Nr zad. 1. a) ososina Czy owiec c) 420 m n.p.m. ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM PODSTAWOWY Przewidywana odpowied Punktacja Kryteria zaliczenia d) pó nocno-wschodnim lub NE 2. Zmierzona odleg o na mapie: 5,2 cm (+/ 2 mm) Obliczenie odleg o ci w terenie: 1 cm 0,5 km 5,2 0,5 km = 2,6 km (Uwzgl dniaj c dopuszczalny b d pomiaru zaliczamy odpowiedzi z przedzia u 2,5 2,7 km). 3. Cechy przyrodnicze, np.: - dno doliny jest szerokie, p askie - w dnie doliny Dunajec meandruje - Dunajec tworzy zakola - do Dunajca uchodz potoki (wy cznie z prawej strony) - zbocza doliny s strome - strome zbocza doliny s zalesione 4. Walory przyrodnicze, np.: - urozmaicona rze ba terenu - zbiornik wodny - lasy - rzeka Walory kulturowe, np.: - ruiny zamków - dwór - zabytkowy drewniany ko ció - zabytkowa kapliczka - zabytkowy park 5. Np. - po o enie w pobli u Jeziora Ro nowskiego - mo liwo uprawiania sportów wodnych (w pobli u jest przysta wodna) - po o enie w s siedztwie lasu - dogodny dojazd (asfaltowa droga, komunikacja autobusowa) - mo liwo zwiedzania ruin zamku Gryfitów z XIII w 0-2 Za poprawne uzupe nienie zda a) i... Za poprawne uzupe nienie zda c) i d)... 0-2 Za poprawny pomiar i sposób obliczenia... Za poprawny pomiar, sposób obliczenia i poprawny wynik... 0-2 : - jednej cechy przyrodniczej... - dwóch cech przyrodniczych... 0-2 : - dwóch walorów przyrodniczych... - dwóch walorów kulturowych... 0-1 dwóch argumentów... 1
2 6. Np.: a) cechy rodowiska przyrodniczego: - obszar w polu C4 jest ni ej po o ony n.p.m. w stosunku do F2 - w polu C4 jest bardzo ma o lasów, a w F2 prawie ca y teren jest zalesiony cechy zagospodarowania: - tylko w C4 wyst puj sady - w C4 wi cej zabudowa ni w F2 - w C4 s drogi asfaltowe i droga krajowa a w F2 s tylko cie ki i drogi utwardzone - tylko w C4 jest cie ka rowerowa - w F2 wi cej szlaków turystycznych ni w C4 - tylko w C4 jest szko a i kaplica 7. a) Pozytywne, np.: - ochrona przed powodzi - regulacja poziomu wód na Dunajcu - wzrost atrakcyjno ci turystycznej obszaru - wi cej miejsc pracy w us ugach dla miejscowej ludno ci - podniesienie poziomu ycia ludno ci dzi ki wp ywom z turystyki - hodowla ryb - rozwój turystyki wodnej dwóch ró nic w zakresie cech rodowiska przyrodniczego... dwóch ró nic w zakresie cech zagospodarowania... dwóch pozytywnych skutków... dwóch negatywnych skutków... Negatywne, np.: - konieczno przesiedlenia ludno ci z powodu zalania cz ci doliny rzecznej - zniszczenie pierwotnej ro linno ci - wzmo ony ruch turystyczny powoduje degradacj rodowiska przyrodniczego - wyd u enie drogi dojazdu do niektórych miejscowo ci 8. Np.: - ruchy górotwórcze (orogeniczne) - ruchy l dotwórcze (epejrogeniczne) - ruchy talasogeniczne - trz sienia ziemi - wulkanizm - plutonizm - metamorfizm 9. niardwy polodowcowe Mamry polodowcowe ebsko - przybrze ne 0-1 nazw dwóch procesów endogenicznych... 0-1 Za poprawne przyporz dkowanie typów genetycznych do trzech jezior...
