I. Zespół ds. zdrowia i ochrony zwierząt W maju 2016 r. zespół ds. zdrowia i ochrony zwierząt wykonał następujące zadania: 1. W dniach 19-20 maja 2016 r. na terenie powiatu gostyńskiego przeprowadzono szkolenie połączone z ćwiczeniami terenowymi dla Powiatowych Lekarzy Weterynarii woj. wielkopolskiego oraz kadry kierowniczej Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Poznaniu Działanie Inspekcji Weterynaryjnej województwa wielkopolskiego w czasie sytuacji kryzysowej, w przypadku wystąpienia choroby niebieskiego języka. Ochrona i postępowanie w zakładzie pracy w momencie zagrożenia bezpieczeństwa Żywności. W ćwiczeniach udział wzięli Powiatowi Lekarze Weterynarii woj. wielkopolskiego, kadra kierownicza WIW w Poznaniu, przedstawiciele Policji, Państwowej Straży Pożarnej oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W szkoleniu uczestniczył również Starosta powiatu gostyńskiego Pan Robert Marcinkowski oraz podległe jemu służby. Celem ćwiczeń było omówienie oraz przećwiczenie procedur objętych Weterynaryjnym Planem Gotowości zwalczania choroby niebieskiego języka (BT). Pierwszego dnia ćwiczeń odbyło się szkolenie teoretyczne oraz część praktyczna w Spółdzielni Mleczarskiej w Gostyniu. Drugiego dnia przeprowadzono ćwiczenie praktyczne ze zwalczania choroby niebieskiego języka w miejscu gromadzenia zwierząt oraz punkcie skupu we Wziąchowie. Wnioski z przeprowadzonych ćwiczeń: a. Obszar ograniczeń przy wystąpieniu BT na terenie woj. wielkopolskiego zawsze wykroczy poza województwo, co powoduje konieczność uzgodnień i współpracy międzywojewódzkiej/krajowej, przy zwalczaniu choroby. b. Inspekcja Weterynaryjna nie jest w stanie samodzielnie zwalczać chorobę i nadzorować przestrzeganie prawa na obszarach zamkniętych. Z tego względu niezbędna jest współpraca służb i inspekcji w sprawnym zwalczaniu BT. c. Koszty działań administracyjnych będą znaczne, związane głównie z likwidacją zakażonych stad oraz przeglądami i badaniami pozostałych stad na znacznych obszarach. d. Aby skutecznie zwalczać chorobę niezbędne są szybkie działania. Problem czasowy może stanowić: - szybkie przeprowadzenie perlustracji i próbkobrania na znacznym obszarze, wymagające zaangażowania do tego dużej liczby lekarzy weterynarii. - szybkie wydanie aktów prawnych, wymagających wieloosobowych uzgodnień. - szybkie uruchomienie środków finansowych z budżetu państwa, niezbędnych do sprawnego zwalczania (oszacowanie zapotrzebowania na środki, wnioskowanie, przydzielenie środków finansowych z rezerwy budżetowej, przekazanie środków). e. Dane w systemie IRZ ARiMR, często nie są zgodne ze stanem faktycznym w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta (bydło, owce, kozy). Z tego względu pierwsza perlustracja terenu, będzie niezmiernie istotna i musi być dokładnie i szczegółowo przeprowadzona. f. Jedną z najbardziej prawdopodobnych dróg przedostania się choroby ze stref występowania na obszar Polski, może okazać się przywóz bydła ze stref zamkniętych innych krajów. Z tego względu każdy taki transport bydła/owiec/kóz, powinien być sprawdzony i zbadany, niezwłocznie po przywozie. 2. W maju 2016 r. pracownicy zespołu przeprowadzili następujące kontrole: - kontrola PLW w Kościanie i Środzie Wlkp. w zakresie wykonania zaleceń pokontrolnych wydanych w 2015 r.
