat dotyka zarówno szkolnictwo zawodowe, jak i wyższe. Władze na szczeblu krajowym, jak i samorządowym dostrzegają ten problem, w związku z czym podejmowane są nowe i kontynuowane są działania, finansowane między innymi ze środków unijnych, które mają zminimalizować skutki u zharmonizowania kierunków kształcenia z rynkiem pracy. Mimo tego, sytuacja osób młodych, nie posiadających doświadczenia zawodowego, na rynku pracy jest trudna, a zmiany w szkolnictwie ponadgimnazjalnym zachodzą powoli i nadal nie w pełni odpowiadają na potrzeby pracodawców i nowoczesnej gospodarki. Niniejsze opracowanie dotyczące sytuacji absolwentów rocznika 2010/2011 na wielkopolskim rynku pracy, zostało przygotowywane w oparciu o dane statystyczne pozyskane z powiatowych urzędów pracy województwa wielkopolskiego, Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz szkół wyższych województwa wielkopolskiego. 10
Lp. Tabela 1. Zestawienie szkół ponadgimnazjalnych w województwie wielkopolskim Lp. Typ szkoły Liczba absolwentów rocznik 2009/2010 ze szkół woj. wlkp. stan na 31.10.2010* Liczba absolwentów rocznik 2010/2011 ze szkół woj. wlkp. stan na 31.10.2011* Liczba bezrobotnych absolwentów rocznik 2009/2010 ze szkół woj. wlkp. stan na 31.10.2010** Liczba bezrobotnych absolwentów rocznik 2010/2011 ze szkół woj. wlkp. stan na 31.10.2011** Liczba absolwentów rocznik 2009/2010 skierowanych do pracy niesubsydiowanej od 1.01 do 31.10.2010** Liczba absolwentów rocznik 2010/2011 skierowanych do pracy niesubsydiowanej od 1.01 do 31.10.2011** Liczba absolwentów rocznika 2009/2010, którzy wg stanu na 31.10.2011 nadal widnieją w ewidencji PUP jako osoby bezrobotne** 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 zasadnicze szkoły 1 zawodowe 8 997 2 969 8 502 3 061 2 242 1008 2 217 1 054 370 152 291 89 588 365 2 technika 13 034 5 419 12 474 5 477 2 444 1 248 2 526 1 424 458 185 548 264 744 465 szkoły średnie 3 artystyczne 733 495 738 469 12 9 14 9 1 1 0 0 2 1 4 licea 20 051 12 514 18 830 11 774 1 533 1 111 1 387 1 019 223 144 283 205 506 379 5 licea profilowane 1 836 1 258 1 517 999 351 234 237 178 49 31 32 23 112 92 6 szkoły policealne 5 917 3 504 5 039 3 374 322 246 298 243 57 42 53 45 110 90 7 szkoły wyższe 48 407 30 938 49 831 32 754 1 972 1 317 1 834 1 363 422 265 458 309 757 594 Razem 98 975 57 097 96 931 57 908 8 876 5 173 8 513 5 290 1 580 820 1 665 935 2 819 1 986 * Informacje dotyczące absolwentów zostały pozyskane z Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz szkół wyższych województwa wielkopolskiego. ** Informacje dotyczące bezrobotnych absolwentów zostały pozyskane z powiatowych urzędów pracy województwa wielkopolskiego. Tabela 2. Zestawienie informacji o aktywizacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych rocznik 2010/2011 w województwie wielkopolskim Typ szkoły Liczba absolwentów rocznik 2010/2011 skierowanych na aktywne formy od 1.01 do 31.10.2011 prace interwencyjne roboty publiczne dotacje refundacje kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy staże przygotowanie zawodowe dorosłych 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 zasadnicze szkoły 1 zawodowe 153 54 12 6 3 0 3 1 18 3 88 44 0 0 30 1 2 0 2 technika 629 394 13 9 9 7 12 4 20 7 487 338 3 0 75 23 0 0 szkoły średnie 3 artystyczne 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 licea 4 305 241 4 3 7 7 8 7 9 4 259 208 0 0 26 16 1 1 5 licea profilowane 55 43 2 1 0 0 3 0 1 1 47 40 0 0 2 1 0 0 6 szkoły policealne 39 27 1 0 1 1 5 3 1 1 21 16 0 0 10 6 0 0 7 szkoły wyższe 381 292 13 13 11 10 17 8 13 6 354 274 0 0 26 18 3 3 Razem 1 562 1 051 45 32 31 25 48 23 62 22 1 256 920 3 0 169 65 6 4 szkolenia pozostałe 11
