PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 6 IM. ORŁA BIAŁEGO W RADOMIU
Podstawy prawne budowania Szkolnego Programu Profilaktyki Szkolny Program Profilaktyki w Publicznej Szkole Podstawowej nr 6 im. Orła Białego w Radomiu powstał zgodnie z zasadami i zadaniami zawartymi w : Statucie Szkoły, Szkolnym Programie Wychowawczym oraz zasadami zawartymi w: Rozporządzeniu MEN z dnia 30 listopada 2006 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Rozporządzeniu MEN z dnia 31 stycznia 2003 w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, Rozporządzeniu MEN z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Podstawie programowej, Konstytucji RP, Ustawie z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami z 21 stycznia, 18 lutego 2000r.i 23 sierpnia 2001r., Ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomani, Ustawie z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,nowelizacja z dnia 12 września 1996r. Ustawie z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego, Ustawie z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Konwencji Praw Dziecka przyjętej przez Polskę w styczniu 1991 roku. Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska szkolnego i lokalnego. Jest on zintegrowany ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym. Adresatami Szkolnego Programu Profilaktyki są uczniowie, ich rodzice oraz wszyscy nauczyciele. Zawiera treści i działania o charakterze edukacyjnym, wychowawczym, profilaktycznym i opiekuńczym. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki Szkolny Program Profilaktyki powstał jako narzędzie służące wszystkim jego adresatom-uczniom, nauczycielom oraz rodzicom/opiekunom prawnym. Wobec potencjalnych i realnych niebezpieczeństw zarówno pochodzących ze świata zewnętrznego, jak i samej jednostki ma na celu wyposażenie swoich odbiorców w taką wiedzę i umiejętności oraz wyrobienie takich nawyków, które pomogą ich w stawieniu czoła współczesnym
zagrożeniom. Poprzez celowe i świadome działania ma pełnić funkcję ochronną przed oddziaływaniem czynników ryzyka oraz wzmacniać czynniki chroniące. Cele, jakie pragniemy osiągnąć to: Cel główny: bezpieczeństwo jako uniwersalna wartość umożliwiająca rozwój we wszystkich sferach życia. Cele szczegółowe: rozpoznawanie i przezwyciężanie trudności w nauce oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym, zapewnienie pomocy uczniom mającym trudności w nauce lub wykazującym niechęć do nauki szkolnej, otoczenie opieką i wsparciem wszystkich uczniów, zwłaszcza znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej oraz zagrożonych marginalizacją, rozwijanie umiejętności życiowych ułatwiających funkcjonowanie w grupie społecznej, kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania w środowisku szkolnym różnych form aktywności zaspokajających ich potrzeby psychiczne, fizyczne, emocjonalne, społeczne i duchowe, kształtowanie umiejętności komunikowania się, uczenie zachowań asertywnych, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (rozwiązywanie problemów i sytuacji konfliktowych, umiejętności mediacji i negocjacji), uczenie radzenia sobie w sytuacjach stresogennych, radzenia sobie ze złością, zapewnienie uczniom poczucia bezpieczeństwa podczas wszystkich form zajęć realizowanych w szkole oraz w relacjach rówieśniczych, wskazywanie perspektyw zdrowego stylu życia i sposobów osiągania satysfakcji osobistej sukcesu życiowego bez sięgania po używki, pogłębianie wiedzy na temat postaw prozdrowotnych, uświadomienie konsekwencji stosowania różnych form używek (alkohol, papierosy, narkotyki, środki psychoaktywne), wspieranie rodziców w kształtowaniu ważnych umiejętności wychowawczych oraz informowanie ich o sposobach zapobiegania uzależnieniom, integrowanie środowiska szkolnego i rodzinnego uczniów w celu budowania wzajemnego zaufania. Metody realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki Cele założone w Szkolnym Programie Profilaktyki są realizowane za pomocą następujących metod: metody aktywizujące jednostkę i środowisko, metoda projektów, metody impresyjne i ekspresyjne, metody podające.
