DETEKTOR TLENU EurOx.O 2 I EurOx.O2 I/E EurOx.O2 I/E/P EurOx.O2 I/E/RS-485 EurOx.O2 I/E/P/RS-485 INSTRUKCJA OBSŁUGI KRAKÓW 2008 (Wydanie 1B 26.10.2008)
2
Spis treści : I. Przeznaczenie - str. 4 II.. Podstawowe parametry techniczne - str. 4 III.. Opis płyty czołowej i listwy zaciskowej - str. 5 1. Płyta czołowa - str. 5 2. Listwa zaciskowa - str. 5 IV. Opis funkcjonalny Detektora Tlenu EurOx.O2 I - str. 6 1. Zasilanie detektora - str. 6 2. Wyjścia stykowe i napięciowe - str. 7 3. Praca detektora w trybie alarmowym - str. 8 V. Instalacja - str. 9 VI. Eksploatacja - str. 10 1. Kontrola okresowa - str. 10 2. Substancje zakłócające - str. 10 VII. Warunki gwarancji - str. 11 VIII. Karta gwarancyjna - str. 12 IX. Protokół kontroli jakości - str. 13 X. Atest kalibracyjny - str. 14 XI. Deklaracja Zgodności WE - str. 15 3
I. PRZEZNACZENIE Detektor Tlenu EurOx.O 2 I przeznaczony jest do wykrywania lub pomiaru stężeń tlenu. Obszar zastosowań to przemysł przetwórstwa spożywczego, przemysł chemiczny, laboratoria, garaże, kotłownie, kontrola jakości powietrza itp. Jest to samodzielne urządzenie będące połączeniem detektora i centralki, zasilane z sieci ~230V. Posiada rozbudowane układy wyjść (przekaźnikowych i napięciowych) do samodzielnego sterowania innymi urządzeniami i systemami (sterowanie wentylacją, sygnalizatorami optyczno-akustycznymi, dialerami itp.) Detektor Tlenu EurOx.O 2 I może współpracować z systemami sterowania wentylacją, sterownikami przemysłowymi i innymi układami automatyki oraz z centralkami alarmowymi (np. EXter4z, Unister 8z, PAG8 itp. ) II. PODSTAWOWE PARAMETRY TECHNICZNE 1. Napięcie zasilania 230 V AC/50 Hz, Pobór mocy maksymalnie 20 W 2. Kontrola zasilania modułu optyczna (zielona dioda LED na płycie czołowej) 3. Temperatura pracy - od - 20 do + 50 o C (zalecana +5 - + 40 o C) 4. Zakres wilgotności względnej : 10-90 %, bez kondensacji pary 5. Metoda pomiaru pomiar ciągły 6. Sensor elektrochemiczny (wersja /E) lub półprzewodnikowy (wersja /PP) 7. Czas życia czujnika - elektrochemiczne 2...3 lata 8. Czas reakcji (T90) <60sek. - zależny od zastosowanego czujnika 9. Zakresy pomiarowe (podano w Ateście Kalibracyjnym). Typowo : 0.25%V/V 10. Poziomy progów alarmowych - podano w Ateście Kalibracyjnym). Typowo : - I próg alarmowy 19 %V/V - II próg alarmowy 18 %V/V - III próg alarmowy 17 %V/V 11. Wyjścia stykowe (przekaźnikowe) standardowo 2 typu NO lub NC, osobno dla Al1 i Al2, trzecie wyjście przekaźnikowe jako opcja. Wyjścia beznapięciowe, maksymalna obciążalność 4A/230V AC 12. Wyjścia napięciowe 12V DC 2, osobno dla Al1 i Al2, maks. obciążalność 1A (sumaryczna dla obu wyjść) 13. Wyjście RS-485 (protokół Modbus RTU) opcja, wersje /RS-485 14. Wyświetlanie wyniku pomiarowego (wyświetlacz LCD) opcja, wersje /P 15. Sygnalizacja przekroczenia progów alarmowych optyczna (diody LED na płycie czołowej) i akustyczna (sygnalizator wewnętrzny 80 db/m) 16. Pamięć poziomów alarmowych optyczna (diody LED na płycie czołowej). Kasowanie pamięci przyciskiem na płycie czołowej 17. Sygnalizacja stanów