Wykres 4. Udział procentowy absolwentów wg typów szkół w całej populacji absolwentów w danym roczniku, tj. 2009/2010 i 2010/2011 60,0 50,0 48,9 51,4 40,0 30,0 20,0 20,2 19,4 13,2 12,9 10,0 9,1 8,8 6,0 5,2 0,0 0,7 0,7 1,9 1,6 zasadnicze szkoły zawodowe technika szkoły średnie artystyczne licea licea profilowane szkoły policealne szkoły wyższe rocznik 2009/2010 rocznik 2010/2011 12
Wykres 5. Udział procentowy bezrobotnych absolwentów wg typów szkół w całej populacji bezrobotnych absolwentów według stanu na 31 października 2011 roku 35,0 30,0 25,0 25,3 26,0 27,5 29,7 22,2 21,5 20,0 15,0 17,3 16,3 10,0 5,0 4,0 3,6 2,8 3,5 0,0 zasadnicze szkoły zawodowe technika 0,1 0,2 szkoły średnie artystyczne licea licea profilowane szkoły policealne szkoły wyższe rocznik 2009/2010 rocznik 2010/2011 13
II.1 Aktualna sytuacja i tendencje w zakresie kształcenia zawodowego II.1.1 Zasadnicze szkoły zawodowe W Wielkopolsce od kilku lat występuje zjawisko dużej przewagi kształcenia ogólnego nad zawodowym i związany z tym deficyt osób wykwalifikowanych w konkretnych zawodach, a w 2011 roku liczba osób, które ukończyły zasadnicze szkoły zawodowe jeszcze uległa zmniejszeniu. Absolwentami tego typu szkół w roku szkolnym 2010/2011 zostało 8 501 osób ( 3 061 kobiet), zatem o 496 osób mniej (5,5%), niż w roku poprzednim. Nieznacznie zwiększył się natomiast, w stosunku do ubiegłego roku, udział osób pozostających bez zatrudnienia w ogólnej liczbie absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (z 24,9% rocznika 2009/2010 do 26,1% rocznika 2010/2011). Według stanu na koniec października 2011 roku w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się, jako bezrobotne, 2 217 osób, z czego prawie połowę (47,5%) stanowiły. Jednocześnie w ewidencji urzędów nadal zarejestrowanych było 587 bezrobotnych absolwentów rocznika 2009/2010. Spośród wszystkich bezrobotnych absolwentów tego typu szkół, w okresie od stycznia do października 2011 roku, 153 osoby ( 54 ) zostały objęte pomocą ze strony powiatowych urzędów pracy w ramach aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu. Najczęstszą formą aktywizacji był staż, z którego skorzystało 88 osób. Natomiast do pracy niesubsydiowanej, w analogicznym okresie skierowanych zostało 291 absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Analiza zawodów pod względem liczby kończących je absolwentów, wykazuje, że niezmiennie w zasadniczych ch zawodowych, problemem pozostaje niedopasowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy. W dalszym ciągu bowiem, młodzi ludzie najliczniej wybierają te same zawody, które nadwyżkowo występują na wielkopolskim rynku pracy. W zawodzie sprzedawcy w roku szkolnym 2010/2011 wykształciły się 1 664 osoby ( 1 488 kobiet), co stanowi najwyższy odsetek (19,6%) wszystkich absolwentów zasadniczych szkół zawodowych tego rocznika. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba absolwentów zawodzie zwiększyła się o 164 osoby (z 1 500 osób). Podobnie jak w latach ubiegłych, jest to także zawód generujący największe bezrobocie wśród absolwentów tego typu szkół. Na koniec października 2011 roku w powiatowych urzędach 14