- kontrola PLW w Nowym Tomyślu w zakresie realizacji programów zwalczania salmonelloz w stadach drobiu. II. Zespół ds. bezpieczeństwa żywności Kontrole Powiatowych Lekarzy Weterynarii przeprowadzone przez inspektorów ds. bezpieczeństwa żywności WIW Poznań Przeprowadzono: - 3 kontrole weryfikujące zatwierdzenie zakładów przez Powiatowych Lekarzy Weterynarii zgodnie z art. 4 rozporządzenia ( WE ) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego oraz art. 20 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego; - 5 kontroli zakładów posiadających uprawnienia eksportowe na rynek Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej; - 2 kontrole zakładów ubiegających się o uprawnienia eksportowe na rynek Kuby i Izraela; - 1 kontrola planowana w zakresie identyfikowalności oraz znakowania żywności; - 1 kontrola sprawdzająca powiatowego lekarza weterynarii w zakresie nadzoru nad podmiotem działającym na rynku spożywczym; - 1 kontrola monitoringu pozostałości. Kontrole w zakresie eksportu do krajów trzecich. W ramach kontroli w zakresie eksportu produktów pochodzenia zwierzęcego do krajów trzecich dnia 7 maja 2016 r. odbył się audyt inspektora kubańskiego dotyczący weryfikacji spełnienia wymagań w zakresie eksportu mięsa wołowego oraz w gospodarstwie utrzymującym bydło stanowiące surowiec. Natomiast w dniach 19-20 maja 2016 r. odbyła się kontrola inspektora Głównego Inspektoratu Weterynarii weryfikująca spełnienie wymagań izraelskich w zakresie produkcji mięsa koszernego na rynek Izraela. Pracownicy zespołu na bieżąco zajmowali się sprawami dotyczącymi certyfikatów na kraje trzecie tj. zamawianiem, przechowywaniem, ewidencjonowaniem, wydawaniem, rozliczaniem oraz sprawozdawczością świadectw eksportowych w tym zakresie tygodniową, miesięczną i kwartalną i roczną. Dotyczyło to szczególnie Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, Białorusi, Kazachstanu i Chińskiej Republiki Ludowej. RASFF Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii w ramach funkcjonującego systemu RASFF koordynował działania dotyczące: - powiadomienia alarmowego RASFF nr 3005.6.2016 z dnia 5 maja 2016 r., dotyczącego stwierdzenia obecności Salmonella sp. w mrożonym mięsie indyczym; - powiadomienia informacyjnego RASFF nr 2016.0594 z dnia 10 maja 2016 r., dotyczącego stwierdzenia obecności pałeczek Salmonella enteritidis oraz Salmonella infantis w udzie kurczaka, - powiadomienia informacyjnego RASFF nr 4.2016 z dnia 11 maja 2016 r., dotyczącego stwierdzenia obecności Listeria monocytogenes w kiełbasie surowej. W miesiącu maju 2016r. kontynuowano nadzór nad realizacją przez Powiatowych Lekarzy Weterynarii województwa wielkopolskiego krajowego programu badań kontrolnych obecności substancji niedozwolonych oraz pozostałości chemicznych, biologicznych i produktów leczniczych u zwierząt i w żywności pochodzenia zwierzęcego oraz krajowego programu badań kontrolnych dioksyn, furanów, dioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli (dl-pcb) i niedioksynopodobnych ndl-pcb u zwierząt i w produktach pochodzenia - 2 -
zwierzęcego. W przedmiotowym zakresie przeprowadzono 1 kontrolę okresową Powiatowego Lekarza Weterynarii. Ponadto sporządzono dla Powiatowych Lekarzy Weterynarii województwa wielkopolskiego plan na rok 2016 pobierania próbek w ramach urzędowego monitoringu poziomu wielonienasyconych węglowodorów aromatycznych w mięsie i produktach mięsnych wędzonych tradycyjnie. Plan próbkobrania ustalono po dokonaniu przez Powiatowych Lekarzy Weterynarii szczegółowej weryfikacji listy produktów z województwa wielkopolskiego, obejmującej 220 produktów zgłoszonych do objęcia odstępstwem od wymagań ustanowionych w Rozporządzeniu Komisji (WE) Nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalającym najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. III. Zespół ds. pasz i utylizacji 1. W okresie od 01 do 31 maja 2016 r. inspektorzy weterynaryjni ds. pasz i utylizacji z Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Poznaniu przeprowadzili: a) 3 kontrole problemowe dotyczące pasz oraz operowania ubocznymi produktami zwierzęcymi w powiatach: średzkim, śremskim i poznańskim, b) 2 kontrole okresowe podmiotów zajmujących się wytwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu pasz leczniczych, tj. 1 kontrola wytwórni pasz leczniczych i 1 kontrolę dystrybutora pasz leczniczych. 2. W ramach realizacji Rocznego Planu Urzędowej Kontroli Pasz na rok 2016 (krajowy monitoring pasz) prowadzono analizę wyników badań z zakresu bezpieczeństwa pasz (czynniki zagrożenia typu: biologicznego, chemicznego i fizycznego) oraz jakości handlowej. W zakresie bezpieczeństwa pasz stwierdzono 2 wyniki dodatnie. Dotyczyły one: a) obecności substancji przeciwbakteryjnych w wodzie do pojenia drobiu, b) przekroczenia dopuszczalnego poziomu zanieczyszczenia monenzyną w próbce mieszanki paszowej dla indyków. W pierwszym przypadku nakazano oczyszczenie instalacji do pojenia drobiu oraz weryfikację procedur dotyczących oczyszczenia instalacji do pojenia drobiu po zakończonym leczeniu. Drugie postępowanie administracyjne jest w toku. W zakresie jakości handlowej pasz stwierdzono 3 wyniki dodatnie dotyczące: a) niezgodności pomiędzy zawartością deklarowaną a zawartością faktyczną żelaza w próbce mieszanki paszowej pełnoporcjowej dla drobiu, b) niezgodności pomiędzy zawartością deklarowaną a zawartością faktyczną witaminy E w próbce premiksu witaminowego dla cieląt, c) niezgodności pomiędzy zawartością deklarowaną a zawartością faktyczną włókna surowego w próbce mieszanki paszowej dla bydła. W pierwszym przypadku postępowanie administracyjne zakończono, a w pozostałych przypadkach postępowania administracyjne są w toku. Analizie poddano także wyniki badań próbek inspekcyjnych, tj. pobieranych przez Powiatowych Lekarzy Weterynarii w ramach sprawowanego nadzoru, oraz próbek pobieranych przez podmioty sektora paszowego w ramach prowadzonego nadzoru właścicielskiego. W badaniach inspekcyjnych i właścicielskich nie stwierdzono wyniku dodatniego. 3. Zgodnie z Instrukcją Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWbż-500-1/12 z dnia 19 stycznia 2012 roku w sprawie zakresu i sposobu działania Krajowego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych w Paszach (RASFF Rapid Alert System for Food and Feed) do Wielkopolskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Poznaniu wpłynęło powiadomienie alarmowe RASFF nr 2016.0629 z dnia - 3 -
17.07.2016r. Powiadomienie zostało wygenerowane przez władze holenderskie i dotyczyło stwierdzenia wysokiej zawartości nasion ambrozji w mieszance paszowej wyprodukowanej przez podmiot z powiatu jarocińskiego. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Jarocinie prowadzi postępowanie wyjaśniające. Ponadto w miesiącu maju do Wielkopolskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Poznaniu wpłynęło powiadomienie alarmowe 2016.0656, z dnia 23.05.2016 r., wygenerowane przez władze francuskie, dotyczące przekroczenia zawartości żelaza w karmie dla kotów. Kwestionowany produkt został wyprodukowany przez firmę francuską i dostarczony do polskiego odbiorcy z powiatu śremskiego. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Śremie prowadzi postępowanie wyjaśniające. IV. Zespół ds. nadzoru farmaceutycznego Zespół ds. nadzoru farmaceutycznego Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Poznaniu w okresie: 01.05.2016 r. 31.05.2016 r. przeprowadził: 1. 