Sektor wina w Portugalii Sektor wina należy do strategicznych sektorów Portugalii. W 2011 r. krajowy eksport win wzrósł do 695 mln euro, reprezentując tym samym 1,6% całkowitej wartości eksportu krajowego (42,37 mld euro) oraz 66% produktów z kategorii napoje, napoje alkoholowe i ocet (1,02 mld euro) - według danych opublikowanych przez Instytut Winnic i Wina (Instituto da Vinha e do Vinho). Do wspomnianego wzrostu przyczyniły się przede wszystkim bardzo dobre wyniki sprzedaży win niemusujących (+10% pod względem wartości, +22% w obrotach), zwłaszcza, iż w kategorii likierów w roku 2011 odnotowany został spadek (-3,3% pod względem wartości i -3,4% w obrotach), spowodowany głównie redukcją w eksporcie win Porto i Madeira. Pomimo tego zmniejszenia obrotów nie zarejestrowano negatywnych oscylacji w zakresie średniej ceny w przypadku wina Porto - zmiana wyniosła -0,5%, a wina Madeira ostatecznie wzrosła o 12,3%. Import wina do Portugalii zarejestrował znaczny spadek w ostatnich latach, tj. między 2009 a 2011 rokiem ze 100 do 79 mln euro. Do głównych dostawców Portugalii od lat należą Hiszpania, Włochy i Niemcy. Również od wielu lat nie zmieniają się najważniejsze rynki zbytu win portugalskich. W 2011 roku zaliczały się do nich Angola, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, USA i Brazylia. Wszystkie te kraje zwiększyły ilość importowanego wina z Portugalii. Udział Francji wzrósł o 32,2%, Angoli 27,9%, Niemiec 16,4% a Brazylii 14,1%. Mniejszy wzrost odnotowały Wielka Brytania +4,7% oraz USA +2,1%. Również rynek chiński wykazał się bardzo interesującym wzrostem importu wina z Portugalii, tj. 123% w porównaniu do 2010 r. Pod względem wartości eksportowanego towaru jedynie Wielka Brytania i USA odnotowały spadki, odpowiednio o -2,6% oraz -4,1%, natomiast pozostałe z ww. krajów wykazują jej zwiększenie. Przewodzi Angola ze wzrostem +30,6%, następnie Brazylia +18,7%, Francja +6,8% oraz Niemcy +5,5%. Warto zaznaczyć, że wg danych Komisji ds. Uprawy Winnej Regionu Tagu (Comissão Vitivinícola Regional do Tejo) w 2011 roku region, który odnotował największy wzrost pod względem eksportu i sprzedaży zagranicznej był region Tejo (Dolina Tagu), który zwiększył swoje wyniki o 28% w stosunku do roku poprzedniego i wyeksportował 43% całości wyprodukowanego wina. Wzrost ten był silnie uwarunkowy zwiększeniem się całkowitego eksportu o 74% (Unia Europejska, kraje trzecie), co odpowiada sprzedaży 6,7 mln butelek na rynkach zagranicznych. Do głównych importerów win z regionu Tejo zalicza się m.in. Szwecja, która w 2011 r. nabyła o 494% litrów więcej, lokując się na 2. miejscu wśród najważniejszych światowych klientów tego regionu. Na czele utrzymuje się nadal Angola - rynek, którym ponownie odnotował wzrost importu win z Tejo o 60% w porównaniu do roku ubiegłego, podczas gdy swój import zwiększyły także Wielka Brytania - 81% oraz Chiny o 20%. Warto jednak wyróżnić trzy kraje, gdzie sprzedaż win portugalskich odgrywa strategiczną rolę.