pracy zarejestrowanych było 546 bezrobotnych absolwentów w zawodzie sprzedawcy, w roku poprzednim było to 527 osób. Udział bezrobotnych sprzedawców w ogóle absolwentów tego zawodu, wyniósł w ostatnim roczniku 32,8%. Spośród absolwentów rocznika 2009/2010 nadal zarejestrowanych było 176 osób posiadających ten zawód. Z aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w okresie od stycznia do października skorzystało 22 absolwentów w zawodzie sprzedawcy z rocznika 2010/2011, a do pracy niesybsudiowanej skierowanych zostało 39 osób. W urzędach pracy odnotowano w całym 2011 roku 3 499 ofert pracy 1 dla tej grupy zawodowej, co oznacza spadek o niemal 44% w porównaniu do roku poprzedniego, przy czym na koniec roku w urzędach pracy zarejestrowanych było 12 970 bezrobotnych sprzedawców. Ponadto należy mieć na uwadze, że wolne stanowiska w branży handlowej, nie zawsze obsadzane są osobami, które ukończyły szkołę w zawodzie sprzedawcy. Kolejne, co do liczebności absolwentów tego typu szkół ponadgimnazjalnych grupy zawodowe, stanowią kucharz małej gastronomii oraz mechanik pojazdów samochodowych. Liczba osób kończących zasadnicze szkoły zawodowe w obydwu tych zawodach zmniejszyła się, w odniesieniu do roku poprzedniego, jednakże nadal kształtuje się na wysokim poziomie. W roku szkolnym 2010/2011 1 084 osoby ukończyły szkołę na tym poziomie kształcenia w zawodzie kucharza małej gastronomii, tj. o 126 osób mniej niż w roczniku 2009/2010. Spośród tej grupy 302 osoby (27,9% ogółu absolwentów zawodzie) pozostały bez zatrudnienia, a bezrobotni kucharze małej gastronomii, według stanu na koniec października 2011 roku, stanowili 13,6% wszystkich zarejestrowanych absolwentów omawianego rocznika zasadniczych szkół zawodowych. Jednocześnie liczna grupa absolwentów tego zawodu rocznika 2009/2010, tj. 117 osób, nadal zarejestrowana była w powiatowych urzędach pracy. W okresie od stycznia do października 2011 roku do pracy niesubsydiowanej zostało skierowanych 41 absolwentów rocznika 2010/2011, a do udziału w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu 23 absolwentów. Powiatowe urzędy pracy w całym 2011 roku dysponowały 88 ofertami pracy zgłoszonymi przez pracodawców dla osób wykształconych zawodzie, tj. o ponad 32% ofert pracy mniej niż rok wcześniej. 1 Podawane w raporcie dane dotyczące ofert pracy, dotyczą ofert zgłoszonych przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy łącznie od stycznia do grudnia 2011 roku. Obejmują one zarówno oferty pracy subsydiowane, jak i niesubsydiowane. Są to oferty skierowane do wszystkich osób bezrobotnych posiadających dany zawód, zarejestrowanych w urzędach. Statystyki dotyczące bezrobocia nie uwzględniają dotyczących liczby ofert pracy, w podziale na zawody, przeznaczonych dla osób posiadających status absolwenta, zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy. 15
Absolwentami w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych w roku szkolnym 2010/2011 zostało 1 068 osób (w poprzednim roku było to 1 110 osób). Bezrobocie w tej grupie zawodowej niezmiennie kształtuje się na dość wysokim poziomie, tj. 24,3% w omawianym roczniku i 23% w poprzednim. Liczba bezrobotnych absolwentów w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych, zwiększyła się w porównaniu do roku ubiegłego o 5 osób i wynosiła na koniec października 2011 roku 260 osób. Z pomocy powiatowych urzędów pracy skorzystało 66 osób, z których 23 w okresie od stycznia do października 2011 roku skierowano na aktywne formy, a 43 do pracy niesubsydiowanej. 