REGULAMIN REGIONALNEJ ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ PTTK CMENTARZE Z LAT I WOJNY ŚWIATOWEJ W DAWNYM WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W latach 1914-1915 przez Lubelszczyznę przetoczyły się działania I wojny światowej. Pola, lasy i wioski zostały pocięte okopami, zasiekami, kilometrami umocnień obronnych. Poważnym zniszczeniom uległy miasteczka, wsie, dwory, obiekty gospodarcze, świątynie. Zbiorowa pamięć o tych wydarzeniach przyćmiły jeszcze większe okrucieństwa II wojny światowej. W lokalnym krajobrazie pozostały jednak groby i cmentarze poległych wówczas żołnierzy. Stanowią oni dzisiaj jedyny, najczęściej bezimienny ślad dramatu tysięcy mężczyzn, niekiedy z odległych zakątków Europy i Azji, którzy w obecnej ziemi znaleźli miejsce swego wiecznego odpoczynku. Celem odznaki jest poznanie miejsc wiecznego spoczynku, żołnierzy, którzy na zawsze pozostali na terenie Lubelszczyzny. 1. Odznaka posiada 3 stopnie: brązowy, srebrny i złoty. 2. Odznakę można zdobywać po ukończeniu 10 lat, w kolejności stopni. 3. Podstawą do przyznania odznaki jest Kronika Odznaki, samodzielnie opracowana i prowadzona przez ubiegającego się o odznakę. 4. Do zdobycia odznaki w stopniu brązowym należy zwiedzić 10 cmentarzy (obiektów). 5. Do zdobycia odznaki w stopniu srebrnym należy zwiedzić 20 następnych cmentarzy. 6. Na stopień złoty odznaki należy zwiedzić następnych 30 cmentarzy. 7. Wykaz cmentarzy w Załączniku. 8. Potwierdzenia terenowe z obiektów należy gromadzić w Kronice Odznaki. 9. Potwierdzeniem zwiedzanego cmentarza jest pieczątka instytucji w danej miejscowości lub miejscowości pobliskiej, pieczątka członka kadry programowej PTTK, jeśli brał udział w tej imprezie, wykonane zdjęcie osoby ubiegającej się o odznakę na tle charakterystycznego fragmentu cmentarza. 10. Czas zdobywania odznaki jest nieograniczony. 11. Odznaki na podstawie zweryfikowanej Kroniki Odznak, przyznaje: Oddział Wojskowy PTTK, ul. Lubelska 139D/15, 22-109 Chełm 6. 12. Kroniki Odznak i zweryfikowane odznaki zostaną przesłane na adres zainteresowanego przesyłką pocztową za pobraniem. 13. Interpretacja niniejszego regulaminu należy do Oddziału Wojskowego PTTK w Chełmie. 14. Regulamin odznaki został zatwierdzony Uchwałą Zarządu Oddziału Wojskowego PTTK w Chełmie Nr 6/2008 z dnia 22.05.2008 r. i wchodzi w życie z dn. 01.06.2008 r.