Brazylia Brazylia jest czwartym największym rynkiem zbytu dla win portugalskich. W 2011 r. eksport wina z Portugalii do tego kraju wyniósł ok. 24 mln euro, prawie o 19% więcej aniżeli w roku poprzednim. W międzyczasie portugalscy producenci z niepokojem przyjęli wiadomość, że rząd brazylijski planuje zwiększenie podatków od importowanego wina z 27 do 55 %. Brazylia stała się w ostatnim czasie rynkiem bardzo atrakcyjnym dla eksporterów wina na świecie. Import wina do Brazylii wzrósł w 2011 r. w stosunku do 2010 r. o 28%. Po winie włoskim (wzrost importu o 58,57%) drugim najczęściej importowanym jest wino portugalskie (wzrost o 24,8%). Stany Zjednoczone Eksport wina portugalskiego do Stanów Zjednoczonych stale rośnie. W roku 2010 wzrósł o 6% a w 2011 r. o 7%. Dane za pierwsze miesiące bieżącego roku również potwierdzają tę tendencję. Stowarzyszenie ViniPortugal reprezentujące portugalskie firmy oraz sektor winny przewiduje zainwestować w tym roku głównie na dwóch rynkach - USA (2,5 mln euro) oraz Brazylii (1 mln euro). Rynek północnoamerykański reprezentuje także 16% portugalskiego eksportu vinho verde tzw. zielonego wina. Komisja Uprawy Winorośli Regionu Vinho Verde przeznaczyła na ten rok na inwestycję na rynku USA, największego zagranicznego konsumenta tego wina, 22% wynoszącego 3,4 mln euro budżetu, tj. 775 tys. euro. Pomimo, iż Portugalia ma pod tym względem dużego konkurenta - włoskie białe wino - to oferowany dobry stosunek jakości do ceny przyczynia się do tego, że wina portugalskie, w tym vinho verde, spotykają się z bardzo dobrym przyjęciem na tym rynku. Chiny Eksport win portugalskich do Chin w 2011 r. zwiększył się prawie dwukrotnie wynosząc 8,23 mln euro. Nie licząc win Porto i Madera eksport wzrósł o 91,7% w 2011 roku. W 2010 r. eksport win portugalskich do Chin wzrósł o 93% w stosunku do 2009 r. wynosząc 4,3 mln euro. Perspektywy na przyszłość są obiecujące, zwłaszcza, że do 2015 r. Chiny staną się jednym z największych konsumentów win na świecie. Jeszcze przed dziesięciu laty Chiny nie pojawiały się na liście 25 najważniejszych rynków zbytu portugalskiego wina. Dziś zajmują 13. miejsce, a w przypadku rynków pozaeuropejskich 5., zaraz po Angoli, USA, Brazylii i Mozambiku. Chiny to rynek rejestrujący ogromny wzrost w ostatnim czasie, pozostający priorytetowym dla Portugalii. Obecnie w największym chińskim mieście Szanghaju swoje biura posiadają trzy firmy portugalskie (Sogrape, Enoport i Enoforum). Eksport - Rynki zagraniczne - rok 2010 według rodzaju i opakowania Rodzaj Ilość Wartość wina/ hl 1000 % / litr % opakowanie Wino z 360.131 108.069 19,6% 3,00 33,4% DOP* butelkowane 337.394 104.634 93,7% 3,10 96,8% luzem 22.737 3.434 6,3% 1,51 3,2% Wino z 300.812 71.156 16,4% 2,37 22,0% IGP** butelkowane 267.533 65.271 88,9% 2,44 91,7% luzem 33.279 5.885 11,1% 1,77 8,3% 2
Wino 1.136.339 132.977 61,8% 1,17 41,0% stołowe butelkowane 546.738 104.908 48,1% 1,92 78,9% luzem 589.601 28.068 51,9% 0,48 21,1% Wino 12.874 3.112 0,7% 2,42 1,0% likierowe*** butelkowane 3.776 1.124 29,3% 2,98 36,1% luzem 9.098 1.988 70,7% 2,18 63,9% Wina 13.938 7.337 0,8% 5,26 2,3% musujące butelkowane 13.938 7.337 100,0% 5,26 100,0% Inne 4.584 680 0,2% 1,48 0,2% wina**** butelkowane 3.026 532 66,0% 1,76 78,2% luzem 1.558 148 34,0% 0,95 21,8% Moszcz 9.044 673 0,5% 0,74 0,2% luzem 9.044 673 100,0% 