ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 1/14 INSTRUKCJA OBSŁUGI, EKSPLOATACJI I MONTAŻU preizolowanych, stalowych zaworów kulowych do wysokich obciążeń, produkcji BROEN S.A. 1. Zastosowanie, budowa, działanie. 1.1 OPIS OGÓLNY Stalowe zawory kulowe do wysokich obciążeń, typu BALLOMAX, produkcji BROEN S.A. są przeznaczone do zabudowy w instalacjach przemysłowych i technologicznych, w których występują niekontrolowane siły, działające na zawór, pochodzące od warunków zabudowy rurociągu i warunków termicznych. Przewodzone media to woda ciepła i zimna, gorące oleje, gazy i inne media niepowodujące korozji w wysokich temperaturach, zaliczane do grupy 2 wg Dyrektywy 67/548/EEC. Stalowe zawory kulowe, do wysokich obciążeń, spełniają wymagania normy PNEN 1983 Armatura przemysłowa, kurki kulowe stalowe, PNEN 121516 "Armatura przemysłowa, wytrzymałość obudowy", PNEN 122661,2 "Armatura przemysłowa, badania armatury", a także dodatkowo spełniają wymagania norm PNEN 488:2005 w zakresie przenoszenia dodatkowych obciążeń osiowych. Zawory mogą być montowane w dowolnej pozycji. Są to zawory ogólnego przeznaczenia, wykonywane standartowo w wersji z wydłużonym trzpieniem co pozwala na montaż i eksploatację zaworu w warunkach, gdzie bezpośredni dostęp do rurociągu jest utrudniony, a wymagany jest bezpośredni dostęp do główki sterującej zaworu. Zawory te mogą byś stosowane również w systemach preizolowanych rurociągów do wodnych sieci ciepłowniczych, układanych bezpośrednio w gruncie. Głównymi cechami konstrukcyjnymi tych zaworów jest wzmocniona konstrukcja elementów nośnych, oraz wydłużony trzpień napędowy wraz z tuleją osłonową, Sterowanie zaworem odbywa się ręcznie za pomocą klucza nasadowego, ręcznie za pomocą przenośnej przekładni planetarnej, ręcznie za pomocą zabudowanej na stałe na zaworze przekładni ślimakowej, lub może odbywać się zdalnie za pomocą przekładni ślimakowej napędzanej silnikiem elektrycznym. Rodzaj przyłącza napędowego zależy od wielkości zaworu i jest podany na rys Nr 3. Zawory te są wykonywane wyłącznie z przyłączami do wspawania. Firma BROEN S.A. wykonuje zawory bez płaszcza izolacyjnego. Przed montażem do instalacji zawór może być wstępnie zaizolowany przez firmę specjalistyczną, z pozostawieniem niezaizolowanych końcówek do wspawania. Przyłącze spawane może być zaizolowane po odbiorze ostatecznym rurociągu. Szczegółową zależność dopuszczalnego ciśnienia od temperatury pracy określa Diagram Nr 1. Diagram Nr 1 Dopuszczalny zakres pracy zaworów stalowych, kulowych, prod. BROEN S.A. Diagram Temperatura robocza ciśnienie robocze.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 2/14 Stalowe zawory kulowe do wysokich obciążeń, produkowane są jako pełnoprzelotowe lub ze zredukowanym przelotem. Istotna różnicą w budowie tych zaworów jest ich minimalny prześwit wewnętrzny, którym jest średnica prześwitu kuli zamykającej. Minimalne średnice prześwitu kuli są zgodne z normą PEEN 1983 i są podane w tabeli Nr 1 Tab. Nr 1. Minimalne prześwity kuli stalowych zaworów kulowych DN Zawory niepełnoprzelotowe, prześwit kuli Zawory pełnoprzelotowe, prześwit kuli mm mm mm 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 200 250 300 350 400 500 10 14.9 20 25 32 39 49 63 78 98 122 146 195 250 300 350 