W W Y D A N I E S P E C J A L N E S z a n o w n i P a ń s t w o! Spis t reści: y d arz e ni a c z e rw c ow e w 3 P oz nani u, r. Z

Podobne dokumenty
ć Ż ż ć ż ć Ż ć ć ć ć Ż źń ż ć ć Ż ż Ż Ę ć ź Ż

Ż Ę ź Ó

ĘŚ ĘŚ Ó Ę

ź Ę ŚŚ Ś Ą Ę Ó Ó Ł Ą Ą ń ź Ń ź ń

Ł ś ś ń ń ś

Ń Ł Ł

Ł Ż Ń Ń ć

ź ć

ń ż ń ń Ą ń ż ż ń ż ż ż Ż ń Ą ń

Ż Ń Ś Ł Ó Ś ń Ż ń ć Ż ć ń ź Ż ć ć ć ń ń ć Ż Ż ć


ć ę ę ć ę Ś ę Ń ę ź ę ę ę Ś ę ę ę Ó Ł Ł Ę Ą ę

Ł ć Ś ć Ś ć ć Ę ź ć ć

Ż ć ć Ż ź ć ć ż ć ż ć Ż ć Ą ń Ż ć Ę

Ą Ś Ó

Ę Ł ź Ś ź ź ź

Ł Ś Ę Ł Ś Ś Ś Ą ń ń Ó


ć ć Ą Ź Ż Ą Ż ć Ą Ż Ź

ń ć Ł Ą

Ł Ś Ś Ó ń

ź Ł Ą Ż Ń Ń Ś Ń ć

ż ó ś Ą ć ó ó ó ś ś ś ó ś Ł ś

Ś ź Ś Ś

Ł Ę Ż Ą Ęć Ń Ń Ł Ę

ś ś Ż ś Ń Ń Ę Ł ć ś Ł

Ę Ł Ź Ł

Ą ź Ą Ą Ś Ó Ą

Ń Ń ć ć Ł Ć Ń ć Ę

Ó Ą ź ć Ę Ń Ę

Ł Ł ń ć Ą

Ś ź ź Ł Ó Ń

Ę ż Ó Ł Ść ą ą ą Ą ć ż ą ż ń ą ć ż ć Ę ą ż ą ą ż ą ź ą ń ą ń ą ą ż ć

ć

Ł Ż

Ł ć Ł ć ć ć ć Ń ć ć

ż ć Ń Ł Ż Ść Ść ć Ż Ść Ż ć ć Ż ź Ś ć ć Ó ć ć Ść

ć ć Ę Ó Ś ż ż Ś ż ż ż Ęć ż ć ć ż ż

ź Ż Ż Ś ć ć Ł ż Ż Ż Ż Ż Ł Ż Ł Ż Ż Ż ż ż ż ż ż ż Ż ć Ż Ś Ś Ń Ść

Ó Ó Ę ź

ń ż ś

ć ż Ż Ż Ą Ż Ż Ż

Ż Ą ź ź ź ź

Ść ć Ż ć Ż Ś ć ż ń ż Ż ć Ś Ż ń

Ż Ż

ń ń ń ż ć Ł ż ż ń ż Ą ń Ż ż

Ż Ż Ł

ć ć

Ł Ł Ę Ż ź

Ą Ó Ź Ą Ź Ź

ż ń ń ź ź ź

ć Ś

ż ż Ę Ę Ą Ó

ż Ś ż ż ć ć Ś Ź Ą

ć ć Ść ć Ść ć ć ć ć

Ń ź ź ź ź Ś ź ź Ś ź

ó ń ó

Ę ź ó ż ż ó ó ć Ę ż ć ż ó ó ó Ą ż ó ó ó ó ó ó ó ó ó

ń ń ć ń ć ń ć ń ń ć ń Ę ń ć Ż ń Ó Ś ć Ó Ś ń ć

ó ą ę ó ó Ż ć ó ó ó ę Ó ó ą ć ę ó ą ę ż Ó Ń ą ą ę ó Ę ó Ą ć ę ó ą ą ę ó

Ł ź ź ź

Ł Ś Ś Ń Ń

ń ń ć ń Ź ć ń ć Ź ń Ź ź ć Ę ć Ź ć ź ń ń ź

Ż ż ó ó ż ż ó Ż ż óź ż ó ó ó

Ł Ł ż Ś ż Ś Ź ć

Ł Ę ó Ę Ł Ó Ś Ź Ł ó ó Ń Ł Ę Ł

Ł ó ó Ż ż ó Ń Ń Ł ó ż Ę ż

Ą Ł Ę Ń Ą Ó ŚĆ Ś ć Ó ń ć ŚĆ ć ć

Ó Ó Ę

ź ć ó ó ó ó Ż Ę ó ó Ę Ę Ą ń Ę ń

Ą Ź ć Ń Ą ć Ź Ź

Ż Ź Ź ź Ż Ż Ź Ą Ą Ż ź Ś Ż Ż Ś Ź Ś Ą

ź ź

Ł Ą Ó Ł ć Ą ć ć

Ł Ś ś

Ó Ż ż Ć ż ż ż Ó Ę Ę Ó Ó ż Ó Ł ż Ł

Ę Ł ź ź ć ź ć Ń ć ź ź Ł

Ł Ń ś ń ć Ź ś ń

ń

ć Ą ź ć ć Ż ź ź Ą ź ć ź ć ź

Ę Ę Ę Ś Ł Ł Ł Ś

Ó Ó ć

Ó Ą Ł Ń ń ć ń ń ć Ń Ń ń Ń ń Ń ć ć ć Ń ź ź

ż ś ż ś Ę ś ż ś ś ś Ł ś ż Ł ż ś ś ś ż

Ś ć Ć ć ć Ź ć ć ć Ź ć ć Ś ć Ź ć Ź ć ć ć ź ć ć ć ć Ź Ć ćś ć ć Ć ć

ć ź ć Ó

ść ś ń ś ś ź ś ć Ą ś Ą ś ń ś ń ń ń ń Ń ć ź ń ś ń ń Ń ć ń ś ś

