Przerób drewna, produkty i produkcja mebli w Republice Chorwacji Zagrzeb 2011 1
SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 Lasy w Chorwacji... 3 Produkcja. 4 Podstawowe cechy sektora drzewnego w Republice Chorwacji. 4 Handel zagraniczny. 4 Obroty towarowe z zagranicą wyrobów z drewna i mebli... 5 Udział drewna, wyrobów z drewna i mebli w łącznej wymianie towarowej Chorwacji z zagranicą.. 6 Import drewna, wyrobów z drewna i mebli według taryfy celnej 2010 i 2011... 6 Eksport drewna, wyrobów z drewna i mebli według taryfy celnej 2010 i 2011.. 7 Eksport wyrobów z drewna i mebli. Analiza miesięczna 2010 r. 9 Eksport wyrobów z drewna i mebli. Analiza miesięczna 2011 r. 9 Zatrudnienie i płace (Ludność aktywna zawodowo w Republice Chorwacji)... 10 Liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwach według Narodowej Klasyfikacji Działalności (NKD) w 2007 r.. 11 Średnia miesięczna płaca netto według NKD w 2007 r 12 Główni producenci mebli w Republice Chorwacji. 13 Produkcja mebli ze slawońskiego dębu... 14 Nacisk na jakość 14 Targi (Targi mebli w Republice Chorwacji). 15 Dostęp do rynku regulacje celne... 16 Zrzeszenie przemysłu przerobu drewna. 16 - Rada Zrzeszenia przemysłu przerobu drewna.. 17 2
Wstęp Prawie połowę powierzchni Chorwacji stanowią lasy i gleby leśne (48%). Ten fakt od dawna miał ogromny wpływ na silny rozwój sektora przerobu drewna. Lasami zarządza się w długoterminowej perspektywie zrównoważonego rozwoju, zgodnie z tym wycinki obejmują 80% przyrostu masy drzewnej, w wyniku czego zasoby leśne stale się powiększają. Na terytorium Chorwacji od lat rozwijały się intensywnie tartaki, a tarcica z tego regionu często ze względu na wysoką jakość trafiała do różnych miejsc Europy, Południowej Ameryki i Bliskiego Wschodu. W szczególności rozwijała się produkcja desek dębowych, z których słynęły slawońskie tartaki. Już na początku XIX wieku pojawiły się znaki początków industrializacji, a pierwsze fabryki mebli na terenie Południowo Wschodniej Europy otwarte zostały właśnie na terenie Chorwacji (w 1884 roku). W XX wieku produkcja rozszerzyła się także poza tereny zalesione, a po II wojnie światowej wybudowane zostały wielkie przemysłowe kombinaty, które zatrudniały tysiące robotników produkujących meble na rynek rodzimy i na eksport. Wraz z powstaniem niepodległej Chorwacji i wprowadzeniem gospodarki rynkowej, pod koniec XX wieku, dokonały się znaczące zmiany w zakresie organizacji i produkcji przemysłu drzewnego, a transformujące się otoczenie i globalizacja światowych przepływów handlowych miały wpływ na konsolidację zdolności produkcyjnych i umacnianie konkurencyjności. Lasy w Chorwacji Łączna powierzchnia lasów w Republice Chorwacji Lasy należące do Republiki Chorwacji - większością lasów należących do państwa zarządza spółka Hrvatske ńume d.o.o. - lasy należące do prywatnych właścicieli 2, 688. 687 ha (48% lądowej powierzchni kraju) 2, 688.917 ha 2, 018.987 ha 581 770 ha 3