56 absolwentów rocznika 2009/2010 jest nadal zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w urzędach pracy. W całym 2011 roku wielkopolscy pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy 254 oferty pracy dla mechaników pojazdów samochodowych, tj. o 115 ofert pracy mniej niż w roku poprzednim. Zawodem, który podobnie jak w poprzednich latach, cieszy się dużą popularnością wśród młodych osób jest fryzjer. W roku szkolnym 2010/2011 naukę zawodzie ukończyło 795 osób, tj. 28 osób więcej niż w roku szkolnym 2009/2010. Zawód ten jest zdecydowanie sfeminizowany, stanowiły 96,1% absolwentów ostatniego rocznika. Wzrastająca z roku na rok liczba absolwentów w zawodzie fryzjera jest niepokojąca, biorąc pod uwagę mało optymistyczną sytuację tych osób na rynku pracy. W 2011 roku liczba bezrobotnych fryzjerów wyniosła 280 osób, co stanowi 35,2% wszystkich absolwentów tego zawodu. W stosunku do poprzedniego rocznika bezrobocie w tej grupie zawodowej zwiększyło się o 40 osób (16,7%). Powiatowe urzędy pracy w okresie od stycznia do października 2011 roku objęły pomocą w ramach aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu 13 absolwentek rocznika 2010/2011, natomiast do pracy niesubsydiowanej zostało skierowanych czasie 36 osób. Według stanu na koniec października 2011 roku w urzędach nadal zarejestrowanych było 69 absolwentów rocznika 2009/2010. W 2011 roku powiatowe urzędy pracy województwa wielkopolskiego dysponowały 318 ofertami pracy dla fryzjerów, co stanowi ich spadek o ponad 44%. W oparciu o przeprowadzoną przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu analizę absolwentów zasadniczych szkół zawodowych województwa wielkopolskiego zostało wskazanych 15 szkół, które wygenerowały największą liczbę absolwentów w konkretnych zawodach, tj. sprzedawca (38%), fryzjer (35%), kucharz małej gastronomii (26%) (patrz mapa 1). Kryterium wyboru zawodów stanowiły wysokie wartości bezrobocia wśród absolwentów omawianego rocznika. 16
W lepszej sytuacji niż przedstawiciele powyżej opisanych zawodów, znajdują się osoby wykształcone w zawodach takich jak murarz, ślusarz, elektryk, czy stolarz, na które w dalszym ciągu występuje duże zapotrzebowanie wśród wielkopolskich pracodawców. Jednocześnie w każdym z tych zawodów notuje się w 2011 roku zmniejszoną liczbę absolwentów, w stosunku do poprzedniego roku. W zawodzie murarza w roku szkolnym 2010/2011 wykształciły się 272 osoby (o 50 osób mniej niż w roczniku 2009/2010), z których 44 zostały zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotne. Jednocześnie dla tego zawodu wielkopolscy pracodawcy zgłosili 1 598 ofert pracy. Zawód ślusarza zdobyło 415 osób (o 39 osób mniej niż w roku ubiegłym), spośród których, według stanu na koniec października 2011 roku, 68 osób pozostaje bez zatrudnienia. W całym 2011 roku wielkopolskie powiatowe urzędy pracy dysponowały 889 ofertami pracy dla ślusarzy. W zawodzie stolarza naukę zakończyło 467 osób (o 53 osoby mniej niż w roku szkolnym 2009/2010), 97 spośród nich nie znalazło zatrudnienia. Pracodawcy za pośrednictwem urzędów pracy oferowali w ostatnim roku zatrudnienie dla 710 osób zawodzie. Absolwentami zasadniczych szkół zawodowych w zawodzie elektryka zostało 209 osób (o 63 