L ING V ARIA Rocznik (X) 2015 Nr 1 (19)
L i n g Va r i a
Półrocznik wydziału polonistyki uniwrsyttu jagillońskigo rok X (2015), nr 1 (19) L i n g Va r i a
Ra Naukowa prof Włysław T Miodun (Uniwrsytt Jagilloński, Krów) przwodnzący, prof Jolanta Antas (Uniwrsytt Jagilloński, Krów), prof Jan Fllrr (Univrsity of Oxford), prof Krystyna Klszczowa (Uniwrsytt Śląski, Katow), prof Halina Kurk (Uniwrsytt Jagilloński, Krów), prof Janina Labocha (Uniwrsytt Jagilloński, Krów), prof Koji Morita (Tokyo Univrsity of Forign Studis, Sction of Polish Studis, Tokyo), prof Anna Pajdzińs (Uniwrsytt Marii Curi-Skłodowskij, Lublin), prof Rnata Przybyls (Uniwrsytt Jagilloński, Krów), prof Hélèn Włodarczyk (Univrsité d Paris-Sorbonn) Adrs rdcji LingVaria Wydział Polonistyki UJ, ul Gołębia 20, 31-007 Krów, pok 33a -ail: lingvaria@vp wwwlingvariapolonistyujdu www/lingvaria Rdcja prof Mirosław Srżyński (rdtor naczlny), dr Macij R (skrtarz rdcji), dr Anna Czlows, dr Toasz Kurdyła ISSN 1896-2122 Wrsją pirwotną (rfrncjalną) czasopisa jst wrsja lktronzna Copyright by th Jagillonian Univrsity and individual authors Wydawca: Fundacja Cntru Dokuntacji Czynu Nipodlgłościowgo Al Mkiwza 22, 30-059 Krów -ail: sowin@gailco Księgarnia Ak Sp z oo ul św Anny 6, 31-008 Krów -ail: @ www Księgarnia Ak prowzi sprzdaż i prnuratę LingVariów Publja wydana dzięki wsparciu Ministrstwa Nauki i Szkolntwa Wyższgo oraz środko Wydziału Polonistyki Uniwrsyttu Jagillońskigo Rdcja: Anna Czlows Korkta: Joanna Guzikows Skł i łaani: Małgorzata Mantrys-Rachwał Opracowani grafzn okłki: Pawł Spil Tłuaczni strszczń na ang: Kail Stachowski
Spis trści Rzolucja Europjskij Fdracji Narodowych Instytucji do spraw Języ (EFNIL) Użyci języ w dydtyc uniwrsytckij i baniach naukowych Florncja, 28 wrzśnia 2014 r 7 Zagninia ogóln Piotr Ryb: J bać saogłoski todai ustycznyi? Propozycja tody opartj na względnych częstotliwościach forantowych oraz odlu saogłosk podstawowych Cz II 11 Katarzyna Wołows: O baniu wirtualności santycznj w prspktywi intrprtacyjnj 33 Polszczyzna współczsna Magdalna Graf: Oniy arktingow iędzy inforacją a prswazją 49 Toasz Kurdyła: Pragaty w klasyfji słowotwórczj rzczowni 61 Mark Świdziński: O frazi noinalnj lzbnikowj w pozycji podiotu po raz koljny 81 Krystyna Waszowa: Pragaty słowotwórczgo działania (Kontynuacja yśli Marii Honowskij o tchnh stawania się for słowotwórczych) 99 Piotr Żigrodzki: Wilki słownik języ polskigo PAN a obcna sytuacja językoznawstwa polskigo 109 Polszczyzna historyczna Marcin Kuźki: O wariantywności w Psałtrzu floriański 123 Agnisz Pila: Zwyczaj pia wy i hrbaty odzwircidlony w polski słowntwi i frazologii 141 Magdalna Puda-Bloksz: Językow dzidztwo itologzn w Słowniku języ polskigo Saula Boguiła Lindgo lksy 153
6 Spis trści Etyologia Anna Kaczan: Hipotzy tyologzn nazwy jęcziń a językowo-kulturowy obraz tgo zboża w polszczyźni ludowj 171 Olga Kil: Etyologia a językowo-kulturowy obraz jałowca i liny 181 Mirosław Srżyński: Rosyjski липа, липовый i polski lipa, lipny 195 Dialktologia Onoasty Agnisz Gotów: Archaizy lksyln w gwarach góralskh (na przykłzi wybrango słowntwa rodzinngo) 207 Ttyana Yastrs : Th lx верх: its phont and sant faturs, and drivativ rsourcs in south-wstrn dialcts of Ukrainian 221 Janina Labocha: Od gwary po dyskurs Pogranz polsko-czski na Zaolziu w baniach językoznawczych 241 Małgorzata Jaracz: Antroponiia Żydów w przstrzni nazwnzj iędzywojnnj Bydgoszczy syst iion 253 Ewa Rogows-Cybuls: O sposobach tworznia nazw ijscowości w świtl tyologii ludowj 271 Z przszłości językoznawstwa Dbiuty naukow Ewa Rudn: Elnty inforacji graatycznj w słowniku pod rd Tusza Lhra-Spławińskigo jo przykł uwarunkowań socjokulturowych w lksykografii 287 Toasz Sobański: Spontanzn nabywani uijętności wyowy wybranych lntów sgntalnych w języku hiszpański przz rodowitych użytkowników języ polskigo studiu przypku 301 Habilitacj i doktoraty z językoznawstwa na Wydzial Polonistyki UJ w roku ki 2013/2014 (uzupłnini) 315