6 kontroli okresowych zakładów leczniczych dla zwierząt. W wyniku kontroli w 3 przypadkach wydano zalecenia pokontrolne wraz z terminami usunięcia uchybień. 2. 6 kontroli okresowych podmiotów prowadzących obrót produktami leczniczymi weterynaryjnymi wydawanymi bez przepisu lekarza. W jednym przypadku wydano zalecenia pokontrolne i określono terminy ich wykonania V. Zakład Higieny Weterynaryjnej Zakład Higieny Weterynaryjnej w Poznaniu w miesiącu maju 2016 r. przeprowadził badania diagnostyczne w zakresie: 1. Badań monitoringowych chorób zakaźnych zwierząt w ramach programów zwalczania: - bruceloza bydła, owiec i kóz - województwo wielkopolskie - 6775 - enzootyczna białaczka bydła - województwo wielkopolskie - 6197 - klasyczny pomór świń - województwo wielkopolskie - 140 - choroba Aujeszkyego - województwo wielkopolskie - 21490 - salmonelloza drobiu w stadach reprodukcyjnych i stadach towarowych drobiu Gallus Gallus - województwo wielkopolskie - 376 - choroba niebieskiego języka bydła, owiec, kóz (BTV) - województwo wielkopolskie - 957 - Gąbczasta encefalopatia bydła (BSE): - wielkopolskie - 1232 - dolnośląskie - 458 - kujawsko-pomorskie - 623 - lubuskie - 107 - pomorskie - 200 - zachodniopomorskie - 77 - Trzęsawka owiec i kóz: - wielkopolskie - 221 - kujawsko-pomorskie - 198 - lubuskie - 42 - pomorskie - 62 - zachodniopomorskie - 18 2. Badań wynikających z krajowego programu badań kontrolnych obecności substancji niedozwolonych oraz pozostałości chemicznych, biologicznych i produktów leczniczych u zwierząt i w żywności pochodzenia zwierzęcego: - wielkopolskie - 981-4 -
- lubuskie - 43 - zachodniopomorskie - 154 - dolnośląskie - 13 3. Badań w ramach krajowego planu urzędowej kontroli żywienia zwierząt i wody do pojenia zwierząt: - wielkopolskie - 169 - łódzkie - 13 - warmińsko-mazurskie - 2 - lubuskie - 34 - pomorskie - 2 - zachodniopomorskie - 7 - kujawsko-pomorskie - 1 - mazowieckie - 20 - dolnośląskie - 6 - opolskie - 2 - małopolskie - 3 - lubelskie - 2 - świętokrzyskie - 7 - podkarpackie - 1 - śląskie - 1 4. Badań w ramach krajowego planu urzędowej kontroli pasz: - wielkopolskie - 24 - lubuskie - 2 5. Badań wynikających z nadzoru Inspekcji Weterynaryjnej: w ramach weryfikacji jakości mleka surowego woj. wielkopolskie - 12 w ramach weryfikacji jakości mikrobiologicznej mięsa i przetworów mięsnych oraz środowiska produkcyjnego woj. wielkopolskie- 775 w ramach weryfikacji jakości mikrobiologicznej mleka i przetworów mlecznych - woj. wielkopolskie- 130 w ramach weryfikacji jakości mikrobiologicznej ryb i przetworów rybnych - woj. wielkopolskie- 5 6. Badań z nadzoru Inspekcji Weterynaryjnej w paszach i w wodzie wykorzystywanej do pojenia zwierząt : w ramach dochodzenia epizootycznego w kierunku obecności pałeczek Salmonellawoj. wielkopolskie - 2 7. Badań niezbędne do wydawania świadectwa zdrowia, a wynikające ze szczególnych wymagań państwa, do którego jest przeznaczony produkt województwo wielkopolskie- 2 W miesiącu maju pracownicy laboratorium uczestniczyli w szkoleniach dotyczących działalności merytorycznej laboratorium w następującym zakresie: - Szkolenie w ramach programu wieloletniego 2014-2018 Badanie pozostałości chemicznych w żywności pochodzenia zwierzęcego i tkankach zwierząt - Spotkanie dotyczące nowych wytycznych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w zakresie zbierania i przekazywanie wyników badań kontrolnych pozostałości weterynaryjnych produktów leczniczych - Seminarium Laboratoria Referencyjne Unii Europejskiej (EU-RL) oraz badania biegłości organizowane przez Laboratorium Referencyjne Zakładu Higieny Żywności Pochodzenia Zwierzęcego PIW-PIB w Puławach w 2015 r. - Monitoring Urzędowego GMO- aktualne problemy analityczne ( Krajowe Laboratorium Pasz- Instytut Zootechniki Szczecin) - 5 -