Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 1/1 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa handlowa: Symbol: Skład chemiczny: Rodzaj produktu: Zakres stosowania: Producent: Dystrybutor: FORMUŁA DO CZYSZCZENIA WTRYSKIWACZY DIESLA ST 53250PL, ST 53001EN mieszanina węglowodorów i substancji pomocniczych Środek do czyszczenia wtryskiwaczy. Zawodowy - do czyszczenia wtryskiwaczy silników spalinowych. Clorox Car Care Unit 16, Rassau Industrial Estate, Ebbw Vale, Gwent NP23 5SD, United Kingdom (Wielka Brytania) tel./fax: 00 44 (0) 1495 350234 telefon bezpieczeństwa: 00 44 (0) 1495 350234 Amtra Sp. z o.o. ul. Siemońska 2, 42-503 tel.: +48 32 763 20 80 fax: +48 32 763 20 87 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Charakter chemiczny: mieszanina węglowodorów i substancji pomocniczych. Składniki stwarzające zagroŝenie: Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE Symbole ostrzegawcze Bezwonna kerozyna 60-100 64742-47-8 265-149-8 Xn 65-66 Solwent nafta (ropa naftowa), węglowodory lekkie 1-5 64742-95-6 265-199-0 Xn; R65, Xi;R37; N; R51/53. R10,R67, aromatyczne. polialkiloaminofenol 1-5 - - Xi R36/38 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Preparat został zakwalifikowany jako niebezpieczny zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 02.09.2003 r. ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Xn Szkodliwy dla organizmów wodnych, moŝe powodować długotrwałe zmiany w środowisku wodnym. MoŜe powodować wysuszenie lub pękanie skóry. Szkodliwy, moŝe powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. Klasyfikacja: Xn; R65. R52/53, R66 pomijalne Następstwa wdychania: 1. Wyprowadzić poszkodowana osobę na świeŝe powietrze. UłoŜyć w wygodnej pozycji. Zapewnić ciepło i spokój. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie. Chronić przed utratą ciepła. 3. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W pierwszej kolejności przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody, skontaktować się
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 2/2 z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Nie wywoływać wymiotów. 2. W razie potrzeby odtransportować do szpitala. Choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. Zanieczyszczenie oczu: 1. Usunąć szkła kontaktowe. Przemyć skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach. Co pewien czas nakładać górną na dolną powiekę. Przykryć oczy jałowym opatrunkiem. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty. Zanieczyszczenie skóry: 1. Zdjąć zanieczyszczone ubranie i buty. Oczyścić mechanicznie zanieczyszczoną skórę, przemyć duŝą ilością wody a następnie wodą z łagodnym mydłem. Nie uŝywać jakichkolwiek rozpuszczalników lub rozcieńczalników. 2. W przypadku gdy wystąpi podraŝnienie skóry, które nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU ZagroŜenia poŝarowe: W przypadku poŝaru stosować: Preparat ciekły, palny (t.z.71 o C). W wyniku działania podwyŝszonej temperatury pojemniki mogą ulec gwałtownemu rozszczelnieniu z wydzieleniem palnych i szkodliwych gazów oraz aerozoli. mgła wodna, ditlenek węgla (CO 2 ), proszek gaśniczy, pianę gaśniczą (odporną na alkohol). Zalecenia szczegółowe: Mały poŝar gasić gaśnicą pianową lub ditlenkiem węgla. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącego się preparatu. Pojemniki naraŝone na działania ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą i w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Sprzęt ochronny straŝaków: Produkty spalania: Uwaga dodatkowa: Pełne wyposaŝenie ochronne. Aparaty izolujące drogi oddechowe. Czarne dymy zawierające niebezpieczne produkty spalania, w tym tlenek i ditlenek węgla, tlenki azotu. Opary strącać mgłą wodną. Do zbierania rozlanej cieczy uŝywać materiały absorbujące. Chronić kanalizację, wody powierzchniowe i grunt przed zanieczyszczeniem. Wody popoŝarowe traktować jako niebezpieczne zanieczyszczenie i gromadzić w oddzielnych pojemnikach. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Środki ochrony osobistej: Ubrania robocze ze zwartej tkaniny. Stosować rękawice ochronne z tworzywa lateksowego, butylowego lub fluorowęglowego do łokcia. Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczyć uszkodzone opakowania, na drodze przemieszczającego się preparatu sypać tamy. Zebraną ze środowiska ciecz umieścić w opakowaniu zastępczym i skierować do zniszczenia. Stosować obojętne materiały absorbujące (ziemia, suchy piasek, diatomit, wermikulit). Do czyszczenia stosować detergenty. Nie stosować rozpuszczalników i rozcieńczalników.