Ó Ń Ś Ą Ś Ń Ś Ś


Ó Ż ć ć ć ć ć ć ć Ę ć ć ć

Ę ń Ó ć ć Ó Ó

ó ó ó ó ó ó ń ó ó ó ó ń ó ó ń ń ó ó ó Ś ń ó ń ó ó ó

Ą Ś Ń Ś Ą Ś Ń

ź Ś Ż Ę Ś

Ś Ś

Ć ź Ś Ż ź Ę Ś

ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź

Ą Ę Ń Ą ń Ń ń ń Ą ń

Ó Ź ż ć Ą ż ż ć Ę ź Ą ż ż ż ż ż

Ż ś

Transkrypt:

M 50-r o c z n i c a P o z n a ń s k i e g o C z e r w c a 56 r. KAZIMIERA IŁŁAKOWICZÓWNA Ro z s t r z e l a n o m o j e s e r c e C h c i a ł a m o k u l t u r z e n a p i s a ć n a p r a w d ę i n t e l i g e n t n i e, l e c z z a c z ę ł y k u l e ś w i s t a ć i s z y b y d y g o t a ć i p ę k a ć. " P o c h y l i ł a m s i ę " - j a k k a ż e p r z e p i s - n a d d z i e j a m i d w u d z i e s t o l e c i a, a l e z p i ó r a k l e k s c z e r w o n y z l e c i a ł i k a r t k i k t o ś k r w i ą p o z l e p i a ł. R y m s i ę n a g r o m a d k ę z w l ó k ł, j e s t g o d o s y ć... T y l e p o k o l e ń... L e c z z b r y z g a n o m ó z g i e m b r u k i b r u k s i ę w z d y m a p o w o l i. y ś l e ć z a c z ą ł, c h o ć l e d w o s i ę d ź w i g a i d o z a p y t a ń o ś m i e l a - - " C z e m u z a w s z e r z ą d z i i n t e l i g e n t, a d o r o b o t n i k ó w s i ę s t r z e l a? " N i e m y d o t ą d w a r k n ą ł k o c i ł e b, s p l u n ę ł a g r a n i t o w a k o s t k a : " Z n o w u ś m y s i ę d a l i w z i ą ć n a l e p, p o ł o ż o n o n a s - j a k z a w s z e - m o s t e m ". A j a n a t y m m o ś c i e j a k k i e p d o e s s a y u o c z y p r z y s ł a n i a n a. K r e w n i e p ł y n i e j u ż, j u ż t y l k o s k r z e p... R o z s t r z e l a n o m o j e s e r c e w P o z n a n i u. O k u l t u r z e... P r ó b a w z n i o s ł y c h s y n t e z, a r t y s t y c z n y c h i n t u i c j i z g r a n i e... J a n i e m o g ę... A n i k w a r t y, a n i k w i n t y. R o z s t r z e l a n o m o j e s e r c e w P o z n a n i u. N i g o r ą c e o n o, n i z i m n e. S z k o d a k u ł. S z k o d a l e k ó w n a n i e. M o j e s e r c e - w s z a k t o t y l k o r y m y... R o z s t r z e l a n o m o j e s e r c e w P o z n a n i u. 4 V I I 1 9 5 6 r