awaryjnych uszkodzenie sensora (diody LED na płycie czołowej) 18. Obudowa wysokoudarowy ABS, IP-54, mocowanie 3-punktowe 19. Wymiary (z dławicami) wysokość x szerokość x głębokość : 190 x 166 x 80 mm 20. Waga : 900g 21. Doprowadzenie przewodów: wpusty kablowe: 1 x PG9, 3 x PG13.5 22. Wersje detektora : - EurOx.O2 I /E - detektor z czujnikiem elektrochemicznym, - EurOx.O2 I /E/P - detektor z czujnikiem elektrochemicznym, wyświetlanie wyniku pomiarowego (wyświetlacz LCD) - EurOx.O2 I /E/RS-485 - detektor z czujnikiem elektrochem., wyjście RS-485 (protokół Modbus RTU) - EurOx.O2 I /E/P/RS-485 - detektor z czujnikiem elektrochemicznym, wyświetlanie wyniku pomiarowego (wyświetlacz LCD), wyjście RS-485 (protokół Modbus RTU) 4
III. OPIS PŁYTY CZOŁOWEJ I LISTWY ZACISKOWEJ Rys.1. Płyta czołowa Płyta czołowa Detektora Tlenu EurOx.O 2 I zawiera następujące elementy : (patrząc od dołu): 1. ZASILANIE dioda LED w kolorze zielonym świeci, gdy detektor jest zasilany napięciem 230V AC, 2. KASOWANIE ALARMU mikroprzycisk służący do wyłączenia wewnętrznego sygnału akustycznego oraz do kasowania pamięci stanów alarmowych 3. WYJ.1, WYJ.2, WYJ.3 zielone diody informujące o uaktywnieniu wyjść przekaźnikowych kolejno dla alarmów poszczególnych progów 4. ALARM 1 żółta dioda LED informuje o przekroczeniu I progu alarmowego 5. ALARM 2 pomarańczowa dioda LED informuje o przekroczeniu II progu alarmowego 6. ALARM 3 czerwona dioda LED informuje o przekroczeniu III progu alarmowego III.2. Listwa zaciskowa 1A ON OFF KONFIG CZUJNIKA SWD F100 ZAL WYL 1 2 3 4 OPÓŹ NIENIE CON6 CON7 CON8 CON9 CON10 CON11 1,6A S100 CON1 F101 ZAL WYL Zasilanie NC COM NO ALARM 1 NC COM NO NC COM NO ALARM 2 ALARM 3 WYJŚCIA PRZEKAŹNIKOWE - 12V + - 12V + WY AL1 WY AL2 RS 485 B GND A Rys.2. Listwa zaciskowa 5
Listwa zaciskowa Detektora Tlenu EurOx.O 2 I ukazana została na rysunku 2. Dostęp do niej uzyskuje się po odkręceniu dwóch wkrętów i zdjęciu osłony poniżej płyty czołowej. Na listwie znajdują się (patrząc od lewej) następujące elementy: 1. Włącznik zasilania S100 2. Zasilanie dwa zaciski do podłączenia zasilania z sieci energetycznej (230V AC) 3. Wyjścia przekaźnikowe (dwa warianty wysterowań: załączenie po czasie 10 sekund od wystąpienia alarmu, wyłączenie po 10 sekundach, lub załączenie po czasie 20 sekund od wystąpienia alarmu, wyłączenie po 60 sekundach,) - ALARM 1 - trzy zaciski NC, COM, NO, umożliwiające wykorzystywanie przekaźnika jako normalnie otwartego lub normalnie zamkniętego. Wyzwalane z poziomu alarmu 1 - ALARM 2 - trzy zaciski NC, COM, NO, umożliwiające wykorzystywanie przekaźnika jako normalnie otwartego lub normalnie zamkniętego. Wyzwalane z poziomu alarmu 2 - - ALARM 3 - trzy zaciski NC, COM, NO, umożliwiające wykorzystywanie przekaźnika jako normalnie otwartego lub normalnie zamkniętego. Wyzwalane z poziomu alarmu 3 przekaźnik nie jest montowany w wersji standardowej 4. WY AL1 wyjście napięciowe 12V wyzwalane z poziomu alarmu 1 (wysterowane bezzwłocznie po wystąpieniu alarmu) polaryzacja: + z prawej strony 5. WY AL2 