Wyrok z dnia 8 stycznia 1999 r. II UKN 405/98



Podobne dokumenty
Wyrok z dnia 6 maja 1999 r. II UKN 427/98

Postanowienie z dnia 13 stycznia 1999 r. II UKN 412/98

Wyrok z dnia 24 stycznia 2001 r. II UKN 136/00

Wyrok z dnia 24 marca 1998 r. II UKN 531/97

Wyrok z dnia 9 grudnia 1997 r. II UKN 372/97

Wyrok z dnia 14 września 2000 r. II UKN 711/99

Wyrok z dnia 29 października 1997 r. II UKN 208/97

Uchwała z dnia 4 lutego 1999 r. III ZP 38/98. Przewodniczący SSN: Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Teresa Romer, Stefania Szymańska (sprawozdawca).

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

Wyrok z dnia 7 października 1998 r. II UKN 251/98

Wyrok z dnia 2 czerwca 1998 r. II UKN 92/98

Wyrok z dnia 20 listopada 2001 r. II UKN 607/00. Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

- 1 - Wyrok z dnia 9 września 1997 r. II UKN 220/97

Wyrok z dnia 10 października 2006 r. I UK 96/06

Wyrok z dnia 5 września 2001 r. II UKN 542/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 23 kwietnia 1998 r. II UKN 12/98

Wyrok z dnia 13 lipca 2005 r. I UK 311/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 11 lutego 2005 r. I UK 169/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 4 lutego 1998 r. II UKN 435/98

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 17 lipca 2001 r. II UKN 532/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 5 czerwca 1998 r. II UKN 78/98

Wyrok z dnia 27 września 2002 r. II UKN 581/01

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

Wyrok z dnia 2 lipca 1998 r. II UKN 125/98

Wyrok z dnia 21 czerwca 2001 r. II UKN 432/00

Wyrok z dnia 8 maja 2007 r. II UK 208/06

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 7 kwietnia 2006 r. I UK 223/05

Wyrok z dnia 15 kwietnia 2010 r. II UK 304/09

Wyrok z dnia 23 czerwca 1999 r. II UKN 18/99

Wyrok z dnia 14 lipca 2005 r. II UK 280/04

Wyrok z dnia 27 stycznia 1998 r. II UKN 477/97

Wyrok z dnia 16 grudnia 1998 r. II UKN 395/98

Wyrok z dnia 12 sierpnia 1998 r. II UKN 171/98

Wyrok z dnia 9 marca 2001 r. II UKN 402/00

Wyrok z dnia 19 kwietnia 2006 r. I UK 246/05

Wyrok z dnia 3 sierpnia 2000 r. II UKN 665/99

Wyrok z dnia 17 listopada 2000 r. II UKN 53/00

Wyrok z dnia 3 grudnia 1998 r. II UKN 343/98

Wyrok z dnia 3 grudnia 2004 r. II UK 59/04

Wyrok z dnia 12 maja 1998 r. II UKN 44/98

Wyrok z dnia 19 lipca 2001 r. II UKN 492/00

Wyrok z dnia 18 sierpnia 1999 r. II UKN 83/99

Wyrok z dnia 24 kwietnia 2008 r. II UK 269/07

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn

Wyrok z dnia 3 lipca 2001 r. II UKN 466/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 16 grudnia 2004 r. II UK 79/04

Wyrok z dnia 19 marca 2003 r. II UK 157/02

Wyrok z dnia 14 listopada 1997 r. III UKN 330/97

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 16 stycznia 2009 r. I PK 115/08

Wyrok z dnia 3 sierpnia 2005 r. I UK 358/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 9 grudnia 2004 r. II UZP 11/04. Przewodniczący SSN Maria Tyszel (sprawozdawca), Sędziowie SN: Andrzej Kijowski, Barbara Wagner.

Wyrok z dnia 19 grudnia 2001 r. II UKN 698/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 22 marca 1994 r. II UR 4/94

Wyrok z dnia 2 czerwca 2010 r. I UK 36/10

Wyrok z dnia 7 kwietnia 2006 r. I UK 229/05

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 3 września 2010 r. I UK 101/10

Wyrok z dnia 3 grudnia 1999 r. II UKN 238/99

Wyrok z dnia 3 lipca 2001 r. II UKN 462/00

Wyrok z dnia 12 maja 2005 r. I UK 245/04

Wyrok z dnia 12 stycznia 2001 r. II UKN 186/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Bohdan Bieniek SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 12 lipca 2011 r. II UK 382/10

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Zbigniew Korzeniowski

Wyrok z dnia 9 stycznia 2001 r. I PKN 172/00

Uchwała z dnia 14 czerwca 2006 r. I UZP 3/06. Przewodniczący SSN Herbert Szurgacz (sprawozdawca), Sędziowie: SN Zbigniew Myszka, SA Romualda Spyt.