400 14.9 20 25 32 39 49 63 78 98 122 146 195 Standardowym wykonaniem zaworów kulowych jest wykonanie w wersji ze zredukowanym przepływem. Zawory te posiadają zredukowany prześwit kuli o jeden rząd w stosunku do średnicy nominalnej rurociągu. Zaletą tych zaworów jest zmniejszona masa, wymiary oraz koszt produkcji, przy stosunkowo niewielkich pogorszeniach parametrów przepływu. Zawory pełnoprzelotowe posiadają korzystniejsze parametry przepływu, a także zalecane są do montażu w rurociągach, które podlegają okresowemu czyszczeniu wewnętrznemu. Parametry przepływu zaworów podaje tab. Nr 2. Tab. Nr 2. Współczynniki przepływu Kvs i współczynniki oporu miejscowego z Zawory pełnoprzelotowe z Kvs m3 /h 0,10 81 146 216 0.08 341 564 865 1360 2120 3030 5400 Zawory niepełnoprzelotowe z Kvs m 3 / h 0.41 27 0.37 40 0.33 69 0.40 110 0.39 168 0.36 288 0.32 417 0.33 699 0.32 1046 0.35 1500 0.33 2770 0.29 4620 0.24 7250 0.22 10540 0.21 11780 DN mm 25 32 40 50 65 80 100 125 150 200 250 300 350 400 500
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 3/14 1.2 DOPUSZCZALNE OBCIĄŻENIA ZAWORÓW Wyszczególnia się dwie główne grupy zaworów, ze względu na dopuszczalne ich obciążenia: GRUPA I. Zawory w wersji lekkiej, przeznaczone do rurociągów, w których są zamontowane układy kompensujące obciążenia wzdłużne (osiowe) bezpośrednio przy zaworze. Numery katalogowe zaworów w wersji lekkiej zaczynają się od liczb 62...lub od liczb 92... Zawory te powinny być montowane w takich sekcjach rurociągów, w których projekt instalacji nie przewiduje występowania sił osiowych. Zawory te są przystosowane do przenoszenia obciążeń wynikających jedynie z ciśnienia wewnętrznego i ze współpracy z kompensatorami. Dopuszczalne siły osiowe, dla zaworów w wersji lekkiej podaje tab. Nr 3. Wielkość DN [mm] 25 32 40 50 65 80 100 125 150 200 250. Dopuszczalna siła osiowa F [kn] 13 17 19 25 34 44 61 70 130 220 350 Tab. Nr 3. Maksymalne dopuszczalne siły osiowe zaworów kulowych ogólnego przeznaczenia w wersji lekkiej. GRUPA II. Zawory w wersji ciężkiej, przeznaczone do rurociągów, w których występują niekontrolowane siły osiowe zależne od warunków termicznych lub montażowych. Zawory te są odporne na działanie ciśnienia wewnętrznego i obciążeń zewnętrznych powodujących deformacje plastyczną rurociągu. Obciążenia takie mogą pojawiać się okresowo w rurociągach nie posiadających kompensatorów, zabudowanych na sztywno lub osadzonych w gruncie, podczas zmian temperatury przewodzonego medium. Warunek odporności na tego typu obciążenia spełniają wszystkie zawory stalowe, kulowe, ogólnego przeznaczenia, w wersji ciężkiej, produkowane przez BROEN S.A, których numer katalogowy zaczyna się od liczb 67...lub 97 Wartości dopuszczalnych sił osiowych dla zaworów w wersji ciężkiej nie mogą być większe niż określone w normie PNEN 488:2005, oraz w przepisach AGFW401T5:2007. Zawory w wersji ciężkiej są przystosowane do przenoszenia obciążeń doprowadzających do odkształceń plastycznych rurociągu, gdy naprężenia w rurociągu wskutek działania sił osiowych ściskających i ciśnienia wewnętrznego, lub wskutek działania momentów gnących, osiągną granicę plastyczności. Zawory w takim przypadku zachowują sztywność i nie występuje niebezpieczeństwo zablokowania kuli lub pojawienia się