0,74 100,0% Ogółem 1.837.722 324.002 100,0% 1,76 100,0% butelkowane 1.172.405 283.806 63,8% 2,42 87,6% luzem 665.317 40.196 36,2% 0,60 12,4% * Denominação de Origem Protegida (DOP) - Onaczenia pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej ** Indicação Geográfica Protegida (IGP) - Chronione Oznaczenie Geograficzne ***Z wyjątkiem win likierowych z DOP Porto i Madera ****Inne wina obejmują wina musujące i wódki 3 według rynku zbytu i opakowania Rynek zbytu Ilość Wartość / hl % 1000 / litr / litr opakowanie Wspólnota 753.890 41,0 156.688 48,4% Europejska butelkowane 436.649 57,9 137.187 87,6% luzem 317.241 42,1 19.501 12,4% Kraje 1.081.844 58,9 165.857 51,2% Trzecie butelkowane 733.999 67,8 145.183 87,5% luzem 347.845 32,2 20.674 12,5% Inne rynki 1.988 0,1 1.456 0,4% butelkowane 1.757 88,4 1.436 98,6% luzem 231 11,6 21 141,9% Ogółem 1.837.722 100,0 324.002 100,0% butelkowane 1.172.405 63,8 283.806 87,6% luzem 665.317 36,2 40.196 12,4% * Z wyjątkiem win likierowych z DOP Porto i Madera
4 - udział głównych rynków zbytu Rynek zbytu Ilość Wartość hl % 1000 % / litr Angola 490.694 26,7 55.076 17,0 1,12 W. Brytania 126.570 6,9 37.446 11,6 2,96 Francja 245.350 13,4 27.747 8,6 1,13 USA 92.811 5,1 22.469 6,9 2,42 Niemcy 136.744 7,4 21.691 6,7 1,59 Brazylia 74.044 4,0 19.948 6,2 2,69 Kanada 56.653 3,1 17.745 5,5 3,13 Szwajcaria 62.757 3,4 14.707 4,5 2,34 Holandia 37.296 2,0 12.335 3,8 3,31 Belgia 39.176 2,1 11.494 3,5 2,93 Szwecja 40.869 2,2 10.854 3,3 2,66 Hiszpania 29.870 1,6 7.271 2,2 2,43 Dania 20.502 1,1 7.094 2,2 3,46 Luksemburg 26.158 1,4 6.526 2,0 2,50 Norwegia 25.389 1,4 4.940 1,5 1,95 Polska 20.127 1,1 4.824 1,5 2,40 Makau 17.173 0,9 4.361 1,3 2,54 Chiny 27.401 1,5 4.293 1,3 1,57 Włochy 15.228 0,8 3.985 1,2 2,62 Mozambik 66.289 3,6 3.758 1,2 0,57 Rep. Zielonego 40.983 2,2 3.696 1,1 0,90 Przylądka Wyspy Świętego 37.744 2,1 2.724 0,8 0,72 Tomasza i Książęca Gwinea Bissau 44.321 2,4 2.279 0,7 0,51 Finlandia 6.405 0,3 1.922 0,6 3,00 Japonia 6.782 0,4 1.566 0,5 2,31 Pozostałe rynki 50.386 2,7 13.251 4,1 2,63 Ogółem 1.837.722 100,0 324.002 100,0% 1,76 Eksport wina Porto Rynek zbytu 2008 2009 2010 hl 1000 hl 1000 hl 1000 Niemcy 34.354 12.918 44.108 15.864 43.011 16.453 Austria 1.438 809 1.290 722 1.490 831 Belgia 107.746 39.228 104.830 38.384 109.366 40.096 Bułgaria 14 9 4 2 21 14 Cypr 35 21 29 22 34 21 Dania 17.955 13.522 12.049 7.449 11.067 6.046 Słowacja 526 262 273 95 52 32 Słowenia 15 12 30 29 59 62 Hiszpania 11.593 5.240 12.083 5.482 11.573 5.355 Estonia 159 107 100 72 132 85
Finlandia 1.391 920 1.503 942 1.393 988 Francja 246.012 86.248 246.887 86.947 250.316 88.253 Grecja 385 239 511 335 741 493 Holandia 122.630 43.507 112.497 39.646 135.906 48.050 Węgry 124 70 167 93 266 136 Irlandia 3.118 2.065 2.922 1.870 3.248 2.246 Włochy 6.360 2.982 6.051 2.839 6.897 3.279 Łotwa 699 320 162 86 500 264 Litwa 79 41 40 26 161 68 Luksemburg 2.450 1.151 1.846 909 1.878 958 Malta 147 98 122 72 178 111 Polska 3.499 1.169 2.382 795 2.455 936 Wielka Brytania 89.381 42.280 91.637 41.602 90.689 39.661 Re. Czeska 3.306 1.477 2.871 1.365 3.186 1.589 Rumunia 84 35 97 43 203 84 Szwecja 3.646 1.985 3.473 1.931 3.278 1.915 UE Ogółem 657.147 256.715 647.961 247.622 678.102 258.024 Islandia 107 60 140 81 154 113 Norwegia 1.355 982 1.730 1.356 1.362 1.043 Szwajcaria 6.645 3.534 6.401 3.499 7.883 