Przedśpiew to wiersz pochodzący z tomu Gałąź kwitnąca, credo Staffa, filozoficznie nawiązujące do stoicyzmu i

Podobne dokumenty
wydarzeniach w utworze epickim opowiada narrator; jego relacja ma najczęściej charakter zobiektywizowany i cechuje ją

JAK ROZPOCZĄĆ WYPRACOWANIE? na wstępie powinniśmy scharakteryzować osobę mówiącą w wierszu - jest nią

Leopold Staff urodził się w roku 1878; jego twórczość obejmuje prawie 60 lat; jej początek miał miejsce w roku 1900; poeta

co decyduje o tym, że niektóre teksty językowe mają charakter literacki? jaka jest różnica między zwykłym, codziennym

romantyzm na maturze - najważniejsze cechy literatury romantycznej na przykladzie wiersza C. K. Norwida pt. Klaskaniem mając

Awangarda Lubelska nawiązywała do Awangardy Krakowskiej zamiłowaniem do metafory, przejmuje od niej zasadę

Prezentacja przygotowana przez uczniów w uczęszczaj

Analizy i interpretacje wybranych wierszy

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Jan Kochanowski. Utwory wybrane

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Leopold Staff. Wybór wierszy - Część II

Zbigniew Herbert ( ) należy do grona najwybitniejszych polskich poetów współczesnych; oprócz wierszy pisał

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 JĘZYK POLSKI

wiersz pt. Grób Agamemnona opisuje wrażenia z podróży, którą Słowacki odbył we wrześniu 1836 roku; zapis doznań z Grecji

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Julian Tuwim. Wybór wierszy

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Zbigniew Herbert. Wybór wierszy

wiersz Smutno mi, Boże znany jest również jako Hymn; Słowacki zasadniczo zmienił cechy gatunkowe hymnu; hymn był utworem

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Charles Baudelaire. Wybór wierszy

Katharsis. Tyle bezimiennych wierszy, ilu poległych rycerzy Dariusz Okoń

Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna imienia Kardynała Augusta Hlonda - pedagogika, studia, studia podyplomowe, Śląsk, Katowice UTW Mysłowice

Żeromski opublikował powieść pod koniec roku 1899, ale na jego prośbę z data roku 1900, chciał w ten sposób dać do

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Leopold Staff. Wybór wierszy - Część I

Scenariusz lekcji w klasie I liceum język polski

Gałczyński to barwny życiorys, nietuzinkowe zachowania, znajomości i teksty; zwykle tak kojarzy się tym, którzy znają się trochę

Bolesław Leśmian - poeta ten urodził się prawdopodobnie 22 stycznia 1877 roku [poeta twierdził, że 1878]; debiutował, również

Bolesław Prus - naprawdę nazywał się Aleksander Głowacki; urodził się w szlacheckim dworze w Hrubieszowie, w roku 1847; był

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ.

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM PODSTAWOWY Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Mój kokon moją twierdzą.

Słuchamy poezji i określamy nastrój wiersza

USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO ROK SZKOLNY: 2012/2013

Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy pierwszej technikum. I STAROŻYTNOŚĆ

Temat : Jak czytać wiersze, czyli tworzymy poradnik interpretatora.

Jan Lechoń urodził się 13 marca 1899 roku w Warszawie; nie licząc krótkich pobytów w Pruszkowie i Milanówku, Serafinowiczowie cały

SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2012/2013

AKCENT - w językoznawstwie wyróżnienie jednej z sylab w wyrazie lub jednego z wyrazów w zdaniu przez mocniejsze, dłuższe lub

Cel: Opiszę sytuację i obrazy poetyckie przedstawione w wierszu Jerzego Harasimowicza pt. Sad, styczeń

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Wisława Szymborska. wybór wierszy

Jak napisać literaturę podmiotu:

KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II GIMNAZJUM. Temat: Niebo inne dla każdego. Urszula Kochanowska Bolesława Leśmiana.

