1 Identyfikacja preparatu Identyfikacja producenta Zastosowanie Preparat do czyszczenia silników. Producent: AUTOLAND J. Kisielewski & J. Morański Sp. jawna ul.ogrodowa 37 00-873 Warszawa zakład produkcyjny: ul. Mickiewicza 28 43-250 Pawłowice Tel.: +48 032 47 22 531 Faks: +48 032 47 22 531 Telefon alarmowy: +48 032 47 22 531 Data aktualizacji: 09.05.2006. 2 Skład i informacja o składnikach 2.1 Niebezpieczne składniki mieszaniny wraz z ich klasyfikacją Substancja: nr CAS nr WE % wag. Symbol Zwroty R Nitrylotrioctan trisodu 5064-31-3 225-768-6 0,3-1,7 Xn, Xi 22-36/38 Wodorotlenek sodu 1310-73-2 215-185-5 0-<2 C 35 Alkohole alifatyczne 68439-50-9 500-213-3 0,3-1,7 Xn, Xi 22-41 etoksylowane Składniki spełniają wymogi Rozporządzenia (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004r. w sprawie detergentów. Pełne brzmienia zwrotów R podano w punkcie 16. Karty charakterystyki Strona 1 z 8
3 Identyfikacja zagrożeń 3.1 Klasyfikacja i oznakowanie preparatu Produkt drażniący ( Xi). Działa drażniąco na oczy i skórę ( R 36/38 ) Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U nr 171, poz. 1666, 2003). Zagrożenia wynikające z właściwości fizykochemicznych: Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięższe od powietrza i gromadzą się przy powierzchni ziemi oraz w dolnych częściach pomieszczeń. Produkt może gromadzić ładunki elektrostatyczne, które mogą stanowić źródło zapłonu. Zagrożenia dla zdrowia: w normalnych warunkach użytkowania nie stwarza zagrożeń. Zagrożenia dla środowiska wodnego: nie stwarza zagrożeń. Objawy i skutki: Oczy: Przy znacznych stężeniach par może wystąpić podrażnienie i zaczerwienienie spojówek. Skóra: Skażenie skóry dużą ilością lub wielokrotne oblanie ciekłym produktem może powodować wysuszanie skóry. Wdychanie: Nie stwarza zagrożeń. Przy dużym stężeniu mogą wystąpić objawy podrażnienia kaszel, drapanie w gardle, ból głowy. Spożycie: W przypadku połknięcia dużych ilości może powodować nudności i wymioty. 4 Pierwsza pomoc 4.1 Instrukcje postępowania w zależności od drogi narażenia Wdychanie: Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia, ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój, chronić przed utratą ciepła. Jeżeli wystąpią zaburzenia oddychania, podawać tlen do oddychania. Jeżeli objawy nie ustępują, wezwać lekarza. Kontakt z oczami: Natychmiast płukać dużą ilością letniej wody, najlepiej bieżącej, przez co najmniej 15 min. Usunąć szkła kontaktowe. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki. Jeżeli podrażnienie nie ustępuje, należy skonsultować się z lekarzem-okulistą. Kontakt ze skórą: Połknięcie: Ogólne zalecenia: Wskazówki dla lekarza 5 Postępowanie w przypadku pożaru Obficie zmywać letnią, bieżącą wodą. Zdjąć zanieczyszczoną odzież. Jeśli podrażnienie nie ustępuje, zasięgnąć porady lekarza. Jeżeli nastąpi połknięcie, nie powodować wymiotów, ponieważ istnieje ryzyko zachłyśnięcia się i przedostania się substancji do płuc. Powinny być przestrzegane zwykłe środki ostrożności jak przy pracy z chemikaliami. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, wezwać lekarza. Stosować postępowanie objawowe. 5.1 Zalecane środki gaśnicze Piana odporna na alkohol, dwutlenek węgla lub proszki gaśnicze. Pojemniki nie objęte pożarem, narażone na działanie ognia chłodzić rozproszonym strumieniem wody. 5.2 Zabronione środki gaśnicze Zwarty strumień wody. 5.3 Niebezpieczne produkty rozkładu W czasie pożaru mogą powstawać tlenki węgla (CO, CO 2 ). Strona 2 z 8