wyjście napięciowe 12V wyzwalane z poziomu alarmu 2 (wysterowane bezzwłocznie po wystąpieniu alarmu) polaryzacja: + z prawej strony 6. RS485 (B, GND, A) - wyjście RS-485 (z protokołem Modbus RTU) Ponadto dla Użytkownika dostępne są również: 7. Zestaw czterech mikrowyłączników OPÓŹNIENIE WYJ. PRZEKAŹNIKOWYCH, umożliwiających konfigurację opóźnień wyjść przekaźnikowych oraz wyłączenie pamięci alarmów urządzenia: - opóźnienie załączania; pozycja. WYL 10 sekund, pozycja ZAL 20 sekund) - opóźnienie wyłączania; pozycja WYL 10 sekund, pozycja ZAL 60 sekund) - SWD.1 konfiguracja opóźnień przekaźnika P1 - SWD.2 konfiguracja opóźnień przekaźnika P2 - SWD.3 konfiguracja opóźnień przekaźnika P3 - SWD.4 wyłączenie pamięci alarmów (pozycja WYL pamięć aktywna, pozycja ZAL brak pamięci alarmów) Fabrycznie wszystkie mikrowyłączniki ustawiane są w pozycji WYL. 8. Bezpieczniki: zasilania sieciowego (F100, zlokalizowany nad wyłącznikiem zasilania) oraz zabezpieczenie wyjść napięciowych (F101, zlokalizowany z prawej strony zacisków RS485) w przypadku konieczności wymiany należy użyć bezpieczników o identycznych parametrach jak zamontowane fabrycznie. IV. OPIS FUNKCJONALNY DETEKTORA unitox I IV.1. Zasilanie Detektora Tlenu EurOx.O 2 I Detektor Tlenu EurOx.O 2 I standardowo jest przystosowany do zasilania z sieci energetycznej ~230V. Maksymalny pobór mocy (przy wysterowaniu wyjść napięciowych) 20W. Do podłączenia zasilania sieciowego służy złącze śrubowe opisane Zasilanie. Połączenie należy realizować kablem dwużyłowym o przekrojach od 2x 0,75mm 2 do 2x 2,5mm 2 (zalecane 2x 1,0mm 2 ). Zasilanie urządzenia z sieci 230V sygnalizuje zielona dioda LED ZASILANIE. Po załączeniu zasilania detektor przez 30 sekund pracuje w trybie wygrzewania sensora. Jest to odzwierciedlone jednoczesnym pulsowaniem zielonych diod WYJ.1, WYJ.2 i WYJ.3 przez cały okres wygrzewania. Podczas wygrzewania detektora wyjścia napięciowe i przekaźnikowe są nieaktywne. Po 30 sekundach detektor przechodzi w stan normalnej pracy. 6
IV.2. Wyjścia stykowe i napięciowe Detektor Gazów Toksycznych unitox I posiada trzy wyjścia przekaźnikowe: - ALARM 1 - trzy zaciski NC, COM, NO, umożliwiające wykorzystywanie przekaźnika jako normalnie otwartego lub normalnie zamkniętego. Wyzwalane z poziomu alarmu 1 - ALARM 2 - trzy zaciski NC, COM, NO, umożliwiające wykorzystywanie przekaźnika jako normalnie otwartego lub normalnie zamkniętego. Wyzwalane z poziomu alarmu 2 - ALARM 3 - trzy zaciski NC, COM, NO, umożliwiające wykorzystywanie przekaźnika jako normalnie otwartego lub normalnie zamkniętego. Wyzwalane z poziomu alarmu 3 przekaźnik nie jest montowany w wersji standardowej Maksymalne obciążenie styków przekaźników 4A/230V AC. unitox /i P1 P2 P3 NC COM NO ALARM 1 NC COM NO ALARM 2 NC COM NO ALARM 3 Rys.4. Schemat wyjść stykowych (przekaźnikowych ) Detektora Tlenu EurOx.O 2 I Typowe zastosowania wyjść przekaźnikowych w systemach detekcji : - sterowanie systemami wentylacji - sterowanie lampami ostrzegawczymi 230V AC - przekazywanie informacji o stanach alarmowych