Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne i roczne z chemii dla klasy 2 gimnazjum

I. SUBSTANCJE I ICH PRZEMIANY I SEMESTR Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: -zalicza chemię do nauk przyrodniczych wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką podaje zastosowania wybranych elementów wyjaśnia, na czym polega destylacja zna i stosuje zasady bezpieczeństwa przydatną ludziom sprzętu lub szkła laboratoryjnego wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są obowiązujące w pracowni chemicznej omawia sposób podziału chemii na identyfikuje substancje na podstawie bardzo mało aktywne chemicznie i wymienia - nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu organiczną i nieorganiczną podanych właściwości ich zastosowania laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie - korzysta z danych zawartych w tabelach podaje sposób rozdzielenia wskazanej definiuje pojęcie patyna -wskazuje przykłady substancji stałych, (odczytuje gęstość, temperaturę topnienia i mieszaniny opisuje pomiar gęstości ciekłych i gazowych wrzenia substancji) wskazuje różnice między właściwościami projektuje doświadczenie o podanym tytule -wymienia podstawowe właściwości substancji wyjaśnia, czym się różni ciało fizyczne fizycznymi składników mieszaniny, które (rysuje schemat, zapisuje obserwacje opisuje właściwości substancji, będących od substancji umożliwiają jej rozdzielenie i wnioski) głównymi składnikami produktów, opisuje właściwości substancji projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję wykonuje doświadczenia z działu stosowanych na co dzień: soli kamiennej, wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby chemiczną i formułuje wnioski Substancje i ich przemiany i formułuje wnioski cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza rozdzielania mieszanin wskazuje w podanych przykładach przewiduje wyniki niektórych doświadczeń przeprowadza obliczenia sporządza mieszaninę reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne na podstawie posiadanej wiedzy z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, planuje rozdzielanie mieszanin wskazuje wśród różnych substancji otrzymuje tlenek węgla(iv) w reakcji (wymaganych) objętość opisuje różnicę w przebiegu zjawiska mieszaninę i związek chemiczny węglanu wapnia z kwasem -tłumaczy na czym polega zjawisko dyfuzji, fizycznego i reakcji chemicznej wyjaśnia różnicę między mieszaniną chlorowodorowym rozpuszczania, mieszania, zmiany stanu projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko a związkiem chemicznym uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu skupienia fizyczne i reakcję chemiczną opisuje rdzewienie żelaza i proponuje z tlenkiem węgla(iv), że tlenek węgla(iv) jest odróżnia właściwości fizyczne od podaje przykłady zjawisk fizycznych sposoby zabezpieczenia produktów związkiem chemicznym węgla i tlenu chemicznych i reakcji chemicznych zachodzących zawierających żelazo przed rdzewieniem uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu dzieli substancje chemiczne na proste w otoczeniu człowieka odszukuje w układzie okresowym z parą wodną, że woda jest związkiem i złożone, na pierwiastki i związki chemiczne zapisuje obserwacje do doświadczenia pierwiastków podane pierwiastki chemiczne chemicznym tlenu i wodoru definiuje pojęcie mieszanina substancji rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne opisuje doświadczenie wykonywane na planuje sposoby postępowania opisuje cechy mieszanin jednorodnych wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem lekcji umożliwiające ochronę powietrza przed i niejednorodnych a związkiem chemicznym określa, które składniki powietrza są stałe, zanieczyszczeniami podaje przykłady mieszanin wymienia stałe i zmienne składniki a które zmienne identyfikuje substancje na podstawie opisuje proste metody rozdzielania mieszanin powietrza wykonuje obliczenia związane schematów reakcji chemicznych na składniki i wskazuje te różnice między bada skład powietrza z zawartością procentową substancji wykazuje zależność między rozwojem właściwościami fizycznymi składników oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, występujących w powietrzu cywilizacji a występowaniem zagrożeń,

mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie -sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (woda i piasek, woda i sól kamienna, kreda i sól kamienna, woda i olej jadalny, woda i atrament) definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny podaje przykłady związków chemicznych klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali i niemetali) odróżnia metale i niemetale na podstawie ich właściwości opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja) posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg) opisuje skład i właściwości powietrza opisuje właściwości fizyczne, chemiczne tlenu, tlenku węgla(iv), wodoru, azotu wie, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu tłumaczy, na czym polega zmiana stanów skupienia na przykładzie wody omawia obieg wody w przyrodzie określa znaczenie powietrza, wody, tlenu określa, jak zachowują się substancje higroskopijne opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy, wymiany omawia, na czym polega utlenianie, spalanie definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej określa typy reakcji chemicznych określa, co to są tlenki i jaki jest ich podział wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom chemicznym wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza np. w sali lekcyjnej opisuje, jak można otrzymać tlen opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów szlachetnych opisuje obieg tlenu, tlenku węgla(iv) i azotu w przyrodzie wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy wymienia zastosowania tlenków wapnia, żelaza, glinu, azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla(iv), tlenu, wodoru definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla(iv) w powietrzu wydychanym z płuc wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie wymienia właściwości wody wyjaśnia pojęcie higroskopijność zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej, kwaśnych opadów podaje sposób otrzymywania wodoru, tlenu i tlenku węgla (IV) opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla(iv) wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza definiuje pojęcia reakcje egzoi endoenergetyczne wykrywa obecność tlenku węgla(iv) opisuje właściwości tlenku węgla(ii) wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym życiu podaje przykłady substancji szkodliwych dla środowiska wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne opady określa zagrożenia wynikające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów proponuje sposoby zapobiegania powiększania się dziury ozonowej i ograniczenia powstawania kwaśnych opadów zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów reakcji chemicznych podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych wykazuje obecność pary wodnej w powietrzu omawia sposoby otrzymywania wodoru podaje przykłady reakcji egzoenergetycznych i endoenergetycznych np. podaje przykłady dziedzin życia, których rozwój powoduje negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego 3

Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: opisuje metodę chromatografii zna właściwości tlenku węgla (II) opisuje źródła i właściwości związków chemicznych oraz wpływ tlenku węgla (II) na środowisko przyrodnicze określa, na czym polegają reakcje utleniania-redukcji definiuje pojęcia utleniacz i reduktor zaznacza w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej procesy utleniania i redukcji oraz utleniacz, reduktor podaje przykłady reakcji utleniania-redukcji zachodzące w naszym otoczeniu, uzasadniając swój wybór opisuje sposób rozdzielania na składniki bardziej złożonych mieszanin z wykorzystaniem metod spoza podstawy programowej wykonuje obliczenia rachunkowe zadania dotyczące mieszanin II. WEWNĘTRZNA BUDOWA MATERII Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: definiuje pojęcie materia omawia poglądy na temat budowy materii planuje doświadczenie potwierdzające definiuje pojęcie masa atomowa jako opisuje ziarnistą budowę materii wyjaśnia zjawisko dyfuzji ziarnistość budowy materii średnia masa atomowa danego pierwiastka opisuje, czym różni się atom od cząsteczki oblicza masy cząsteczkowe wyjaśnia różnice między pierwiastkiem chemicznego z uwzględnieniem jego składu definiuje pojęcia jednostka masy atomowej, definiuje pojęcie pierwiastek chemiczny a związkiem chemicznym na podstawie izotopowego masa atomowa, masa cząsteczkowa wymienia rodzaje izotopów założeń teorii atomistyczno-cząsteczkowej oblicza zawartość procentową izotopów oblicza masę cząsteczkową prostych wyjaśnia różnice w budowie atomów budowy materii w pierwiastku chemicznym związków chemicznych izotopów wodoru oblicza masy cząsteczkowe związków wyjaśnia związek między podobieństwami opisuje i charakteryzuje skład atomu wymienia dziedziny życia, w których stosuje chemicznych właściwości pierwiastków chemicznych pierwiastka chemicznego (jądro: protony się izotopy wymienia zastosowania izotopów zapisanych w tej samej grupie układu i neutrony, elektrony) korzysta z układu okresowego pierwiastków korzysta swobodnie z informacji zawartych okresowego a budową ich atomów i liczbą definiuje pojęcie elektrony walencyjne chemicznych w układzie okresowym pierwiastków elektronów walencyjnych wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba wykorzystuje informacje odczytane z układu chemicznych uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, masowa okresowego pierwiastków chemicznych oblicza maksymalną liczbę elektronów że msubstr = mprod ustala liczbę protonów, elektronów, podaje maksymalną liczbę