Wymagania edukacyjne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Historia, klasa 6 Ocenianie bieżące ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się. Uczniowie oceniani są z wykorzystaniem elementów oceniania kształtującego, zgodnie z przepisami Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. I OCENIANE OBSZARY AKTYWNOŚCI: - sprawdzian (w formie testu, dłuższej wypowiedzi pisemnej) - kartkówki - odpowiedzi ustne - praca na lekcji (w tym aktywność, projekty edukacyjne) - prace długoterminowe (prowadzone obserwacje i doświadczenia, opracowania, prezentacje) - sposób prowadzenia notatek ( estetyka, poprawność ortograficzna, interpunkcyjna) II OBOWIĄZKI UCZNIA: Uczeń zobowiązany jest do: a) przynoszenia zeszytu i odrabiania zadanych prac domowych (zarówno ustnych, jak i pisemnych) b) prowadzenia obserwacji, prostych doświadczeń, mierzenia, dokumentowania wyników, wyciągania z nich wniosków, prezentowania c) samodzielnego przygotowywania zapowiedzianych wcześniej opracowań lub prezentacji opartych o inne źródła niż podręczniki szkolne d) uzupełniania braków powstałych na skutek nieobecności e) uważania na lekcjach, brania czynnego udziału w zajęciach i prowadzenia pełnych notatek w zeszycie, rzetelnego przygotowywania się do sprawdzianów f) systematycznego uczenia się III KONTROLA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA: a) O sprawdzianie nauczyciel informuje co najmniej tydzień wcześniej, podaje zakres materiału b) Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać go z całą klasą, to powinien uczynić to w uzgodnionym z nauczycielem terminie. Termin ten powinien ustalić do tygodnia po powrocie, jeśli tego nie uczyni, nauczyciel daje mu arkusz sprawdzianu na pierwszej lekcji (po upłynięciu terminu). Zakres tej lekcji uczeń musi nadrobić w swoim zakresie.
c) Nauczyciel udostępnia prace pisemne niezwłocznie po ich ocenieniu uczniom i rodzicom(prawnym opiekunom). Uczeń zielonym długopisem dokonuje poprawy błędnych odpowiedzi, po czym bierze pracę do domu i do 7 dni od daty otrzymania zwraca ją nauczycielowi. d) Nauczyciel może bez uprzedzenia przeprowadzić kartkówkę z trzech ostatnich tematów. Uczeń wkleja kartkówkę do zeszytu i daje do podpisu Rodzicowi. e) Uczeń ma prawo 2 razy w półroczu zgłosić brak przygotowania do zajęć bez podania przyczyny. Należy to zrobić w momencie sprawdzania listy obecności, po wyczytaniu nazwiska ucznia. Prawo to nie dotyczy lekcji, na której przeprowadzane są zapowiedziane sprawdziany. W dzienniku zostaje ten fakt odnotowany jako np. Np. rozumiane jest jako brak pracy domowej, zeszytu, brak opanowania materiału z trzech poprzednich lekcji. g) Na bieżąco uczeń może być zapytany do 3 tematów wstecz. Powtórzenie większej partii materiału wymaga zapowiedzenia tydzień wcześniej. h) Ocena bieżąca może być wyrażona słownie (np. bardzo ładnie, świetnie, brawo, popracuj nad, pomyśl, poćwicz itp.) lub oceną w skali 1-6. i) Wszystkie prace pisemne sumujące muszą być opatrzone punktacją, komentarzem (zawiera informację o tym co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć), a ich ocena obliczona wg skali: ocena ocena celująca ocena bardzo dobra 86% - 95% ocena dobra 70% -85% ocena dostateczna 50% - 69% ocena dopuszczająca 30% - 49% ocena niedostateczna do 29% IV TRYB POPRAWIANIA OCEN: a) Uczeń ma prawo poprawiać bieżącą ocenę sumującą. b) Poprawa jest dobrowolna i musi odbywać się poza lekcjami. c) Termin poprawy uczeń uzgadnia z nauczycielem do dwóch tygodni od czasu otrzymania oceny. d) Nową ocenę zapisuje się obok poprawianej. e) Zadania domowe uczeń powinien poprawić na lekcję następną. Wyjątkowo, jeżeli zadanie było pracochłonne lub jego realizacja trwała dłuższy czas, uczeń uzgadnia z nauczycielem termin oddania pracy (maksymalnie 2 tygodnie). procent liczby punktów 96% - 100% oraz w całości wykonane zadanie dodatkowe lub twórcze, oryginalne rozwiązanie