4.186 Ogółem EFTA 8.107 4.576 8.271 4.936 9.399 5.343 Inne 2.984 1.752 2.123 1.204 2.778 1.524 Ogółem Europa 668.237 263.044 658.355 253.761 690.278 264.890 Brazylia 10.932 5.022 8.391 4.162 10.461 4.408 Kanada 18.144 16.007 17.467 13.862 18.453 15.034 USA 33.652 23.934 31.497 21.823 37.109 24.683 Inne 3.088 1.736 2.600 1.399 3.218 1.652 Ogółem Amryka 65.815 46.699 59.954 41.246 69.241 45.777 Hong Kong 601 725 419 419 504 463 Japonia 1.781 1.519 2.032 1.541 2.362 1.664 Makau 410 339 304 259 243 203 Singapur 766 506 688 423 578 413 Inne 1.161 829 1.073 802 1.044 957 Ogółem Azja 4.720 3.918 4.517 3.443 4.731 3.699 Afryka Południowa 67 36 186 97 217 128 Angola 904 495 1.514 701 1.338 792 Inne 399 208 562 266 387 194 Ogółem Afryka 1.370 739 2.262 1.064 1.942 1.114 Nowa Zelandia 1.220 810 642 466 636 433 Inne 240 262 234 243 300 308 Ogółem Oceania 1.459 1.072 876 709 936 741 Wolne Strefy 3 2 10 2 5 2 Ogółem 741.604 315.474 725.973 300.226 767.133 316.223 5
6 Eksport wina Madeira (VLQPRD) według kraju przeznaczenia Ilość (hl) Wartość (1.000 hl) Kraj zbytu 2007 2008 2009 2010 Kraj zbytu 2007 2008 2009 2010 Niemcy 3.294 3.647 3.101 3.407 Niemcy 1.060 1.213 1.017 1.226 Austria 315 318 294 264 Austria 130 124 124 103 Belgia/Luksemburg 1.783 1.750 Belgia/Luksemburg 637 568 664 705 Bułgaria 4 1 Bułgaria 0 3 Cypr 3 2 2 Cypr 2 2 Dania 867 494 453 611 Dania 354 194 201 245 Hiszpania 67 54 100 70 Hiszpania 38 30 49 34 Finlandia 347 282 343 271 Finlandia 227 175 215 180 Francja 13.442 11.759 11.574 11.214 Francja 3.651 3.425 3.452 3.316 Grecja 25 17 17 9 Grecja 19 20278 9 7 Holandia 946 799 523 845 Holandia 318 27 235 342 Irlandia 19 34 18 19 Irlandia 15 13 16 Włochy 83 80 19 40 Włochy 82 64 11 28 Łotwa 2 23 0 1 Łotwa 2 25 0 1 Inne 30 31 35 10 Inne 19 21 39 9 Polska 48 180 34 58 Polska 24 85 23 37 Wielka Brytania 3.548 2.429 3.057 2.705 Wielka Brytania 2.116 1.447 1.728 1.690 Rep. Czeska 37 19 25 21 Rep. Czeska 36 11 16 12 Szwecja 1.211 1.136 1.112 1.177 Szwecja 450 440 437 462 UE Ogółem 26.068 22.866 22.512 22.475 UE Ogółem 8.730 7.712 8.234 8.415 Australia 70 15 36 Australia 59 17 40 Brazylia 131 209 200 136 Brazylia 83 86 75 77 Kanada 347 374 403 444 Kanada 274 292 305 349 Chiny 77 22 7 8 Chiny 35 13 5 6 Korea 40 22 13 22 Korea 101 67 39 67 Dubaj 13 8 18 Dubaj 0 12 7 13 USA 1.932 1.528 1.358 1.458 USA 1.584 1.259 825 1.128 Japonia 1.953 2.053 2.200 2.178 Japonia 1.036 1.093 1.133 1.112 Makau 5 5 Makau 0 3 3 Meksyk 26 37 3 11 Meksyk 13 26 1 5 Norwegia 118 112 220 155 Norwegia 77 65 286 104 Nowa Zelandia 2 2 1 Nowa Zelandia 1 3 1 Inne 78 28 20 28 Inne 76 17 11 17 Rosja 23 21 4 61 Rosja 15 17 4 47 Singapur 18 9 15 Singapur 0 19 9 14 Szwajcaria 1.050 968 940 1.143 Szwajcaria 355 310 403 382 Wenezuela 19 19 Wenezuela 0 7 7 Kraje Trzecie 4.728 5.481 5.402 5.731 Kraje Trzecie 3.651 3.347 3.122 3.370 Ogółem Ogółem Ogółem 30.795 28.347 27.914 28.205 Ogółem 12.381 11.059 11.356 Import wina w 2010 r. według rodzaju i opakowania Rodzaj Ilość Wartość wina/ hl % 1000 % /litr opakowanie Wino z 46.493 3,2 6.007 7,2 1,29 DOP* butelkowane 38.451 82,7 5.728 95,4 1,49 luzem 8.041 17,3 279 4,6 0,35 Wino z 159.149 10,9 8.182 9,7 0,51 IGP** butelkowane 73.195 46,0 5.018 61,3 0,69 luzem 85.954 54,0 3.164 38,7 0,37