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 3/3 Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: Zabezpieczyć studzienki ściekowe. Nie dopuszczać do zanieczyszczenia gruntu. W przypadku powaŝnego zanieczyszczenia jakichkolwiek elementu środowiska, powiadomić odpowiednie władze administracyjne i kontrolne oraz organizacje ratownicze. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Na drodze spalania po rozładowaniu opakowań, w odpowiednich instalacjach uprawnionego przedsiębiorstwa - zgodnie z wymogami dotyczącymi preparatów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zalecenia szczególne dotyczące stosowania: Magazynowanie: Metody postępowania z odpadami: Podczas wszelkich, wykonywanych czynności z preparatem nie jeść, nie pić, nie palić nie zaŝywać lekarstw, unikać bezpośrednich kontaktów z preparatem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej. Pary są cięŝsze od powietrza i przemieszczają się ku ziemi oraz do dolnych partii pomieszczeń. Unikać wdychania par i aerozoli. Zawsze uŝywać pojemników wykonanych z materiałów analogicznych jak oryginalne opakowania. Nie wolno stosować ciśnienia do opróŝniania opakowań. UŜywać odpowiednich pojemników zapobiegających zanieczyszczeniu środowiska. Wszelkie pomieszczenia magazynowe muszą być wydajnie wentylowane. Przechowywać we właściwie oznakowanych, fabrycznych, zamkniętych opakowaniach, z informacją w języku polskim zgodną z obowiązującymi normami. Magazyny muszą być suche, przystosowane do przechowywania preparatów chemicznych. PodłoŜe musi być wykonane z materiału nieprzepuszczalnego, najlepiej ceramicznego tak wykonane, aby nie dopuścić do swobodnego przemieszczania się rozlanego na podłoŝu preparatu. Przechowywać w chłodzie. Chronić przed działaniem promieni słonecznych i źródeł ciepła. Zakres najwłaściwszej temperatury magazynowania: 5 30 o C. Opakowaniami powinny być pojemniki wykonane ze stali nierdzewnej. Z pojemnikami otwartymi manipulować bardzo ostroŝnie aby nie dopuścić do rozlania. Stosować się do zaleceń ujętych w karcie-charakterystyce. Za odpad moŝna uznać preparat, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy preparat odstawiany jest do uprawnionych przedsiębiorstw, celem rozładowania opakowań i likwidacji zawartości na drodze spalania. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania preparatów chemicznych. Ochrony osobiste i zbiorowe: Ręce: Stosować rękawice ochronne z tworzywa lateksowego, butylowego lub fluorowęglowego do łokcia.
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 4/4 Oczy: Drogi oddechowe: Skóra i ciało: Ochrony zbiorowe: Inne informacje: Normy ochronne: Zapoznać się z instrukcją uŝycia rękawic, czasokresu ich stosowania, itp. Zalecane stosowanie kremu ochronnego na nieosłonięte części ciała. Uwaga: podczas pracy w sąsiedztwie przedmiotów ostrokrawędziowych, moŝe nastąpić uszkodzenie rękawic. Okulary ochronne w szczelnej obudowie z bocznymi ochronami (oprawa z tworzywa sztucznego. W pobliŝu stanowisk pracy zainstalować zdroiki z bieŝącą wodą. Ochrony dróg oddechowych, w przypadku pracy w atmosferze z ponadnormatywnymi stęŝeniami składników produktu. Ubrania robocze ze zwartej tkaniny (najlepiej z włókna naturalnego). Fartuchy ochronne. Buty robocze. Wydajna wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki z bieŝącą wodą w pobliŝu stanowisk pracy. Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Przed przerwami w pracy wymyć ręce i twarz. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam, gdzie występuje moŝliwość pojawienia szkodliwych dla zdrowia stęŝeń gazów, par lub aerozoli pochodzących z preparatu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. PN-EN 141:2002 - Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie. PN-EN 344:1996 - Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1 PN-EN 166:2002 (U) - Ochrona indywidualna oczu. Wymagania. PN-EN 374-3:2004 (U) - Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów PN-EN 466:1998 - OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3) Metody oceny naraŝenia w środowisku pracy: PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-Z-04008-7:2002 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników Ocena naraŝenia: Zgodnie z normami polskimi dot. poszczególnych składników produktu. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Nr CAS Składnik NDS (mg/m 3 ) NDSCh (mg/m 3 ) 92045-36-8 Frakcja naftowa rafinowana 100 (nafta) 300 (nafta) rozpuszczalnikiem, odsiarczona (ropa naftowa). Frakcja naftowa- niespecyfikowana. (zawiera <0,1 % benzenu) 95-63-6 1,2,4-trimetylobenzen 100 170 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Skład: Mieszanina związków organicznych i substancji pomocniczych.