nieszczelności zewnętrznej lub wewnętrznej w konstrukcji zaworu. Odporność zaworu na siły zewnętrzne z jednoczesnym obciążeniem ciśnieniem wewnętrznym występuje w całym zakresie temperatur roboczych, zgodnie z diagramem Nr 1. Zawory w wersji ciężkiej są odporne na działanie sił ściskających, doprowadzających do odkształceń plastycznych rurociągu, w temperaturach roboczych 130200 o C, przy założeniu, że : wymiary rurociągów są zgodne Tab. Nr 4. ( wyciąg z normy PNEN 488, oraz AGFW 401T5) granica plastyczności materiałów stosowanych na rurociągi nie przekracza 300 MPa w temp 20 o C.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 4/14 DN D r e r F r F c mm mm kn kn 25 33,7 2,0 2.6 40 79 32 42,4 2,3 3.2 61 123 40 48,3 2,6 3.2 71 141 50 60,3 2,9 3.2 90 179 65 76,1 2,9 3.2 114 229 80 88,9 3,2 140,4 269 100 114,3 3,6 204,1 391 125 139,7 3,6 251 480 150 168,3 4,0 337 641 200 219,1 4,5 495 947 250 273,0 5,0 686,2 1116 300 323,9 5,6 912,8 1484 350 355,6 5,6 100,37 1632 400 406,4 6,3 1290,8 2098 500 508,0 6,3 1618,5 2423 TAB. Nr 4. Dopuszczalne obciążenia osiowe dla zaworów w wersji ciężkiej Oznaczenia symboli: DN średnica nominalna rurociągu; Dr średnica zewnętrzna rurociągu; er grubość ścianki rurociągu; Fc obliczeniowa siła ściskająca działająca na zawór; w temp 130140 o C Fr obliczeniowa siła rozciągająca działająca na zawór w temp 20 o C 1.3 OPIS BUDOWY ZAWORÓW DO WYSOKICH OBCIĄŻEŃ, Z WYDŁUŻONYM TRZPIENIEM Zawory kulowe z wydłużonym trzpieniem wykonywane są w zakresie średnic DN25 do DN500, dla zakresu temperatur 20 do +200 o C i dla ciśnień nominalnych 2.5 i 4.0 MPa. Zawory te są wykonywane w wersji z ograniczonym prześwitem kuli lub jako pełnoprzelotowe, przy czym zawory pełnoprzelotowe produkowane są w zakresie średnic DN25DN200 Czoło wrzeciona zakończone jest główką pod klucz nasadowy, lub przyłączem do przekładni mechanicznej. Napęd zaworów może odbywać się ręcznie bezpośrednio kluczem, ręcznie za pomocą przekładni planetarnej i adaptera zakładanego na główkę zaworu, lub mechanicznie, za pomocą przekładni ślimakowej z napędem ręcznym lub elektrycznym. Ze względu na budowę wrzeciona, zawory wykonywane są w wersji z mokrym wałkiem lub z suchym wałkiem. W wersji z mokrym wałkiem występuje jeden system uszczelnień w główce szyjki w postaci dwóch wymiennych oringów, a wałek wrzeciona jest jednoczęściowy, medium przewodzone ma bezpośredni kontakt z wrzecionem (wałkiem). W wersji z suchym wałkiem wrzeciono składa się z dwóch wałków i występują dwa systemy uszczelnień, dwa wymienne oringi są zamontowane w główce zaworu, uszczelniające przedłużkę wałka i dwa niewymienne oringi uszczelniające wałek dolny. Medium przewodzone nie ma bezpośredniego kontaktu z wrzecionem (wałkiem). Szyjki zaworów z suchym wałkiem posiadają większą średnicę, w związku z tym posiadają one zwiększoną wytrzymałość na obciążenia skręcające i zginające. W stalowym całkowicie spawalnym kadłubie, pomiędzy dwoma uszczelkami teflonowymi jest osadzona kula wykonana ze stali odpornej na korozję. Uszczelki posiadają zwiększoną wytrzymałość na wysokie temperatury, dzięki zastosowanym wypełniaczom grafitowym, wzmacniającym PTFE. Podparcie uszczelek kuli sprężynami talerzowymi gwarantuje ciągły docisk uszczelek do kuli nawet przy pracy zaworu w zmiennych temperaturach, kompensując cieplne zmiany wymiarowe zaworu.