Wyrok z dnia 21 czerwca 2001 r. II UKN 428/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 22 czerwca 2005 r. I UK 351/04

Wyrok z dnia 23 sierpnia 2005 r. I UK 347/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 14 marca 2001 r. II UKN 274/00

Wyrok z dnia 4 grudnia 2003 r. I PK 72/03

Wyrok z dnia 19 lipca 2001 r. II UKN 490/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 7 maja 2003 r. II UK 261/02

Wyrok z dnia 11 stycznia 2011 r. I UK 277/10

Wyrok z dnia 14 czerwca 2006 r. I UK 115/06

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 12 stycznia 1995 r. II UZP 24/94

Transkrypt:

Wyrok z dnia 8 stycznia 1999 r. II UKN 405/98 Osobom pobierającym emerytury lub renty górnicze, których wysokość została ustalona na podstawie art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450 ze zm.), art. 10a ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 30, poz. 154 ze zm.) lub art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 84, poz. 385 ze zm.) nie przysługuje prawo do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych (art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent, Dz.U. Nr 30, poz. 164 ze zm.). Przewodniczący: SSN Zbigniew Myszka, Sędziowie SN: Roman Kuczyński, Stefania Szymańska (sprawozdawca). Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 1999 r. sprawy z wniosku Bronisława A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w C. o prawo do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 7 kwietnia 1998 r. [...] o d d a l i ł kasację. U z a s a d n i e n i e W decyzji (zawiadomieniu) z dnia 22 września 1997 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w C. poinformował Bronisława A., że nie został umieszczony w spisie osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych, ponieważ wysokość jego świadczenia została ustalona z zastosowaniem przeliczni-

2 ków, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 84, poz. 185). W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany przez uwzględnienie go w spisie osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych. Jego zdaniem, przepisy ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (Dz.U. Nr 30, poz. 164) nie eliminują możliwości nabycia przez niego świadectw rekompensacyjnych. Również powołany przez ZUS przepis ustawy z 30 czerwca 1994 r. nie stanowi o tym, jakoby wysokość przeliczników do emerytury pozbawiała go możliwości nabycia tych świadectw. Wyrokiem z dnia 2 grudnia 1997 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie przyjmując, że odwołującemu się nie przysługuje prawo do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych, zgodnie z art. 3 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 6 mara 1997 r. Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 7 kwietnia 1998 r. oddalił apelację Bronisława A. W motywach wyroku Sąd Apelacyjny pokreślił, iż jest bezsporne, że Bronisław A. uzyskał prawo do emerytury górniczej od 1 marca 1990 r. oraz że do świadczenia przysługiwał mu wzrost w wysokości 15% podstawy wymiaru z tytułu wykonywania pracy górniczej. Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450 ze zm.) został on pozbawiony tego wzrostu. W decyzji z 20 czerwca 1992 r. do emerytury zastosowano przeliczniki 1,8 i 1,5, określone w art. 6 ust. 5 powołanej ustawy z 17 października 1991 r. Z kolei decyzją z 20 marca 1995 r. dokonano przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem dodatkowego przelicznika 1,4 przewidzianego w art. 10a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 30, poz. 154 ze zm.). Zgodnie z art. 2 ustawy z 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (Dz.U. Nr 30, poz. 164), zrekompensowanie utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze następuje wyłącznie przez nieodpłatne nabycie przez osoby uprawnione świadectw rekompensacyj-

3 nych na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. Przepis art. 3 pkt 2 tejże ustawy do osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych zalicza osoby będące przed 15 grudnia 1991 r. emerytami i rencistami uprawnionymi do wzrostów lub dodatków z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na podstawie przepisów wymienionych w art. 1 ustawy z 17 października 1991 r. o rewaloryzacji, które utraciły prawo do wzrostów lub dodatków, lub którym nie ustalono emerytury lub renty na podstawie, między innymi, art. 6 ust. 5 ustawy o rewaloryzacji i art. 10a ustawy z 1 lutego 1983 r. o z.e.g. Skarżący utracił wzrost z tytułu wykonywania pracy górniczej, ale jednocześnie jego emerytura ustalona została na podstawie obu wymienionych ostatnio przepisów. Podzielić zatem należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż w tej sytuacji nie jest on osobą uprawnioną do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych. Nie można przy ocenie przepisu art. 3 pkt 2 ustawy z 6 marca 1997 r. stosować wykładni wskazanej przez skarżącego w apelacji. W takim bowiem wypadku należałoby przyznawać świadectwa rekompensacyjne także osobom, które w ogóle nie miały przyznanych dodatków lub wzrostów z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a którym nie ustalono emerytury lub renty na podstawie przepisów wymienionych w art. 3 pkt 2 lit. a-c ustawy z 6 marca 1997 r. Stanowisko takie byłoby całkowicie sprzeczne z celem tej ustawy. Takiemu poglądowi przeczy także art. 5 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 84, poz. 385). Z przepisu tego bowiem również wynika, że podwyższenie emerytury lub renty na podstawie art. 10a ust. 1 ustawy o z.e.g. wyłącza możliwość nabycia świadectw rekompensacyjnych. Od wyroku Sądu Apelacyjnego wniósł kasację pełnomocnik wnioskodawcy, w której zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent, art. 10 a ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz art. 1 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent - przez błędne przyjęcie, że podwyższenie emerytury lub renty na podstawie art. 10a ust. 1 ustawy o z.e.g. wyłącza możliwość nabycia świadectw rekompensacyjnych. Wskazując na powyższe podstawy kasacji (art. 393 1 KPC) wnosił: 1) o zmianę zaskarżonego wyroku, a także wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpie-

