NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW (OSOP) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY SIEDLISK (SOOS) 1. IDENTYFIKACJA OBSZARU 1.1. TYP 1.2. KOD OBSZARU 1.3. DATA OPRACOWANIA 1.4. DATA AKTUALIZACJI B # 1 12-2008 1.6. INSTYTUCJA LUB OSOBA PRZYGOTOWUJĄCA WNIOSEK: Dorota Rogała BULiGL O/Przemyśl ul. Wysockiego 46A 37-700 Przemyśl Grażyna Połczyńska-Konior Instytut Ochrony Przyrody PAN al. Mickiewicza 31-120 Kraków Krzysztof Piksa Instytut Biologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie, ul. Podbrzezie 3, 31-054 Kraków Tomasz Mleczek Stowarzyszenie Speleoklub Beskidzki ul. Szkotnia 5/25, 39-200 Dębica 1.7. NAZWA OBSZARU: Ostoja Czarnorzecka 1.8. WSKAZANE I ZAKLASYFIKOWANIE OBSZARU: DATA ZAPROPONOWANIA JAKO OZW # DATA ZAKLASYFIKOWANIA JAKO OSOP DATA ZATWIERDZENIA JAKO OZW DATA ZATWIERDZENIA JAKO SOOS 1 # - pola oznaczone przedstawionym znakiem zostaną uzupełnione przed przekazaniem listy proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty do Komisji Europejskiej, po uzyskaniu zgody Rady Ministrów. 1
2. POŁOŻENIE OBSZARU 2.1. POŁOŻENIE CENTRALNEGO PUNKTU OBSZARU DŁUGOŚĆ GEOGRAFICZNA SZEROKOŚĆ GEOGRAFICZNA # # 2.2. POWIERZCHNIA (ha): 2.3. DŁUGOŚĆ OBSZARU (km): 2163,61 2.4. WYSOKOŚĆ (m): MINIMALNA MAKSYMALNA ŚREDNIA 270 580 425 2.5. REGION ADMINISTRACYJNY (NUTS, POZIOM 3): KOD NAZWA % POKRYCIA # # # 2.6. REGION BIOGEOGRAFICZNY ANATOLIJSKI ALPEJSKI ARKTYCZNY ATLANTYCKI BOREALNY KONTYNENTALNY MAKARONEZYJSKI ŚRÓDZIEMNOMORSKI PANNOŃSKI CZARNOMORSKI STEPOWY 2
3. INFORMACJA PRZYRODNICZA 3.1. Typy SIEDLISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2000 oraz ocena znaczenia obszaru dla tych siedlisk: Typy SIEDLISK wymienione w Załączniku I: Reprezentatywnoś Względna Kod % pokrycia Stan zachowania Ocena ogólna ć powierzchnia 9130 64,99 B C B B 9110 14,41 B C B B 91P0 11,45 C C B B 9170 0,93 D 91E0 2,07 B C B B 6510 0,05 D 9180 0,01 B C B B 8310 0,00 B C B B 3
Kod 3.2 GATUNKI objęte artykułem 4 of Dyrektywy 79/409/EWG oraz wymienione w Załączniku II Dyrektywy 92/43/EWG oraz ocean znaczenia obszaru dla tych gatunków: 3.2.a. PTAKI wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG Nazwa Osiadła POPULACJA Migrująca Lęgowa Zimująca Migrująca OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie Kod 3.2.b. Regularnie występujące PTAKI MIGRUJĄCE nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG Nazwa Osiadła POPULACJA Migrująca Lęgowa Zimująca Migrująca OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie 4
Kod 3.2.c. SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Nazwa Osiadła POPULACJA Przebywająca okresowo Zimująca Migrująca Rozrodcz a OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie 1321 Myotis emarginatus 3 D 1323 Myotis bechsteinii 1 20 C B C C 1324 Myotis myotis 20 59 30-40 C B C C 1308 Barbastella barbastellus 111 70-100 B B C B Kod 3.2.d. PŁAZY I GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Nazwa Osiadła POPULACJA Przebywająca okresowo OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie Lęgowa Zimująca Migrująca 1193 Bombina variegata C C B C C 2001 Triturus montandoni C C B C C Kod 3.2.e. RYBY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Nazwa Osiadła POPULACJA Przebywająca okresowo Lęgowa Zimująca Migrująca OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie 3.2.f. BEZKRĘGOWCE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG POPULACJA OCENA ZNACZENIA OBSZARU Kod Nazwa Osiadła Przebywająca okresowo Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie Lęgowa Zimująca Migrująca 3.2.g. ROŚLINY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Kod Nazwa POPULACJA OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie 5