osoby mniej w porównaniu do roku poprzedniego), z tego 37 osób pozostawało w rejestrach urzędów pracy. Dla elektryków pracodawcy zgłosili 327 ofert pracy. Jak pokazują przytoczone powyżej dane, poziom bezrobocia wśród absolwentów tych zawodów kształtuje się w granicach 16,2 20,8%, jednakże duża liczba zgłaszanych dla nich ofert pracy, zwiększa szanse tych osób na zdobycie zatrudnienia. Znaczna liczba zgłoszonych w 2011 roku ofert pracy dotyczyła także dekarzy i cieśli. W ciągu roku do powiatowych urzędów pracy wpłynęło dla nich odpowiednio 528 i 261 ofert, a w porównaniu z rokiem 2010 zapotrzebowanie pracodawców na przedstawicieli wskazanych zawodów zwiększyło się. Jednocześnie, w zawodach tych kształci się każdego roku niewielka liczba młodych osób, w związku z tym nadal popyt na te zawody zdecydowanie przeważa nad podażą. W roku szkolnym 2010/2011 naukę w zawodzie dekarza ukończyło 15 osób, tj. o 9 osób mniej niż w roczniku poprzednim, a w zawodzie cieśli tylko 6 osób, tj. także o 9 osób mniej niż rok wcześniej. Szczegółowe informacje dotyczące statystycznych na temat absolwentów zasadniczych szkół zawodowych rocznika 2010/2011 z województwa wielkopolskiego zawiera Tabela 4 i 5. 17
18
II.1.2 Szkoły średnie artystyczne W roku 2011 naukę w ch średnich artystycznych w Wielkopolsce ukończyło 738 osób, 469 kobiet. Niezmiennie szkoły ponadgimnazjalne o kierunku artystycznym to szkoły najrzadziej wybierane przez absolwentów, przez co stanowią oni niewielki odsetek ogółu absolwentów rocznika 2010/2011 (około 0,7%). W stosunku do poprzedniego roku liczba absolwentów średnich szkół artystycznych zwiększyła się o 5 osób (733 osoby w 2010 roku). Problem bezrobocia wśród absolwentów szkół artystycznych dotyczy niepełna 2% osób. Na koniec października 2011 roku w urzędach pracy zarejestrowanych jako bezrobotni było 14 absolwentów szkół artystycznych, 9 kobiet. Niewielka ich liczba wynika z tego, iż osoby kończące ten typ szkół bardzo często kontynuują edukację na uczelniach wyższych i w ch policealnych. Szkoły średnie artystyczne w Wielkopolsce podobnie jak w latach poprzednich, kształcą uczniów na 3 kierunkach, tj. muzyk instrumentalista, plastyk i tancerz. Rokrocznie największa liczba osób kończy naukę w zawodzie muzyk instrumentalista, który cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem wśród młodzieży. W roku 2010/2011 edukację na tym kierunku ukończyło 626 osób (84,8% absolwentów ), z czego dwóch absolwentów zarejestrowało się jako osoby bezrobotne. Liczba absolwentów, którzy opuścili szkoły artystyczne w zawodzie plastyka w roku szkolnym 2010/2011 wyniosła 102 osoby i utrzymała się na podobnym poziomie, co rok wcześniej (97 absolwentów tego kierunku). Według stanu na koniec października 2011 roku, 12 plastyków było zarejestrowanych jako osoby bezrobotne. Najmniej liczną grupę osób kończących szkoły artystyczne stanowią absolwenci wykształceni w zawodzie tancerza, których w ostatnim roku szkolnym było 10. Liczba ta w porównaniu do roku 2009/2010 zwiększyła się o 6 absolwentów. Mała liczba osób wybierających kształcenie na tym kierunku wynika z tego, że wiele osób zainteresowanych nauką tańca, traktuje go jako hobby czy też sposób spędzania czasu, ucząc się go w prywatnych ch tańca. Ponadto wartym podkreślenia jest fakt, że w Wielkopolsce, tylko jedna ponadgimnazjalna o kierunku artystycznym, kształci osoby zawodzie. W 2011 roku pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy 1 ofertę pracy dla muzyka instrumentalisty, 4 oferty pracy dla osób posiadających zawód plastyka oraz 6 ofert pracy dla tancerzy. 19