do urządzeń kontrolnych, itd Detektor EurOx.O 2 I jest wyposażony w dwa wyjścia napięciowe (tranzystorowe) opisane jako : - WY AL1 załączane bezzwłocznie po przekroczeniu I progu alarmowego - WY AL2 załączane bezzwłocznie po przekroczeniu II progu alarmowego Wyjścia posiadają zaciski: - + plus 12V (napięcie niestabilizowane) - - minus tranzystor typu MOSFET jest załączany (wyjście praktycznie zwarte do minusa zasilania. Maksymalne obciążenie wyjść napięciowych wynosi 1A (suma obciążeń obydwu wyjść). Typowe zastosowanie wyjść napięciowych to sterowanie sygnalizatorami optyczno-akustycznymi zasilanymi napięciem 12V (rys.5.). 7
unitox /i - WY AL1 12V + - WY AL2 12V + - + OP - + AK SOA-11 Sygnalizator optyczno-akustyczny Rys.5. Podłączenie sygnalizatora optyczno-akustycznego SOA-11 do detektora EurOx.O 2 I IV.3. Praca detektora w trybie alarmowym Podczas pracy Detektora Tlenu EurOx.O 2 I w atmosferze, gdzie stężenie gazów lub oparów nie przekracza wartości pierwszego progu alarmowego, na płycie czołowej świeci tylko dioda LED ZASILANIE. 1. Zmiana stężenia tlenu w otoczeniu detektora poniżej nastaw pierwszego progu alarmowego powoduje: - zapalenie się żółtej LED ALARM 1 - wysterowanie wyjścia napięciowego WY AL1 - pulsacyjne wysterowanie wewnętrznego sygnalizatora akustycznego (sygnał przerywany) - po okresie czasu zdefiniowanym mikrowyłącznikiem SWD.1 (punkt III.2.7 instrukcji) zostanie załączone wyjście przekaźnikowe ALARM 1 2. Zmiana stężenia tlenu w otoczeniu detektora poniżej nastaw drugiego progu alarmowego powoduje: - zapalenie się pomarańczowej LED ALARM 2 - wysterowanie wyjścia napięciowego WY AL2 - stałe wysterowanie wewnętrznego sygnalizatora akustycznego (sygnał ciągły) - po okresie czasu zdefiniowanym mikrowyłącznikiem SWD.2 (punkt III.2.7 instrukcji) zostanie załączone wyjście przekaźnikowe ALARM 2 3. Zmiana stężenia tlenu w otoczeniu detektora poniżej nastaw trzeciego progu alarmowego utrzymuje stan detektora jak przy alarmie drugiego progu oraz: - zapalenie się czerwonej LED ALARM 3 - w przypadku wersji specjalnej urządzenia (w standardzie nie występuje) po okresie czasu zdefiniowanym mikrowyłącznikiem SWD.3 (punkt III.2.7 instrukcji) zostanie załączone wyjście przekaźnikowe ALARM 3 Wewnętrzny sygnał akustyczny detektora unitox I można wyłączyć przez minimum jednosekundowe naciśniecie przycisku KASOWANIE. Po pojawieniu się kolejnego alarmu sygnał zostaje ponownie aktywowany. Po zwiększeniu stężenia gazu powyżej progów alarmowych detektor automatycznie wraca do trybu czuwania wyłączając wyjścia napięciowe i stykowe z uwzględnieniem zadanych opóźnień czasowych (punkt III.2.7 instrukcji). 8