Rzolucja Europjskij Fdracji Narodowych Instytucji do spraw Języ (EFNIL) Użyci języ w dydtyc uniwrsytckij i baniach naukowych Florncja, 28 wrzśnia 2014 r Obcni w całj Europi daj się zauważyć rosnąca tndncja do użycia języ angilskigo jo języ dydtyki i bań naukowych Tndncja ta jst silnijsza w nauch ścisłych niż w huanistycznych W nauch ścisłych wzaga się dążni do prowznia polityki tylko język angilski w publjach naukowych oraz podczas konfrncji iędzynarodowych (a nawt krajowych w snsi narodowych ) W th sytuacjach ni a wątiwości, ż kounja iędzynarodowa przbiga na korzyść języ angilskigo koszt pozostałych języków Sytuacja jst podobna w nauch społcznych i huanistycznych Wygląda na to, ż w krajach nianglojęzycznych dążni, by być częścią iędzynarodowj społczności naukowj, wyusza użyci języ angilskigo, ni narodowgo Ta wzrastająca tndncja jst bardzo ralny zagrożni językowy, poznawczy i kulturowy Język angilski ni jst nutralny i uniwrsalny środki kounji Jgo doinacja, a nawt jgo wyłączn użyci sprawia, ż ważn trycj, id i tody rozwinięt w innych języch są ignorowan lub zapoinan Ponto główny nurt różnych dyscyin dcydujący o tatach i zagniniach uważanych za najistotnijsz oż łatwo zostać zdoinowany przz osoby z krajów anglojęzycznych, co z koli odzwircidla się w finansowaniu nauki w innych krajach EFNIL, stowarzyszni głównych instytucji dotyczących ofjalnych języków różnych krajów uropjskh, z głęboką troską obsrwuj współczsną tndncję
8 Rzolucja Europjskij Fdracji Narodowych Instytucji do spraw Języ (EFNIL) do używania języ angilskigo jo języ dydtyki uniwrsytckij w krajach nianglojęzycznych Tndncja do używania angilszczyzny w ijsc języków różnych krajów w baniach naukowych i nauczaniu ki znijsza obszary użycia tych języków, spowalnia h rozwój i w tn sposób zagraża zróżnowaniu językowu Europy, t istotnu dla różnorodności kulturowj i bogactwa naszgo kontynntu EFNIL w płni uznaj prtyczną stronę używania języ angilskigo jo języ poocnzgo w kounji iędzy uczonyi i studiującyi, którzy ni ają inngo języ wspólngo Wpływa to jdn ujni na użyci zrdukowango języ angilskigo jo doinującgo lub jdyngo języ nauczania i publji w odinny (niż angilski) otoczniu językowy, co z koli dgruj t języki i powoduj h stopniow niprzystosowani do użycia w dyskursi naukowy Ni trzba dodawać, ż powoduj to dodatkowy wysiłk zarówno u nauczycili i innych osób uczących, j i u studntów, których kratywność oż zostać zahaowana EFNIL uznaj zalty używania języ angilskigo jo iędzynarodowgo środ kounji, szczgólni w nauch ścisłych, w którj nawt uproszczona fora angilszczyzny oż być poocna w tłuaczniu innych iędzynarodowych siotycznych systów kounji, th j wyrażnia atatyczn, tabl, wzory chzn i oznacznia grafzn Jdn ni ożna odstąpić od użycia innych języków poza języki angilski na tych polach, poniważ wiąż się to z rozwijani w tych języch dyskursu naukowgo na wysoki pozioi oraz z upowszchniani problów naukowych wśród szrokij publzności EFNIL apluj do uczonych różnych krajów uropjskh, by kultywowali dwujęzyczność zawodową, używając zarówno języ angilskigo, j i swojgo języ ojczystgo w nauczaniu i publjach, szczgólni przy zwracaniu się do innych uczonych, studntów i szrokij publzności posługujących się ty say języki W szczgólności dotyczy to nauk huanistycznych i społcznych W th wypch uczni powinni używać swojgo języ ojczystgo i dodatkowo języ właściwgo dla h obszaru bań Ni a potrzby całkowitgo liinowania angilszczyzny, powinno się jdn rozważyć używani tgo języ jo drugigo w odnisiniu do pozywania ważnych wynalazków i arguntów EFNIL apluj zat do włz kh i politycznych w krajach nianglojęzycznych, by j najpoważnij zachęciły nauczycili i studntów do stosowania języków narodowych w baniach naukowych i dydtyc (Tłu z ang Anna Dąbrows)
KSIĘGARNIA AKADEMICKA Sp z oo Adrs: ul św Anny 6, 31-008 Krów, tl/fax (12) 43 127 43, tl (12) 422 10 33 w 1167 -ail: @ KRS: 145510, NIP: 676-007-55-73