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 5/14 Kula jest osadzona w sposób pływający, co powoduje, że wraz ze wzrostem ciśnienia medium następuje automatycznie zwiększenie szczelności zamknięcia. Zawory DN powyżej 250 posiadają systemy sprężyn śrubowych, zamiast talerzowych, dociskających uszczelkę do kuli. Trzpień ( wałek dolny), ze stali chromowoniklowej współpracujący z kulą jest uszczelniony w kadłubie dwoma uszczelkami typu oring, odpornymi na wysokie temperatury, oraz dodatkowo pierścieniem teflonowym, który jednocześnie pełni funkcję pierścienia oporowego i centrującego. Prawidłowe położenie kuli w pozycjach całkowicie zamknięty lub całkowicie otwarty gwarantuje ogranicznik obrotu w główce zaworu. Wskaźnikiem stanu pracy zaworu dźwignia sterująca. Zawór jest całkowicie otwarty, jeżeli dźwignia do sterowania jest równoległa do osi zaworu, oraz jest całkowicie zamknięty, gdy dźwignia jest prostopadła do osi zaworu. Dodatkowym wskaźnikiem jest nacięcie na czole wrzeciona i oznaczenia O, Z na czole główki ogranicznika obrotu. Dla zaworów z napędem mechanicznym stan pracy zaworu jest określony wskaźnikiem na obudowie przekładni Rysunek Nr 1 Schemat budowy i wymiary zaworów z mokrym wałkiem
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 6/14 Rysunek Nr 2 Schemat materiałowy zaworu kulowego do wysokich obciążeń. Wersja z suchym wałkiem
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 7/14
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl Rysunek Nr 3 Wymiary gabarytowe zaworów z napędem mechanicznym strona: 8/14
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 9/14 Standardowe wykonanie zaworów do wysokich obciążeń, charakteryzuje się wydłużonymi tulejami przyłączeniowymi, o całkowitej długości zaworu powyżej 700 mm, dla niektórych odbiorców wykonywane są zawory w wersji krótkiej, dla której całkowita długość zaworów nie przekracza 400 mm. Schematy konstrukcyjne zaworów z wydłużonym trzpieniem oraz ich wymiary główne podają rysunki Nr 13. Budowa i działanie zaworów w wersji ciężkiej oraz w wersji lekkiej są identyczne, zawory te różnią się grubością ścianek korpusów i tulei, oraz grubością spoin. 2. Typy zaworów do wysokich obciążeń, z wydłużonym trzpieniem. Ze względu na szeroki zakres produkcji zaworów, podzielono je na następujące podgrupy konstrukcyjne, w których pod jednym numerem rysunku zbiorczego zawarto zawory o wspólnych cechach konstrukcyjnych: PR/F 2550 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka, o średnicach nominalnych DN 2550; PR/FM 25100 zawory z mokrym wałkiem, wersja ciężka, o średnicach nominalnych DN 25100; PR 2550 zawory z suchym wałkiem, wersja lekka, o średnicach nominalnych DN 2550; PR 65100 zawory suchym wałkiem, wersja lekka, z łożyskowaniem wrzeciona, d nom. DN 65100; PR/F 65100 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka, z łożyskowaniem wrzeciona, DN 65100; PR/F 125200 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka, o średnicach nominalnych DN 125200; PR 125200 zawory z suchym wałkiem, wersja lekka, o średnicach nominalnych DN 125200; PR/FN 125200 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka, z mechanicznym napędem wrzeciona, o średnicach