V OCENIANIE UCZNIA ZE SPECYFICZNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI: 1. Kryteria oceniania wiedzy i umiejętności przedmiotowych są dostosowywane do indywidualnych możliwości ucznia z uwzględnieniem wskazówek zawartych w opiniach i orzeczeniach Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. 2. W głównej mierze oceniany jest wkład pracy w realizowane zadanie, zaangażowanie w dążeniu do celu, pozytywna motywacja do nauki, jak również wytrwałość, systematyczność, przygotowanie do zajęć oraz wywiązywanie się z obowiązków szkolnych. 3. Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych a) dla ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim: - zmniejszanie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań - dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie - odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego - częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień - należy zezwolić na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach - większa ilość czasu i powtórzeń na opanowanie materiału - w związku z dużym problemem w selekcji i wyborze najważniejszych informacji z danego tematu można wypisać kilka podstawowych pytań, na które uczeń powinien znaleźć odpowiedź, czytając dany materiał (przy odpytywaniu prosić o udzielenie na nie odpowiedzi) b) dla ucznia z dysleksją rozwojową: - uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat - w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać, dawać więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać - częściej powtarzać i utrwalać materiał - podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie - wprowadzać w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch), używać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania - zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak, by ograniczyć ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia - przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, niekiedy nawet odpytywać indywidualnie - często oceniać prace domowe - w pracach klasowych czy zadaniach przeznaczonych do samodzielnego wykonania upewnić się, czy uczeń rozumie czytany tekst - w miarę możliwości nie dyktować tekstu zadań, ale wręczyć uczniowi kartkę z zapisanym poleceniem - zapisywać na tablicy obce nazwy
- należy mieć na uwadze zasadę stopniowania trudności oraz od bliższego do dalszego, czyli obserwacji i opisu najbliższego otoczenia poprzez przyrodę Polski do całego świata - operować pojęciami wiek, tysiąclecie i często pracować z osią czasu, co ułatwi poruszanie się po poszczególnych epokach i chronologiczne ich porządkowanie - dzięki temu abstrakcyjne pojęcia ulegają konkretyzacji. c) dla ucznia z odchyleniami rozwojowymi: - zmniejszanie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań - dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie - odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego - formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji - powoływanie się na ilustrujące przykłady - częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień - zezwolenie na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach - odpytywanie po uprzedzeniu, kiedy i z czego dokładnie uczeń będzie pytany - mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania - zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie samodzielnie wykonać - w miarę możliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie - podczas oceniania brać przede wszystkim pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, jego chęci, wysiłek, przygotowanie do zajęć itp. - włączać do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szanse