W W Y D A N I E S P E C J A L N E S z a n o w n i P a ń s t w o! Spis t reści: y d arz e ni a c z e rw c ow e w 3 P oz nani u, 2 8. 0 6. 1 9 5 6 r. Z ap ros z e ni e na w y s taw ę 7 P o z n a ń s k i C z e r wi e c 1 9 56 r o k u b y ł n i e wą t p l i wi e p i e r ws z y m n a j p o wa ż n i e j s z y m p r o t e s t e m p r z e c i w wł a d z y l u d o we j. K r wa we s t ł u m i e n i e j e g o b y ł o d o wo d e m n a t o, j a k b a r d z o l u d o wa b y ł a t a wł a d z a. N a m P o z n a n i a k o m z a r z u c a s i ę c z a s a m i b i e r n o ś ć w wi e l u d z i a ł a n i a c h, a l e t o wł a ś n i e s p o ł e c z e ń s t wo P o z n a n i a w 1 9 56 r o k u d a ł o i m p u l s d o n a s t ę p n y c h wy s t ą p i e ń i p r o t e s t ó w. U s z a n u j m y o f i a r y t y c h wy d a r z e ń. P o g ł ę b i a j m y wi e d z ę k o r z y s t a j ą c z o k o l i c z n o ś c i o wy c h wy s t a w i p u b l i k a c j i a p r z e d e ws z y s t k i m p o z n a j ą c r e l a c j e n a o c z n y c h ś wi a d k ó w i u c z e s t n i k ó w t e g o p r o t e s t u. N i e c h a j p a m i ę ć o o f i a r a c h n i e z a g i n i e a ż y j ą c y m u c z e s t n i k o m P o z n a ń s k i e g o C z e r wc a 56r. o d d a j m y n a l e ż n y s z a c u n e k. T o m a s z W i k a Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 2