nominalnych DN 150200; PR/F 250500 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka, o średnicach nominalnych DN 250500; PR/FN 350500 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka z mechanicznym napędem wrzeciona, o średnicach nominalnych DN 350500. PRFP/FM 2580 zawory z mokrym wałkiem, wersja ciężka, pełnoprzelotowe, d nom. DN 2580; PRFP/F 100200 zawory z suchym wałkiem, wersja ciężka, pełnoprzelotowe, z mechanicznym napędem wrzeciona, o średnicach nominalnych DN 100200.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 10/14 3. Badania zaworów. Zawory i kurki są produkowane zgodnie z normą PNEN 1983 Armatura przemysłowa, kurki kulowe, stalowe, procedurami technologicznymi i odbiorczymi zgodnie z normą ISO oraz Dyrektywą Ciśnieniową 97/23/EC. Procedurę oceny i badania projektu przeprowadziła jednostka notyfikowana Bureau Veritas (nr. identyfikacyjny 0062) Próbom szczelności poddawane są wszystkie zawory (100%). Badana jest szczelność zewnętrzna i szczelność zamknięcia. Szczelność zamknięcia sprawdzana jest dla obu kierunków przepływu. W badanych zaworach nie dopuszcza się żadnych objawów nieszczelności klasa szczelności A. Próba szczelności jest wykonywana na ciśnienie próbne Ppr = 1.5 x PN, zgodnie z normą: PNEN 122661 Armatura przemysłowa. Badania armatury Próby ciśnieniowe, procedury badawcze i kryteria i odbioru, wymagania obowiązkowe test P10, P11 i P12, oraz; NEN 122662 Armatura przemysłowa. Badania armatury procedury badawcze i kryteria odbioru, wymagania uzupełniające testy F20 i P21. Wszystkie spoiny podlegają kontroli wizualnej wg normy PNEN 970 oraz PNENISO 5817, klasa B, dodatkowo dla każdej serii zaworów wykonywane są badania niszczące połączeń spawanych na losowo wybranym detalu, celem kontrolowania prawidłowości parametrów spawalniczych. 4.Sposób magazynowania wyrobów u klienta. Zawory należy przechowywać w pomieszczeniach zamkniętych chroniących je przed opadami atmosferycznymi i uszkodzeniami mechanicznymi. Zawory podczas magazynowania muszą być w pozycji otwartej, nie należy demontować z nich pokryw ochronnych. 5. Montaż zaworów. Wyroby zmontowane i wyregulowane przez producenta są gotowe do montażu na instalacji. Wymiana uszczelek, skrócenie zaworów itp. możliwa jest tylko po uzgodnieniu z producentem. Przygotowanie wyrobu do zamontowania polega na: zdjęciu zaślepki, sprawdzeniu czy zawór jest w pozycji otwartej, sprawdzeniu czystości wnętrza zaworu, przyłączy zaworu i przyłączy rurociągu. Zawory można montować na rurociągach poziomych, pionowych i pod kątem w dowolnym położeniu. Niedopuszczalne są uszkodzenia przyłączy zaworu oraz błędy współosiowości zaworu i rurociągu, mogące wprowadzić trudne do przewidzenia naprężenia montażowe. Zawory w wersji lekkiej nie powinny być montowane i eksploatowane w sposób wprowadzający momenty gnące na korpus zaworu. Przed montażem należy upewnić się co do parametrów pracy oraz wymiarów nominalnych rurociągu i zaworu, parametry pracy zaworu są ocechowane w sposób trwały na czole główki ogranicznika obrotu. Zawory montować wg technologii opracowanej przez wykonawcę instalacji. Podczas wspawania zaworu do instalacji należy zwrócić szczególną uwagę na strefę przegrzania występującą w okolicach uszczelek kuli w takim przypadku należy podczas spawania okresowo chłodzić korpus zaworu. Obrót dźwigni może nastąpić tylko po całkowitym ochłodzeniu zaworu. Próby szczelności rurociągu wykonać przy zaworach całkowicie otwartych, odbiór ostateczny wykonać zgodnie z PNEN 134805:2005. 6. Eksploatacja zaworów. Zawory należy eksploatować zgodnie z wymaganiami dotyczącymi armatury odcinającej tzn. w pozycji całkowicie otwarty lub całkowicie zamknięty. Pozostawienie zaworu w pozycji