Szczegółowe informacje dotyczące statystycznych na temat absolwentów średnich szkół artystycznych rocznika 2010/2011 z województwa wielkopolskiego zawiera Tabela 6 i 7. 20
II.1.3 Technika W roku szkolnym 2010/2011, wielkopolskie technika ukończyły 12 474 osoby, 5 477 kobiet, tj. o 560 osób (4,3%) mniej niż rok wcześniej. Niezmiennie, absolwenci techników stanowią trzecią co do wielkości, po absolwentach szkół wyższych i liceów ogólnokształcących, grupę wśród wszystkich absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych. Pomimo spadku liczby absolwentów techników, wzrosła liczba osób, które po zakończeniu nauki, zarejestrowały się jako bezrobotne w powiatowych urzędach pracy. Według stanu na koniec października 2011 roku, liczba bezrobotnych absolwentów techników ostatniego rocznika wynosiła 2 526 osób (1 424 ), co stanowiło wzrost o 3,4% w stosunku do roku poprzedniego. Jednocześnie w powiatowych urzędach pracy nadal zarejestrowane były 744 osoby (465 kobiet), które naukę w technikach zakończyły w roku szkolnym 2009/2010. Pomimo zapotrzebowania na specjalistów w zawodach technicznych, w ostatnim roku szkolnym, podobnie jak w latach poprzednich, absolwenci techników stanowili największy odsetek wśród bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych w Wielkopolsce (29,7%). Aby zapobiec trudnej sytuacji osób młodych na rynku pracy, powiatowe urzędy pracy realizują usługi mające na celu pomoc absolwentom w zdobyciu doświadczenia zawodowego i podniesienia kwalifikacji. W okresie od stycznia do października 2011 roku, 548 bezrobotnych absolwentów techników rocznika 2010/2011, zostało skierowanych do pracy niesubsydiowanej, natomiast 629 absolwentów uczestniczyło w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu. Z tej liczby zdecydowana większość, bo 487 osób, została skierowana na staż. Wśród absolwentów techników rocznika 2010/2011, podobnie jak w latach poprzednich, dominują osoby, które posiadają zawód technik ekonomista. W ostatnim roku szkolnym było to 2 090 osób, 1 626 kobiet. Liczba absolwentów tego kierunku zwiększyła się w stosunku do roku poprzedniego o 38 osób. Według stanu na koniec października 2011 roku, w powiatowych urzędach pracy zarejestrowane były 424 osoby, tj. 20,3% ogółu absolwentów posiadających ten zawód. W rejestrach PUP nadal pozostawało 169 absolwentów techników zawodzie, którzy naukę zakończyli w roku szkolnym 2009/2010. Tym samym, na przestrzeni kilku ostatnich lat, bezrobotni absolwenci 21
posiadający zawód technik ekonomista, zdecydowanie dominują wśród wszystkich absolwentów techników pozostających bez zatrudnienia. Od stycznia do października 2011 roku, 87 bezrobotnych absolwentów, którzy posiadali zawód technik ekonomista, skierowano do pracy niesubsydiowanej, a 154 na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. W całym 2011 roku wielkopolscy pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy 32 oferty pracy dla techników ekonomistów, tj. o 149 ofert pracy mniej niż w roku poprzednim. Dużym zainteresowaniem wśród młodych osób wybierających naukę w, niezmiennie cieszy się zawód technik informatyk. Profesje związane z nowoczesnymi technologiami oraz branżą IT, są szczególnie