Wydarzenia czerwcowe w Poznaniu, 2 8 V I 1 9 5 6 r. T ł u m n a u l. C z e r w o n e j A r m i i. F o t. a r c h i w u m I P N W t y m r o k u p r z y p a d a 50 r o c z n i c a p i e r ws z e g o b u n t u p r z e c i w wł a d z y w P R L, n a z y wa n e g o n a j c z ę ś c i e j P o z n a ń s k i m C z e r wc e m 1 9 56. S ą t o wy d a r z e n i a wc i ą ż ż y we w p a m i ę c i P o z n a n i a k ó w, a l e t a k ż e ws z y s t k i c h P o l a k ó w. P r o t e s t t e n, k t ó r y r o z p o c z ą ł s i ę 28 c z e r wc a 1 9 56 r o k u b y ł s k u t k i e m n a r a s t a j ą c e g o w c z a s a c h s t a l i n o ws k i c h n i e z a d o wo l e n i a z wa r u n k ó w b y t o wy c h i p o l i t y c z n y c h. N i e z a d o wo l e n i e n a r a s t a ł o w l a t a c h 1 9 54-1 9 56 w c a ł y m k r a j u, j e d n a k n a j s i l n i e j w P o z n a n i u, g d y ż W i e l k o p o l s k i n i e o b j ę t o d u ż y m i i n we s t y c j a m i p r z e m y s ł o wy m i ( i n we s t y c j e w t r a k c i e r e a l i z a c j i p l a n u 6-l e t n i e g o o b j ę ł y g ł ó wn i e z a c o f a n e g o s p o d a r c z o r e g i o n y P o l s k i, a W i e l k o p o l s k a d o t a k i c h n i e n a l e ż a ł a ), o s ł a b i o n o s i l n e r o l n i c t wo c h ł o p s k i e p o p r z e z f o r s o wa n i e k o l e k t y wi z a c j i. T o p o wo d o wa ł o r e g r e s g o s p o d a r c z y w r e g i o n i e. Z t y c h p o wo d ó w o r a z p r z y z n a wa n i a P o z n a n i o wi n a j n i ż s z y c h w p o r ó wn a n i u z i n n y m i m i a s t a m i ś r o d k ó w n a u r z ą d z e n i a k o m u n a l n e, p o g o r s z y ł y s i ę wa r u n k i m i e s z k a n i o we, z a o p a t r z e n i e w ż y wn o ś ć, k o m u n i k a c j a, e t c. S z c z e g ó l n i e d o t k l i we b y ł y b r a k i m i e s z k a ń, p o n i e wa ż w s t o s u n k u d o 1 9 46 r. l i c z b a m i e s z k a ń c ó w m i a s t a w 1 9 56 r. z wi ę k s z y ł a s i ę o o k o ł o 1 20 t y s., n a t o m i a s t l i c z b a m i e s z k a ń n i e z m i e n i ł a s i ę. W i o s n ą 1 9 56 r., w wy n i k u p o l i t y k i e k o n o m i c z n e j wł a d z, s y t u a c j a r o b o t n i k ó w u l e g ł a d a l s z e m u p o g o r s z e n i u. W Z a k ł a d a c h i m. J ó z e f a S t a l i n a ( Z I S P O, ó wc z e s n a n a z wa z a k ł a d ó w i m. C e g i e l s k i e g o ) r o b o t n i k o m p o d wy ż s z o n o n o r m y z r ó wn o c z e s n y m o g r a n i c z e n i e m g o d z i n n a d l i c z b o wy c h, c o w p o r ó wn a n i u z l i c z n y m i p r z e s t o j a m i w p r a c y, p o wo d o wa n y m i wa d l i wą k o o p e r a c j ą, p o wo d o wa ł o s p a d e k z a r o b k ó w. J e d n o c z e ś n i e s z t u c z n i e k r e o wa n o i f o r o wa n o p r z o d o wn i k ó w p r a c y, o b d a r z a n y c h l i c z n y m i p r z y wi l e j a m i, c o p o g ł ę b i a ł o f r u s t r a c j ę z a ł o g i. P o n a d t o o d 1 9 54 r. p r a c o wn i k o m n a l i c z a n o z b y t wy s o k i p o d a t e k. W t e j s y t u a c j i r o b o t n i c y s t a n ę l i d o wa l k i o p o p r a wę wa r u n k ó w p r a c y i p ł a c y. B u r z l i we m a s ó wk i, r o z m o wy z a d m i n i s t r a c j ą f a b r y c z n ą i p r z e d s t a wi c i e l a m i m i e j s c o wy c h wł a d z, o d b y wa j ą c e s i ę c o r a z l i c z n i e j o d k o ń c a k wi e t n i a d o 27 V I 1 9 56 r. n i e p r z y n i o s ł y r e z u l t a t ó w. N i e z a d o wo l e n i e o g a r n ę ł o s z y b k o t a k ż e i n n e z a k ł a d y p r a c y. O d p o ł o wy c z e r wc a wy s t ę p o wa ł y w Z I S P O k r ó t k i e p r o t e s t a c y j n e p r z e s t o j e w p r a c y. W ś r ó d z a ł o g i z a c z ę t o m ó wi ć o k o n i e c z n o ś c i s t r a j k u i c z y n i o n o d o n i e g o p r z y g o t o wa n i a. 26 c z e r wc a 1 9 56 r. wy b r a n o g r u p ę d e l e g a t ó w, k t ó r a u d a ł a s i ę d o W a r s z a wy n a r o z m o wy w Z a r z ą d z i e G ł ó wn y m Z wi ą z k u Z a wo d o we g o M e t a l o wc ó w o r a z w M i n i s t e r s t wi e P r z e m y s ł u M e t a l o we g o. R o z m o wy n i e p r z y n i o s ł y o c z e k i wa n y c h r e z u l t a t ó w, c o s p o wo d o wa ł o n i e z a d o wo l e n i e z a ł o g i. N i e z d e c y d o wa n i e wł a d z i l e k c e wa ż ą c y s t o s u n e k d o p o s t u l a t ó w r o b o t n i c z y c h s p o wo d o wa ł o r o z p o c z ę c i e s t r a j k u, 28 c z e r wc a 1 9 56 r. o g o d z. 6. 30, n a wy d z i a l e W -3 Z a k ł a d ó w C e g i e l s k i e g o, k t ó r y c h r o b o t n i c y, p r a c u j ą c y w wi ę k s z o ś c i n a a k o r d, n a j b a r d z i e j u c i e r p i e l i n a n i e k o r z y s t n y c h z m i a n a c h w o r g a n i z a c j i p r a c y. S t r a j k u j ą c y, c z y l i o k. 80 % z a ł o g i Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 3