Produkcja Chorwacja na bazie drewna jako surowca produkuje tarcicę wszystkich rodzajów i wymiarów, fornir i płyty fornirowe, parkiety, wykładziny podłogowe i ścienne, elementy budowlane i inne produkty z drewna, korka i wikliny, drewno impregnowane przeznaczone do różnych celów (podkłady kolejowe, elementy linii energetycznych ), liczne produkty galanteryjne (instrumenty, rekwizyty sportowe, szczotki i inne), opakowania oraz brykiety i pelety. Istnieje wieloletnia tradycja produkcji mebli drewnianych, a obecnie drewno łączy się z innymi współczesnymi materiałami w celu wzmocnienia i podkreślenia ich indywidualnych cech. Główne typy drewna, które przetwarza się w Chorwacji to: dąb, buk, drewno jodłowo świerkowe, jesion, grab, olcha, jawor i inne rodzaje drewna, głównie drzew liściastych. Podstawowe cechy sektora drzewnego w Republice Chorwacji: - wysoki udział krajowego surowca w produktach wszystkich faz obróbki - stały kierunek eksportu, stały wzrost popytu produktów sektora drzewnego na rynku krajowym i zagranicznym - możliwość utrzymania wysokiego stopnia zatrudnienia i zachowania poziomu zamieszkania w małych miejscowościach bazujących na tym przemyśle - wysokie rozproszenie firm i centrów zysku we wszystkich żupaniach - działalność przyjazna dla środowiska Handel zagraniczny Ze względu na położenie geograficzne, dobre relacje handlowe i wyróżniającą się jakość produktów drewnianych, chorwacki przemysł drzewny od zawsze był ukierunkowany proeksportowo. Produkty ze slawońskich dębów i innych rodzajów drewna tradycyjnie eksportuje się na główne światowe rynki, dodatkowo, w ostatnim okresie powiększyła się nadwyżka eksportu. Obecnie przerób drewna i produkcja mebli mają 7% udział w chorwackim eksporcie, a ze względu na jakość surowca, tradycję przerobu drewna i trend 4
coraz częstszego wykorzystywania drewna, jako ekologicznego i odnawialnego materiału, realnie oczekuje się dalszego powiększania produkcji i całkowitych przychodów chorwackiego przemysłu drzewnego. Obecnie wśród produktów finalnych największym popytem cieszą się parkiety, okna i drzwi, a meble z twardego drewna poszukiwane są na rynkach tradycyjnych. Istnieje również duże zainteresowanie na rynku drzewnym brykietami i peletami, wszystko to za sprawą wzmacniania wspólnej polityki zwiększania wykorzystywania odnawialnych źródeł energii. Chorwacki przemysł przerobu drewna jest ukierunkowany na rozwój eksportu. W ostatnich kilku latach eksport tego przemysłu przewyższał import, zwłaszcza, jeśli chodzi o drewno surowe i wyroby. Natomiast w przypadku mebli chorwacki import przewyższył eksport. Najważniejsze rynki eksportowe mebli dla Chorwacji to Niemcy, Włochy i Francja, do których eksportuje się 60% wartości produktów. Jednocześnie, najwięcej importuje się mebli z Włoch (25%) Słowenii (14%) i Chin (10%). Obroty towarowe z zagranicą wyrobów z drewna i mebli 5 mln USD IMPORT mln USD SALDO mln USD Indeks pokrycia importu eksportem (%) 2007 933 836 96 112 2008 977 905 72 108 2009 755 655 100 115 2010 814 535 279 152 Indeks 2010/2009 108 82 278 (%) I-IV 2010. 271 167 104 162 I-IV 2010. 293 166 127 177 Indeks I-IV 108 99 122 2011/ I-IV 2010 (%) I-V 2010 339 216 123 157 drewno i wyroby 208 87 120 237 meble 131 128 3 102 I V 2011 376 219 157 171 drewno i wyroby 240 88 152 273 meble 136 132 5 103