W szczególności odbywać się to będzie poprzez następujące formy: programy informacyjno-edukacyjne, zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, programy profilaktyczne, zajęcia pozalekcyjne i kółka zainteresowań, pedagogizację rodziców w ramach wywiadówek ogólnoszkolnych oraz konsultacji z wychowawcami i pedagogiem/psychologiem szkolnym, współpracę z instytucjami wspierającymi szkołę w działaniach profilaktyczno wychowawczych ( poradnie, Policja, MOPS), szkoleniowe rady pedagogiczne. Struktura oddziaływań profilaktycznych 1. Rada Pedagogiczna określa zadania w zakresie profilaktyki, określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych, dokonuje analizy działalności profilaktycznej. 2. Nauczyciele współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych, realizują zalecenia zawarte w opiniach wydanych przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. 3. Wychowawcy klasy integrują zespół klasowy, dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, wyposażają uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, realizują zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. 4. Wicedyrektor monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga w zakresie profilaktyki, diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki, współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania szkoły z zakresu profilaktyki, inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym Programie Profilaktyki. 5. Pedagog i psycholog szkolny
rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, określa formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające ze Szkolnego Programu Wychowawczego i Szkolnego Programu Profilaktyki, wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, rodziców, 6. Rada Rodziców opiniuje Szkolny Program Profilaktyki, analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki, współpracuje z Radą Pedagogiczną, wicedyrektorem i Samorządem Uczniowskim. 7. Rodzice przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki, korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga, psychologa i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki, Spodziewane efekty z realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki W wyniku realizacji treści zawartych w Programie Profilaktyki mamy zamiar stworzyć środowisko szkolne przyjazne uczniowi z atmosferą ciepła, życzliwości, zrozumienia i tolerancji oraz osiągnąć następujące cele: zwiększyć poziom integracji zespołów klasowych, nieustannie podnosić poziom bezpieczeństwa uczniów w szkole, na bieżąco rozwiązywać problemy edukacyjne i wychowawcze uczniów, promować zdrowy styl życia zmniejszyć liczbę zachowań ryzykownych podejmowanych przez dzieci, zmniejszyć ilość zachowań agresywnych Obszary Szkolnego Programu Profilaktyki I. Obszar rozpoznawania i przezwyciężania trudności w nauce i przeciwdziałania niepowodzeniom szkolnym Cel główny:
1. Pomoc dziecku w przezwyciężaniu trudności i umożliwianie mu prawidłowego funkcjonowania w zespole klasowym oraz osiągania pozytywnych wyników szkolnych. Cele szczegółowe: 1. Uczeń poznaje siebie i dostrzega swoje mocne strony, przejmuje odpowiedzialność za siebie i swoją naukę. 2. Rozpoznawanie przez nauczycieli potrzeb ucznia i przyczyn trudności w nauce. 3. Udzielanie pomocy uczniom. 5. Wyzwalanie potrzeby samodoskonalenia. 6. Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach II. Wdrażanie uczniów do funkcjonowania w życiu społecznym i prywatnym Cel główny: 1. Planowanie i realizacja działań mających na celu wdrażanie uczniów do funkcjonowania w życiu społecznym klasy, szkoły i środowiska lokalnego Cele szczegółowe: 1. Uczeń zna zasady zachowania w grupie rówieśniczej, potrafi pracować zespołowo. 2. Uczeń jest odpowiedzialny za powierzone mu zadanie i przestrzega terminowości wykonania zadań. 3. Uczeń szanuje prywatność i pracę innych. 4. Wdrażanie uczniów do radzenia sobie z problemami 5. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów, komunikowania się. 6. Kształtowanie tolerancji dla drugiego człowieka III. Promocja zdrowia i zdrowego stylu życia Cel główny: 1. Promowanie zdrowego stylu życia i inspirowanie do harmonijnego rozwoju ucznia Cele Szczegółowe: 1. Propagowanie zdrowego i aktywnego stylu życia. 2. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej.
3. Wzbogacanie wiedzy i umiejętności uczniów w zakresie profilaktyki. 4. Wczesne diagnozowanie zagrożeń i przeciwdziałanie im. 5. Uświadamianie współzależności pomiędzy zdrowiem fizycznym i psychicznym. 6. Uwiadamianie odpowiedzialności za ochronę własnego zdrowia. 7. Wdrażanie do przestrzegania zasad higieny osobistej i troski o własne zdrowie. IV. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym, demoralizacji, agresji i przemocy, kształtowanie postaw, nawyków i umiejętności służących bezpieczeństwu uczniów Cel główny: 1. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów, eliminowanie zagrożeń ze środowiska ucznia. Cele Szczegółowe: 1. Uczeń potrafi zachować się asertywnie. 2. Posiada umiejętność prawidłowej reakcji na sytuację zagrożenia. 3. Tworzenie kodeksu klasowego i przestrzeganie zawartych w nim norm. 4. Kształtowanie postaw, nawyków i umiejętności służących bezpieczeństwu. 5. Rozwijanie i wzmacnianie zachowań oraz postaw koleżeńskich, wzajemnego szacunku. 6. Systematycznie realizuje obowiązek szkolny. 7. Osiąga sukcesy na miarę możliwości. 8. Rozpoznawanie zachowań agresywnych i objawów przemocy wśród uczniów 9. Poszerzanie wiedzy na temat zagrożeń wynikających z niewłaściwego korzystania z mediów, komputera 10. Uświadomienie zagrożeń pochodzących z rzeczywistego i wirtualnego świata Ewaluacja Programu Ocena efektów realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonywana będzie na bieżąco poprzez analizę zapisów w dziennikach i innych dokumentach szkolnych, analizę wytworów pracy uczniów, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, obserwację uczniów w sytuacjach zadaniowych, kontrole postępów ucznia w przezwyciężaniu trudności edukacyjnych oraz w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznejpodsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego.