ZAŁĄCZNIK WYKAZ CMENTARZY WOJENNYCH, ZACHOWANYCH W załączniku nie wymieniono cmentarzy wojennych przeniesionych i nie zachowanych. Powiat krasnostawski 1. Fajsławice Fajsławice Na wzg.239, ok.4 km na pn.-wsch. od Fajsławic, przy trasie Lublin Krasnystaw. 2. Fajsławice Fajsławice Przy trasie Lublin Krasnystaw, ok. 1,5 km, na pn.-wsch. od Fajsławic. 3. Fajsławice Fajsławice Na pn.-zach. krańcu wsi Fajsławice, przy trasie Lublin Krasnystaw. 4. Ignasin Fajsławice Mogiła zbiorowa Na płd.-zach. od wsi, w niewielkim zagajniku. Powiat kraśnicki 1. Bęczyn Urzędów Mogiła zbiorowa Przy zach. krańcu wsi, na skraju lasu. 30 m na płd. od drogi leśnej i leśniczówki. 2. Boby Urzędów Na płd. od wsi Boby, na skraju lasu. 3. Dzierzkowice Dzierzkowice Cmentarz parafialny w Dzierzkowicach w płd. części. 4. Dzierzkowice- Położony wśród pól pomiędzy wsiami Dzierzkowice- Dzierzkowice Podwody Podwody i Suchodoły. 5. Kraśnik Kraśnik Na płd. od stacji Kraśnik, w obrębie prywatnej posesji, obok sadu. 6. Krzywda Las Wilkołaz Na pn.-wsch. skraju lasu Krzywda, 0,5 km na płd. od wsi Lipno i szosy Wilkołaz Zakrzówek. 7. Ostrów Wilkołaz Mogiła zbiorowa Na płn. od wsi przy szosie Ewunin Ostrów, po wsch. stronie szosy. 8. Popkowice Urzędów Kwatera wojenna Częściowo zachowana na cm. parafialnym w pn.-zach. części. 9. Stróża Kraśnik Mogiła zbiorowa Na zach. skraju wsi, przy szosie Kraśnik Janów Lubelski, na terenie przy dom. ogródka. 10. Urzędów Urzędów Przy szosie w kierunku Dzierzkowic, naprzeciwko cm. parafialnego. 11. Zakrzówek Zakrzówek Kwatera wojenna Cmentarz parafialny, zach. część nieoznaczona mogiła. Powiat lubartowski 1. Kazanów Ostrów W środku wsi, przy szosie Kazanów Opole Lubelskie Lubelski obok młyna. 2. Krasne Uścimów Na płd.-zach. od wsi w lesie, w pobliżu kan. Wieprz Krzna, przy drodze leśnej do Jez. Krzczeń. 3. Lubartów Lubartów Kwatera wojenna Na cmentarzu parafialnym, we wsch. części. 4. Marcinów Abramów Na zach. od wsi, przy skrzyżowaniu szos Michów Kurów i Wielkolas Abramów. 5. Niedźwiada Niedźwiada Na zach. od wsi, na wzg. 238 przy skrzyżowaniu dróg polnych. 6. Nowa Wola Serniki Na pn. skraju wsi, przy rozwidleniu dróg do Zawieprzyc i Wólki Zawiep. 7. Nowa Wieś Serniki Na pn. od wsi, na skraju lasu Baran. 8. Nowidwór Lubartów Na pn.-wsch. od wsi, przy drodze leśnej do Annoboru. 9. Uścimów Kolonia Uścimów Na pn. od wsi, przy drodze polnej Uścimów Ostrów Lubelski. Lublin miasto powiat grodzki 1. Lublin Lublin Kwatera wojenna W zach. części cm. prawosławnego przy ul. Lipowej. 2. Lublin Lublin Przy ul. Nowy Świat, między blokami mieszkalnymi. 2