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 5/5 Postać fizyczna, barwa, zapach: Gęstość (mieszanina): PręŜność par: Temperatura mięknienia: Temperatura wrzenia: Temperatura zapłonu: Temperatura palenia: Samozapalność: Wybuchowość: Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: Rozpuszczalność w wodzie: Lepkość dynamiczna/20 o C: W warunkach normalnych przezroczysta ciecz o charakterystycznym zapachu. Barwa brązowa. 71 o C preparat nie jest samozapalny preparat nie jest wybuchowy preparat nie miesza się z wodą 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Sytuacje, których naleŝy unikać: Niebezpieczne produkty rozkładu: Właściwości korozyjne: Preparat w warunkach prawidłowego przechowywania jest stabilny chemicznie. Unikać kontaktów ze źródłami ciepła, otwartymi płomieniami, silnymi czynnikami utleniającymi. W wysokich temperaturach powstają niebezpieczne produkty rozkładu, zawierające m.in. tlenek i ditlenek węgla, tlenki azotu. brak. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia: Wdychanie, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Działanie miejscowe: Wdychanie: Mogą pojawić się niedomogi w funkcjonowaniu organów wewnętrznych. Pojawia się skrócenie oddechu z kaszlem. Pary wydzielające się z preparatu mogą być wchłaniane przez płuca bardzo szybko, powodując takie same objawy jak po połknięciu. Połknięcie: Wystąpią podraŝnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego, nudności, wymioty, biegunka. Po wchłonięciu przez ustrój wystąpią bóle głowy, uczucie zmęczenia, senność, zakłócenie pracy wątroby i nerek. MoŜe wskutek połknięcia nastąpić uszkodzenie płuc. Kontakt ze skórą: Wystąpi podraŝnienie i zaczerwienienie. Powtarzające się naraŝenie moŝe powodować wysuszenie lub pękanie skóry. Kontakt z oczami: MoŜe wystąpić podraŝnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie. Następstwa opóźnione i chroniczne: Uczulenie: Nowotwory: Mutagenność: Działanie na rozrodczość: Narkotyczne: 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Zgodnie z recepturą preparat nie zawiera chlorowcowęglowodorów (AOX). Mobilność: ; preparat słabo rozpuszcza się w wodzie; unosi się na jej powierzchni. Stopień biodegradacyjności: nie ustalono. Bioakumulacyjność: nie ustalono Stopień zagroŝenia wód: mały
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 6/6 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112 poz. 1206). Zawartość opakowania wg: rodzaju 13 08 99 inne niewymienione odpady. Sposób likwidacji: Proces spalania odpadów Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 - opakowania z plastiku rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu Nie wprowadzać do środowiska. UŜywać odpowiednich pojemników zapobiegających zanieczyszczeniu środowiska. Nie usuwać razem z odpadami komunalnymi. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) UN 1268 DESTYLATY Z ROPY NAFTOWEJ I.N.O. Klasa: 3 Grupa pakowania: III Kod klasyfikacyjny: F1 Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 30 Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID)Nr 3: B. Transport morski (IMDG) UN 1268 DESTYLATY Z ROPY NAFTOWEJ I.N.O. Klasa: 3 Grupa pakowania: III EmS numer: F-E, S-E Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie Nalepka ostrzegawcza wg IMDG Nr 3: C. Transport lotniczy (IATA-DGR) UN 1268 DESTYLATY Z ROPY NAFTOWEJ I.N.O. Klasa: 3 Grupa pakowania: III Nalepka ostrzegawcza wg IATA Nr 3: Uwaga: produkt lepki Transport moŝe odbywać się wyłącznie z przepisami krajowymi oraz ADR, IMDG/IMO, ICAO/IATA. ADR /RID: substancja lepka, produkt przewoŝony w pojemnikach o pojemności poniŝej 450 dm 3. IMDG: substancja lepka, produkt przewoŝony w pojemnikach o pojemności poniŝej 30 dm 3. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 7/7 Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych: Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych: Xn Preparat szkodliwy. Zawiera kerozynę UŜywać tylko w dobrze wentylowanych pomieszczeniach Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia R 66 Powtarzające się naraŝenie moŝe powodować wysuszanie lub pękanie skóry. R 65 Szkodliwe: moŝe spowodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 2 Chronić przed dziećmi S 23B Nie wdychać oparów S 24/25 Unikać kontaktu z oczami i skórą. S35 Usuwać produkt i jego opakowanie w sposób bezpieczny. S62 W razie połknięcia nie wywoływać wymiotów, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaŝ opakowanie lub etykietę. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.01r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14.12.2004r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U. z 2005r. Nr 2 poz. 8), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.03r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.199 poz.1948), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206), Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638) Klasyfikacja towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 czerwca 2002r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 roku. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej. (Dz. U. Nr 80, poz. 725), 16. INNE INFORMACJE 16.1 Chemiczne określenie produktu:
Data wydania: 12.2004 Data aktualizacji: 06.01.2006 Strona/stron 8/8 Mieszanina węglowodorów i substancji pomocniczych. 16.2 Znaczenie symboli: Znaczenie symboli zagroŝenia z punktu 2 R 10 Produkt łatwopalny. R 20 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe. R 36/37/38 Działa draŝniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. R 51/53 Działa toksycznie na organizmy wodne; moŝe powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. R 65 Działa szkodliwie; moŝe powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyka nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być bez pisemnej zgody nie moŝe być uŝywany w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty-charakterystyki. Karta charakterystyki produktu niebezpiecznego jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl. na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. Punkty, które podległy zmianie: 1, 2, 3, 5, 7, 8, 11, 13, 14 i 15 PowyŜsze wydanie zastępuje poprzednie. * * * * *