Podstawę do formułowania ocen z realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki stanowią: narzędzia w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy, sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy oraz scenariusze. W ramach Szkolnego Programu Profilaktyki realizowany jest dodatkowo program wychowawczo profilaktyczny Spójrz inaczej. Program ten kładzie szczególny nacisk na kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju co wynika z założenia, że jednym z podstawowych źródeł uzależnień są deficyty rozwoju emocjonalnego oraz zła adaptacja do ról i warunków życiowych. Cele programu Spójrz inaczej są spójne z założeniami Szkolnego Programu Profilaktykii obejmują następujące bloki tematyczne: 1. Postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć: poczucie własnej wartości mocne strony, własna wyjątkowość, kształtowanie pozytywnej samooceny; korzyści płynące z pozytywnej samooceny, uczucia i emocje ich rozpoznawanie, wyrażanie, akceptowanie własnych i cudzych uczuć, przeżywanie i wyrażanie trudnych uczuć, radzenie sobie z trudnymi uczuciami (wstydem, złością), 2. Uczestnictwo w grupie: rola grupy i jej wpływ na jednostkę, znaczenie rodziny i rozumienie zjawisk w niej zachodzących, przyjaźń i wzajemna pomoc, współdziałanie w grupie, radzenie sobie z przemocą i agresją, 3. Rozwiązywanie problemów: konflikty i sposoby ich rozwiązywania, podejmowanie decyzji, namawianie i umiejętność odmawiania w ryzykownych sytuacjach, 4. Dbanie o zdrowie i wiedza na temat uzależnień: zdrowe życie, wiedza o środkach uzależniających; Tematyka realizowana przez wychowawców klas I-III w ramach zajęć edukacyjnych zgodnie z programem Spójrz inaczej : KLASA I 1. Poznajemy się. 2. Jesteśmy klasą. 3. To są moi przyjaciele.
4. Poznajemy normy, reguły i zasady. 5. Moja rodzina. Każdy w rodzinie ma swoje obowiązki. 6. Rozpoznajemy i nazywamy uczucia. 7. Wyrażamy uczucia mimiką. 8. Wyrażamy uczucia w zachowaniu. 9. Uczymy się rozumieć uczucia innych ludzi. 10. Każdy z nas wygląda inaczej. Różnimy się między sobą. 11. Co mogę zrobić, aby być silnym i zdrowym? 12. Zwracamy uwagę na to, co wkładamy ust. Rozpoznajemy substancje trujące. KLASA II 1. Jesteśmy klasą. 2. Jesteśmy niepowtarzalni. 3. Moje sukcesy. Kiedy czuję się ważny. 4. Przeżywamy różne uczucia. 5. Możemy radzić sobie w trudnych sytuacjach. 6. Czasem się kłócimy. Dokuczanie. Skarżenie. 7. Czasem czujemy się odrzuceni. 8. Rodzina, z której pochodzę. W rodzinie wzajemnie sobie pomagamy. 9. Dbamy o swoje zdrowie. 10. Sposoby dbania o swoje zdrowie. 11. Dobre i złe samopoczucie. Jestem chory. KLASA III 1. Wszyscy tworzymy klasę. 2. Jak pomagamy innym. Inne osoby mogą mi pomóc. 3. Moi przyjaciele. 4. Co się ze mną dzieje, gdy przeżywam różne uczucia. 5. Różne sposoby wyrażania swoich uczuć. 6. Mogę wpływać na swoje samopoczucie. 7. Moja rodzina. 8. Jak podejmujemy decyzje? Czy umiem odmawiać?