Indeks I V 2011/ 111 102 127 I-V 2010 (%) drewno i wyroby 115 100 127 meble 104 103 153 Indeks I-V 2011/ I-V 2011 (%) 128 132 123 Źródło: DZS (Chorwacki Państwowy Urząd Statystyczny) Źródło: DZS Udział drewna, wyrobów z drewna i mebli w łącznej wymianie towarowej Chorwacji z zagranicą USD % IMPORT % 2007 2008 2009 I V 2010 I V 2011 8 7 7 7 7 3 3 3 3 3 Import drewna, wyrobów z drewna i mebli według taryfy celnej 2010 i 2011 Taryfa celna PRODUKT 44+94 Łącznie wyroby (bez i 9405 i meble 9406) 44 Drewno i 94 (bez 9405 i 9406) wyroby Meble, stelaże łóżkowe, elementy łóżek i IMPORT I V 2010 IMPORT I V 2010 IMPORT I V 2011 IMPORT I V 2011 tony USD tony USD Indeks USD I-V 11/ I-V 10 168.108 215.702.079 158.200 219.282.368 102 132.083 87.433.735 124.999 87.696.537 100 36.025 128.268.344 33.201 131.585.831 103 6
podobne produkty 9401 Siedzenia, siedziska rozkładane, i ich części 9402 Meble stosowane w medycynie, chirurgii, stomatologii i weterynarii 9403 Pozostałe meble i ich części, wcześniej nie wspomniane 9404 Stelaże łóżkowe Źródło: DZS (z wyjątkiem sprężyn) itd. 10.129 41.278.380 9.453 43.506.696 105 148 1.975.684 213 2.961.205 150 24.322 75.027.775 22.068 74.003.062 99 1.426 9.986.505 1.467 11.114.868 111 Eksport drewna, wyrobów z drewna i mebli według taryfy celnej 2010 i 2011 Taryfa celna 44+94 (bez 9405 i 9406) PRODUKT Łącznie wyroby i meble 44 Drewno i 94 (bez 9405 i 9406) wyroby Meble, stelaże łóżkowe, elementy łóżek I V 2010 I V 2010 I V 2011 I V 2011 tony USD tony USD Indeks USD I-V 11/ I-V 10 778.859 338.819.512 884.477 375.883.186 111 756.448 207.588.531 864.790 239.751.779 115 22.411 131.230.981 19.687 136.131.407 104 7
i podobne produkty 9401 Siedzenia, siedziska rozkładane, i ich części 9402 Meble stosowane w medycynie, chirurgii, stomatologii i weterynarii 9403 Pozostałe meble i ich części, wcześniej nie wspomniane 9404 Stelaże Źródło: DZS łóżkowe (z wyjątkiem sprężyn) itd. 7.235 83.879.799 7.127 86.233.445 103 19 331.580 37 579.540 175 13.808 38.440.891 10.791 37.143.890 97 1.349 8.578.711 1.732 12.174.532 142 8
Eksport wyrobów z drewna i mebli. Analiza miesięczna 2010 r. Taryfa celna 44+94 (bez 9405 i 9406) Produkt Łącznie wyroby i meble 44 Drewno i wyroby 94 (bez Meble, 9405 i stelaże 9406) łóżkowe, elementy łóżek i podobne produkty Źródło: DZS I-III 2010 I-III 2010 I-IV 2010 I-IV 2010 I-V 2010 I-V 2010 tony USD tony USD tony USD 428.664 199.683.230 597.309 271.289.208 778.859 338.819.512 414.986 119.729.384 579.051 164.386.831 756.448 207.588.531 13.678 79.953.846 18.258 106.902.377 22.411 131.230.981 Eksport wyrobów z drewna i mebli. Analiza miesięczna 2011 r. Taryfa celna 44+94 (bez 9405 i 9406) Produkt Łącznie wyroby i meble 44 Drewno i wyroby 94 (bez 9405 i 9406) Meble, stelaże łóżkowe, elementy łóżek i podobne produkty I-III 2011 I-III 2011 I-IV 2011 I-IV 2011 I-V 2011 I-V 2011 tony USD tony USD tony USD 508.951 216.891.837 692.620 292.994.966 884.477 375.883.186 496.850 136.272.727 676.903 187.013.802 864.790 239.751.779 12.101 80.619.110 15.717 105.981.164 19.687 136.131.407 9