5.4 jalistyczny sprzęt przeciwpożarowy Odzież gazoszczelna w wersji antyelektrostatycznej, izolujący sprzęt ochrony układu oddechowego. 6 Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1 Zagrożenia dla zdrowia i środki ochrony ludzi Środki ostrożności: Zapewnić odpowiednią wentylację. Używać odzieży ochronnej i rękawic. Nie wdychać oparów. Unikać bezpośredniego kontaktu z preparatem. Pary rozcieńczyć rozproszonym strumieniem wody. Nie pić, nie jeść i nie palić w trakcie używania. 6.2 Zagrożenia dla środowiska i środki ochrony środowiska Zabezpieczyć przed wprowadzeniem do miejskiego systemu wodno-kanalizacyjnego i cieków wodnych. 6.3 Metody unieszkodliwiania, zbierania i oczyszczania środowiska Rozlany produkt zaabsorbować w chemicznie obojętny materiał wiążący (piasek, ziemia okrzemkowa). Zanieczyszczoną powierzchnie spłukać dużą ilością wody. 7 Postępowanie z substancją i jej magazynowanie 7.1 Postępowanie z preparatem - środki ostrożności Pojemniki trzymać szczelnie zamknięte. Chronić przed dostępem osób nieupoważnionych. Nie jeść, nie pić i nie palić w czasie użytkowania. Przestrzegać zasad higieny osobistej, pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, unikać działania na preparat otwartego ognia i wysokiej temperatury. 7.2 Przechowywanie Zabezpieczać przed działaniem promieni słonecznych, nie wystawiać na działanie temperatur powyżej 50 C. Przechowywać w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać poza zasięgiem dzieci. 8 Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej 8.1 Technologiczne sposoby zmniejszenia narażenia Zapewnić odpowiednią wentylację wywiewną. Nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu podczas pracy z produktem. 8.2 Wartości NDS, NDSCh, NDSP Składnik CAS-nr Normatyw wartość jednostka Wodorotlenek sodu 1310-73-2 NDS 0,5 mg/m³ NDSCh 1 mg/m³ Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U nr 217, poz. 1833, 2002). Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U nr 212, poz. 1769, 2005 r. z dnia 28.10.2005 r.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U nr 73, poz. 645, 2005). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. nr 11, poz. 86,2005). Strona 3 z 8
8.3 Środki ochrony osobistej Drogi oddechowe: Nie jest wymagana ochrona dróg oddechowych poza przypadkami przekroczenia obowiązujących norm dopuszczalnego stężenia.. Ręce i skóra: Stosować rękawice ochronne gumowe. Oczy: Stosować okulary ochronne typu gogle, chroniące przed kroplami cieczy. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych ustaw. ( Dz.U. 2003, nr 170, poz. 1652 ). Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Nie dopuszczać do przekraczania w środowisku miejsca pracy dopuszczalnych stężeń normatywnych. Po zakończeniu pracy zdjąć zanieczyszczone ubranie. Przed przerwami w pracy umyć ręce i twarz. Po pracy umyć dokładnie całe ciało. Nie jeść, nie pić, nie palić podczas pracy. Metody oceny narażenia w środowisku pracy: PN-86/Z-04050.01 Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-89/Z-04008.07 Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników. PN-77/Z-04065 Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie alkoholu etylowego metodą kolorymetryczną. PN-85/Z-04140 ark. 02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości alkoholu etylowego. Oznaczanie alkoholu etylowego na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej. Kontrola narażenia środowiska: Patrz punkt 12. karty charakterystyki 9 Właściwości fizykochemiczne 9.1 Postać fizyczna, barwa, zapach Ciecz żółta o ostrym zapachu 9.2 Temperatura wrzenia 100 C 9.3 Temperatura topnienia Brak danych 9.4 Prężność par Brak danych 9.5 Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach W wodzie: rozpuszczalny. 9.6 Gęstość 1.02 1,03 g/cm 3 (w 20 0 C). 9.7 ph 11-12,5 9.8 Temperatura zapłonu >200 C 9.9 Granice wybuchowości Brak danych 9.10 Temperatura samozapłonu 550 0 C. Strona 4 z 8