Demonstranci z transparentem na ul. Czerwonej Armii ( d zisiaj Ś w. M arcin). F ot. arch iwum I P N C e g i e l s k i e g o, p o c i ą g a j ą c z a s o b ą i n n e f a b r y k i, wy s z l i n a u l i c e. T ł u m s z e d ł u l i c a m i D z i e r ż y ń s k i e g o, P r z e m y s ł o wą, R o b o c z ą, a n a s t ę p n i e p r z e z M o s t D wo r c o wy s k i e r o wa ł s i ę n a Z wi e r z y n i e c k ą, K r a s z e ws k i e g o, D ą b r o ws k i e g o, F r e d r y, 27 G r u d n i a, R a t a j c z a k a i C z e r wo n e j A r m i i p r z e d m i e s z c z ą c ą s i ę w Z a m k u s i e d z i b ę M i e j s k i e j R a d y N a r o d o we j ( M R N ). P o d r o d z e d o p o c h o d u p r z y ł ą c z a l i s i ę r o b o t n i c y z i n n y c h z a k ł a d ó w ( m. i n. Z N T K, M P K ) o r a z m i e s z k a ń c y wr a z z m ł o d z i e ż ą i d z i e ć m i. D e m o n s t r a n c i ś p i e wa l i p i e ś n i p a t r i o t y c z n e i r e l i g i j n e ( B o ż e c o ś P o l s k ę, R o t ę ) o r a z wz n o s i l i o k r z y k i ( C h l e b a i wo l n o ś c i!, M y c h c e m y c h l e b a, M y c h c e m y B o g a ). O k o ł o 9. 0 0 t ł u m z e b r a n y p o d Z a m k i e m m ó g ł l i c z y ć n a we t o k. 1 0 0 t y s. l u d z i. D o m a g a n o s i ę p o d wy ż k i p ł a c, z n i e s i e n i a n o r m i o b n i ż k i c e n a t a k ż e p r z y b y c i a I s e k r e t a r z a K C P Z P R E d wa r d a O c h a b a l u b p r e m i e r a J ó z e f a C y r a n k i e wi c z a. W k r ó t c e wy ł o n i o n o d e l e g a c j ę, k t ó r a p r o wa d z i ł a p e r t r a k t a c j e z p r z e wo d n i c z ą c y m p r e z y d i u m M R N F r ą c k o wi a k i e m. T ł u m o p a n o wa ł g m a c h y M R N, K W P Z P R i K W M O, j e d n a k n i e d o k o n a n o w n i c h z n i s z c z e ń. P o p e wn y m c z a s i e w t ł u m i e r o z e s z ł a s i ę wi a d o m o ś ć o a r e s z t o wa n i u d e l e g a c j i r o b o t n i k ó w Z I S P O. B y ł a t o wi a d o m o ś ć n i e p r a wd z i wa, a l e p r a wd o p o d o b n a. D e m o n s t r a n c i p o d z i e l i l i s i ę. C z e ś ć r u s z y ł a w k i e r u n k u M i ę d z y n a r o d o wy c h T a r g ó w P o z n a ń s k i c h, g d z i e ś p i e wa j ą c p i e ś n i r e l i g i j n e p o k o j o wo p r z e m a s z e r o wa ł a m i ę d z y p a wi l o n a m i z a g r a n i c z n y c h wy s t a wc ó w. W i ę k s z a g r u p a u d a ł a s i ę w k i e r u n k u wi ę z i e n i a n a u l. M ł y ń s k i e j. P r z y b i e r n e j p o s t a wi e s t r a ż n i k ó w wy ł a m a n o b r a m ę i r o z b i t o wi ę z i e n i e, a t a k ż e wy p u s z c z o n o ws z y s t k i c h wi ę ź n i ó w. R ó wn o l e g l e c z ę ś ć m a n i f e s t a n t ó w z n i s z c z y ł a r a d i o s t a c j ę z a g ł u s z a j ą c ą a u d y c j e n a d a wa n e z Z a c h o d u, z n a j d u j ą c ą s i ę n a g m a c h u Z U S p r z y u l. D ą b r o ws k i e g o. P u b l i c z n e g o ( W O k o ł o g o d z. 1 0. 0 0 d e m o n s t r a n c i p r z e n i e ś l i s i ę p o d g m a c h W o j e wó d z k i e g o U r z ę d u B e z p i e c z e ń s t wa U B P ), g d z i e m i e l i b y ć p r z e t r z y m y wa n i r z e k o m o a r e s z t o wa n i d e l e g a c i Z I S P O. T u m i a ł y m i e j s c e n a j t r a g i c z n i e j s z e wy d a r z e n i a t y c h d n i. T ł u m m a n i f e s t u j ą c y c h wz n o s i ł h a s ł a, d o m a g a ł s i ę wy p u s z c z e n i a u wi ę z i o n y c h. Z o k i e n b u d y n k u n a p r o t e s t u j ą c y c h p o l a ł a s i ę wo d a z h y d r a n t ó w. O k o ł o g o d z i n y 1 1. 0 0 p a d ł y p i e r ws z e s t r z a ł y. T r u d n o o c e n i ć, k t o z a c z ą ł s t r z e l a ć j a k o p i e r ws z y, a l e d o g o d z i n y 1 2. 0 0 k i l k a n a ś c i e o s ó b z o s t a ł o r a n n y c h ; s t r a t y p o n o s i l i r ó wn i e ż f u n k c j o n a r i u s z e a p a r a t u b e z p i e c z e ń s t wa. M a n i f e s t u j ą c y we s z l i w p o s i a d a n i e b r o n i p o o p a n o wa n i u z b r o j o wn i wi ę z i e n i a n a u l. M ł y ń s k i e j. W a l k i r o z g o r z a ł y w r ó ż n y c h p u n k t a c h m i a s t a i t r wa ł y a ż d o wi e c z o r a. P o t y m j a k p a d ł y p i e r ws z e s t r z a ł y c z ę ś ć p r o t e s t u j ą c y c h p o d Z a m k i e m r o z e s z ł a s i ę d o d o m ó w l u b p o wr ó c i ł a d o z a k ł a d ó w p r a c y. N a u l i c a c h w g o d z i n a c h p o p o ł u d n i o wy c h p o z o s t a wa ł o j e d n a k o k. 1 5 t y s. l u d z i. W c z a s i e, g d y p o d b u d y n k i e m W U B P t r wa ł o s t r z a ł i p r ó b y p o d p a l e n i a b u d y n k u n a p r z y b y c i e n a j wy ż s z y c h wł a d z ( p r e m i e r a ) o c z e k i wa ł a k t y w p a r t y j n y i a d m i n i s t r a c y j n y z g r o m a d z o n y w I z b i e R z e m i e ś l n i c z e j. J e d n a k r e a k c j a wł a d z b y ł a n i e u d o l n a. D o p i e r o p o p e wn y m c z a s i e wy s ł a n o d o P o z n a n i a d e l e g a c j ę B i u r a P o l i t y c z n e g o z p r e m i e r e m C y r a n k i e wi c z e m n a c z e l e. Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 4

