Nikt nie rodzi się kobietą, ale staje się nią szkoła średnia Pytania: 1. Jakie znasz krzywdzące stereotypy dotyczące kobiet? Przykładowo... Baby do garów Kobiety są od tego, żeby rodzić dzieci Baby są głupie Kobiety i ryby nie mają głosu Baba z wozu koniom lżej 1 / 8
2. W jaki sposób kobiety mogą być dyskryminowane (np. w pracy, w małych społecznościach, w rodzinie, w polityce...)? 3. Dyskryminując kobiety, wszyscy tracimy bardzo dużo. Jak sądzisz dlaczego? Feminizm doktryna stawiająca sobie za cel przedstawienie a także rozwiązanie problemu społecznej oraz prawnej nierówności kobiet i mężczyzn. Seksizm błędne przekonanie o moralnej, intelektualnej lub ustanowionej wyższości jednej płci nad drugą i wynikająca z tego dyskryminacja. Wiek XVIII początki ruchu feministycznego. Tzw. pierwsza fala amerykańskie i angielskie sufrażystki. (sufrażystki od łac. suffragium wybory). Wysiłki sufrażystek ukoronowane zostały prawem wyborczym dla kobiet. Pierwszym państwem, które przyznało to prawo kobietom była Nowa Zelandia w 1893 roku. W 1918 r. wprowadzono je (tylko dla kobiet, które przekroczyły 30. rok życia) w Wielkiej Brytanii i w 1920 r. w Stanach Zjednoczonych. Wcześniej jednak kobiety uzyskały pełne prawa wyborcze m.in. w Finlandii i w Polsce (28 XI 1918). Druga fala określenie wprowadzone przez Marshę Weinman Lear dla nazwania ruchu wyzwolenia kobiet w USA, Wielkiej Brytanii i Niemczech pod koniec lat 60. Był on efektem rozczarowania działalnością polityczną ruchu praw obywatelskich, ruchu pacyfistycznego i akademickiego. Myślą przewodnią feminizmu drugiej fali stało się budzenie świadomości i hasło "to, co osobiste, jest polityczne". Feminizm nie zajmuje się już tylko minimalizacją różnic między płciami. Bada specyfikę 2 / 8
kobiecości. Feminizm drugiej fali angażuje się też w zmiany społeczne, jak feminizacja świata, wzbogacanie cywilizacji i kultury wartościami kobiecymi. Od połowy lat 80. feminizm drugiej fali podejmuje kwestię egalitaryzmu opartego na wielopoziomowym pojmowaniu ucisku, który jest efektem podziałów płciowych. Uniwersalizm między kobietą a mężczyzną nie ma znaczących różnic Feminizm radykalny (feminizm równościowy) - równość płci Feminizm dekonstruktywistyczny jeśli przyjmiemy, że płeć jest zespołem cech psychicznych, okaże się, że płci jest tyle ilu jest ludzi (a nie dwie) Feminizm anarchistyczny państwo jest instrumentem utrwalającym władzę mężczyzn Feminizm chrześcijański postulat dopuszczenia kobiet do sprawowania funkcji duchownych, zwrócenie uwagi na gramatyczne formy dyskryminacji w tekstach religijnych (np. Duch Święty, Bóg nazwy męskie pomimo, że Duch Święty czy Bóg jako istoty duchowe nie mają płci...) Feminizm czarny i czerwony zwraca uwagę na podwójnie trudną sytuację Indianek i kobiet czarnoskórych. Feminizm lesbijski każda forma związku z mężczyzną jest opresywna dla kobiety Feminizm marksistowski kapitalistyczny ustrój służy do umocnienia dominacji mężczyzn 3 / 8
Ćwiczenie Wymień zawody tradycyjnie uważane za męskie i zawody tradycyjnie uważane za kobiece. Czy sądzisz, że te podziały są prawomocne? Pokrewne zagadnienia: Problem dopuszczalności aborcji ( moje ciało-mój wybór ) Uwidocznienie się kobiet w dziedzinie języka Dyskusje na temat pornografii W jaki sposób można zapobiegać dyskryminacji kobiet? a) Poprzez stanowienie prawa. Przykład: 4 / 8
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej W szczególności Art.33 1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczpospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. 2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. b) Dzięki zajęciom uświadamiającym młodzież (zajęcia z etyki) Tekst: Francuska pisarka i filozofka, de Beauvoir, jest w znacznej mierze odpowiedzialna za narodziny nowoczesnego ruchu feministycznego. Wywarła również znaczny wpływ na późniejsze poglądy Sartre`a. Stała się czy tego pierwotnie chciała, czy nie, idolem feministek na całym świecie. (...) 5 / 8