10 Stabilność i reaktywność Substancja jest stabilna w normalnych warunkach użytkowania i przechowywania. 10.1 Warunki powodujące niebezpieczne reakcje Unikać działania na preparat wysokich temperatur, ognia i innych źródeł zapłonu. 10.2 Materiały powodujące niebezpieczne reakcje Silne utleniacze 10.3 Niebezpieczne produkty rozpadu W warunkach pożaru i wysokiej temperatury mogą powstawać tlenki węgla (CO, CO 2 ). 11 Informacje toksykologiczne Produkt może powodować podrażnienia i odtłuszczenie skóry. Możliwe jest wchłanianie przez uszkodzoną skórę. Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą. 11.1 Skutki zdrowotne narażenia ostrego Składnik: nr CAS Dawka wartość jednostka Wodorotlenek sodu 1310-73-2 LD 50 - dootrzewnowo mysz 40 mg/kg LDL 0 doustnie królik 500 mg/kg Nitrylotrioctan trisodu 5064-31-3 LDL 0 - doustnie dziecko 22 mg/kg LD 50 - doustnie szczur 50 mg/kg LC 50 - inhalacyjnie szczur 5500 µg/m³ LDL 0 podskórnie szczur 10 mg/kg LD 50 - dożylnie szczur 65 mg/kg LD 50 doustnie mysz 175 mg/kg LD 50 - dootrzewnowo mysz 158 mg/kg LDL 0 podskórnie mysz 150 mg/kg LDL 0 doustnie pies 330 mg/kg LDL 0 - podskórnie pies 60 mg/kg LDL 0 dożylnie pies 15 mg/kg LDL 0 doustnie kot 1500 mg/kg LDL 0 podskórnie kot 35 mg/kg LD 50 doustnie królik 186 mg/kg 11.2 Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego Przedłużone działanie może powodować podrażnienie błon śluzowych, zaczerwienienie skóry i oczu. Długotrwałe narażenie na działanie produktu może powodować zapalenie spojówek. 11.3 Skutki zdrowotne narażenia miejscowego Kontakt z oczami: Może działać drażniąco na oczy powodując zaczerwienienie i ból Kontakt ze skórą: Może powodować podrażnienie. 12 Informacje ekologiczne Produkt ulega biodegradacji. Nie należy spodziewac się bioakumulacji ( log p o/w=<2.0). Ścieki mogą być kierowane do biologicznej oczyszczalni ścieków. Zabezpieczyć przed przedostaniem się do kanalizacji lub zbiorników wodnych. Dopuszczalne stężenie jonów sodu wprowadzonych do wód i ziemi wynosi 800 mg/l 12.1 Zachowanie się substancji w środowisku. Zabezpieczyć przed przedostaniem się do kanalizacji lub zbiorników wodnych. Dane o dopuszczalnym zanieczyszczeniu środowiska: Strona 5 z 8
Dopuszczalne stężenie substancji powierzchniowo-czynnych detergentów niejonowych 10 mg/l, dopuszczalne ph odprowadzanych ścieków: 6.5-8.5 (Ustawa z dnia 3 czerwca 2005r. o zmianie ustawy prawo wodne i niektórych innych ustaw ( Dz.U. nr 130, poz. 1087, 2005r.) 12.2 Ekotoksyczność Składnik CAS-nr Dawka wartość jednostka. Wodorotlenek sodu 1310-73-2 LC 0 - ryby (Leuciscus idus melanotus) 157 mg/l (48h) LC 50 - ryby (Leuciscus idus melanotus) 189 mg/l (48h) LC 100 - ryby (Leuciscus idus melanotus) 213 mg/l (48h) LC 50 - ryby (Oncorhynchus mykiss) 45.4 mg/l (96h) LC 50 - ryby (Gambusia affinis) 125 mg/l (24h) LC 50 - ryby (Carassius auratus) 160 mg/l (24h) LC 100 - ryby (Cyprinus carpio) 180 mg/l (24h) LC 50 - bezkręgowce (Saltwater shrimp) 160 mg/l (24h) LC 50 - bezkręgowce (Cockle) 330-1000 mg/l (48h) Nitrylotrioctan trisodu 5064-31-3 LC 50 ryby (Carassius auratus) 240.4-243.4 mg/l (4 dni) LC 50 - ryby (Leuciscus idus melanotus) 475 mg/l (48h) LC 50 - ryby (Lepomis macrochirus) >144 mg/l (28 dni) LC 50 - ryby (Salmo gairdneri) 90.5-144 mg/l(4 dni) EC 50 - bezkręgowce (Daphnia magna) 950 mg/l (24h) LC 50 bezkręgowce (Gammarus pseudolimnaeus) 98 mg/l (96h) LC 50 bezkręgowce (Helisoma trivolvis) >100 mg/l (96h) EC 50 glony (Chlorella vulgaris) 560-1000 mg/l (96h) EC 50 - glony (Microcystis aeruginosa) 180-320 mg/l (96h) EC 50 bakterie (Pseudomonas fluorescens) 3200-5600 mg/l (8h) 13 Postępowanie z odpadami 13.1 Sposób usuwania nadwyżki lub odpadu Nie usuwać produktu razem z odpadami komunalnymi, nie wylewać do kanalizacji 13.2 Sposób usuwania zużytych opakowań Opakowania wielokrotnego użytku mogą być ponownie używane po oczyszczeniu. Opakowania po produkcie: kod 15 01 02. Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. nr 112, poz. 1206 z dnia 8.10.2001 r.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U nr 62, poz.628, 2001). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63, poz. 638, 2001). Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U nr 175, poz. 1458, 2005). 14 Informacje o transporcie 14.1 Klasyfikacje i oznakowanie w transporcie Nie podlega klasyfikacji i oznakowaniu w transporcie Strona 6 z 8
15 Informacje dotyczące przepisów prawnych 15.1 Opakowania Oznakowanie opakowań: Etykieta zawierająca: ZNAK Xi drażniący Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia: R 36/38 Działa drażniąco na oczy i skórę Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania: S 2 Chronić przed dziećmi; S 24/25 Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarskiej. S 28 Zanieczyszczoną skórę przemyć natychmiast dużą ilością wody S 37 Nosić odpowiednie rękawice ochronne S 46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza pokaż opakowanie lub etykietę zawiera: wodorotlenek sodu, <5% środka powierzchniowo czynnego niejonowego. 15.2 Inne przepisy, jeśli dotyczą Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. nr 201, poz. 1674) do punktu 2; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U nr 171, poz. 1666, 2003) do punktu 3; Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych ustaw ( Dz.U. 2003, nr 170, poz. 1652 )- do punktu 8; Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz.U. nr 199, poz. 1671, 2002) do punktu 14; Strona 7 z 8
Oświadczenie Rządowe z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy Europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów nie bezpiecznych (ADR) sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (DzU nr 178, poz. 1481, 2005) do punktu 14; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. nr 173, poz. 1679, 2003) do punktu 15. Rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów, Official Journal of the European Union, 104/1, 8.04.2004. 16 Inne informacje Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki zostały zaczerpnięte z karty preparatu dostarczonej przez producenta, poprawione, uzupełnione i zweryfikowane w Instytucie Chemii Przemysłowej im prof. I. Mościckiego w Warszawie zgodnie z Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. tekst jednolity oraz rozporządzeniami wykonawczymi do tej ustawy obowiązującymi w Polsce. Inne źródła informacji: IUCLID Data Bank (European Commision European Chemicals Bureau); ESIS European Chemical Substances Information System (European Chemicals Bureau). Informacje zamieszczone w karcie charakterystyki mają na celu opisanie produktu jedynie z punktu wymagań bezpieczeństwa. Użytkownik jest odpowiedzialny za stworzenie warunków bezpiecznego używania produktu i to on bierze na siebie odpowiedzialność za skutki wynikające z niewłaściwego stosowania niniejszego produktu. Zwroty R ( wskazujące rodzaj zagrożenia) użyte w punkcie 2. Karty charakterystyki: R 22 R 35 R 36 /38 R 41 Działa szkodliwie po połknięciu. Powoduje poważne oparzenia Działa drażniąco na oczy i skórę. Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu Strona 8 z 8