Plan wynikowy dla klasy 6 Nr lekcji 1 Noc Listopadowa Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra przyczyny powstania listopadowego, wybuch powstania Uczeo zna datę rozpoczęcia powstania listopadowego. O WOLNOŚD NASZĄ I WASZĄ Uczeo wskazuje na mapie Królestwo Polskie, wie, osiągnięcia Polaków w kim był Piotr Wysocki, latach 1815 1830, wymienia przyczyny opowiada o wydarzeniach rozpoczęcia powstania Nocy Listopadowej. listopadowego. Uczeo rozumie potrzebę masowego uczestnictwa Polaków w powstaniu listopadowym. Podstawa programowa formy walki o niepodległośd 2 Armaty pod stoczkiem wojna polsko-rosyjska, upadek powstania listopadowego. 3 W cieniu Cytadeli represje po powstaniu, zsyłki na Sybir 4 Wielka Emigracja kultura polska na emigracji, emisariusze Uczeo wie, kiedy rozegrała się bitwa pod Grochowem. Uczeo wie, czym była Cytadela Warszawska. Uczeo wie, czym jest emigracja, kim byli Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Fryderyk Chopin. i wskazuje na mapie najważniejsze bitwy powstania listopadowego, wie, kim byli Józef Chłopicki i Emilia Plater. represje stosowane wobec Polaków przez cara po powstaniu listopadowym, pokazuje na mapie Syberię. rodzaje emigracji, pokazuje na mapie paostwa, do których najczęściej emigrowali Polacy w XIX wieku. przyczyny klęski powstania listopadowego. Uczeo potrafi wskazad elementy obronne Cytadeli Warszawskiej, opowiada o warunkach życia skazaoca na Syberii. Uczeo wyjaśnia termin Wielka Emigracja. Uczeo ocenia powstanie listopadowe. Uczeo ocenia sens wybuchu powstania listopadowego w obliczu zaistniałych represji. Uczeo omawia działalnośd polityczną Wielkiej Emigracji. formy walki o niepodległośd formy walki o niepodległośd życie na emigracji
5 Poszli nasi w bój bez broni przyczyny i przebieg powstania styczniowego 6 O polską mowę walka Polaków z germanizacją i rusyfikacją 7 Ku pokrzepieniu serc twórcy kultury polskiej przełomu XIX i XX wieku Uczeo wie, czym była branka. Uczeo wie, czym były rusyfikacja i germanizacja. Uczeo wie, kim byli Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz i Maria Skłodowska-Curie, oraz potrafi krótko opowiedzied o ich twórczości i działalności. Uczeo wie, czym były demonstracje patriotyczne i kto brał w nich udział, wie, kim był Romuald Traugutt. Uczeo wie, czym jest cenzura, omawia sytuację Polaków w poszczególnych zaborach, opowiada o oporze Polaków wobec germanizacji, wie, kim był Otto von Bismarck. Uczeo wie, kim byli Stanisław Wyspiaoski, Bolesław Prus, Stanisław Moniuszko, Helena Modrzejewska, potrafi krótko opowiedzied o ich twórczości i działalności, rozpoznaje najważniejsze obrazy Jana Matejki. WIEK PARY I ŻELAZA reformy wprowadzone w Królestwie Polskim po śmierci cara Mikołaja I, wie, kim był Stanisław Brzóska, rozumie, dlaczego powstaocy styczniowi podjęli walkę partyzancką., jakie represje spadły na Polaków po powstaniu styczniowym, zna treśd RotyMarii Konopnickiej. Uczeo rozumie znaczenie rozwoju kultury i nauki dla podtrzymania ducha narodowego. Uczeo, korzystając z ilustracji i tekstu źródłowego, opowiada o przebiegu bitew powstania styczniowego, * jeśli to możliwe, odnajduje w swojej okolicy miejsca związane z powstaniem styczniowym i zna jego lokalnych bohaterów. Uczeo rozumie treśd Roty, ocenia znaczenie oporu Polaków wobec zaborców. Uczeo zauważa wzrost znaczenia kobiet w rozwoju nauki i kultury w XIX wieku. formy walki o niepodległośd formy walki o niepodległośd formy walki o niepodległośd