Powiat lubelski 1. Borzechów Borzechów Przy brzegu zagajnika, przy skrzyżowaniu szosy Borzech Bełżyce z szosą do Niedrzwicy. 2. Bychawa Bychawa Na wzgórzu 255, na płd. od miasteczka. 3. Bychawa Bychawa Kwatera wojenna Na cmentarzu parafialnym, w północnej części. 4. Bychawka Bychawa Na wzgórzu, na pn.-zach. skraju lasu, miedzy wsiami Pawłów i Bychawka. 5. Bystrzyca Strzyżewice Na zach. od wsi, 300 m na zach. od szosy Strzyżewice Niedrzwica Duża. 6. Chmiel Jabłonna Mogiła Przy leśnej drodze, na brzegu lasu, na pn.-wsch. skraju wsi. 7. Bębszczyzna Strzyżewice Na pn.-wsch. od wsi, na wzgórzu, wśród pól otoczony wałem i rowem. 8. Garbów Garbów Pomiędzy wsiami Garbów I i Garbów II, 100 m na płd. od trasy Lublin Warszawa. 9. Jastków Jastków Obok szkoły, w centrum wsi, przy szosie Lublin Warszawa. 10. Kiełczewice Dolne Strzyżewice Na wsch. od wsi, na wzg. zw. Murakowa Góra lub Góra Ptasia. 11. Kiełczewice Dolne Strzyżewice W zach. części wsi przy drodze, między gospodarstwami. 12. Konopnica Konopnica Pozostałością po kwaterze są 2 mogiły zbiorowe w pn.- Kwatera wojenna wsch. części cm. parafialnego. 13. Krzczonów Krzczonów Na pn. od miejscowości na wzniesieniu przy szosie Krzczonów Olszanka. 14. Marysin Jastków Przy drodze wiodącej przez wieś, koło skrzyżowania z drogą polną do Natalina. 15. Matczyn Bełżyce Kwatera wojenna W pn. części cm. paraf. przy murze ogrodzeniowym. 16. Nasutów Niemce Na on. Od dawnego folwarku Nasutów, przy szosie Nasutów Niemce. 17. Niedrzwica Duża Niedrzwica Duża Przy stacji PKP linii kolejowej Lublin Rozwadów. 18. Niedrzwica Niedrzwica Na zach. od wsi na wzg. 238 przy skrzyżowaniu dróg Kościelna Duża polnych. 19. Piotrków Jabłonna W pn. części wsi, przy szosie Lublin Biłgoraj. 20. Piotrków Jabłonna Na wsch. od wsi, na wzg. 286. 21. Piotrków Jabłonna Położony w płd.-wsch. części wsi w pobliżu dawnego folwarku, z tyłu gospodarstwa. 22. Piotrówek Krzczonów Na wsch. od wsi, na zach. skraju lasu. 23. Piotrowice Strzyżowice Na zach. skraju wsi przy drodze przez wieś, obok gospodarstwa. 24. Sobieszczany Niedrzwica Duża 25. Tuszów Jabłonna Na zach. od wsi, obok cmentarza niemieckich kolonistów. W płn. części wsi, 20 m na wsch. od szosy Lublin Bychawa. 26. Wierzchowiska Bełżyce Na skraju lasu, 0,5 km na pn.-zach. od wsi. 27. Wojciechów Wojciechów Mogiła zbiorowa W środkowej części cm. paraf. 8m na płd. od głównej alei. 28. Wronów Bełżyce W lesie na płd.-wsch. od wsi Trudny do odnalezienia. 29. Zaraszów Kolonia Bychawa Powiat łęczyński W płd. części wsi, na stoku wzniesienia, 100 m na wsch. od szosy Bychawa Wysokie. 1. Charlęż Spiczyn Na tyłach gospodarstwa, na zach. od wsi. 2. Ciechanki Puchaczów Wśród zabudowań wsi. 3. Ciechanki Puchaczów Mogiła zbiorowa Na pn.-wsch. skraju wsi, przy skrzyżowaniu szos: Łańcuchów Puchaczów. 4. Łańcuchów Milejów W pobliżu cm. parafialnego, przy drodze prowadzącej przez wieś, nad krawędzią skarpy. 3
5. Łysołaje Milejów Na zach. od dawnego folwarku przy torach kolejowych. 6. Maryniów Milejów Na zach. od wsi, na płn. Skraju lasu, na płd. od drogi leśnej Maryniów Milejów. 7. Puchaczów Puchaczów Przy płd. ogrodzeniu cm. parafialnego. 8. Zalesie Milejów We wsch. części wsi, 20 m na płd. od szosy Mełgiew Łańcuchów, na skraju zagajnika. 9. Dratów Ludwin W pobliżu cerkwi prawosławnej. Powiat opolski 1. Adelina Chodel Na pn. od wsi, na pn. skraju lasu, obok drogi polnej Książ Siewalka. 