Dodatkowo na płycie czołowej pulsują diody LED (ALARM 1, ALARM 2, ALARM 3) w zależności od tego, który próg alarmowy był przekroczony sygnalizacje taką, zwaną pamięcią alarmu można zblokować mikrowyłącznikiem SWD.4 (punkt III.2.7 instrukcji). Uwaga : Jednoczesne, szybkie pulsowanie diod LED alarmowych i wyjściowych (ALARM 1, ALARM 2, ALARM 3, WYJ.1, WYJ.2, WYJ.3) oznacza uszkodzenie czujnika i konieczność naprawy urządzenia przez serwis Producenta. V. INSTALACJA Należy przestrzegać niżej podanych zasad montażu detektorów: 1. Miejsce zamontowania detektorów - Należy montować detektory możliwie daleko od otworów okiennych i wentylacyjnych, unikając miejsc nasłonecznionych lub narażonych na działanie silnych pól elektromagnetycznych oraz pary wodnej, wody i innych płynów, gazów spalinowych a także zapylenia. - Detektor Tlenu EurOx.O 2 /i należy instalować na wysokości 150 180 cm od podłoża. Skuteczny obszar wykrywania tlenu przez detektor stanowi kula o promieniu około 4 m licząc od miejsca lokalizacji detektora. Przy monitorowaniu większych obszarów należy tak dobrać usytuowanie detektorów, aby odległość między nimi nie przekraczała 8 m. -Ze względów środowiskowych (możliwość zalania detektora wodą lub innymi cieczami) może wystąpić konieczność umieszczenia głowic w obudowach bryzgoszczelnych. 2. Pozycja montażowa Detektory należy się montować w pozycji pionowej (dławicami w dół). 3. Okablowanie Do podłączenia zasilania sieciowego służy złącze śrubowe opisane Zasilanie. Połączenie należy realizować kablem dwużyłowym o przekrojach od 2x 0,75mm 2 do 2x 2,5mm 2 (zalecane 2x 1,0mm 2 ). Po podłączeniu przewodów zasilających i wyjściowych przyłączyć napięcie zasilania i załączyć detektor. Po załączeniu powinny pulsować zielone diody WYJ.1, WYJ.2 i WYJ.3. Po czasie 30 sekund diody przestają świecić i urządzenie przechodzi do stanu normalnej pracy (na płycie czołowej świeci tylko dioda LED ZASILANIE ). 9
VI. EKSPLOATACJA UWAGA : DETEKTOR NIE PODŁĄCZONY DO ZASILANIA PRZEZ CZAS DŁUŻSZY NIŻ 6 MIESIĘCY TRACI WAŻNOŚĆ ATESTU KALIBRACYJNEGO I WYMAGA PONOWNEJ KALIBRACJI VI.1. Kontrola okresowa Detektor w momencie dostawy Użytkownikowi posiada Atest Kalibracyjny, określający datę atestacji, medium, na które został skalibrowany, jednostkę miary oraz wartości stężeń progowych dla ustawionych progów alarmowych. Czas ważności atestu podany jest w Ateście Kalibracyjnym. Po tym okresie detektor należy poddać kontroli i ewentualnej korekcie nastaw progów alarmowych przy użyciu atestowanych gazów kalibracyjnych. Po kontroli, która przyniesie wynik pozytywny, zaświadczenie atestacyjne zostanie przedłużone. Czas, o który można przedłużyć zaświadczenie atestacyjne określa jednostka atestacyjna w oparciu o wyniki prób i z uwzględnieniem warunków pracy urządzenia. ATESTACJĘ WYKONYWAĆ MOŻE JEDYNIE PRODUCENT LUB UPOWAŻNIONA PRZEZ NIEGO JEDNOSTKA SERWISOWA. Producent nie bierze odpowiedzialności za nieprawidłowości w pracy głowicy gazometrycznej nie posiadającej ważnego atestu kalibracyjnego VI.2. Substancje zakłócające Detektory z czujnikami elektrochemicznymi mają bardzo dobrą selektywność jeśli chodzi o wykrywanie gazów i oparów. Jednak długotrwała obecność gazów i oparów o stężeniu przekraczającym dopuszczalne dla danego sensora, obecność spalin oraz związków aktywnych chemicznie (np. silikony, opary kwasów i zasad, itp.) może być przyczyną nieprawidłowej pracy detektora lub nawet jego uszkodzenia. 10