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Bolesław Leśmian. wybór wierszy

Trening analizy i interpretacji wiersza na trzech poziomach edukacji

NACOBEZU JĘZYK POLSKI

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Skamandryci. Wiersze wybranych przedstawicieli grupy

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Motyw wsi. Na przykładzie wybranych utworów literackich

Mikołaj Sęp-Szarzyński urodził się około roku 1550; zmarł wiosną 1581; przynależy do późnego renesansu; jego utwory interpretowane

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II

LITERATURA. 2. Kresy wschodnie w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych przykładów.

LITERATURA. Bohater z książką w ręku. Omów wpływ lektur na życie postaci literackich na podstawie analizy wybranych przykładów.

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Motyw miłości. Na podstawie wybranych utworów literackich

LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKONYM 2014/2015 ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA

LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKONYM 2013/2014 ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA

Wisława Szymborska (1923) polska noblista; jest najbardziej znaną polską poetką; przyczyniła się do tego niezwykła

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku;

Język polski listopad

Ballada o zejściu do sklepu Mirona Białoszewskiego - wiersz jest opowiadaniem, zwięzłą i pełną emocji opowieścią o wydarzeniu,

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018

TEKST POETYCKI NA RÓŻNYCH POZIOMACH KSZTAŁCENIA (GIMNAZJUM LICEUM)

LITERATURA tematu Temat


Konspekt lekcji języka polskiego w gimnazjum Autor: Wioletta Rafałowicz. Temat: Największa jest miłość - Hymn o miłości Św. Pawła.

ANALIZA WYNIKÓW PRÓBNEGO EGZAMINU GIMNAZJALNEGO-ROK SZKOLNY 2015/2016 Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH- JĘZYK POLSKI

TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Jan Kochanowski. Pieśni

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Dwudziestolecie międzywojenne. Wybrane utwory poetów dwudziestolecia międzywojennego

SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej

Regulamin XXVI Konkursu Recytatorskiego im. Wandy Łyczkowskiej

SKALA ZDOLNOŚCI SPECJALNYCH W WERSJI DLA GIMNAZJUM (SZS-G) SZS-G Edyta Charzyńska, Ewa Wysocka, 2015

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Krzysztof Kamil Baczyński. Wybór wierszy

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Jan Kasprowicz. Wybór wierszy

Imię i nazwisko ucznia po rozkodowaniu

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Biblia. Najważniejsze zagadnienia cz II

* Załączniki do PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO w Szkole Podstawowej nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Zielonej Górze

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka polskiego. w Regionalnym Centrum Edukacji Zawodowej w Lubartowie. Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

Materiał nauczania języka polskiego i przewidywane osiągnięcia uczniów

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

LITERATURA. 1. Sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej w polskiej literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów.

TEMATY NA EGZAMIN USTNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 LITERATURA

Odpowiedzi i punktacja zadań do zestawu W kręgu muzyki GH-A1(A4)

... podpis przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego

LISTA TEMATÓW NA CZĘŚĆ USTNĄ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2009/2010 OPRACOWANA W REGIONALNYM CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W

Tematy prezentacji na ustny egzamin maturalny. Matura 2014

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

Szkolna lista tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego - Zespół Szkół Budowlanych im. E.Kwiatkowskiego w Lublinie Rok szkolny 2014/2015

Informacje dla uczniów, którzy w roku szkolnym 2017/18. przystępują do egzaminu maturalnego POZIOM PODSTAWOWY

Scenariusz lekcji języka polskiego dla klasy I gimnazjum. z wykorzystaniem elementów oceniania kształtującego

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY VI NA POSZCZEGÓLNE OCENY I OKRES OCENA CELUJĄCA

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W KRZESZOWICACH

LITERATURA. Lista tematów na egzamin wewnętrzny z... (przedmiot, poziom) Planowana liczba zdających w roku... Liczba przygotowanych tematów

Alberta Einsteina: Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Nasza wiedza jest zawsze ograniczona, podczas gdy wyobraźnią ogarniamy cały świat.

SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO. w roku szkolnym 2013 / 2014

Konkurs Polonistyczny Etap szkolny Kryteria oceny i schemat punktowania rozwiązań

KLASA I OCENĘ CELUJĄCĄ: otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza obowiązujący program nauczania.

psalm to gatunek liryczny, którego geneza sięga czasów starożytnych - czasów biblijnych; w Biblii, w Księdze Psalmów - znajduje

,,'^4-'.r. 2. Przed rozpoczgciem pracy sprawdz, czy zestaw zadan jest. "CA l4lttt Lr 21k'

Transkrypt:

Analiza maturalna "Przedśpiewu" Leopolda Staffa Przedśpiew to wiersz pochodzący z tomu Gałąź kwitnąca, credo Staffa, filozoficznie nawiązujące do stoicyzmu i epikureizmu; kwintesencja życiowej mądrości i optymizmu; tytuł jest neologizmem i oznacza coś, co jest przed śpiewem, czyli przed właściwą czynnością, stanowi zapewne przygotowanie wiersz reprezentuje typ liryki bezpośredniej (osobistej) świadczy o tym użycie czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej: znam, wiem, będę, żyłem, mieszkałem, przechodzę, kochałem, widziałem, szedłem, uczę, pochwalam oraz zaimki typu mi, mnie; czas wypowiedzi lirycznej: pięć z nich użytych zostało w czasie teraźniejszym, pięć w czasie przeszłym i tylko jeden w www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 1/9

czasie przyszłym; niesie ten zabieg konkretne wnioski: znaczy on, że podmiot liryczny znajduje się już prawie u kresu, niewiele będzie, a wiele już było i trochę ciągle jest prawdziwe będzie utożsamienie podmiotu lirycznego w wierszu z samym Staffem, ale równie dobrze można powiedzieć, że reprezentuje on każdego humanistę lub człowieka doświadczonego, takiego życiowego mędrca; adresatem wiersza byłby bohater zbiorowy, bliżej nieokreśleni ONI (w wierszu występują pod płaszczem wam); wyobraźnia i sposób obrazowania podpowiadają kadr, w którym znajduje się mistrz ceremonii Staff/poeta/mędrzec otoczony wianuszkiem uczniów, chłonących z jego ust prawdy www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 2/9

życiowe Przedśpiew jest wierszem stychicznym, regularnym, składającym się z dwudziestu dwóch wersów po trzynaście sylab; ważna jest celowość zastosowania wiersza regularnego, ma ona bowiem podkreślić nastrój harmonii i spokoju jako główny przekaz tekstu; Staff nie używa wielu środków stylistycznych, ogranicza się do metafor, ciekawych epitetów, zaskakujących oksymoronów, porównań, ludowych nawiązań, przykładowo: kobiety przy studniach brzemienne, jak grusze, szedłem przez pola żniwne, jak starce w sadzie pojawia się odniesienia do myśli Terencjusza, rzymskiego komediopisarza, przywołane prawie dosłownie: żyłem i z rzeczy ludzkich nic nie jest mi obce; innym nawiązaniem jest użyty nie wprost, czyli sparafrazowany cytat z fraszki autobiograficznej Jana www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 3/9

Kochanowskiego Do gór i lasów: bo żyłem długo w górach i mieszkałem w lasach; ten wątek można rozwinąć pisząc o autobiograficznym charakterze obu utworów Staff wypowiada się w tonie refleksyjnym, z perspektywy, dystansu; używa retrospekcji patrzy w przeszłość, ogarnia spojrzeniem dotychczasowe życie; on, artysta, ale i jednostka, czciciel natury, doświadczył, że śmierć i narodziny istnieją, że nie ma życia bez śmierci; dla Terencjusza ważne jest aby być, Staff pisze należy żyć; dookreśla on tym samym myśl komediopisarza; używa www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 4/9