elektronów na na powłokach rozwiązuje trudniejsze zadania neutronów w atomie danego pierwiastka poszczególnych powłokach (K, L, M) zapisuje konfiguracje elektronowe wykorzystujące poznane prawa (zachowania chemicznego, gdy znane są liczby atomowa zapisuje konfiguracje elektronowe rysuje modele atomów masy, stałości składu związku chemicznego) i masowa rysuje proste przykłady modeli atomów określa typ wiązania chemicznego wskazuje podstawowe różnice między definiuje pojęcie izotop pierwiastków chemicznych w podanym związku chemicznym wiązaniami kowalencyjnym a jonowym oraz dokonuje podziału izotopów zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są kowalencyjnym niespolaryzowanym wymienia dziedziny życia, w których wymaganych cząsteczek bardzo mało aktywne chemicznie na a kowalencyjnym spolaryzowanym Izotopy znalazły zastosowanie odczytuje ze wzoru chemicznego, z jakich podstawie budowy ich atomów opisuje zależność właściwości związku opisuje układ okresowy pierwiastków pierwiastków chemicznych i ilu atomów składa wyjaśnia różnice między różnymi typami chemicznego od występującego w nim chemicznych się cząsteczka lub kilka cząsteczek wiązań chemicznych wiązania chemicznego podaje prawo okresowości opisuje rolę elektronów walencyjnych opisuje powstawanie wiązań atomowych porównuje właściwości związków podaje, kto jest twórcą układu okresowego w łączeniu się atomów (kowalencyjnych) naprzykładzie H 2, Cl 2, N 2, kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, pierwiastków chemicznych opisuje sposób powstawania jonów CO 2, H 2 O, HCl, NH 2; zapisuje wzory temperatury topnienia 4

odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka-metal lub niemetal) wymienia typy wiązań chemicznych podaje definicje wiązania kowalencyjnego (atomowego), wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, wiązania jonowego definiuje pojęcia jon, kation, anion posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek definiuje pojęcie wartościowość podaje wartościowość pierwiastków chemicznych w stanie wolnym odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość dla pierwiastków chemicznych grup 1., 2. i 13.17. (względem tlenu i wodoru) wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych określa na podstawie wzoru liczbę pierwiastków w związku chemicznym opisuje, czy różni się atom od cząsteczki; interpretuje zapisy np. H 2, 2 H, 2 H 2 itp. ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych podaje treść prawa zachowania masy podaje treść prawa stałości składu określa rodzaj wiązania w prostych przykładach cząsteczek podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym (atomowym) i substancji o wiązaniu jonowym odczytuje wartościowość pierwiastków chemicznych z układu okresowego pierwiastków zapisuje wzory związków chemicznych na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych podaje nazwę związku chemicznego na podstawie wzoru określa wartościowość pierwiastków w związku chemicznym zapisuje wzory cząsteczek korzystając z modeli rysuje model cząsteczki wyjaśnia znaczenie współczynnika stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego wyjaśnia pojęcie równania reakcji chemicznej odczytuje równania reakcji chemicznych zapisuje równania reakcji chemicznych dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych sumaryczne i strukturalne tych cząsteczek i wrzenia, rozpuszczalność) zapisuje elektronowo mechanizm określa, co wpływa na aktywność powstawania jonów na przykładzie Na, Mg, chemiczną pierwiastka Al, Cl, S zapisuje i odczytuje równania reakcji opisuje mechanizm powstawania wiązania chemicznych o dużym stopniu trudności jonowego wykonuje obliczenia stechiometryczne wykorzystuje pojęcie wartościowości określa możliwe wartościowości pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków nazywa związki chemiczne na podstawie wzoru sumarycznego i zapisuje wzór sumaryczny na podstawie ich nazw, wzór sumaryczny na podstawie wartościowości zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych (o większym stopniu trudności) przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej rozwiązuje zadania na podstawie prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznych 5