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 11/14 niepełnego otwarcia przez dłuższy czas może doprowadzić do uszkodzenia uszczelki. Obrót kuli powinien być płynny, z wyczuwalnym stałym oporem świadczącym o wzajemnym naprężeniu na styku kulauszczelka, warunkującym szczelność. Zamykanie i otwieranie zaworów odbywa się ręcznie za pomocą klucza nasadowego, w przypadku zaworów o wielkościach nominalnych do DN100, lub za pomocą przenośnej przekładni planetarnej, osadzanej na szyjce zaworu, lub poprzez przekładnie ślimakową zabudowaną na stałe. Momenty obrotowe wymagane dla zamknięcia lub otwarcia zaworu Mt, podaje tabela Nr 5. Rzeczywiste momenty nie powinny przekraczać momentów obliczeniowych Mo. Przeciążenie momentu obrotu kuli może spowodować uszkodzenie kuli, trzpienia lub elementów ograniczających kąt obrotu. Producent przewiduje około 20letnią wytrzymałość elementów zaworu pracującego na parametrach roboczych oraz eksploatowanego zgodnie z niniejszą instrukcją. Zawory kulowe nie wymagają konserwacji w całym okresie eksploatacyjnym. Zawór należy chronić przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz utrzymywać w czystości. Wymianę zaworu przeprowadzać podczas remontu rurociągu na podstawie oceny zużycia. TAB. Nr 5. Momenty obrotowe potrzebne do otwarcia lub zamknięcia zaworów. ŚREDNICA CIŚNIENIE MOMENT MOMENT ZERWANIA (*) MOMENT NOMINALNA NOMINALNE ROBOCZY (*) Mt (Nm) OBLICZENIOWY DN (mm) PN (MPa) Mr (Nm) Mo (Nm) 10 0 / 1.6 / 2,5 0,4 0,8 1.0 / 1,5 / 2,0 3,0 15 0 / 1.6 / 2,5 0,4 0,8 1.0 / 1,5 / 2,0 3,0 20 0 / 1.6 / 2,5 1,0 1,5 4,0 / 5,0 / 6.0 9,0 25 0 / 1.6 / 2,5 1,0 2,0 10,0 / 12,0 / 15,0 22,5 32 0 / 1.6 / 2,5 2,0 2,5 12,0 / 15,0 / 20,0 30 40 0 / 1.6 / 2,5 4,0 6,0 20,0 / 22,0 / 25,0 37,5 50 0 / 1.6 / 2,5 7,0 10 30,0 / 40,0 / 45,0 67,5 65 0 / 1.6 / 2,5 10 15 40,0 / 45,0 / 50,0 75 80 0 / 1.6 / 2,5 15 20 45,0 / 50.0 / 60.0 90 100 0 / 1.6 / 2,5 20 25 65,0 / 75,0 / 85,0 27,5 125 0 / 1.6 / 2,5 23 30 80,0 / 100 / 120 180 150 0 / 1.6 / 2,5 30 50 120 / 300 / 540 810 200 0 / 1.6 / 2,5 30 60 200 / 500 / 600 900 250 0 / 1.6 / 2,5 80 100 600 / 1400 / 1600 2400 300 0 / 1.6 / 2,5 200 400 900 / 1500 / 2400 3700 350 0 / 1.6 / 2,5 400 600 1100 / 3300 / 3700 5550 400 0 / 1.6 / 2,5 800 1000 2500 / 5400 / 6200 9300 500 0 / 1.6 / 2,5 2000 3500 5500/14000/19000 28500 UWAGA: MOMENT ROBOCZY JEST MIERZOMY PRZY NADCIŚNIENIU Dp = 0,0MPa Moment zerwania jest to moment potrzebny do odspojenia kuli od uszczelki po dłuższym okresie nieużytkowania zaworu, przy czym okres ten nie powinien przekraczać 0,5 roku. Moment zerwania i moment obliczeniowy są podawane odpowiednio dla ciśnień 0/16/25 MPa.