8 Narodziny fabryki rewolucja przemysłowa, praca w fabryce 9 Koleją do przodu zmiany w komunikacji kolej, parowiec, samochód, samolot Uczeo wie, kim był James Watt. Uczeo wie, kto i kiedy wynalazł lokomotywę parową. Uczeo rozumie znaczenie wynalezienia maszyny parowej, umie wyjaśnid termin rewolucja przemysłowa, opowiada o życiu XIX-wiecznego robotnika. Uczeo, rozumie, jakie znaczenie miał rozwój transportu w XIX wieku. zagrożenia, jakie stwarzała praca w XIXwiecznej fabryce. pozytywne i negatywne skutki rozbudowy kolei, wie, kiedy pojawiły się pierwsze samochody i samoloty. Uczeo opowiada o organizacji produkcji w XIX wieku i wcześniejszych czasach. Uczeo opowiada o życiu i zagładzie Indian, wymienia i pokazuje na mapie najważniejsze kanały usprawniające transport morski. miasto przemysłowe miasto przemysłowe 10 Wycieczka do XIXwiecznego miasta życie codzienne w przemysłowym mieście XIX wieku Uczeo, wie, kim był Stanisław Staszic, wymienia narodowości zamieszkujące Łódź w XIX wieku. charakterystyczne elementy przemysłowego miasta XIX wieku, charakteryzuje trzy zabory pod względem uprzemysłowienia, opowiada o życiu robotników w XIXwiecznej Łodzi. Uczeo wskazuje różnice między miastem w XIX wieku i wcześniejszych epokach, dostrzega wpływ rozwoju przemysłu na życie codzienne ludzi, wskazuje na mapie ośrodki przemysłu na ziemiach polskich w XIX wieku. Uczeo umie odczytywad i interpretowad dane dotyczące rozwoju demograficznego. miasto przemysłowe POLSKA ODRODZONA
11 Wielka Wojna i sprawa polska geneza I wojny światowej, polskie orientacje w przededniu wojny Uczeo zna datę rozpoczęcia I wojny światowej, wie, kim był Józef Piłsudski. Uczeo wyjaśnia, dlaczego wojnę z lat 1914 1918 nazywamy światową, wskazuje na mapie najważniejszych uczestników wojny, wie, kim był Roman Dmowski. przyczyny wybuchu I wojny światowej, wyjaśnia termin wojna pozycyjna, rozumie znaczenie nowych typów broni dla przebiegu wojny, omawia dwie polskie orientacje polityczne w przededniu wybuchu wojny. Uczeo omawia podobieostwa i różnice między dwoma polskimi orientacjami politycznymi. odrodzenie paostwa polskiego 12 Polacy na frontach Wielkiej Wojny polskie formacje zbrojne, polityka mocarstw wobec sprawy polskiej Uczeowie, kim był Ignacy Paderewski. skutki ogłoszeniaaktu 5 listopada, wie, jaką rolę odegrałw procesie odzyskania niepodległości Ignacy Paderewski, rozpoznaje mapę ukazująca Europę w czasie I wojny światowej, wskazuje na niej ziemie polskie. Uczeo opowiada, jak powstały Legiony Polskie, wie, kiedy ogłoszono Akt 5 listopada, wie, kim był Józef Haller. Uczeo wyjaśnia, jakie znaczenie miał Akt 5 listopada, rozumie znaczenie powstania Komitetu Narodowego Polskiego w procesie odzyskiwania niepodległości. odrodzenie paostwa polskiego
13 Budowa nowych granic pokój wersalski, walka o granice Polski Uczeowyjaśnia, dlaczego Święto Niepodległości przypada 11 listopada. skutki I wojny światowej, wskazuje na mapie nowe paostwa powstałe w jej wyniku, wie, kiedy obyła się konferencja w Paryżu i jakie były jej postanowienia, pokazuje na mapie granice odrodzonej Polski. Uczeo opowiada o początkach niepodległego paostwa polskiego, wie, czym jest plebiscyt. Uczeo pokazuje na mapie miejsca powstao i plebiscytów z lat 1918 1921, rozumie znaczenie wystąpienia Orląt Lwowskich. odrodzenie paostwa polskiego 14 Bitwa Warszawska wojna polskobolszewicka Uczeo rozumie znaczenie terminów komuniści i Armia Czerwona,zna datę Bitwy Warszawskiej. Uczeo rozumie znaczenie terminów propaganda i bolszewicy, wie, kim był Włodzimierz Lenin. Uczeowie, kiedy wybuchła rewolucja w Rosji, wymienia przyczyny i skutki wojny Polski z bolszewicka Rosją, opowiada o przebiegu Bitwy Warszawskiej. Uczeo, rozumie określenie cud nad Wisłą. odrodzenie paostwa polskiego 15 II Rzeczpospolita powojenna odbudowa, ustrój polityczny II Rzeczypospolitej Uczeo wie, kim był Józef Piłsudski. Uczeo wie, jaki był ustrój II RP, wie, kim byli Władysław Grabski i Wincenty Witos, wymienia i wskazuje na mapie sąsiadów II RP. Uczeo omawia sytuację II Rzeczpospolitej w momencie odzyskania niepodległości, wymienia problemy i trudności II Rzeczpospolitej, zna datę przewrotu majowego, wymienia jego przyczyny i skutki. Uczeoocenia działania Józefa Piłsudskiego, wskazuje najważniejsze różnice między konstytucjami marcową i kwietniową. odrodzenie paostwa polskiego