przecież figury starca siedzącego w sadzie sygnalizuje pogodzenie się z cyklem życia, przemijalności; według niego grzech to chora dobroć, a mądrość ma rys smutku, gdyż widzi więcej, jest świadoma; Staff kreuje siebie na czciciela gwiazd, czyli kogoś, kto posiadł mądrość astronomii, zatem w jakiś sposób posiadł świat; miłośnik ogrodów czyż nie jest on umiłowanym w harmonii i tradycji klasycznej? wyznawca snów może postrzega siebie poeta jako namiętnego marzyciela, idealistę, entuzjastę rzeczy trudnych i niemożliwych? prezentuje Staff własne doświadczenie: nie obce mu gorycz i zawody, (...) ból i troska, /Złuda miłości, zwątpień www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 5/9

mrok, tęsknot rozbicia, a zatem przykre, lecz hartujące człowieka sytuacje i stany; na przekór jednak poeta wielbi życie i głosi jego pochwałę; kreśli przestrzenne obrazy doświadczenia, obecności w lasach i górach, smakowania dni jasnych i ciemnych (kolejne opozycje), oglądania narodzin i śmierci, skrajności, a przecież wyrażonych tak lekko i nienachlanie; doznał CAŁEJ GAMY uczuć i wie, o czym mówi teraz przekazuje swoją wiedzę i mądrość w duchu filozofii stoicko-epikurejskiej, tej głoszącej umiar i trzymanie fasonu bez względu na okoliczności oraz umiejętności czerpania szczęścia i radości z każdej chwili życia, czyli realizację zasady złotego środka; tu mamy www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 6/9

kolejne nawiązanie do Jana Kochanowskiego i jego twórczości; stąd też blisko do franciszkanizmu, którego myśl i ideę zaszczepił w polskiej poezji właśnie Staff; nie można nie wspomnieć o motywie wędrówki wpisanej w wiersz; objawia się on w czasownikowych formach wyrazów; klasycyzm poety uwidacznia się w skromnej, wypośrodkowanej formie wiersza oraz prostej tonacji emocjonalnej, nie mającej nic wspólnego z ekspresjonistycznymi, dekadenckimi tekstami sobie współczesnych; Staff kolejny raz www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 7/9

udowadnia, że jest poetą osobnym, nie idącym ślepo po sznurku modernistycznej poetyki gdy Kasprowicz, Tetmajer, Przybyszewski wojowali ze światem i głosili o wszechobecnym poczuciu zagrożenia, autor Snów o potędze zgłębiał życie w całej jego rozciągłości, smakował je, poznawał meandry, blaski i cienie; w tej perspektywie może o sobie pisać jako o mędrcu, mistrzu, starcu, humaniście, któremu nic co ludzkie, nie jest obce; ostateczna diagnoza, credo wypowiedziana zostaje przez podmiot liryczny wprost: A jednak śpiewać będę wam pochwałę życia. enigmatyczny Przedśpiew z pozoru nie znaczy nic, lecz gdy pomyślimy nad kontekstem lub proweniencją tytułu, odkryjemy jego ukryty sens; gdyby zastanowić się nad sytuacją podmiotu lirycznego, można by stwierdzić, że znajduje się on już u kresu życia, a www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 8/9

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Ściąga eksperta jeśli nie, to przynajmniej stał się mędrcem, przeżył egzystencjalne wtajemniczenie; zatem byłby to taki łabędzi śpiew, ostatnie tchnienie, wyszeptana prawda tuż przed kresem pamiętaj, żaden tekst kultury, żaden wiersz nie istnieje sam dla siebie, nie leży w próżni, teksty poetyckie wzajemnie z siebie czerpią, czerpią też z filozofii i wszystkiego co nazywamy kulturą epoki; w wierszu pod wiele mówiącym tytułem Odjazd w marzenie Staff pisał tak: Uchodź! Wyzywaj losy, kuś przygody! Czeka cię tysiąc śródgwiezdnych noclegów! Tysiąc dni wolnych na bezkresach wody! www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 9/9