Zatrudnienie i płace W sektorze przerobu drewna i produkcji mebli zatrudnionych jest ponad 21.000 pracowników (w obu gałęziach łącznie). Jeśli dodać do tego zatrudnionych w rzemiośle, produkcji papieru i leśnictwie, łączna liczba zatrudnionych w przemyśle bazującym na drewnie wynosi w Republice Chorwacji 40.000. Ludność aktywna zawodowo w Republice Chorwacji 2007 2008 2009 2010 Indeks 2010/2009 Ludność aktywna 1.781.357 1.791.546 1.761.958 1.734.879 98 zawodowo Zatrudnieni 1.516.909 1.554.805 1.498.784 1.432.454 96 łącznie Zatrudnieni w 1.212.221 1.252.089 1.211.085 1.168.179 96 przedsiębiorstwach Zatrudnieni w 263.797 264.672 252.404 231.936 92 rzemiośle i w ramach wolnych zawodów Ubezpieczeni 40.891 38.044 35.295 32.339 92 rolnicy Bezrobotni 264.448 236.741 263.174 302.425 115 Stopa bezrobocia 14,8 13,2 14,9 17,4 117 Źródło: DZS 10
Liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwach według Narodowej Klasyfikacji Działalności (NKD) w 2007 r. Działalność 2007 2008 2009 2010 Udział 2010 Indeks 2010/2009 A Rolnictwo, 25.912 26.481 25.766 24.710 2,1 96 leśnictwo i rybołówstwo 02 - leśnictwo i 9.107 9.223 8.659 8.224 0,7 95 ścinka drzew C Przemysł 247.769 248.853 232.751 219.976 18,8 95 przetwórczy 16 Przerób 12.842 12.819 11.501 11.050 0,9 96 drewna i wyrobów z drewna 31 Produkcja 11.386 11.603 9.637 9.676 0,8 100 mebli Łączny przerób drewna i produkcja mebli 24.228 24.422 21.138 20.726 1,8 98 ŁACZNIE CHORWACJA 1.212.221 1.252.089 1.211.085 1.168.179 100,0 96 Źródło: DZS 11
Średnia miesięczna płaca netto według NKD w 2007 r. Działalność 2007 2008 2009 2010 Indeks 2010/2009 A Rolnictwo, 4.409 4.688 4.712 4.692 100 leśnictwo i rybołówstwo 02 - leśnictwo i 5.282 5.583 5.578 5.571 100 ścinka drzew C Przemysł 4.326 4.569 4.625 4.670 101 przetwórczy 16 Przerób 2.878 3.009 3.124 3.144 101 drewna i wyrobów z drewna 31 Produkcja 2.985 3.238 3.213 3.206 100 mebli Łączny 2.932 3.124 3.169 3.175 100 przerób drewna i produkcja mebli ŁACZNIE CHORWACJA 4.841 5.178 5.311 5.343 101 Źródło: DZS5. 12
Główni producenci mebli w Republice Chorwacji Dziesięć największych producentów mebli (C31) w 2009 roku Nazwa przedsiębiorstwa PRIMA COMMERCE d.o.o. Adres E-mail WEB Slavonska cesta 6, info@prima-commerce.hr www.primacommerce.hr 43 000 Bjelovar FINVEST-CORP Ivana Gorana d.d. Kovačića 24, 51 306 Cabar TVIN d.o.o. Ulica Zbora narodne garde 2, 33 000 Virovitica HESPO d.o.o. Kralja Zvonimira 38, 40 323 Prelog LPT d.o.o. Hrupine 4, 40 323 Prelog DI KLANA d.d. Klana 264, 51 217 Klana PROMMING d.o.o. dr Ivana Novaka 48, 40 000 SPIN VALIS d.d. Industrijska 24, 34 000 Poņega HILDING Kralja Zvonimira CROATIA d.o.o. 38, 40 323 Prelog A-G DINAS d.o.o. Beljevina, Ljudevita Gaja 27, 31 511 Đurđenovac info@invest.hr tvin@vt.t-com.hr info@hespo.hr lpt.info@leggetteurope.com diklana@vip.hr promming@ck.t-com.hr spinvalis@spinvalis.hr info@hilding.hr a-g-dinas@os.t-com.hr www.finvestcorp.hr www.tvin.hr www.hespo.hr www.lpt.hr www.klana.com www.promming.hr www.spinvalis.hr www.a-g-dinas.hr 13