3 10. a) Odleg o k towa w stopniach: 66 33' - 60 = 6 33' od góry: P F 11. a) Valentia, 7,5 o C (uznajemy wynik z przedzia u od 7 o C do 8 o C) np. wraz ze wzrostem odleg o ci od oceanu wzrasta roczna amplituda temperatury powietrza 12. Np. - w klimacie morskim rednie temperatury powietrza w miesi cach letnich s ni sze ni w klimacie kontynentalnym - w klimacie morskim rednie temperatury powietrza w miesi cach zimowych s wy sze ni w klimacie kontynentalnym - w klimacie morskim rednia temperatura powietrza najcieplejszego miesi ca jest ni sza ni w klimacie kontynentalnym - w klimacie morskim rednia temperatura powietrza najzimniejszego miesi ca jest wy sza ni w klimacie kontynentalnym - w klimacie morskim roczna suma opadów atmosferycznych jest wy sza ni w klimacie kontynentalnym 13. Typ klimatu: Formacja ro linna: umiarkowany ch odny podrównikowy suchy równikowy wilgotny subpolarny podzwrotnikowy morski tajga sawanny wilgotne lasy równikowe tundra ro linno ródziemnomorska Za poprawne obliczenie odleg o ci k towej i podanie wyniku w stopniach... Za poprawn ocen prawdziwo ci dwóch zda 0-2 Za wybór Valentii i poprawnie obliczon warto rocznej amplitudy temperatury powietrza... Za poprawnie sformu owany wniosek... 0-1 dwóch ró nic... 0-2 Za poprawne przyporz dkowanie: - trzech lub czterech formacji ro linnych... - pi ciu formacji ro linnych...
4 14. a) Zjawiska przyrodnicze, np.: - silny wiatr - intensywny opad deszczu Przyczyny, np.: - du a liczba ludno ci zamieszkuj ca ten obszar - brak systemu ostrzegania przed zbli aj cym si cyklonem - brak urz dze zabezpieczaj cych przed skutkami powodzi - niekorzystna konfiguracja terenu sprzyjaj ca zalaniu obszarów wod z wezbranych rzek (delta Gangesu i Brahmaputry) 15. Obszar A Argumenty, np.: - zbyt niskie temperatury powietrza - sta a pokrywa lodowa - nierównomierny rytm o wietlenia (dzie i noc polarna) Obszar B Argumenty, np.: - ma e opady atmosferyczne - s abe gleby - zbyt wysokie temperatury 16. 1 - Japonia 2 - Nigeria 17. Kampinoski 13 Karkonoski 7 S owi ski 2 wi tokrzyski 15 Tatrza ski 20 18. Nizina Gangesu gleba aluwialna (mada), klimat zwrotnikowy monsunowy Nizina Czarnomorska czarnoziem, klimat umiarkowany kontynentalny 19. a) uznajemy 3,9 mln lub 4,0 mln np. w przedziale wieku od 0 do 9 lat jest wi cej m czyzn, natomiast w przedziale powy ej 80 lat jest wi cej kobiet. dwóch zjawisk przyrodniczych... : - dwóch przyczyn... 0-2 dwóch argumentów dla obszaru A... dwóch argumentów dla obszaru B... 0-1 nazw dwóch pa stw... 0-2 Za poprawne przyporz dkowanie numerów na mapie: - do trzech lub czterech parków... - pi ciu parków... 0-2 Za poprawne przyporz dkowanie gleby i klimatu do ka dego obszaru po... liczby kobiet... Za poprawne porównanie
5 20. Uzasadnienie, np.: W kraju oznaczonym liter A struktura wieku mo e by niekorzystna, poniewa jest ma y odsetek ludzi maj cych 19 i mniej lat - w przysz o ci ma a liczba m odych pracowników mo e by przyczyn stagnacji gospodarki. W kraju oznaczonym liter B jest du y odsetek ludzi maj cych 19 i mniej lat, wi c w przysz o ci ten kraj mo e nie boryka si z brakiem si y roboczej. lub W kraju oznaczonym liter A struktura wieku mo e by niekorzystna, poniewa jest du y odsetek ludzi maj cych 65 i wi cej lat, co wskazuje na du y wska nik obci enia spo ecze stwa wysokimi kosztami opieki spo ecznej i opieki zdrowotnej. W kraju oznaczonym liter B jest ma y odsetek ludzi powy ej 65 lat, czyli spo ecze stwo b dzie ponosi mniejsze obci enia z tytu u opieki spo ecznej i zdrowotnej. 0-1 Za poprawne uzasadnienie 21. B i C 0-1 Za poprawn odpowied 22. Np.: - zmiana struktury demograficznej (starzenie si spo ecze stwa) - zmiana struktury wiekowej - wyjazdy m odych ludzi z odzi - obni enie zarobków (tania si a robocza) - obni enie poziomu ycia mieszka ców - pauperyzacja ludno ci - m odzi ludzie pragn uzyska wy sze wykszta cenie oraz podwy sza swoje kwalifikacje, poniewa chc by konkurencyjni na rynku pracy - zmniejszenie przyrostu naturalnego 0-2 : - dwóch skutków... - trzech skutków... 23. Np.: - tania si a robocza - wykwalifikowana si a robocza - m oda si a robocza znaj ca j zyki obce i najnowsze techniki ksi gowe - firmy, które ju zainwestowa y przyci gaj kolejne (korzy ci aglomeracji) - obecno wy szych uczelni - niskie koszty inwestycji - skrzy owanie autostrady A1 i A2 b dzie przebiega niedaleko odzi. 0-2 : - dwóch czynników... - trzech czynników...