2. Borów Chodel Na płd. od dawnego folwarku, na wzgórzu, w sąsiedztwie lasu. 3. Borów Chodel Około 2 km na pn. od dawnego folwarku, w lesie, w sąsiedztwie prywatnego gospodarstwa. 4. Chodel Chodel Na płd. od miasteczka, na wzgórzu, 50 m od szosy Chodel Godów. 5. Chruślanki Na wsch. od wsi w lesie Wielki Bór, przy leśnej drodze Józefów Józefowskie Chruślanki Józefowskie Grobla. 6. Darowne Na pn.-wsch. od wsi, na skraju lasu, obok drogi otoczony Opole Lubelskie rowem. 7. Góry Opolskie Opole Lubelskie Na wsch. od wsi, na skraju lasu, otoczony wałem. 8. Kamień Łaziska Na płd.-zach. od wsi na skraju lasu. 9. Karczmiska Karczmiska Na cmentarzu parafialnym w środkowej części przy Kwatera wojenna murze zach. 10. Mazanów Józefów Na pn.-wsch. od wsi, w lesie, przy skrzyżowaniu szosy Józefów Kraśnika sz. do Chruślanek. 11. Opole Lubelskie Opole Lubelskie Kwatera wojenna W płd. części cmentarza paraf. przy alei głównej, pod murem ogrodzeniowym. 12. Prawno Józefów Kwatera wojenna W pn.-wsch. rogu cmentarza parafialnego. 13. Rybitwy Józefów Kwatera wojenna W płd. rogu cmentarza wojennego. 14. Wólka Łubkowska Poniatowa Na płd. od wsi na terenie przysiółka Szczuczki Kolonia przy polnej drodze. Powiat puławski 1. Drzewce Nałęczów Przy skrzyżowaniu szos Łopatki Drzewce i Drzewce Kol. Buchałowice. 2. Góra Puławska Puławy W pn. części wsi, w lesie, na skarpie, na wsch. od szosy Góra Puławska Bronowice. 3. Góra Puławska Puławy Kwatera wojenna W zach. części cmentarza parafialnego. 4. Kazimierz Dolny Kazimierz Dolny Kwatera wojenna W pn.-wsch. części cmentarza parafialnego. 5. Kurów Kurów Na wsch. od miejscowości, przy trasie Warszawa Lublin (po zach. stronie). 6. Nowy Pożóg Końskowola Mogiła zbiorowa Na wsch. od wsi, na pn.-zach. skraju lasu. 7. Paprotnia Stężyca Na pn. od wsi, na skraju lasu niedaleko szosy do Żyrzyna (po wsch. stronie). 8. Puławy Puławy Kwatera wojenna W płd.-zach. części cmentarza parafialnego we Włostowicach. 9. Sosnów Puławy Na wsch. od wsi, 100 m na płd. od szosy Puławy Radom. 10. Żyrzyn Żyrzyn Kwatera wojenna W pn.-zach. części cmentarza parafialnego. Powiat radzyński Dwie mogiły usytuowane były na pn. od wsi przy drodze 1. Tchórzów Borki Mogiły pojedyncze łączącej Tchórzów z drogą Kock Radzyń Podlaski. 4
Powiat rycki 1. Dęblin Dęblin Na wsch. stoku dawnej reduty Balonna. Powiat świdnicki 1. Gardzienice Piaski Przy trasie Piaski Stryjno, w okolicy dawnego folwarku Borek. 2. Izdebno Rybczewice Na pn. od wsi, 100 m od lasu, przy skrzyżowaniu polnych dróg. 3. Krzesimów Mełgiew Na pn. od dawnego folwarku, na skraju niewielkiego lasu, na wzniesieniu. 4. Młodziejów Piaski Na pn. od wsi, przy trasie Lublin Piaski. 5. Podizdebno Rybczewice Mogiła zbiorowa Na płd. od wsi w pobliżu szosy Częstoborowice Izdebno, obok przystanku autobusowego. 6. Rybczewice Rybczewice Na pn. skraju wsi, na skarpie, przy szosie do Piask, w sąsiedztwie stacji benzynowej. 7. Świdnik Świdnik Na pn. od miasta przy szosie Lublin Mełgiew, w lesie. 8. Trawniki Trawniki W pn.-wsch. części wsi wśród zabudowań, pomiędzy szosą w kierunku wsi Oleśniki, a rzeką Wieprz. 5