4 czeń Społecznych w Katowicach z dnia 2 grudnia 1997 r. i przyznanie Bronisławowi A. nieodpłatnie świadectw rekompensacyjnych wraz z zasądzeniem od strony pozwanej na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego za instancję kasacyjną, ewentualnie 2) o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach procesu za instancję kasacyjną. W uzasadnieniu kasacji wywiedziono, że stosownie do art. 8 ustawy z dnia 6 marca 1997 r. osobami uprawnionymi do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych są, między innymi, osoby będące przed dniem 15 listopada 1991 r. emerytami i rencistami uprawnionymi do wzrostu lub dodatku z tytułu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na podstawie art. 1 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji, które utraciły prawo do wzrostu lub dodatku lub którym nie ustalono emerytury lub renty na podstawie art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin wymienionych w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. Skoro skarżący pobierał 15% dodatek za uciążliwe warunki pracy pod ziemią, który następnie został mu zabrany, to jest i powinien być objęty przepisem art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o rewaloryzacji. Pogląd Sądu Apelacyjnego, iż skarżący nie jest uprawniony do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych, gdyż jego emerytura została obliczona na podstawie art. 6 ust. 5 ustawy o rewaloryzacji i art. 10a ustawy o z.e.g. jest wadliwy. Należy przy tym podnieść, iż skarżący w roku 1995 przy zastosowaniu przeliczników 1,8 i 1,4 oraz 1,3 stracił na tym przeliczeniu, gdyż zabrano mu za ponad 20 lat pracy przelicznik 1,4. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: W sprawie jest bezsporne, że skarżący miał przyznany do emerytury górniczej wzrost w wysokości 15% podstawy jej wymiaru z tytułu wykonywania pracy górniczej oraz że z chwilą wejścia w życie ustawy z 17 października 1991 r. o rewaloryzacji został pozbawiony tego wzrostu. Wbrew jednak zarzutom podniesionym w kasacji, stanowisko Sądów obu instancji, że skarżący nie ma prawa do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych na podstawie art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (Dz.U. Nr 30,

5 poz. 164) jest prawidłowe. Sąd Apelacyjny podzielając stanowisko Sądu pierwszej instancji przytoczył obszerną argumentację prawną przemawiającą za takim stanowiskiem. Sąd Apelacyjny dokonał prawidłowej wykładni art. 3 pkt 2 powołanej ustawy z dnia 6 marca 1997 r. Należy podzielić stanowisko, że w myśl tego przepisu osobom, którym ustalono emerytury lub renty na podstawie: a) art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji i b) art. 10a ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o z.e.g., c) lub art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o z.e.g., nie przysługuje prawo do nabycia nieodpłatnych świadectw rekompensacyjnych. Wynika to z brzmienia tego przepisu oraz jego ratio legis. Celem tego przepisu jest zrekompensowanie rzeczywistej straty jakiej doznali świadczeniobiorcy z powodu utraty wzrostów lub dodatków do emerytur i rent. Odwołanie się w tym przepisie do art. 6 ust. 5 ustawy o rewaloryzacji, art. 10a ustawy z 1 lutego 1983 r. o z.e.g. i art. 2 ust. 2 ustawy z 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o z.e.g., a więc do przepisów wprowadzających korzystniejsze w stosunku do ogólnie obowiązujących zasad ustalania wysokości emerytur i rent, świadczy zaś, iż ustawodawca uznał, że obliczenie świadczeń emerytalno-rentowych według tych uprzywilejowanych zasad stanowi wystarczającą rekompensatę utraty wzrostów z tytułu wykonywanej pracy górniczej. Słusznie podkreślił Sąd Apelacyjny, iż za takim stanowiskiem przemawia dodatkowo art. 5 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o z.e.g., który także wyłącza prawo do rekompensacyjnych świadectw udziałowych tym emerytom i rencistom, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, którzy skorzystali z podwyższenia emerytury lub renty na podstawie art. 10a ust. 1 ustawy o z.e.g. W myśl zaś ust. 2 tego przepisu, emerytom i rencistom, którzy otrzymali rekompensacyjne świadectwa udziałowe, nie przysługuje podwyższenie emerytury lub renty na podstawie przepisów powołanych w ust. 1. Na koniec należy podnieść, iż powołanie w uzasadnieniu kasacji art. 8 ustawy z 6 marca 1997 r. Sąd Najwyższy traktuje jako oczywistą omyłkę lub błąd maszynowy, gdyż treść tego zdania odnosi się do art. 3 pkt 2 tejże ustawy, który zresztą został powołany w zarzutach kasacji. Kierując się powyższymi przesłankami Sąd Najwyższy uznał, iż kasacja nie ma uprawnionych podstaw, w związku z czym podlega oddaleniu na mocy art. 393 12 KPC. ========================================