6 24. Np.: a) Eksploatacja z ó w gla brunatnego: - powstaj wyrobiska - powstaj ha dy z materia u skalnego stanowi cego nadk ad z o a - lej depresyjny (obni enie poziomu wód gruntowych) w rejonie wydobycia w gla brunatnego. Produkcja energii w elektrowniach: - emisja do atmosfery zanieczyszcze py owych i gazowych - w pobli u elektrowni powstaj ha dy z resztek spalanego surowca - zrzuty wód o podwy szonej temperaturze - podwy szenie temperatury powietrza w s siedztwie elektrowni. 25. Organizacja Krajów Eksportuj cych Rop Naftow (Organization of the Petroleum Exporting Countries) lub OPEC 26. a) 35,403+15,095+13,024+12,851+12,263= 88,636 mld ton = 88,6 mld ton Stany Zjednoczone, Japonia dwóch zmian wywo anych eksploatacj z ó w gla brunatnego... dwóch zmian wywo anych produkcj energii w elektrowniach wykorzystuj cych w giel brunatny... 0-1 nazwy organizacji (pe nej lub skrótu)... Za poprawne obliczenie zasobów ropy naftowej i podanie wyniku w mld ton dwóch krajów -najwi kszych importerów ropy naftowej...
7 27. Np.: Problem: przeci ona sie komunikacyjna. Rozwi zanie: - utworzenie dodatkowych linii komunikacji masowej (np. autobusowych, tramwajowych) - budowa obwodnic wokó miast - stworzenie wi kszej liczby g ównych dróg - zmiana miejsca zamieszkania bli ej miejsca pracy aby chodzi do pracy pieszo - budowa metra i kolei nadziemnej - zach cenie mieszka ców do korzystania z komunikacji miejskiej przez obni enie kosztów przejazdów rodkami tej komunikacji. Problem: przekroczone normy zanieczyszczenia powietrza. Rozwi zanie: - wybudowanie obwodnic i zast powanie indywidualnego ruchu samochodowego komunikacj miejsk - powi kszanie terenów zielonych - nak anianie ludzi do u ywania ekologicznych paliw. Problem: nadmierny ha as. Rozwi zanie: - instalacja ekranów akustycznych - instalacja d wi koszczelnych okien - zamkni cie cz ci miast (np. centrów) dla ruchu samochodowego. Problem: brak parkingów. Rozwi zanie: - budowa podziemnych lub pi trowych parkingów - zagospodarowanie nieu ytków pod parkingi. 0-2 jednego problemu wraz z propozycj jego rozwi zania... dwóch problemów wraz z propozycjami ich rozwi zania...
8 28. Np. - wej cie na polski rynek tanich przewo ników - wzrost konkurencyjno ci transportu lotniczego, wynikaj cy mi dzy innymi z ogólnego spadku cen biletów lotniczych - wyjazdy Polaków do pracy do krajów UE - wzrost cz sto ci wyjazdów w celach turystycznych, biznesowych, pielgrzymkowych - wzrost zamo no ci wybranych grup spo ecznych. 0-1 dwóch przyczyn... 29. B. NAFTA 0-1 Za poprawny wybór organizacji integracji gospodarczej... 30. Od góry: Palesty czycy Czeczeni (Czecze cy) Baskowie. 0-2 Za poprawne rozpoznanie: - dwóch narodów... - trzech narodów...