3.3 Pozostałe ważne gatunki roślin i zwierząt GRUPA NAZWA NAUKOWA POPULACJA MOTYWACJA B M A R F I P X Myotis natterreri P D X Myotis daubentonii P D X Myotis brandtii P D X Myotis mystacinus P D X Plecotus auritus P C X Plecotus austriacus P D X Eptesicus serotinus P D X Eptesicus nilssonii P D X Nyctlalus noctula P D X Glis glis P C X Rana temporaria D D X Triturus vulgaris D D X Bufo bufo D D X Lacerta agilis D D X Lacerta vivipara D D X Anguis fragilis D D X Vipera berus D D X Allium ursinum R D X Asarum europaeum C D X Blechnum spicant C D X Daphne mezereum C D X Galanthus nivalis R D X Hedera helix C D X Hepatica nobilis C D X Hylocomium splendens C D X Leucobryum glaucum C D X Lycopodium annotinum R D X Lycopodium clavatum R D X Neottia nidus-avis R D X Phyllitis scolopendrium V D X Platanthera bifolia R D X Polypodium vulgare C D X Polystichum aculeatum R D X Primula elatior C D X Taxus baccata R D X Vinca minor R D (B=ptaki, M=ssaki, A=płazy, R=gady, F=ryby, I=bezkręgowce, P=rośliny) 6
4. OPIS OBSZARU 4.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU: Dodatkowa charakterystyka obszaru: Podłoże geologiczne: największą powierzchnię zajmują warstwy inoceramowe (ok. 35% pow. obszaru), istotną powierzchnię zajmują również również warstwy hieroglifowe (ok.11% pow.). Udział kilkuprocentowy (<10%) mają: łupki zielone i pstre, piaskowce ciężkowickie, warstwy menilitowe, warstwy krośnieńskie, warstwy lgockie, warstwy istebniańskie górne, łupki wierzowskie, łupki i margle pstre, łupki wierzowskie i piaskowce grodziskie, warstwy istebniańskie dolne. Pokrywa glebowa: na terenie obszaru dominuje gleba brunatna kwaśna typowa zajmująca ok. 80% pow., istotne znaczenie ma również gleba brunatna wyługowana (ok. 10%). Kilka procent powierzchni zajmują: brunatna typowa i brunatna bielicowana. Ostoja obejmuje zwarty kompleks leśny porastający pasmo Suchej Góry (585 m n.p.m.) i pasmo Królewskiej Góry (554 m n.p.m.) najwyższych wzniesień Pogórza Dynowskiego. Od strony południowej góruje nad Kotliną Jasielsko-Krośnieńską z rozległą doliną Wisłoka, od północy i północnego zachodu otoczony jest przez inne pasma Pogórza Dynowskiego Czarny Dział (G. Kiczora 516 m n.p.m.), Pasmo Brzezanki (477 m n.p.m.) i Pasmo Jazowej (Czarnówka 492 m n.p.m.), oddzielone dolinami potoków: Kopytko (m. Węglówka) i Krościenka (m. Krasna). 99% obszaru zajmują zbiorowiska leśne, przy czym udział siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej wynosi 95%. Pozostałą część zajmują głównie sośniny wprowadzone na grunty porolne o dość zróżnicowanym stopniu zaawansowania procesów regeneracyjnych. Marginalny udział w powierzchni mają siedliska nieleśne reprezentowane przez łąki świeże użytkowane ekstensywnie (kod: 6510). 