16 Czy będzie wojna? faszystowskie Włochy, nazistowskie Niemcy, stalinowski ZSRR, przyczyny II wojny światowej 17 Najazd z dwóch stron sojusz III Rzeszy i ZSRR, wojna obronna Polski Uczeo wie, kim byli Adolf Hitler i Józef Stalin. Uczeo wie, kiedy wybuchła II wojna światowa, zna datę napaści ZSRR na Polskę. NASZA NAJWIĘKSZA WOJNA Uczeo wie, kim był Benito Mussolini, rozumie i wyjaśnia pojęcia faszyzm i totalitaryzm, charakteryzuje totalitaryzmy w Niemczech i ZSRR, wymienia chronologicznie działania Hitlera przed wybuchem II wojny światowej. Uczeo zna treśd i skutki paktu Ribbentrop Mołotow, wymienia i wskazuje na mapie miejsca ważniejszych walk podczas wojny obronnej Polski we wrześniu 1939 roku. Uczeo charakteryzuje totalitaryzm we Włoszech, wie, jakie decyzje zapadły w Monachium w 1938 roku. Uczeo zna datę podpisania paktu Ribbentrop Mołotow. Uczeo rozumie zagrożenie, jakim dla Europy były totalitaryzmy. Uczeo rozumie przyczyny klęski poniesionej przez Polskę we wrześniu 1939 roku. Polska w okresie II wojny światowej Polska w okresie II wojny światowej
18 Okupowany kraj polityka Niemiec i ZSRR w stosunku do okupowanych ziem polskich Uczeo wie, czym były obozy koncentracyjne, i podaje przykład takiego obozu, wie, czym były getta. Uczeo wskazuje na mapie granicę między okupacją niemiecką i radziecką w 1939 roku oraz Generalne Gubernatorstwo, opowiada, czym była i jak przebiegała łapanka, opowiada o warunkach życia w getcie, wie, czym był Holokaust, wie, kim była Irena Sendlerowa, zna datę zbrodni katyoskiej. Uczeo wyjaśnia, kiedy i dlaczego wybuchło powstanie w getcie warszawskim, podaje inne (poza Ireną Sendlerową) przykłady osób ratujących Żydów podczas wojny, opowiada o metodach prześladowao Polaków stosowanych przez niemieckich okupantów. Uczeo rozumie, jak ważna i trudna była decyzja o wybuchu powstania w getcie warszawskim oraz dlaczego należy pamiętad o zbrodni katyoskiej. Polska w okresie II wojny światowej 19 Polskie paostwo podziemne różne formy oporu Polaków wobec okupantów Uczeo wie, czym były Armia Krajowa i Szare Szeregi. Uczeo wie, kim byli Cichociemni, opowiada o życiu codziennym i działalności partyzantów, wie, kim byli Stefan Rowecki Grot, Jan Bytnar Rudy, Tadeusz Zawadzki Zośka, Witold Pilecki, oraz opowiada o działalności tych bohaterów. Uczeo wie, czym było polskie paostwo podziemne, wymienia i omawia formy walki Polaków z okupantami, wie, kim byli Henryk Dobrzaoski Hubal, Jan Piwnik Ponury, oraz opowiada o działalności tych bohaterów. Uczeo rozumie znaczenie poznanych bohaterów dla Polski. Polska w okresie II wojny światowej
20 Powstanie warszawskie przyczyny, przebieg i konsekwencje powstania warszawskiego Uczeo zna datę dzienną rozpoczęcia powstania warszawskiego. Uczeo wyjaśnia, na czym polegała akcja Burza, wie, ile dni trwało powstanie, zna skutki powstania warszawskiego. Uczeo wie, kiedy rozegrała się i jakie miała znaczenie bitwa pod Stalingradem, wie, jakie znaczenie miała akcja Burza, wie, jaką rolę w powstaniu warszawskim odgrywali harcerze i sanitariuszki, wymienia przyczyny klęski powstania warszawskiego. Uczeo potrafi odczytad na planie Warszawy przebieg powstania, ocenia powstanie warszawskie. Polska w okresie II wojny światowej 21 Podział świata, skutki wojny kształtowanie się powojennego ładu, migracje, zimna wojna Uczeo wie, czym jest NATO. ZALEŻNI OD WSCHODNIEGO SĄSIADA skutki II Uczeo pokazuje na mapie wojny światowej, wie, że szlaki powojennych Niemcy były podzielone przesiedleo, opowiada o na RFN i NRD, wie, czym podziale paostwa był Układ Warszawski, niemieckiego, wie, kim rozumie pojęcia żelazna byli Jurij Gagarin i Neil kurtyna, zimna wojna, Armstrong, zna datę wyścig zbrojeo. lądowania człowieka na Księżycu. Uczeo opowiada o przyczynach i skutkach podziału paostwa niemieckiego, rozumie znaczenie USA w powojennej odbudowie Europy. temat dodatkowy spoza podstawy programowej