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 12/14 7. Znakowanie zaworów Zawory posiadają oznakowania stałe na czole główki zaworu (rys. Nr 4), które podają typ zaworu, średnicę nominalną na czole stopera, ciśnienie nominalne na czole wrzeciona, oraz pozycje położenia kuli (na czole stopera, S zamknięte, O otwarte). Wskaźnikiem położenia kuli jest sworzeń ograniczający obrót wrzeciona. Na kolumnie zaworu jest naklejana tabliczka informacyjna ( rys. Nr 5), która określa dodatkowe informacje, takie jak: pełna nazwa zaworu, temperatura, medium przewodzone, materiał korpusu, data produkcji. Uwaga Zawory przystosowane do pracy z przekładnią ślimakową nie posiadają sworznia ograniczającego obrót wrzeciona, ponieważ ograniczniki obrotu są zamontowane w przekładni. Wskaźnik położenia kuli jest umieszczony no frontowej ścianie przekładni patrz rys. Nr 3. Rys. Nr 4 Widok z góry na główkę zaworu Rys. Nr 5 Wzór tabliczki znamionowej 8. Wymiana uszczelnień w główkach zaworów W przypadku zauważenia nieszczelności pomiędzy trzpieniem napędowym i szyjką zaworu należy wymienić uszczelnienia w górnej części trzpienia. Ze względów bezpieczeństwa uszczelnienia należy wymieniać w pozycji zamkniętej zaworu, gdy ciśnienie w szyjce zaworu zrówna się z ciśnieniem atmosferycznym i przy temperaturze szyjki bliskiej temperatury otoczenia. Celem wymiany uszczelnień należy wykonać następujące czynności: 1. Wybić kołek ograniczający kąt obrotu, blokujący tulejkę osadzoną na trzpieniu i dociskającą pakiet uszczelniający, następnie zdemontować tulejkę. 2. Przy pomocy odpowiednio dobranego narzędzia w formie szpikulca z rękojeścią, należy kolejno usuwać oring górny, pierścień ślizgowy pośredni i oring dolny. Należy używać dwóch szpikulców o okrągłym przekroju i zaostrzonym czubku. Średnica końcówki szpikulca powinna być mniejsza niż szerokość szczeliny pomiędzy trzpieniem i szyjką. 3. Usunąć wszystkie resztki uszczelek, oczyścić powierzchnie stykające się z uszczelkami za pomocą drobnoziarnistego papieru ściernego i ewentualnie pędzelka i środków myjących, osuszyć powierzchnie. 4. Posmarować powierzchnie współpracujące z uszczelkami smarem silikonowym UNISILIKON L250L lub równorzędnym.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 13/14 5. Założyć ponownie nowy zestaw uszczelniający w następnej kolejności: oring Viton (kolor handlowy zielony), następnie pierścień ślizgowy, dystansowy z materiału PTFE i następnie oring z materiału EPDM (kolor handlowy szary). Oba oringi posiadają te same wymiary. Pierścienie dociskać do oporu za pomocą tulejki o średnicach wewnętrznej i zewnętrznej tak dobranych, by swobodnie mieściła się w strefie pomiędzy trzpieniem i szyjką. Nie wolno dopuścić do uszkodzeń mechanicznych oringów i pierścieni ślizgowych. Uwaga: Oringi są elementami dostępnymi w handlu, natomiast pierścienie ślizgowe PTFE są dostępne w firmie BROEN S.A. W zaworach z suchym wałkiem obie uszczelki wymienne są z gatunku EPDM.. 6. Ponownie zamontować tulejkę wraz ze sworzniem ograniczającym obrót. Zaleca się zastosowanie nowego sworznia o tych samych wymiarach co oryginalny, jeżeli ulegnie on deformacji. Wymiana uszczelnień w zaworach z mechanicznym napędem trzpienia należy wykonywać analogicznie, lecz należy zdemontować przekładnie napędową.. Podczas demontażu i ponownego montażu przekładni należy stosować się do zasad podanych w pkt. 9. Rodzaje uszczelek podają poniższe tabele Nr 6 i 7 DN Tab. Nr 6 Zawory z suchym