cenione i poszukiwane na rynku pracy. Mimo tego, absolwentów posiadających zawód technik informatyk, w znacznym stopniu dotyczy problem wysokiego bezrobocia. W roku szkolnym 2010/2011, naukę zawodzie w wielkopolskich technikach ukończyło 1 193 absolwentów, 153, z tego 232 osoby zarejestrowały się jako bezrobotne, co stanowiło 19,4% ogółu absolwentów tego zawodu. Ponadto, według stanu na koniec października 2011 roku, nadal zarejestrowanych było 57 osób, które naukę w zawodzie technik informatyk, ukończyły w roku szkolnym 2009/2010. W okresie od stycznia do października 2011 roku, wielkopolskie powiatowe urzędy pracy skierowały do pracy niesubsydiowanej 42 absolwentów tego kierunku, natomiast aktywizacją objęto 47 osób, które ukończyły naukę w zawodzie technik informatyk w roku szkolnym 2010/2011. W 2011 roku powiatowe urzędy pracy województwa wielkopolskiego dysponowały 123 ofertami pracy dla techników informatyków. W roku szkolnym 2010/2011, trzecią co do wielkości grupę absolwentów techników, stanowiły osoby, które naukę w tych ch ukończyły w zawodzie technik mechanik. Absolwentów tego zawodu było 1 161, o 39 mniej niż w roku poprzednim. Bezrobotni technicy mechanicy stanowili 12,1% (141 osób) wszystkich absolwentów ostatniego rocznika posiadających ten zawód. 37 absolwentów, którzy naukę tego zawodu ukończyli w roku szkolnym 2009/2010, nadal było zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy. Do pracy niesubsydiowanej i na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, zostało skierowanych odpowiednio 58 i 47 absolwentów rocznika 2010/2011, którzy posiadali zawód technik mechanik. Powiatowe urzędy pracy dysponowały w 2011 roku 59 ofertami pracy dla techników mechaników. Wśród najpopularniejszych zawodów w technikach, podobnie jak w latach poprzednich, znajdowały się również takie zawody, jak technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik hotelarstwa i technik handlowiec. Jednocześnie osoby posiadające te 22
zawody, znajdują się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, gdyż generują one znaczne bezrobocie, przy jednoczesnym niewielkim zapotrzebowaniu pracodawców na pracowników tych profesji. Wielkopolskie technika w zawodzie technik żywienia i gospodarstwa domowego, ukończyło w roku szkolnym 2010/2011 978 absolwentów, 745 kobiet. 217 spośród nich, tj. 22,2%, zarejestrowało się w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotne. Na koniec października 2011 roku, 87 absolwentów rocznika 2009/2010 nadal pozostawało bezrobotnymi. Do pracy niesubsydiowanej, w okresie od stycznia do października 2011 roku, skierowano 29 absolwentów w zawodzie technik żywienia i gospodarstwa domowego, a 26 absolwentów na aktywne formy. Powiatowe urzędy pracy dysponowały w 2011 roku zaledwie 2 ofertami pracy dla bezrobotnych posiadających ten zawód. Znaczna liczba absolwentów kończy co roku wielkopolskie technika w zawodzie technik hotelarstwa. W roku szkolnym 2010/2011, takich osób było 856, 719 kobiet, i liczba ta utrzymała się na zbliżonym poziomie, co w roku ubiegłym. Spośród absolwentów posiadających ten zawód, na koniec października 2011 roku, w rejestrach bezrobotnych było 106 osób, tj. 12,4% ogółu absolwentów rocznika 2010/2011 oraz 37 absolwentów, którzy naukę zakończyli w roku szkolnym 2009/2010. Od stycznia do października 2011 roku, zatrudnienie za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy, uzyskało 