4.2. WARTOŚĆ PRZYRODNICZA I ZNACZENIE: Obszar ma znaczenie dla ochrony populacji nietoperzy z załączników Dyrektywy Siedliskowej: nocka orzęsionego Myotis emarginatus, nocka Bechsteina Myotis bechsteinii, nocka dużego Myotis myotis i mopka Barbastella barbastellus. Znajdują się tu zimowiska nietoperzy zlokalizowane w nieczynnych wyrobiskach pokopalnianych (sztolniach), przy czym znaczenie tu ma sześć sztolni: cztery zlokalizowane w Paśmie Suchej Góry (Sztolnia w Suchej Górze I, Sztolnia w Suchej Górze II, Sztolnia nad Czają I i Sztolnia nad Czają II) oraz dwie położone na północnych stokach Królewskiej Góry (Sztolnia Jasna i Pustelnia). Kolonia rozrodcza nocka dużego mieści się również na strychu cerkwi w Rzepniku. Zgodnie z kryteriami wyboru schronień nietoperzy do ochrony w ramach sieci Natura 2000, obiekt zyskuje 17 punktów (Rozp. Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r., Dz. Urz. z dnia 30 maja 2005 r., Nr 94, poz. 795). Obszar ma również znaczenie dla ochrony cennych siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Z uwagi na dość ubogie podłoże żyzna buczyna karpacka niezbyt często występuje tu w swojej typowej żyznej postaci. Projektowany do objęcia granicami Ostoi kompleks leśny to głównie mozaika siedlisk operujących na granicy wariantu ubogiego buczyny karpackiej i różnych postaci kwaśnej buczyny, przy czym w zakresie zmienności kwaśnych buczyn przeważają mezotroficzne jedliny zaliczane do zbiorowiska Abies alba- Oxalis acetosella (kod: 9110-3). Najuboższe siedliska zajmują płaty jedlin nawiązujące do świętokrzyskiego boru jodłowego Abietetum polonicum. Siedliska przyrodnicze z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej reprezentuje również jaworzyna z języcznikiem Phyllitido-Aceretum wykształcona na stromym stoku opadającym do potoku Marcinek. Areał zespołu jest niewielki, bo wynosi zaledwie 0,25 ha, ale z uwagi na charakter fitocenozy, występującej zwykle w postaci niewielkich, izolowanych płatów, stanowisko ma istotne znaczenie dla jej ochrony. Na terenie Ostoi występuje jeszcze jedno rzadkie siedlisko naturowe jaskinie nieudostępnione do zwiedzania. Są to jaskinie erozyjno-wietrzeniowe powstałe w wyniku dezintegracji selektywnej mniej 7
odpornych warstw lub wzdłuż powierzchni spękań. Zgrupowane są w obrębie rozległej wychodni piaskowców ciężkowickich ciągnącej się od ruin zamku Kamieniec po Sokoli Grzbiet (542 m n.p.m.) wznoszący się nad Czarnorzekami. Największe skupienia znajdują się w rezerwacie Prządki. Cenne siedliska przyrodnicze Ostoi to również dobrze zachowane łęgi, reprezentowane głównie przez podgórski łęg jesionowy Carici remotae-fraxinetum. W miejscach podmokłych, zabagnionych o utrudnionym odpływie wody wykształca się bagienna olszyna górska Caltho laetae-alnetum. W granicach obszaru bytuje również dość liczna populacja kumaka górskiego Bombina variegata i traszki karpackiej Triturus montandoni, bytujących głównie w kałużach i niewielkich zbiornikach wodnych. 8
4.3. ZAGROŻENIA: Przeważająca część lasów wchodzi w skład Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (Nadleśnictwa: Kołaczyce i Strzyżów), a więc przy ścisłym stosowaniu Zarządzenia nr 11A Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 11 maja 1999 r. w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych oraz wskazań programów ochrony przyrody bezpośrednie zagrożenia nie powinny wystąpić. 4.4. STATUS OCHRONY: Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy (25 734 ha; 1993) Ostoja w całości leży w jego granicach. Rezerwat geologiczny Prządki (13,62 ha, 1957) rezerwat w całości leży w granicach Ostoi. Sztolnie służące za zimowiska nietoperzy objęte są ochroną w postaci stanowisk dokumentacyjnych. 