22 Wielka odbudowa granice powojennej Polski, odbudowa kraju ze zniszczeo, przemiany gospodarcze na wsi i w mieście 23 Władza i zwykli ludzie kształtowanie się komunistycznej władzy w Polsce Uczeo pokazuje na mapie powojenne granice Polski oraz wymienia jej sąsiadów. Uczeo wie, kim był Bolesław Bierut, wie, czym była PZPR. skutki II wojny światowej dla ziem polskich, wie, czym są Ziemie Odzyskane, Pałac Kultury i Nauki w Warszawie, rozumie pojęcie analfabetyzm, opowiada o odbudowie kraju ze zniszczeo wojennych. Uczeo zna pojęcia Milicja Obywatelska i cenzura, wymienia najważniejsze uroczystości paostwowe obchodzone w PRL. Uczeo wie, czym była reforma rolna, wie, w jakich okolicznościach powstała Nowa Huta, wie, kim byli Żołnierze Wyklęci. Uczeo opowiada, jak komuniści przejęli władzę w Polsce, podaje przykłady komunistycznej propagandy. i omawia zmiany, jakie zaszły w społeczeostwie polskim po II wojnie światowej. Uczeo wyjaśnia, na czym polegała zależnośd PRL od ZSRR, wie, kim był Jan Rodowicz Anoda. Polska Rzeczpospolita Ludowa Polska Rzeczpospolita Ludowa 24 Opozycja i Kościół katolicki stosunki władza kościół, opozycja demokratyczna Uczeo wie, kim był Jan Paweł II (Karol Wojtyła). Uczeo zaznacza na osi czasu daty najważniejszych wystąpieo społecznych przeciw władzom PRL, wie, kim był Stefan Wyszyoski, wie, czym były obchody tysiąclecia chrztu Polski, rozumie i wyjaśnia termin opozycja, wie, kiedy wybrano Karola Wojtyłę na papieża. Uczeo zna daty najważniejszych wystąpieo społecznych przeciw władzom PRL, rozumie i wyjaśnia termin KOR. Uczeo rozumie rolę i znaczenie Kościoła katolickiego w powojennej Polsce. Polska Rzeczpospolita Ludowa
25 Solidarnośd ludzi wolnych powstanie Solidarności, stan wojenny Uczeo zna daty powstania Solidarności i wprowadzenia stanu wojennego. Uczeo wie, kim byli Wojciech Jaruzelski, Lech Wałęsa i Jerzy Popiełuszko. główne postanowienia porozumieo sierpniowych, podaje przyczyny i skutki wprowadzenia stanu wojennego. przyczyny kryzysu gospodarczego w PRL na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, ocenia wprowadzenie stanu wojennego. Solidarnośd i powstanie III Rzeczypospolitej 26 Polska paostwem demokratycznym okrągły stół, przemiany polityczne i gospodarcze po 1989 roku Uczeo zna datę pierwszych częściowo wolnych wyborów do parlamentu, wie, kim był Lech Wałęsa. ZNOWU W WOLNEJ POLSCE Uczeo dostrzega związek przyczyny zorganizowania między działalnością i postanowienia Solidarności a okrągłego stołu, zna datę obaleniem komunizmu rozpoczęcia obrad w Polsce, zna datę okrągłego stołu, wie, kim pierwszych wolnych był Tadeusz Mazowiecki, wyborów prezydenckich wymienia zmiany w Polsce, wie, kim był polityczne i gospodarcze, Leszek Balcerowicz, które zaszły w wyniku rozumie symboliczne przemian lat 1989 1990. znaczenie kształtu okrągłego stołu. Uczeo potrafi wyjaśnid, dlaczego wybory 4 czerwca nie były w pełni wolne, potrafi ocenid przemiany z lat 1989 1990. Solidarnośd i powstanie III Rzeczypospolit ej
