WIADOMOŚCI LOKALNE GMINY GOWARCZÓW BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY NR 2/2016 XI Zjazd Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP W dniu 30.04.2016 r. w remizie OSP Gowarczów odbył się XI Zjazd Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP. W zjeździe uczestniczyło 30 delegatów z terenu Gminy Gowarczów. Przedstawicielami władz krajowych Związku OSP RP byli: dh Tadeusz Nowakowski - sekretarz Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP oraz dh Leon Gula - wiceprezes Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP, ponadto w zjeździe uczestniczył Komendant PSP w Końskich st. brygadier Grzegorz Młynarczyk. Zjazd otworzył Prezes ustępującego Zarządu - Stanisław Pacocha. Na przewodniczącego Zjazdu został wybrany dh Mariusz Fabiszewski, natomiast na sekretarza Zjazdu został wybrany dh Robert Gawroński. Na Zjeździe dokonano wyboru nowego Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP na lata 2016-2021 Prezes - Stanisław Pacocha I Wiceprezes -Zbigniew Głowiński II Wiceprezes - Andrzej Szulc Komendant Gminny OSP - Kazimierz Kosierkiewicz Sekretarz - Robert Gawroński Skarbnik - Rafał Raczyński Członek Prezydium - Mariusz Fabiszewski Członek Prezydium - Paweł Stańczyk Członek Prezydium - Marcin Kałuża W podjętej na XI Zjeździe Oddziału Gminnego ZOSP RP uchwale programowej ustalone zostały główne kierunki działania na najbliższą 5- letnią kadencję Zarządu Gminnego i Ochotniczych Straży Pożarnych z terenu Gminy Gowarczów. Wakacje z CKiAL W najbliższe wakacje tradycyjnie, jak co roku zapraszamy do Centrum Kultury i Aktywności Lokalnej w Gowarczowie na akcję letnią. Pracownia muzyczna zorganizuje zajęcia edukacyjne prezentujące historię muzyki z lat 60, 70 i 80-tych. W każdym tygodniu poznamy twórczość i wykonawców związanych z danym okresem. Zajęcia poprowadzi instruktor Piotr Zaborowski. Czytaj na stronie 8 Wysłaliśmy prace na konkurs zorganizowany przez PCPR w Końskich Czekamy na wyniki. Na zdjęciu praca autorstwa Natalii Szymczyk, lat 8
6 BIULETYN INFORMACYJNY 2/2016 r. Z kart historii Nazwa dzisiejszej osady, a niegdyś miasta, wywodzona jest od imienia lub przezwiska pierwotnego właściciela, noszącego miano Goworzyc. Początki tej miejscowości nie są bliżej znane, a pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z dokumentu z roku 1361. Przełomową data w dziejach Gowarczowa był rok 1430, kiedy to król Władysław Jagiełło nadał mu prawa miejskie magdeburskie na prośbę Krystyna Magary oraz przywilej urządzania targów czwartkowych i dwóch jarmarków. W 1444 r. nowi właściciele, Wojciech i Zuzanna Bnińscy, potwierdzili miastu prawa i swobody (oznacza to, że lokacja z 1430 r. została przerwana lub nie przeprowadzono jej do końca). Było to małe miasto, a mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem, mimo to w XVI w. utrzymywało kontakty handlowe z kupcami śląskimi i morawskimi. W 1555 r. miasto należało do Stanisława hr. Rozrażewskiego. Miasto otrzymało dalsze przywileje królewskie od kolejnych władców Polski. W XVII w. właścicielami Gowarczowa byli Korycińscy. Po Korycińskich, właścicielami miasta i okolicznych dóbr zostali Jabłonowscy. Jeden z nich, Antoni, miecznik województwa podlaskiego i pułkownik wojsk koronnych, pragnąc podźwignąć miasto po wielkim pożarze w roku 1767, nadał Żydom prawo handlu w mieście. W 1662 r. odnotowano 33 rodziny żydowskie, w 1676 r było ich 46. Gowarczów był jednym z większych skupisk ludności żydowskiej w miastach powiatu opoczyńskiego. W dobie Królestwa Polskiego, w roku 1827, zamieszkiwało tu 457 Żydów, co stanowiło 43,6% ogółu mieszkańców. W okresie międzywojennym odsetek ten wynosił ok. 33 %.. W XVIII wieku w życiu miasta obok handlu coraz większego znaczenia nabierać zaczął przemysł. W okolicy Gowarczowa pojawiły się zakłady przemysłu żelaznego oraz wielkie piece. Przy na ogół słabych glebach dóbr gowarczowskich ich właściciele Jabłonowscy, pragnąc zapewnić sobie dochody, prowadzili ożywioną działalność przemysłową. W wieku XVIII Gowarczów był obok Końskich ośrodkiem handlu żelazem, pochodzącym z pobliskich wielkich pieców i fryszerek. Jakiś czas istniała na gruntach Gowarczowa szabelnia, czyli fabryka szabel. Szabelniami nazywano w dawnej Polsce niewielkie zakłady produkujące szable lub ich części. Z jednego z dokumentów dowiadujemy się, że w roku 1674 płacił pogłówne, czyli podatek wyznaczony od każdej osoby, szabelnik Józef wraz z żoną, zatrudniający ośmiu czeladników. Nieco więcej dowiadujemy się o gowarczowskiej szabelni z wydanej w roku 1782 w Warszawie książki J. Osińskiego pt. Opisanie polskich żelaza fabryk. Czytamy w niej: W pobliskich Końskich, na gruntach gowarczowskich znajduje się szabelnia, czyli fabryka, w której głównie na szable lub pałasze robią. Na takowej fabryce kraj cokolwiek zyskuje, ponieważ do stali, którą z zagranicy sprowadzają miejscowego dulu wiele dają. Miasto i jego okolice znane były także do połowy XIX wieku z chałupniczego wyrobu gwoździ.. Miasto posiadało okazałą pieczęć, zawierającą jego herb: dwa skrzyżowane klucze z umieszczoną nad nim koroną oraz łaciński napis Sigillum Magistratus Urbis Gowarczów to jest pieczęć Magistratu Miasta Gowarczów Po powstaniu styczniowym nastąpił postępujący upadek gospodarczy odebranie praw miejskich w 1869.Mieszkańcy Gowarczowa zajmowali się głównie rolnictwem, rzemiosłem i drobnym handlem Zamieszczamy poniżej fragment mapy datowanej na 1915 rok na której znajdują się miejscowości wysiedlone w czasie organizowania poligonu. Zobaczyć możemy układ zabudowy i zwyczajowe nazwy przysiółków. Chcemy zaprosić do współpracy osoby posiadające wiedzę dotyczącą historii najnowszej między innymi związanej z tematem nieistniejących już miejscowości.