wałkiem Zawory z ograniczonym przelotem Zawory pełnoprzelotowe Pierścień ślizgowy Nr 122430 Nr 122430 Nr 152430 Nr 152430 Nr 152430 Nr 152430 Nr 217430 Nr 217430 Nr 092311 Nr 092311 Nr 092311 Nr 152430 Nr 152430 Nr 152430 Nr 217430 oringi 24,2x3,0 24,2x3,0 34,2x3,0 34,2x3,0 34,2x3,0 34,2x3,0 60x34,0 60,0x4,0 90,0x4,0 90,0x4,0 90,0x4,0 34,2x3,0 34,2x3,0 34,2x3,0 60x34,0 65 80 100 125 150 200 250 300 350 400 500 100 125 150 200 Tab. Nr 7 Zawory z mokrym wałkiem DN 25100 zawory z ograniczonym przelotem Oringi 22,0x 3,0 22,0x3,0 Pierścień ślizgowy 1361S08 1361S08 2580 zawory z pełnym przelotem 9. Wymiana przekładni napędowej. Zawory z napędem ręcznym i z napędem mechanicznym trzpienia (wrzeciona), różnią się zasadniczo sposobem ograniczania obrotu kuli odcinającej. Istotną różnicą w ograniczaniu kąta obrotu kuli tak, aby w pozycji zamkniętej zaworu kula całkowicie odcinała przepływ medium, a w pozycji otwartej oś otworu kuli była równoległa do osi zaworu, jest to, że w zaworach z napędem mechanicznym trzpień nie posiada zamontowanego ogranicznika obrotu, lecz skrajne położenia kuli są regulowane i ustalane zderzakami zabudowanymi w przekładni.
ul. Pieszycka 10, 58200 email: marketing@broen.pl strona: 14/14 Ustawianie zderzaków odbywa się u producenta zaworów, przed zamontowaniem zaworu w sieci, w sytuacji, gdy istnieje pełny podgląd położenia kuli podczas ich regulacji i blokowania. W przypadku demontażu i ponownego montażu przekładni, bez demontażu zaworu z instalacji, należy bezwzględnie przestrzegać, aby położenie zderzaków nie zostało zmienione. Przekładnia powinna być zamontowana dokładnie w takiej pozycji względem zaworu, w jakiej była ustawiona przez dostawcę zaworu. Położenie trzpienia względem zaworu nie może ulec zmianie. Zaleca się dokładne oznakowanie położenia przekładni i trzpienia w trakcie demontażu. W przypadku wymiany przekładni na nową bez demontażu zaworu z instalacji, należy ustawić ograniczniki obrotu w nowej przekładni analogicznie jak w przekładni wymienianej. Jeżeli zostanie stwierdzone uszkodzenie śrub montażowych, należy zastosować analogiczne śruby klasy 10.9. Centrowanie przekładni względem trzpienia odbywa się samoczynnie. Przeniesienie momentu obrotowego odbywa się za pomocą wpustu i śrub kołnierzowych. Śruby łączące przekładnię z kołnierzem osadzonym na szyjce zaworu powinny być dociągnięte do oporu tak, aby nie następował poślizg na powierzchniach przylgowych podczas obrotu kuli. 10. Uwagi. 1. W okresie półrocznym konieczne jest wykonanie co najmniej jednego cyklu otwarciazamknięcia zaworu, 2. Podczas montażu, uruchamianiu, próbach i eksploatacji zaworu zachować wymogi bezpieczeństwa określone w odpowiednich normach i przepisach, 3. Niedopuszczalne jest stosowanie kurków kulowych i zaworów dla czynników posiadających stałe zanieczyszczenie mogące mechanicznie uszkodzić uszczelnienia. 4. Producent zastrzega sobie prawo do zmian konstrukcyjnych wyrobu, w zakresie nie zmieniającym podstawowych cech konstrukcyjnych, własności wytrzymałościowych i eksploatacyjnych, określonych w danej grupie konstrukcyjnej. W szczególności na życzenie odbiorcy dopuszcza się zmiany warunków przyłączeniowych zaworu. Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: A Akonom J Janicki M Frydrychowicz