27 Ustrój paostwa polskiego władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza Uczeo wie, czym jest konstytucja, wie, kto w Polsce sprawuje urząd prezydenta. Uczeo dzieli władzę na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, wie, które organy sprawują w Polsce władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, odróżnia demokrację pośrednią od bezpośredniej, wie, czym są: ustawa, cisza wyborcza, referendum, wie, kto w Polsce sprawuje urząd premiera. Uczeo podaje przykłady ustroju republikaoskiego w historii, wymienia zadania poszczególnych władz we współczesnej Polsce, wie, czym jest Trybunał Konstytucyjny, wie, kto w Polsce sprawuje urząd marszałka sejmu. Uczeo zna datę uchwalenia aktualnej konstytucji RP, wyjaśnia, dlaczego media nazywane są czwartą władzą. paostwo 28 Bądźmy samorządni zadania i działanie samorządu lokalnego w Polsce Uczeo pokazuje na mapie województwo, w którym mieszka. Uczeo wie, czym są władze samorządowe i w jakim celu zostały powołane, zna podział administracyjny kraju, pokazuje na mapie powiat i gminę, w których mieszka, wie, czym jest organizacja pozarządowa. przykłady organizacji pozarządowych. zadania województwa, powiatu i gminy. Mała Ojczyzna
29 Prawa i obowiązki obywatela prawa człowieka, prawa i obowiązki obywatela RP, prawa dziecka podstawowe prawa człowieka. Uczeo wyjaśnia, czym różni się znaczenie słów człowiek i obywatel, wymienia główne prawa i obowiązki obywatela RP, wie, jakie prawa mu przysługują z racji tego, że jest dzieckiem, i gdzie zostały one zapisane. Uczeo zna dokumenty, w których spisane zostały prawa człowieka, podaje przykłady łamania praw człowieka i łamania praw dziecka. Uczeo rozumie rolę Dekalogu w kształtowaniu się koncepcji praw człowieka, zna daty uchwalenia najważniejszych dokumentów, w których spisane zostały prawa człowieka, potrafi zadziaład, gdy są łamane prawa dziecka, wie, jakie funkcje pełnią Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka. paostwo 30 Jesteśmy w Unii Europejskiej i NATO geneza i główne zadania UE i NATO Uczeo zna datę przystąpienia Polski do UE, wie, które miasto jest główną siedzibą władz UE, rozpoznaje symbole UE i NATO. Uczeo zna datę przystąpienia Polski do NATO, wymienia pozytywne i negatywne strony członkostwa Polski w UE i NATO, wie, czym jest Parlament Europejski, wskazuje na mapie paostwa należące do UE, wie, jaki utwór jest hymnem UE. Uczeo opowiada o historii UE, wskazuje na mapie paostwa należące do NATO. Uczeo ocenia członkostwo Polski w UE i NATO. wspólnota europejska MIESZKAOCY GLOBALNEJ WIOSKI
31 Świat stał się mniejszy globalizacja i jej konsekwencje Uczeo potrafi wyjaśnid sformułowanie świat stał się mniejszy. Uczeo wie, czym są kultura masowa i globalizacja, wymienia dobre i złe strony globalizacji. Uczeo podaje przykłady kultury masowej i globalizacji, dostrzega szanse i zagrożenia związane z globalizacją. Uczeo dostrzega różnice między kulturą wyższą i niższą, wie, czym jest Bank Światowy. problemy ludzkości 32 Problemy współczesnej Polski problemy polskiego społeczeostwa początków XXI wieku, Polonia we współczesnym świecie Uczeo wie, czym jest Polonia. najważniejsze problemy współczesnej Polski, wymienia przyczyny współczesnej emigracji Polaków, wskazuje na mapie paostwa, w których znajdują się największe skupiska Polaków. Uczeo zastanawia się nad sposobami zaradzenia problemom współczesnej Polski, potrafi rozpoznad i nazwad różne formy protestów społecznych. Uczeo dostrzega w swoim najbliższym otoczeniu przejawy problemów współczesnej Polski. Solidarnośd i powstanie III Rzeczypospo litej, paostwo 33 Zagrożenia współczesnego świata zanieczyszczenie środowiska, wojny, terroryzm, głód, epidemie Uczeo, wie, czym jest terroryzm. największe zagrożenia współczesnego świata, wskazuje na mapie miejsca konfliktów zbrojnych i najważniejszych zamachów terrorystycznych, wie, czym jest pandemia. Uczeo podaje przykłady osób i organizacji walczących ze współczesnymi zagrożeniami. Uczeo samodzielnie poszukuje rozwiązao współczesnych globalnych problemów. problemy ludzkości Na ocenę celującą uczeń opanował wszystkie wiadomości i umiejętności oraz odnosi sukcesy w konkursach.