32 absolwentów a aktywizacją objęto 22 absolwentów, którzy posiadali zawód technik hotelarstwa. W 2011 roku wielkopolscy pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy tylko 1 ofertę pracy dla techników hotelarstwa. W ostatnich latach odnotowano tendencję spadkową w zakresie liczby osób, które kończyły naukę w technikach w zawodzie technik handlowiec. W roku szkolnym 2010/2011, liczba absolwentów posiadających ten zawód, wyniosła 607 osób, co stanowiło spadek o 17,5% w stosunku do roku szkolnego 2009/2010 oraz o 42,4% w stosunku do roku szkolnego 2008/2009. Wraz ze spadkiem liczby absolwentów, spada także liczba bezrobotnych absolwentów i według stanu na koniec października 2011 roku, wyniosła ona 152 osoby, tj. o 44 osoby mniej, niż rok wcześniej. Niezmiennie jednak odsetek bezrobotnych absolwentów w zawodzie technik handlowiec, w każdym roczniku jest bardzo wysoki, i w ostatnim roku wynosił 25%. Ponadto, na koniec października 2011 roku, w rejestrach bezrobotnych nadal pozostawało 63 absolwentów rocznika 2009/2010. Powiatowe urzędy pracy skierowały do pracy niesubsydiowanej 28 bezrobotnych absolwentów rocznika 2010/2011, a do udziału w aktywnych formach 31 osób. Dla bezrobotnych zawodzie, powiatowe urzędy pracy posiadały w 2011 roku 274 oferty pracy, o ponad 35% mniej niż 23
w roku poprzednim, przy czym na koniec roku zarejestrowanych było ponad 1 300 bezrobotnych techników handlowców, tj. o 10% mniej, niż rok wcześniej. Wobec znacznego bezrobocia wśród osób posiadających zawód technik handlowiec, mniejsze zainteresowanie młodzieży kształceniem zawodzie, jest zjawiskiem pozytywnym. Problem bezrobocia wśród absolwentów techników jest na tyle znaczący, że trudno jest wskazać typie szkół ponadgimnazjalnych takie zawody, po ukończeniu których młodym ludziom łatwiej jest znaleźć zatrudnienie. W związku z ciągle utrzymującym się na wielkopolskim rynku pracy zapotrzebowaniem na pracowników z branży drogowej i budowlanej, w nieco lepszej sytuacji znajdują się osoby, które ukończyły naukę w zawodach technik budownictwa i technik drogownictwa. Nadal jednak bezrobocie dotyczy odpowiednio 13,7% i 9,4% absolwentów posiadających te zawody. Podobna sytuacja dotyczy zawodów takich, jak technik elektronik, technik elektryk, technik geodeta czy technik mechanizacji rolnictwa, w przypadku których, bezrobocie wśród absolwentów rocznika 2010/2011 utrzymuje się w granicach 9-14%. W stosunkowo dobrej sytuacji znajdowali się absolwenci posiadający zawód technik mechatronik, wśród których bezrobocie wynosiło 6,5%. Bezrobocie na podobnym poziomie dotyczyło także absolwentów w zawodach technik telekomunikacji i technik teleinformatyk, natomiast jedynym zawodem na poziomie techników, w którym nie zostali zarejestrowani bezrobotni absolwenci rocznika 2010/2011, był technik poligraf. Przeprowadzona analiza absolwentów techników w Wielkopolsce wskazała szkoły (5 szkół o największej liczbie absolwentów w danym zawodzie), które wprowadziły na rynek pracy największą liczbę absolwentów w zawodzie technik ekonomista, technik informatyk oraz technik żywienia i gospodarstwa domowego (patrz mapa 2). Udział absolwentów tych szkół we wskazanych zawodach kształtuje się średnio na poziomie ponad 20%. Szczegółowe informacje dotyczące statystycznych na temat absolwentów techników rocznika 2010/2011 w Wielkopolsce zawiera Tabela 8 i 9. 24
25