Produkcja mebli ze slawońskiego dębu Najpopularniejszymi produktami wśród wyrobów ze slawońskiego dębu są meble i parkiet. Najbardziej znaczącymi producentami mebli dębowych w Chorwacji są: 1. Spin Valis d.d. Poņega 2. Ciprijanović d.d. Orahovica 3. A-G Dinas d.o.o.- Đurđenovac 4. Brestovac d.o.o. Gareńnica 5. DIN Novoselac d.o.o. Novoselac 6. Trokut d.d. Novska 7. Javor d.o.o. Sv. Ivan Ņabno 8. Drvodjelac d.o.o. Ivanec 9. Spačva d.d. - Vinkovci 10. Slavonija DI d.o.o. Slavonski Brod Nacisk na jakość Jakość w przerobie drewna w Chorwacji ma tradycyjne miejsce w koncepcji i organizacji produkcji. Produkty chorwackich firm zajmujących się przerobem drewna i produkcją mebli są konkurencyjne na coraz bardziej wymagającym rynku europejskim i światowym, ze względu na utrzymanie i rozwój standardów oraz jakości. Większość chorwackich przedsiębiorstw już otrzymały bądź są na drodze do otrzymania certyfikatu ISO 9001/2000, a wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej w Chorwacji, pojawia się coraz większa liczba zainteresowanych otrzymaniem certyfikatu ISO 14000. Duże zainteresowanie dotyczy również uzyskania certyfikatu FSC, którego posiadanie oznacza zarządzanie lasami zgodnie z najsurowszymi standardami ekologicznymi, socjalnymi i ekonomicznymi. Dwa miliony hektarów powierzchni leśnej w Chorwacji, którymi zarządza spółka Hrvatske ńume d.o.o. otrzymało certyfikat FSC, a także ponad 100 przedsiębiorstw uzyskało certyfikat FSC jako dowód gwarancji swoich produktów. 14
Targi Chorwaccy producenci parkietów już tradycyjnie pojawiają się na różnych rynkach Europy i świata, a wśród najbardziej znanych międzynarodowych targów w Hanowerze (centralne sektorowe targi pokryć podłogowych Demotex) i Monachium (BAU). Producenci mebli wystawiają się w Kolonii (IMM Cologne), Mediolanie (Eurocucina, Salone Internazionale del Mobile), Walencji (Maderalia), Belgradzie (Targi Meblowe) i Moskwie (Mebel). Chorwacka Izba Gospodarcza w swoim programie organizuje również udział w targach regionalnych: w Serbii (Belgrad), BiH (Zenica i Sarajewo), Czarnogóra (Budwa) i Albania (Panair, Tirana). Targi mebli w Republice Chorwacji Międzynarodowe Targi Mebli i Wyposażenia Wnętrz AMBIENTA www.zv.hr/default.aspx?id=1353 Międzynarodowe Targi Meblowe FURNITURA (W ramach Targów GAST) www.furniturafair.com Międzynarodowe Targi Budownictwa, Mebli i Wyposażenia DOM i TECHNIKA www.rijecki-sajam.hr Międzynarodowe Targi Przemysłu Drzewnego (W ramach Targów SASO) www.sasofair.com 19 23 października 2011 r. Međunarodni zagrebački (10-14 października velesajam, Avenija 2012 r.) Dubrovik 15, ZAGRZEB 2 6 marca 2011 r. Ņnjan, SPLIT (7-11 marca 2012 r.) 24 27 marca 2011 r. Dvorana mladosti, RIJEKA 19 23 października 2011 r. Ņnjan, SPLIT 15