7 Wino 1.086.663 74,2 37.991 45,3 0,35 stołowe butelkowane 254.961 23,5 11.385 30,0 0,45 luzem 831.702 76,5 26.606 70,0 0,32 Wino 47.617 3,3 2.544 3,0 0,53 likierowe*** butelkowane 4.136 8,7 1.089 42,8 2,63 luzem 43.481 91,3 1.455 57,2 0,33 Wina 59.883 4,1 22.076 26,3 3,69 musujące butelkowane 59.883 100,0 22.076 100,0 3,69 Inne 42.701 2,9 4.278 5,1 1,00 wina**** butelkowane 42.524 99,6 4.185 97,8 0,98 luzem 178 0,4 93 2,2 5,25 Moszcz 21.750 1,5 2.871 3,4 1,32 luzem 21.750 100,0 2.871 100,0 1,32 Ogółem 1.464.256 100,0 83.949 100,0 0,57 butelkowane 473.151 32,3 49.480 58,9 1,05 luzem 991.105 67,7 34.469 41,1 0,35 * Denominação de Origem Protegida (DOP) - Onaczenia pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej ** Indicação Geográfica Protegida (IGP) - Chronione Oznaczenie Geograficzne ***Z wyjątkiem win likierowych z DOP Porto i Madera ****Inne wina obejmują wina musujące i wódki według rynku zbytu i opakowania Rynek zbytu / Ilość Wartość opakowanie hl % 1000 % / litr Wspólnota 1.461.512 99,8% 82.960 98,8 0,57 Europejska butelkowane 470.922 32,2% 48.529 58,5 1,03 luzem 990.590 67,8% 34.431 41,5 0,35 Kraje Trzecie 2.744 0,2% 989 1,2 3,60 butelkowane 2.229 81,2% 951 96,2 4,27 luzem 515 18,8% 38 3,8 0,74 Ogółem 1.464.256 100,0% 83.949 100,0 0,57 butelkowane 473.151 32,3% 49.480 58,9 1,05 luzem 991.105 67,7% 34.469 41,1 0,35
8 - udział głównych rynków zbytu Rynek zbytu Ilość Wartość hl % 1000 % / litr Hiszpania 1.391.857 95,1 56.602 67,4 0,41 Włochy 50.903 3,5 11.854 14,1 2,33 Francja 11.096 0,8 11.278 13,4 10,16 Niemcy 6.539 0,4 1.844 2,2 2,82 Dania 599 0,0 784 0,9 13,08 Chile 1.158 0,1 364 0,4 3,14 Holandia 178 0,0 317 0,4 17,76 Nowa Zelandia 198 0,0 144 0,2 7,28 Belgia 73 0,0 117 0,1 16,05 Argentyna 400 0,0 112 0,1 2,79 Wielka Brytania 189 0,0 110 0,1 5,82 Pozostałe rynki 1.066 0,1 423 0,5 3,97 Ogółem 1.464.256 100,0 83.949 100,0 0,57 Produkcja wina w Portugalii Portugalskie winiarstwo ma długą tradycję. Prekursorem francuskiej klasyfikacji AOC (Appellations Contrôlées) była właśnie Portugalia, kiedy to w 1756 r. dekretem markiza de Pombal został utworzony pierwszy Oznaczony Region Produkcji Wina (Região Demarcada), czyli region upraw pozostający pod szczególnym nadzorem. To określenie stało się pierwowzorem dzisiejszego świadectwa pochodzenia wina. Oznaczone Regiony Produkcji Wina Regiões Demarcadas to regiony, gdzie wytwarza się wino wysokiej jakości, o specyficznych cechach, pochodzące z upraw winorośli hodowanej wyłącznie w tych regionach. Wina te oznakowane są symbolem nomenklatury unijnej VQPRD, obejmującym wina z symbolami DOC i IPR. DOC Denominação de Origem Controlada oznakowanie wina nadzorowanego pochodzenia - to określenie nadawane winom, których produkcja tradycyjnie związana jest z konkretnym regionem geograficznym i odpowiada określonym wymogom co do rodzaju gleby, szczepów winorośli, procesów produkcyjnych, zawartości alkoholu, czasu leżakowania, itp. IPR Indicação de Proveniência Regulamentada dowód pochodzenia produkcji według ustalonych przepisów, używany jest w przypadku win, które, mimo że charakteryzują się określonymi cechami, to muszą przez okres 5 lat utrzymać osiągniętą jakość, zgodnie z wymogami stosowanymi przy produkcji win o wysokiej jakości, co prowadzi w dalszej kolejności do przyznania mu symbolu DOC. Wina portugalskie charakteryzuje ogromna różnorodność: wina młode (białe i czerwone), wina dojrzałe (białe i czerwone), wina