Rozważania de Beauvoir stanowią rozwinięcie tematów egzystencjalistycznych poruszanych przez Sartre`a. W szczególności jej najbardziej znane powiedzenie nikt nie rodzi się kobietą, lecz raczej staje się nią można właściwie zrozumieć, jedynie opierając się na koncepcji złej wiary Sartre`a. Według Sartre`a wolność wyboru jest wszechobecnym elementem ludzkiej egzystencji. Jednak z powodu ogromnej wagi odpowiedzialności jaką taka sytuacja ze sobą niesie, wszyscy mamy tendencję do usprawiedliwiania się, zaprzeczania naszej wolności wyboru. Tego rodzaju wymówki często odwołują się do tego, że to, jacy jesteśmy wynika z naszej ludzkiej. Tym czasem Sartre uważa, że nikt z nas nie rodzi się tchórzem czy bohaterem, lecz staje się nim w działaniu. To, kim jesteśmy, zależy od tego, co robimy. Dlatego każdy, kto działa w sposób heroiczny, jest bohaterem, a każdy, kto postępuje tchórzliwie, jest tchórzem. Oczywiście następnym razem zawsze mamy możliwość dokonania innego wyboru. Nie ma czegoś takiego, jak natura, która determinuje nasze zachowanie. Zaprzeczanie owej radykalnej wolności jest rodzajem samooszukiwania się, czyli złej wiary, jak określa to Sartre. Prowadząc rozważania w ramach systemu myślowego stworzonego przez Sartre`a de Beauvoir uznaje fakt, że jednostka rodzi się wolna pozbawiona esencji. Jednak identyfikacja danej osoby z jej biologicznej płcią służy w przypadku kobiety zdefiniowaniu jej osobowości. Kobieta staje się kobietą, sens zaś i znaczenie tego słowa określa kultura i społeczeństwo raz jest to domowa bogini, matka i żona, jak w latach pięćdziesiątych, innym razem skrzyżowanie supermamy i biznes woman jak w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. (...) W konsekwencji nikt nie rodzi się kobietą. Kobieta staje się kobietą, akceptując rolę, jaką społeczeństwo uznaje dla niej za właściwą i odpowiednią. Owa akceptacja nie jest jednak automatycznie złą wiarą, jak chciałby tego Sartre; ważne jest przy tym również, by zwrócić uwagę, w jaki sposób Beauvoir modyfikuje i rozwija tę koncepcję. Twierdzi ona, że działanie w złej wierze zakłada, iż jednostka będąc świadoma swojego potencjału wolności w danej sytuacji, postanawia go zignorować. Jednak owa świadomość, nie jest jej dana z góry. Dzieci, na przykład, nie mogą działać w złej wierze, ponieważ to inni definiują ich istotę, jako że dziecko żyje w świecie swoich rodziców lub opiekunów. Dopiero kiedy jednostka przebudzi się w okresie dojrzewania, ogarnia ją egzystencjalny lęk (...). Podobnie, jak utrzymuje de Beavoir, na przestrzeni dziejów istotę kobiety definiowały zewnętrzne warunki społeczno-ekonomiczne. W rezultacie kobiety nie zdają sobie sprawy ze swojej potencjalnej wolności w sytuacjach, w jakich się znajdują, i dlatego nie można powiedzieć, że działają w złej wierze. 6 / 8
Biorąc powyższe pod uwagę, nie trudno zrozumieć, w jaki sposób idee Beauvoir to, że kobiety muszą odkryć swoją wolność, zdefiniować własną istotę, oraz uwolnić się od zniewolenia przez społeczeństwo, którego reguły i wartości definiowane są przez mężczyzn mogły stać się sztandarowymi hasłami ruchu wyzwolenia kobiet. Philip Stokes. 100 największych filozofów Pytania: Co oznacza zdanie nikt nie rodzi się kobietą, ale staje się nią? Czy to prawda? Wyjaśnij jak rozumiesz koncepcję złej woli Sartre`a? Pytanie: Jak sądzisz, czy mężczyźni również bywają dyskryminowani przez kobiety? W jakich sytuacjach? 7 / 8
Zadania rysunkowe: Spróbuj zaprojektować plakat promujący ideę równouprawnienia obydwu płci (np. za pomocą węgla rysunkowego). Chłopcy rysują siebie jako dziewczyny, a dziewczyny siebie jako chłopców. Łukasz Henel 8 / 8