Dostęp do rynku regulacje celne: W Chorwacji, w odróżnieniu od UE, nie przeprowadza się jeszcze kontroli składu chemicznego farb i lakierów używanych w przemyśle drzewnym i meblowym. W Chorwacji obowiązuje rozporządzenie z 1996 roku, które zapewnia tylko techniczną kontrolę jakości, chociaż w UE obowiązuje dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie produktu, zgodnie z którą na unijny rynek nie może trafić produkt zawierający zabronione składniki, jak np. formaldehydy, ciężkie metale ołów i cynk. *** Szczegółowe informacje o dostępie do chorwackiego rynku można uzyskać na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Zagrzebiu (zakładka Chorwacja oraz Przewodnik po rynku ): www.zagrzeb.trade.gov.pl Zrzeszenie przemysłu przerobu drewna Zrzeszenie przemysłu przerobu drewna skupia członków zajmujących się przerobem drewna, ewentualnie produkcją tarcicy, forniru i płyt fornirowych, płyt drewnianych, parkietów, wykładzin podłogowych i ściennych, drewnianych elementów budowlanych i innych produktów z drewna, korka i wikliny, drewna impregnowanego oraz licznych produktów galanteryjnych. Zadania Zrzeszenia: - stymuluje produkcję mebli, zwłaszcza na terenach, na których przerób drewna jest jedyną możliwością zatrudnienia (Lika, Gorski Kotar), - zachęca zagranicznych inwestorów do inwestowania w krajowy przemysł meblarski, - rozwija rynek tarcicy, co ma na celu polepszenie możliwości przetwarzania dostaw i umożliwienie szybszego obrotu kapitału, kierowaniem produktów tartacznych i półproduktów do produkcji finalnej, zamiast na eksport, - łączenie i koordynowanie członków Zrzeszenia w celu zorganizowanego wejścia na rynki i targi zagraniczne. 16
Zrzeszenie w swoich działaniach współpracuje z Międzynarodowym centrum drewna ds. rozwoju, marketingu i informatyki Tilia co d.o.o., które wydaje specjalistyczne czasopismo DRVO oraz współpracuje przy wydawaniu co roku katalogu chorwackiej branży drzewnej. Znacząca jest również współpraca z Wydziałem Leśnictwa na Uniwersytecie w Zagrzebiu w wydawaniu specjalistycznego czasopisma, Drvna industrija oraz współpraca z czasopismem DRVO i NAMJEŃTAJ, dziennikiem drzewnego klastera zachodniej Chorwacji, który wydaje Centrum ds. rozwoju i marketingu d.o.o. w Rijece. Rada Zrzeszenia przemysłu przerobu drewna W skład Rady wchodzą przedstawiciele najbardziej znaczących przedsiębiorstw przemysłu przerobu drewna. Rada spotyka się w zależności od potrzeb. Przewodniczącym Zrzeszenia jest p. Zdravko Jelčić, sekretarzem p. Igor Barbarić z Sektora Rolnictwa, Przemysłu Spożywczego i Leśnictwa HGK. Rada Zrzeszenia zajmuje się problemami wspólnymi dla wszystkich przedsiębiorstw branży oraz proponuje środki dla ich rozwiązania. Proponowane środki są przedkładane odpowiednim organom państwowym. W ramach Rady Zrzeszenia przemysłu przerobu drewna wydzielonych zostało 7 grup (Grupa Wstępnego Przetwarzania, Grupa Producentów Mebli, Grupa Producentów Forniru itd.). *** Aktualne informacje o rynku przerobu drewna, produktów drewnianych i produkcji mebli w Chorwacji można uzyskać w Sektorze ds. Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa Chorwackiej Izby Gospodarczej (Sektor za poljoprivredu, prehrambenu industriju i šumarstvo HGK) www.hgk.hr, tel: +385 1 48 26 066, +385 1 48 26 068, fax: +385 1 45 61 545, e-mail: poljoprivreda@hgk.hr (Boņica Marković, dyrektor sektora, e-mail: bmarkovic@hgk.hr) 17