W Czoł g i opanowane przez d emonstrantó w na ul. Dą b rowsk ieg o. F ot. arch iwum I P N P o wo ł a n o r ó wn i e ż s z t a b wo j s k o wy i m i a n o wa n o j e g o d o wó d c ą g e n. S t a n i s ł a wa P o p ł a ws k i e g o. O k o ł o g o d z i n y 1 3. 0 0 s i ł y M O, K o r p u s u B e z p i e c z e ń s t wa W e wn ę t r z n e g o ( K B W ) i W P o t r z y m a ł y p o z wo l e n i e n a u ż y c i e b r o n i, n a t o m i a s t p o g o d z i n i e 1 4. 0 0 d o P o z n a n i a wk r o c z y ł y l i c z ą c e 1 79 7 ż o ł n i e r z y o d d z i a ł y D y wi z j i P a n c e r n e j I V K o r p u s u A r m i j n e g o O k r ę g u Ś l ą s k i e g o, o d b y wa j ą c e n i e o p o d a l ć wi c z e n i a. Ż o ł n i e r z o m p o wi e d z i a n o, ż e w P o z n a n i u wy b u c h ł y r o z r u c h y p r o n i e m i e c k i e. W wy n i k u i c h d z i a ł a ń o b l ę ż e n i e U B P z o s t a ł o o k. g o d z i n y 1 7. 30 p r z e r wa n e. P o m i m o t e g o wa l k i t r wa ł y n a d a l w wi e l u m i e j s c a c h m i a s t a, m. i n. t r u d n e d o u n i e s z k o d l i wi e n i a s t a n o wi s k a o g n i o we z a ł o ż o n o w C o l l e g i u m M i n u s, C o l l e g i u m M a i u s, O p e r z e, R a t u s z u P o z n a ń s k i m ; r o s ł a r ó wn i e ż l i c z b a r a n n y c h i z a b i t y c h, s z c z e g ó l n i e wś r ó d l u d n o ś c i c y wi l n e j P o z n a n i a. P o d wi e c z ó r wz r o s ł a t e ż a k t y wn o ś ć s ł u ż b M O, k t ó r e l i c z y ł y ( p o ś c i ą g n i ę c i u p o s i ł k ó w) o k. 230 0 o s ó b. R o z p o c z ę ł y s i ę m a s o we a r e s z t o wa n i a p r o t e s t u j ą c y c h i wa l c z ą c y c h, j e d n a k s y t u a c j ę o p a n o wa n o d o p i e r o 30 V I. Ł ą c z n i e w p a c y f i k a c j i m i a s t a b r a ł o u d z i a ł 40 0 c z o ł g ó w i wo z ó w b o j o wy c h o r a z p o n a d 1 0 t y s. ż o ł n i e r z y. L i c z b a p o s z k o d o wa n y c h j e s t t r u d n a d o u s t a l e n i a. Z g i n ę ł o ( we d ł u g r ó ż n y c h d a n y c h ) o d 57 d o o k. 70 o s ó b ( z c z e g o 25% s t a n o wi l i d z i e c i i m ł o d z i e ż d o 1 8 r o k u ż y c i a ), n a t o m i a s t r a n n y c h z o s t a ł o k i l k a s e t. P r z e z p u n k t z a t r z y m a ń n a l o t n i s k u Ł a wi c a p r z e wi n ę ł o s i ę o k. 750 o s ó b, a r e s z t o wa n y c h p r z e t r z y m y wa n o t a k ż e n a p o s t e r u n k a c h M O, a p r z e s ł u c h a n i a m i a ł y c z ę s t o b a r d z o b r u t a l n y c h a r a k t e r. W wy d a r z e n i a c h b r a ł o c z y n n y u d z i a ł ś r o d o wi s k o r z e m i e ś l n i c z e, o c z y m ś wi a d c z y f a k t, i ż wś r ó d z a b i t y c h b y l i r ó wn i e ż r z e m i e ś l n i c y : u c z e ń s z k l a r s k i, 2 u c z n i ó w t o k a r s k i c h, 3 u c z n i ó w ś l u s a r s k i c h, r z e m i e ś l n i k s p e c j a l i s t a z Z N T K, t o k a r z z Z N T K, t a p i c e r, p i e k a r z ( p r z e j a z d e m w P o z n a n i u, j e c h a ł d o W a r s z a wy i z wi e d z a ł z r o d z i n ą M i ę d z y n a r o d o we T a r g i P o z n a ń s k i e ), 3 ś l u s a r z y o r a z m i s t r z r z e ź n i c k i ( p r a c u j ą c y j a k o s z o f e r p o o d e b r a n i u m u p r y wa t n e g o z a k ł a d u p r z e z p a ń s t wo ). C o s z c z e g ó l n i e s m u t n e, w wi ę k s z o ś c i b y ł y t o o s o b y b a r d z o m ł o d e. W ł a d z e p a r t y j n e s z u k a ł y wi n n y c h wy d a r z e ń p o z n a ń s k i c h wś r ó d p r o wo k a t o r ó w i m p e r i a l i s t y c z n y c h, u z n a j ą c, ż e wr ó g wy k o r z y s t a ł n i e z a d o wo l e n i e r o b o t n i k ó w. 29 c z e r wc a w p r z e m ó wi e n i u r a d i o wy m p r e m i e r C y r a n k i e wi c z g r o z i ł : Każdy p r o w o k at o r c z y s z al e n i e c, k t ó r y o dw aży s i ę p o dn i e ś ć r ę k ę p r z e c i w w ł adz y l u do w e j, n i e c h b ę dz i e p e w i e n, że m u t ę r ę k ę w ł adz a o dr ą b i e w i n t e r e s i e k l as y r o b o t n i c z e j, w i n t e r e s i e c h ł o p s t w a p r ac u j ą c e g o i i n t e l i g e n c j i. J e d n a k o f i c j a l n a we r s j a o wr o g i e j i n s p i r a c j i wy d a r z e ń, c z y s p i s k u b y ł a j u ż wt e d y m a ł o p r z e k o n y wu j ą c a i n i e z n a j d u j e p o t wi e r d z e n i a w f a k t a c h, m i a ł y o n e b o wi e m c h a r a k t e r s p o n t a n i c z n y. W y d a r z e n i a p o z n a ń s k i e u j a wn i ł y s ł a b o ś ć wł a d z y i b y ł y o d b i e r a n e j a k o z wy c i ę s t wo r o b o t n i k ó w. C h o ć j e s z c z e n a p o c z ą t k u l i p c a n a n a r a d z i e p i e r ws z y c h s e k r e t a r z y P Z P R wł a d z a p o d t r z y m y wa ł a t e z ę o wr o g i e j p r o wo k a c j i, p r z y z n a wa n o j e d n a k, ż e t r u d n a s y t u a c j a e k o n o m i c z n a w k r a j u m o ż e s p r o wo k o wa ć t a k i e wy d a r z e n i a n a t e r e n i e c a ł e g o k r a j u. Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 5