wzmocnione (Porto i Madera), wina deserowe (Carcavelos, Moscatel de Setúbal), wina musujące (białe i czerwone) i wina różowe. Portugalii udało się zachować bogactwo i oryginalność rodzimych szczepów winnych (kraj ten posiada ponad 300 szczepów endemicznych), dzięki czemu dzisiaj tak atrakcyjnie wyróżnia się na tle reszty Europy. Na przykład Touriga Nacional, Touriga Francesa i Tinto Cão to odmiany wykorzystywane nie tylko do produkcji wina Porto, ale także do produkcji znakomitych czerwonych win stołowych. Trincadeira Preta daje wyjątkowo soczyste, młode wino.
Innymi szlachetnymi szczepami są Tinta Roriz uprawiana na północy i Aragonês na południu. Na tym, bynajmniej, nie kończy się gama najlepszych, portugalskich czerwonych odmian o wyjątkowo wielkim charakterze. Arinto reprezentuje najszlachetniejszą białą odmianę. Znany jest także Bical, Encruzado, a do tego dochodzą jeszcze wielkie szczepy białych winogron z wyspy Madery. Ważną rolę w sektorze winnym w Portugalii odgrywa także produkcja wina z winogron ekologicznych (www.wina.pl). Na wewnętrznym rynku Portugalii sprzedaż wina w 2011 roku wyniosła 485 mln euro, reprezentując tym samym spadek w wysokości 1,4% w stosunku do roku poprzedniego. Całkowita powierzchnia uprawy winnej w Portugalii zmniejsza się w ostatnich latach. W 2010 roku wynosiła 243 tys. ha, tj. o 1000 mniej niż w roku 2009. Region Trás-os- Montes, w którym odbywa się produkcja win Douro i Porto podlegających oznaczeniu pochodzenia, jest największy - liczył 68 tys. ha w 2010 r. blisko 29% całkowitej powierzchni. Region Beiras koncentruje ponad 24% całości powierzchni, następnie Minho 13% i Lizbona 11%. W produkcji krajowej wina w Portugalii ważną rolę odgrywają spółdzielnie reprezentujące 43% całkowitej produkcji Portugalii kontynentalnej, z której 60% stanowią wina, które mogą być certyfikowane. W latach 2010/2011 istniało 90 aktywnych spółdzielni, których produkcja wyniosła 3,1 mln hl wina. Ich liczba jednakże spada, w ostatnich 4 latach o 13%. Największą liczbę spóldzielni posiada region Beiras. Portugalia jest 5. największym europejskim producentem winogron biologicznych, posiadając 2600 ha powierzchni produkcyjnej tego owocu (więcej w Europie mają jedynie Włochy, Francja, Hiszpania i Grecja). Niemniej jednak ze 128 producentów tych winogron tylko 16 jest jednocześnie producentem wina (4 w regionie Tejo, 3 w Beiras/Dão, 3 w Minho, 2 w Douro i Lizbonie i 1 w Algarve i Alentejo). Produkcja z winogron biologicznych obejmuje nawet wino Porto. Do tej pory możliwy był handel produktem wino z winogron uzyskane metodami ekologicznymi, jako że nie istniało ujednolicenie w procesie produkcji tego specyficznego wina, tj. począwszy od winogrona do produktu końcowego. Dzięki nowym przepisom, już przy zbiorach z roku 2012 możliwe będzie wyróżnienie pomiędzy winem konwencjonalnym a ekologicznym. 9