związku chemicznego przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego definiuje pojęcia równanie reakcji chemicznej, współczynnik stechiometryczny dobiera współczynniki w prostych przykładach równań reakcji chemicznych zapisuje proste przykłady równań reakcji chemicznych odczytuje proste równania reakcji Chemicznych Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: opisuje historię odkrycia budowy atomu definiuje pojęcie promieniotwórczość określa, na czym polega promieniotwórczość naturalna i sztuczna definiuje pojęcie reakcja łańcuchowa wymienia ważniejsze zagrożenia związane z promieniotwórczością wyjaśnia pojęcie okres półtrwania (okres połowicznego rozpadu) rozwiązuje zadania związane z pojęciami okres półtrwania i średnia masa atomowa charakteryzuje rodzaje promieniowania wyjaśnia, na czym polegają przemiany α, opisuje historię przyporządkowania pierwiastków chemicznych opisuje wiązania koordynacyjne i metaliczne identyfikuje pierwiastki chemiczne na podstawie niepełnych informacji o ich położeniu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz ich właściwości dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wiedzy o jednostce masy atomowej i cząsteczkowej dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej III. WODA I ROZTWORY WODNE II SEMESTR Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: charakteryzuje rodzaje wód występujących opisuje budowę cząsteczki wody wyjaśnia, na czym polega tworzenie wymienia laboratoryjne sposoby w przyrodzie wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego otrzymywania wody podaje, na czym polega obieg wody wymienia właściwości wody zmieniające w cząsteczce wody proponuje doświadczenie udowadniające, w przyrodzie się pod wpływem zanieczyszczeń wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody że woda jest związkiem wodoru i tlenu wymienia stany skupienia wody proponuje sposoby racjonalnego określa właściwości wody wynikające z jej opisuje wpływ izotopów wodoru i tlenu na nazywa przemiany stanów skupienia wody gospodarowania wodą budowy polarnej właściwości wody opisuje właściwości wody tłumaczy, na czym polega proces mieszania, wyjaśnia, dlaczego woda dla jednych określa wpływ ciśnienia atmosferycznego zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny rozpuszczania substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla na wartość temperatury wrzenia wody 6

cząsteczki wody definiuje pojęcie dipol identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol wyjaśnia podział substancji na dobrze i słabo rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się i nie rozpuszczają się w wodzie wyjaśnia pojęcia rozpuszczalnik i substancja rozpuszczana definiuje pojęcie rozpuszczalność wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność określa, co to jest wykres rozpuszczalności odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie definiuje pojęcia roztwór właściwy, koloid i zawiesina definiuje pojęcia roztwór nasycony i roztwór nienasycony oraz roztwór stężony i roztwór rozcieńczony definiuje pojęcie krystalizacja podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie definiuje stężenie procentowe roztworu podaje wzór opisujący stężenie procentowe prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu (proste) określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem charakteryzuje substancje ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie planuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie porównuje rozpuszczalność różnych substancji w tej samej temperaturze oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie i tworzą koloidy lub zawiesiny wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną opisuje różnice między roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym przeprowadza krystalizację przekształca wzór na stężenie procentowe roztworu tak, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym (np. 100 g 20-procentowego roztworu soli kuchennej) innych nie przedstawia za pomocą modeli proces rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, np. chlorowodoru podaje rozmiary cząstek substancji wprowadzonych do wody i znajdujących się w roztworze właściwym, koloidzie, zawiesinie wykazuje doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałej w wodzie posługuje się sprawnie wykresem rozpuszczalności dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęcia gęstości podaje sposoby na zmniejszenie lub zwiększenie stężenia roztworu oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie, rozcieńczenie roztworu oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności) wymienia czynności prowadzące do sporządzenia określonej ilości roztworu o określonym stężeniu procentowym sporządza roztwór o określonym stężeniu procentowym wyjaśnia, co to jest woda destylowana i czym się różni od wód występujących w przyrodzie porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe z wykorzystaniem gęstości oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej roztworu nasyconego w tej temperaturze Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: zna źródła zanieczyszczeń wód naturalnych analizuje źródła zanieczyszczeń wód naturalnych i ich wpływ na środowisko przyrodnicze wymienia niektóre zagrożenia wynikające z zanieczyszczeń wód omawia wpływ zanieczyszczeń wód na organizmy wymienia sposoby przeciwdziałania zanieczyszczaniu wód omawia sposoby usuwania zanieczyszczeń z wód wyjaśnia, na czym polega asocjacja cząsteczek wody rozwiązuje zadania rachunkowe na mieszanie roztworów 7

rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe roztworu, w którym rozpuszczono mieszaninę substancji stałych KWASY I ZASADY Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: - podaje definicję kwasów jako związków -definiuje kwasy jako produkty reakcji - analizuje wzory poznanych - rysuje wzory strukturalne kwasów: HCI, H 2 SO 4, chemicznych zbudowanych z atomu tlenków kwasowych z wodą kwasów i zapisuje wzór ogólny HNO 3 H 2 CO 3,H 3 PO 4,H 2 S (atomów)wodoru i reszty kwasowej -zapisuje równania reakcji - podaje sposób otrzmywania - zapisuje równania reakcji ilustrujące powstawanie - wymienia pierwiastki wchodzące w skład otrzymywania trzech dowolnych czterech dowolnych kwasów i kwaśnych deszczy"; poznanych na lekcjach kwasów kwasów tlenowych w reakcji tlenków zapisuje odpowiednie równania - rozwiązuje chemografy typu: -wie co to jest skala ph kwasowych z wodą reakcji S -> SO2 -> H2SO3; P4->P4O10->H3PO4, - określa pojęcia: elektrolit i nieelektrolit - podaje przykłady kwasów - rysuje wzory strukturalne C -> CO2 -> H2CO3; Ca -> CaO -> Ca(OH)2, - opisuje zastosowanie kwasów tlenowych i beztlenowych kwasów: H 2 S, H 2 CO 3 zapisuje odpowiednie równania reakcji, - opisuje właściwości stężonych kwasów: - podaje wzory i nazwy kwasów: - zapisuje równanie reakcji dobierając brakujące reagenty siarkowego(vi), solnego i azotowego(v) HCI, H 2 SO 4, HNO 3 dysocjacji jonowej dla dowolnego - projektuje odpowiedni zestaw do badania oraz sposób bezpiecznej pracy z nimi H 2 CO 3,H 3 PO 4,H 2 S opisuje ich kwasu przewodnictwa kwasów i zasad - wymienia tlenki kwasowe, podaje ich zastosowanie - ze zbioru kationów wodorowych - wyjaśnia proces dysocjacji na ogólnych wzory - wyjaśnia pojęcie kwaśne deszcze" i anionów reszt kwasowych wzorach kwasów i zasad - zapisuje wzory sumaryczne i podaje i opisuje, jaki wpływ mają na (modeli, - projektuje eksperyment pozwalający nazwy kwasów: HCI, H 2 SO 4, HNO 3, środowisko rysunków lub zapisów słownych) rozróżnić kwas, wodę oraz zasadę H 2 CO 3,H 3 PO 4 - wymienia kilka poznanych buduje modele lub zapisuje wzory i przeprowadza go, dobierając - definiuje pojęcia: wskaźnik, dysocjacja elektrolitów i nieelektrolitów cząsteczek kwasów; odpowiednie wskaźniki elektrolityczna, jon, kation, anion, - zapisuje wzory strukturalne - wyjaśnia, które tlenki są - zapisuje równania reakcji otrzymywania higroskopijność kwasów odpowiedzialne za powstawanie kwasu fosforowego(v) i węglowego - wymienia 2 rodzaje wskaźników oraz określa HCI, H 2 SO 4, HNO 3 ; kwaśnych opadów"; - zapisuje równania reakcji otrzymywania ich barwy dla roztworów kwasów i zasad - wskazuje podobieństwa w budowie - bada odczyn różnych substancji zasad KOH, Ca(OH)2 w reakcji metali - opisuje właściwości i zastosowania kwasów kwasów stosowanych w życiu codziennym z wodą i odpowiednich tlenków chlorowodorowego, azotowego (V) i siarkowego - wyjaśnia, dlaczego kwasów nie - określa za pomocą wskaźników z wodą (VI) można pozostawiać w naczyniach ph różnych roztworów - proponuje eksperyment pozwalający - wyjaśnia pojęcie zasada i wodorotlenek otwartych; - opisuje proces dysocjacji zmienić odczyn roztworu - zapisuje wzory i podaje nazwy zasad: potasowej - zapisuje przebieg dysocjacji poznanych - przeprowadza reakcję zobojętniania, i sodowej jonowej kwasów zasad odpowiednimi równaniami zapisuje równanie reakcji cząsteczkowe - podaje wzory sumaryczne, strukturalne i nazwy - podaje nazwy anionów wszystkich reakcji i odczytuje je i jonowe wodorotlenków poznanych na lekcjach kwasów; -podaje dwa sposoby otrzymania -proponuje sposób neutralizacji poznanych na lekcjach - wskazuje resztę kwasową i poda jej zasady sodowej i zapisuje je kwaśnych roztworów przed ich - wymienia rodzaje odczynów wartościowość odpowiednimi likwidacją roztworów i opisuje jak można je rozróżnić, - podaje równaniami reakcji -planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie -stosuje zasady bezpiecznego obchodzenia się ze zastosowanie skali ph -zapisuje wzór ogólny wartości ph produktów używanych w codziennym stężonymi zasadami - zapisuje wzory wybranych -definiuje zasadę na podstawie dysocjacji wodorotlenków i wymienia ich wodorotlenków życiu

elektrolitycznej zastosowanie; -określa odczyn roztworu na - podaje wartościowość grupy wodorotlenowej - podaje, z jakich jonów są podstawie znajomości jonów zbudowane zasady i wodorotlenki obecnych w badanym roztworze - zapisuje symbolami kation metalu i anion wodorotlenkowy -pisze równania reakcji tlenków z wodą, metali z wodą - opisuje właściwości wodorotlenków sodu, potasu, wapnia i magnezu Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: zna kilka wskaźników służących do identyfikacji wodorotlenków i kwasów wie, jak zmienia się charakter chemiczny tlenków metali wraz ze wzrostem liczby atomowej metalu zna pojęcie alkaliów zna przykłady wodorotlenków metali ciężkich przedstawia metody przemysłowe otrzymywania poznanych kwasów Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.