P o z n a ń s k i C z e r wi e c 1 9 56 r o k u t o n a j t r a g i c z n i e j s z e wy d a r z e n i e w p o wo j e n n y c h d z i e j a c h n a s z e g o m i a s t a. P a m i ę ć o l u d z i a c h, r o b o t n i k a c h Z a k ł a d ó w C e g i e l s k i e g o o r a z t y c h ws z y s t k i c h, k t ó r z y wy s z l i n a u l i c e p o wo l n o ś ć i c h l e b, a b y u p o m n i e ć s i ę o s wo j e p r a wa s p o ł e c z n o -e k o n o m i c z n e, p o m i m o g r o ż ą c y c h i m k o n s e k we n c j i, n a z a ws z e p o z o s t a n i e w p a m i ę c i P o z n a n i a k ó w. N a placu przed Z amk iem zg romad ził się tł um liczą cy ok. sto ty się cy lud zi. F ot. arch iwum I P N M ac i e j Z du n e k L i t e r at u r a: 1. A. C h o n i a wk o, P r z e b i e g w ydar z e ń c z e r w c o w yc h w P o z n an i u, w: W ydar z e n i a c z e r w c o w e w P o z n an i u 1 9 5 6. M at e r i ał y z k o n f e r e n c j i z o r g an i z o w an e j p r z e z I n s t yt u t H i s t o r i i U A M w dn i u 4 V 1 9 8 1 r o k u, r e d. E. M a k o ws k i, P o z n a ń 1 9 81 2. E. M a k o ws k i, G e n e z a w ydar z e ń c z e r w c o w yc h w P o z n an i u w 1 9 5 6 r., w: W ydar z e n i a c z e r w c o w e w P o z n an i u 1 9 5 6. M at e r i ał y z k o n f e r e n c j i z o r g an i z o w an e j p r z e z I n s t yt u t H i s t o r i i U A M w dn i u 4 V 1 9 8 1 r o k u, r e d. E. M a k o ws k i, P o z n a ń 1 9 81 3. Ł. J a s t r z ą b, R o z s t r z e l an o m o j e s e r c e w P o z n an i u. P o z n ań s k i C z e r w i e c 1 9 5 6 - s t r at y o s o b o w e i i c h an al i z a, P o z n a ń 20 0 6 4. A. L. S o wa, O d D r u g i e j do T r z e c i e j R z e c z yp o s p o l i t e j ( 1 9 4 5-2 0 0 1 ), W i e l k a H i s t o r i a P o l s k i, K r a k ó w 20 0 1 5. S t. J a n k o wi a k, E. M a k o ws k i, P o z n ań s k i C z e r w i e c 1 9 5 6 w do k u m e n t ac h, P o z n a ń 1 9 9 5 F ot. arch iwum I P N Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 6