10 Konsumpcja wina w Portugalii Rejestracja przez Instytut Winnic i Wina osób fizycznych i osób prawnych lub ich zgrupowań prowadzących działalność w sektorze wina jest obowiązkowa, zgodnie z dekretem z mocą ustawy nr. 178/99 z dnia 21 maja 1999 r., przy czym obowiązek ten nie stosuje się do regionów autonomicznych Madery i Azorów). Związane z nim administracyjne procedury postępowania określone są w Rozporządzeniu Nr 8/2000 z dnia 7 stycznia 2000r. Są zwolnione z tego obowiązku osoby fizyczne i prawne lub ich ugrupowania, którzy zajmują się wyłącznie produkcją lub handlem winem Porto, a także producenci i plantatorzy winorośli, których wielkość produkcji nie przekracza 4000 litrów rocznie i detaliści. Liczba aktywnych rejestrów według jednostki gospodarczą i regionu winiarskiego (Aktualizacja na dn. 7 czerwca 2011 r.) Minho Douro Beiras Tejo Lisboa Peninsula do Setubal Alentejo Algarve Ogółem Magazynierzy 683 45 372 444 150 413 138 261 90 2.596 Gorzelinicy 218 45 31 310 39 80 17 12 2 754 Rozlewnicy 437 39 452 297 141 244 114 302 39 2.065 Eksporterzy/ 476 23 446 306 128 367 95 287 64 2.192 importerzy Producenci octu 10 1 5 6 8 2 1 1 34 winnego Handlowcy bez 2 2 1 1 6 zakładu Przetwórcy 108 6 25 99 24 27 10 14 2 315 Producenci 541 40 354 174 209 350 97 236 24 2.025 Winiarze 1.788 33 141 544 726 803 29 52 23 4.139 Trasos Montes Winiarze- 853 47 335 291 123 167 77 137 19 2.049 Rozlewnicy Ogółem 5.116 279 2.163 2.472 1.548 2.454 577 1.302 264 16.175
Portugalia- Regiony winiarskie 11
12 Rozwój produkcji (pod względem ilości) - według regionu winiarskiego REGION 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 Minho 1.446.497 835.745 843.175 987.715 939.564 937.605 710.625 783.996 866.985 910.711 Trás-os- 253.730 224.223 216.345 225.787 255.798 232.042 98.302 105.075 110.614 117.860 Montes Douro 1.956.731 1.412.142 1.726.461 1.645.627 1.743.865 1.717.728 1.443.429 1.379.051 1.351.949 1.656.683 Beiras 1.390.412 1.102.113 1.211.920 1.196.325 1.353.938 1.337.992 660.095 736.728 784.144 932.253 Dão 642.073 314.559 438.502 371.229 480.491 507.280 238.336 249.327 295.894 352.261 Bairrada 287.314 370.957 310.789 374.406 409.379 351.311 249.043 203.573 238.343 288.165 Beira 349.847 325.928 348.132 361.987 352.703 355.792 123.638 191.697 189.386 220.982 Interior Inne 111.178 90.669 114.498 88.702 111.365 123.610 49.078 92.132 60.522 70.844 podregiony Beiras Tejo 1.162.184 833.643 883.672 845.425 685.319 639.747 669.472 519.021 544.540 626.592 Lizbona 592.467 1.234.546 1.125.300 1.294.856 1.177.088 1.195.983 1.056.407 932.736 962.718 1.206.382 Península 262.324 347.621 426.611 373.125 338.204 428.488 418.989 337.160 379.371 431.246 de Setúbal Alentejo 646.422 594.135 817.176 825.709 693.364 961.721 930.452 811.669 810.338 1.190.187 Algarve 14.723 20.231 30.962 24.107 27.955 31.672 27.587 23.698 23.650 19.146 Madera 49.106 51.084 48.627 41.213 42.656 49.245 45.591 49.925 45.449 36.864 Azory 14.832 21.305 9.563 21.339 8.493 10.482 12.091 9.500 13.754 4.783 Ogółem 7.789.427 6.676.787 7.339.811 7.481.228 7.266.244 7.542.706 6.073.042 5.688.560 5.893.513 7.132.706 - według kategorii win Kategoria wina 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 1000 hl % 1000 hl % 1000 hl % 1000 hl % Wino z oznaczeniem 1.874 31 2.013 35 2.132 36 2.454 34 pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej (*) Wino likierowe z oznaczeniem 966 16 964 17 886 15 867 12 pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej Wino z chronionym oznaczeniem 1.516 25 1.297 23 1.261 21 1.691 24 geograficznym Wino z podaniem roku/ kasty 0 0 0 0 4 0,1 26 0,4 Wino 1.717 28 1.415 25 1.611 27 2.094 29 Ogółem 6.073 100 5.689 100 5.894 100 7.133 100 (*) Zawiera wina musujące i półmusujące z oznaczeniem pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej źrodlo: IVV, I.P.