4.5. STRUKTURA WŁASNOŚCI: 93% - grunty pozostające z zarządzie LP (Nadleśnictwo Kołaczyce, obręb Krosno; niewielki fragment NW Nadleśnictwo Strzyżów) 7% - grunty niepaństwowe 4.6. DOKUMENTACJA ŹRÓDŁA DANYCH: BULiGL O/Przemyśl. 2005. Plan Ochrony Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. ZKPKw Krośnie. BULiGL O/Przemyśl 1998: Plan ochrony rezerwatu Prządki na lata 1998-2017. BULiGL O/Przemyśl 2004: Program ochrony przyrody Nadleśnictwa Strzyżów na lata 2005-2014. BULiGL O/Przemyśl 2004: Program ochrony przyrody Nadleśnictwa Kołaczyce na lata 2005-2014. BULiGL O/Przemyśl 2004: Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Strzyżów obrębu Strzyżów na lata 2004-2013. BULiGL O/Przemyśl 2004: Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Kołaczyce na lata 2005-2014. Iwentaryzacja LP. 2007. Mleczek T. 1998. Jaskinie Pogórza Dynowskiego. Pulina, M. (red.), 1998. Jaskinie polskich Karpat Fliszowych, t. 3, Jaskinie Beskidu Niskiego, Pogórza Dynowskiego, Gór Sanocko- Turczańskich, Bieszczadów, Warszawa: 167-197. Mleczek T. 1999. Jaskinie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Arch. Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie. 9
Mleczek T. 1999. Uzupełnienie jaskiń Pogórza Dynowskiego I. Jaskinie Beskidzkie 2/1999. 11-15. Mleczek, T. 1999. Dekada spisu nietoperzy w Beskidzie Niskim i na Pogórzu Karpackim w 1999 r. Jaskinie Beskidzkie, 2: 17-20. Mleczek T. dane niepublikowane (1999-2008). Piksa K. dane niepublikowane 2008. Łuczaj. Ł. 1998. Struktura roślinności i efekty brzegowe na styku lasu i łąki. Praca doktorska. Wydział Biologii Unwiersytetu Warszawskiego. Oklejewicz K. 1996. Charakterystyka geobotaniczna Dołów Jasielsko-Sanockich. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1187, Prace Botaniczne 27: 1-93 Oklejewicz K. 1993. Flora Dołów Jasielsko-Sanockich Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Botaniczne 26: 1-160 Łuczaj Ł. & Oklejewicz K. 2001 Uzupełnienia do flory Dołów Jasielsko-Sanockich. - Fragm. Flor. Geobot. Polonica 8: 276-278 Gutkowska B., Krowiak M., Łuczaj Ł., Niedźwiedzka J. & Oklejewicz K. 2002 Notatki florystyczne z Pogórza Dynowskiego (Karpaty Zachodnie). - Fragm. Flor. Geobot. Polonica 9: 43-47 10
5. STATUS OCHRONY OBSZARU ORAZ POWIĄZANIA Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES 5.1. Istniejące FORMY OCHRONY na poziomie krajowym i regionalnym: Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy (25 734 ha; 1993) Rezerwat geologiczny Prządki (13,62 ha, 1957) 5.2. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z ISTNIEJĄCYMI FORMAMI OCHRONY: wyznaczonymi na poziomie krajowym iregionalnym: wyznaczonymi na poziomie międzynarodowym: 5.3. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES: KOD OSTOI CORINE RODZAJ RELACJI % POKRYCIA 11
6. DZIAŁALNOŚĆ CZŁOWIEKA NA TERENIE OBSZARU I W JEGO OTOCZENIU I INNE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TEN OBSZAR 6.1. GŁÓWNE CZYNNIKI I RODZAJE DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA ORAZ PROCENT POWIERZCHNI OBSZARU IM PODLEGAJĄCY: na terenie obszaru poza obszarem KOD INTENSYWNOŚĆ % OBSZARU WPŁYW 151 C <1% - 160 B 99% 0 166 C 99% -/0 230 C 99% 0 421 C <1-501 C <1-502 C <1-622 C 20% 0/- 624 C <1-720 C <1-740 C <1-790 C -/C KOD INTENSYWNOŚĆ % OBSZARU WPŁYW 151 C - 160 C 0 301 C 0/- 602 C 0 12