W W W Z ap ros zenie na wys t awę 5 0 R O C Z N I C A P O W S T A N I A P O Z N A Ń S K I E G O C Z E R W C A ` 5 6 B U D A P E S Z T P A Ź D Z I E R N I K ` 5 6 i e l k o p o l s k a I z b a R z e m i e ś l n i c z a w P o z n a n i u Z wi ą z e k K o m b a t a n t ó w i u c z e s t n i k ó w P o ws t a n i a P o z n a ń s k i e g o C z e r wc a ` 56 i e l k o p o l s k i C e c h R z e m i o s ł B u d o wl a n y c h U r z ą d M i a s t a P o z n a n i a z a p r a s z a j ą n a wy s t a wę, k t ó r e j u r o c z y s t e o t wa r c i e o d b ę d z i e s i ę w d n i u 2 7 c z e r w c a 2 0 0 6 r. o g o d z. 1 5 : 0 0 w g m a c h u W I R, a l. N i e p o d l e g ł o ś c i 2 ( s a l a 1 7, I p. ) D O K U M E N T A C J A H I S T O R Y C Z N A F O T O G R A F I E G R A F I K A D O K U M E N T Y O D Z N A C Z E N I A M I L I T A R I A Z e z b i o r ó w : ł o d z i m i e r z a M a r c i n i a k a W o j c i e c h a W i a t r a W y s t a w ę m o ż n a o g l ą d a ć w d n i a c h : 27. 0 6 0 7. 0 7. 20 0 6 w g o d z i n a c h 1 2: 0 0 1 6: 0 0. W s t ę p wo l n y. Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 7

W M W Kolegium redakcji Serwisu Informacyjnego M a ł g o r z a t a M a c i ej ew s k a H a n n a P i s k o r ek i es ł a w R a t a j c z a k T o m a s z W i k a K o n r a d W n u k a g d a l en a Z b ą s z y n i a k Kont akt : R edakcja Serwisu Informacyjnego a l. N i ep o d l eg ł o ś c i 2 6 0-9 6 7 P o z n a ń h t t p : / / i r p o z n a n. c o m. p l e-m a i l : s er w i s @ i r p o z n a n. c o m. p l ydawca: W i el k o p o l s k a I z b a R z em i eś l n i c z a w P o z n a n i u Serwis Informacyjny Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Strona 8