13 - według rodzaju i koloru Kategoria wina 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 Czerwone/ Białe różowe Czerwone/ Białe różowe Czerwone/ Białe różowe Czerwone/ Białe różowe Wino z oznaczeniem 1.117 757 1.208 805 1.260 873 1.541 913 pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej (*) Wino likierowe z 732 235 750 214 666 220 643 224 oznaczeniem pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej Wino z chronionym 1.198 318 973 323 971 290 1.325 366 oznaczeniem geograficznym Wino z podaniem roku/ kasty 0 0 0 0 2 2 15 12 Wino 1.127 590 955 460 1.120 490 1.530 564 Ogółem 4.174 1.899 3.886 1.803 4.019 1.875 5.054 2.079 (*) Zawiera wina musujące i półmusujące z oznaczeniem pochodzenia geograficznego produktów rolnych w Unii Europejskiej źrodlo: IVV, I.P. Pozycja Portugalii jako producenta wina w UE i w świecie. Portugalia na tle krajów Unii Portugalia na tle światowej produkcji Europejskiej 2010/2011 (hl) 2007/2008 ( hl) 1. Włochy 49.575 1. Włochy 45.981 2. Francja 46.169 2. Francja 45.672 3. Hiszpania 34.864 3. Hiszpania 34.755 4. Niemcy 7.133 4. USA 19.870 5. Portugalia 6.906 5. Argentyna 15.046 6. Rumunia 3.287 6. Chiny 12.000 7. Grecja 2.950 7. Niemcy 10.261 8. Węgry 1.966 8. Australia 9.620 9. Austria 1.760 9. Afryka Południowa 9.783 10 Bułgaria 1.030 10. Chile 8.227 11. Słowenia 763 11. Portugalia 6.073 12. Rep. Czeska 366 13. Inne kraje 431 12. Inne kraje 48.706 Ogółem UE 27 157.200 Ogółem na świecie 265.994
14 Wina portugalskie są znane na całym świecie ze swojej doskonałej jakości i dobrej ceny. Prezydent Światowego Konkursu Brukseli, Baudouin Havaux, podkreślił podczas odbywającej się w Guimarães 19. Edycji Konkursu, że to właśnie wina portugalskie w ciągu ostatnich 10 lat poczyniły największy postęp pod względem oferowanej jakości. Wina portugalskie od wielu lat zdobywają wiele prestiżowych nagród, np. warto wymienić ostatnio przyznaną nagrodę dla najlepszego wina roku przez niemiecki magazyn Wein Wirtschaft dla wina Dialogo winiarni Nieport lub zdobyte podczas salonu Expovinis w São Paulo w Brazylii nagroda na najlepsze wino dla Casa de Santa Vitoria Touriga Nacional z regionu Alentejo oraz w kategorii win słodkich wzmacnianych dla Medium Rich Soingle Harvest z Madery. Do opracowania wykorzystano dane Instytutu Winnic i Wina (Instituto da Vinha e do Vinho). Opracowanie: Elżbieta Siuta Correia Ekspert POIG, WPHI Lizbona 21.06.2012