9. Rozwiązywanie problemów. 10. Dbamy o swoje ciało. Poznajemy równowagę swojego ciała. 11. Jak używać lekarstw. Tematyka realizowana przez wychowawców klas IV-VI w ramach godzin wychowawczych zgodnie z programem Spójrz inaczej : KLASA IV 1. Jaki jestem? 2. Doceniam innych, a inni doceniają mnie. 3. Moje sukcesy. 4. Skąd wiemy, że przezywamy uczucia i emocje? 5. dlaczego emocje są tak ważne? 6. Wewnętrzne ja - Zewnętrzne ja. 7. Kiedy jest mi smutno. 8. Możemy wpływać na swój nastój. 9. Trudne uczucie złość. 10. jak można radzić sobie ze złością? 11. Ludzie różnią się między sobą i dzięki temu są wyjątkowi. 12. Jak pomóc tym, którzy są odrzuceni? 13. Jak sobie radzić z przemocą i agresją? 14. czasami podejmujemy ryzykowne decyzje. 15. Czasami zmieniamy swoje decyzje. 16. Uczymy się odmawiać. KLASA V 1. Kim jestem? 2. Moje mocne strony. 3. Umniejszanie wartości. 4. jak sobie radzić z negatywnym myśleniem? 5. Kiedy czuję się samotny? 6. Jak sobie radzić ze strachem? 7. Opanowywanie złości. 8. Potrzeby a zachowania.
9. Potrzeby i zachcianki. 10. Grupy, do których należymy. 11. Moja rodzina. 12. Rodziny są różne. 13. Moje przyjaźnie. 14. Jak lepiej rozumieć innych? 15. Uczymy się współdziałania. 16. Podejmowanie decyzji. 17. Zdarza się podejmować ryzykowne decyzje. 18. Rozwiązywanie problemu klasowego. 19. Rozwiązywanie problemów. KLASA VI 1. Dobre myślenie o sobie. 2. Moje problemy. 3. Uczucia i reakcje organizmu. 4. Myśli, uczucia, zachowania. 5. Trudne uczucia i ich wyrażanie. 6. Jak sobie radzić ze wstydem. 7. Co robisz ze swoją złością. 8. Jakim człowiekiem chcę być? 9. Jak zrozumieć, co przeżywają inni? 10. Jak inni wpływają na nas? 11. Moje przyjaźnie. 12. Pomaganie innym. 13. Namawianie. 14. Uczymy się odmawiać. 15. Podejmujemy trudne decyzje. 16. Konflikty są częścią naszego życia. Sposoby rozwiązywania konfliktów. 17. Co to jest zdrowie? Podejmujemy decyzje dotyczące zdrowia. 18. Czemu ludzie sięgają po środki uzależniające.
Tematyka realizowana przez wychowawców klas w ramach godzin wychowawczych na poszczególnych poziomach nauczania zgodnie z programem Spójrz inaczej KLASA TEMATYKA ZAJĘĆ OSOBY ODPOWIEDZIALNE UWAGI IV 17. Jaki jestem? 18. Doceniam innych, a inni doceniają mnie. 19. Moje sukcesy. 20. Skąd wiemy, że przezywamy uczucia i emocje? 21. dlaczego emocje są tak ważne? 22. Wewnętrzne ja - Zewnętrzne ja. 23. Kiedy jest mi smutno. 24. Możemy wpływać na swój nastój. 25. Trudne uczucie złość. 26. jak można radzić sobie ze złością? 27. Ludzie różnią się między sobą i dzięki temu są wyjątkowi. 28. Jak pomóc tym, którzy są odrzuceni? 29. Jak sobie radzić z przemocą i agresją? 30. czasami podejmujemy ryzykowne decyzje. 31. Czasami zmieniamy swoje decyzje. 32. Uczymy się odmawiać. Wychowawca V 20. Kim jestem? 21. Moje mocne strony. 22. Umniejszanie wartości. 23. jak sobie radzić z negatywnym myśleniem? 24. Kiedy czuję się samotny? 25. Jak sobie radzić ze strachem? 26. Opanowywanie złości. 27. Potrzeby a zachowania. 28. Potrzeby i zachcianki. 29. Grupy, do których należymy. 30. Moja rodzina. Wychowawca
31. Rodziny są różne. 32. Moje przyjaźnie. 33. Jak lepiej rozumieć innych? 34. Uczymy się współdziałania. 35. Podejmowanie decyzji. 36. Zdarza się podejmować ryzykowne decyzje. 37. Rozwiązywanie problemu klasowego. 38. Rozwiązywanie problemów. VI 19. Dobre myślenie o sobie. 20. Moje problemy. 21. Uczucia i reakcje organizmu. 22. Myśli, uczucia, zachowania. 23. Trudne uczucia i ich wyrażanie. 24. Jak sobie radzić ze wstydem. 25. Co robisz ze swoją złością. 26. Jakim człowiekiem chcę być? 27. Jak zrozumieć, co przezywają inni? 28. Jak inni wpływają na nas? 29. Moje przyjaźnie. 30. Pomaganie innym. 31. Namawianie. 32. Uczymy się odmawiać. 33. Podejmujemy trudne decyzje. 34. Konflikty są częścią naszego życia. Sposoby rozwiązywania konfliktów. 35. Co to jest zdrowie? Podejmujemy decyzje dotyczące zdrowia. 36. Czemu ludzie sięgają po środki uzależniające. Wychowawca