7. DOKUMENTACJA KARTOGRAFICZNA Mapy fizyczne obszaru: Mapy istniejących obszarów chronionych wymienionych w punkcie 5: Zdjęcia lotnicze obszaru: 8. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA NUMER MIEJSCE TEMAT PRAWA AUTORSKIE DATA 1 Droga wojewódzka Krosno-Lutcza Typowy dla południowej części Ostoi D. Rogała 02-10-24 krajobraz z charakterystyczną sylwetką Zamku Odrzykońskiego. 2 Zamek Odrzykoński Wzniesienie zwieńczone wychodnią piaskowca ciężkowickiego (rezerwat D. Rogała 02-10-22 Prządki ), porośnięte zwartym kompleksem jedlin (siedliska: 9110-3, 91P0) 3 Rezerwat geologiczny Prządki Rezerwat Prządki najbardziej D. Rogała 03-04-30 charakterystyczna grupa skał o nazwie Baba 4 Podzamcze punkt widokowy Kompleks jedlin poniżej Zamku D. Rogała 02-10-22 Kamieniec (siedliska: 9110-3, 91P0) 5 Podzamcze Pasmo Królewskiej Góry (554 m n.p.m.) D. Rogała 03-04-30 6 Oddział 59a (obręb Krosno, N-ctwo Uboga postać jedliny w oddz. 59a D. Rogała 08-10-02 7 Oddział 58a (obręb Krosno, N-ctwo Jedlina w oddz. 58a D. Rogała 08-10-02 13
8 Oddział 68f (obręb Krosno, N-ctwo 9 Oddział 107a (obręb Krosno, N-ctwo 10 Oddział 78b (obręb Krosno, N-ctwo 11 Oddział 83b (obręb Krosno, N-ctwo 12 Oddział 69a (obręb Krosno, N-ctwo 13 Oddział 77h (obręb Krosno, N-ctwo 14 Oddział 73c (obręb Krosno, N-ctwo 15 Oddział 89a (obręb Krosno, N-ctwo 16 Oddział 81c (obręb Krosno, N-ctwo 17 Oddział 60f (obręb Krosno, N-ctwo Dolina potoku. Wokół uboga jedlina wyróżniona jako siedlisko 91P0 Przekształcona jedlina na południowych stokach Sokolego Grzbietu Mezotroficzna jedlina (siedl. 9110-3) z masowo występującym Equisetum sylvaticum w runie Blechnum spicant chroniona paproć licznie występująca w runie najuboższych postaci jedlin położonych w granicach Ostoi Kwaśna buczyna pod szczytem Suchej Góry (585 m n.p.m.) Żyzna buczyna (siedlisko 9130-3) w paśmie Królewskiej Góry Żyzna buczyna na stokach Królewskiej Góry (554 m n.p.m.) Buczyna karpacka w zachodniej części pasma Królewskiej Góry Malownicza dolina potoku porośnięta jodłowo-bukowym drzewostanem doskonale zachowane siedlisko 9130-3 Dolina jednego z potoków w paśmie Suchej Góry. Wokół bardzo dobrze zachowane siedlisko 9130-3 D. Rogała 08-09-29 D. Rogała 08-11-02 D. Rogała 08-10-06 D. Rogała 08-10-22 D. Rogała 08-09-30 D. Rogała 08-10-08 D. Rogała 08-10-08 D. Rogała 08-10-08 D. Rogała 08-10-08 D. Rogała 08-09-30 18 Oddział 88f (obręb Krosno, N-ctwo Dolina potoku wyznaczająca D. Rogała 08-10-08 południową granicę obszaru 19 Oddział 65d (obręb Krosno, N-ctwo Pięknie zachowana dolina potoku w D. Rogała 08-09-30 południowo-wschodniej części pasma Suchej Góry (siedliska 9130-3, 91E0) 20 Oddział 50g/51b (obręb Krosno, N-ctwo Łęg (siedl. 91E0) po północnej D. Rogała 08-10-01 stronie pasma Suchej Góry (okolice Węglówki) 21 Oddział 98g (obręb Krosno, N-ctwo Doskonale zachowany fragment łęgu D. Rogała 08-10-06 siedl. 91E0 (okolice Rzepnika) 22 Przy oddziale 80b (grunty Część rozległej doliny zajętej przez D. Rogała 08-10-09 niepaństwowe) zbiorowiska łęgowe (91E0), w otoczeniu doskonale zachowane siedlisko mezotroficznej jedliny (9110-3) 23 Oddział 48h (obręb Krosno, N-ctwo Sztolnia nad Czają I jedno z D. Rogała 08-11-17 zimowisk nietoperzy 14