Systemy bankowe Ryszard Kokoszczyński Japoński system bankowy Wykład 9
Japoński system bankowy przed Big-Bangiem Struktura systemu wyznaczona przez regulacje i politykę rządu (subsydiowane finansowanie, w tym rządu; ograniczone możliwości lokowania oszczędności): firmy maklerskie (zakaz operacji bankowych, od 1990 roku możliwe za pośrednictwem odrębnych spółek zależnych) zwykłe banki, generalnie z ograniczeniami lub zakazami angażowania się w operacje długoterminowe; 10 banków miejskich, 139 banków regionalnych, 94 banków zagranicznych
Struktura 2 3 banki kredytu długoterminowego banki powiernicze (ponad 30) z operacjami długoterminowymi instytucje finansowe dla małego biznesu z ograniczeniami na typ klientów, zakres operacji i wielkość kapitału (ok. 400 kas oszczędnościowych, 3000 banków spółdzielczych w rolnictwie, rybołówstwie etc.) publiczne instytucje finansowe (banki rozwoju, exim bank) Poczta (ok. 24 tys. placówek), subsydiowana działalność
Big Bang (deregulacja) Motywacja: restrukturyzacja zmierzająca do likwidacji silnej segmentacji przywrócenie stabilności finansowej Liberalizacja stóp procentowych zakresu działalności przyjęcie międzynarodowych standardów
Kryzys bankowy Bąbel (rynek nieruchomości, akcji) Deregulacja i wzrost konkurencyjności Zmiany w działalności kredytowej (poszukiwanie nowych klientów, duże przedsiębiorstwa finansują się na rynku kapitałowym) Słabości polityki państwa i corporate governance Restrukturyzacja i konsolidacja banków (znaczna rola środków publicznych) Reforma systemu regulacji i nadzoru (FSA, nowe normy nadzorcze)
Obecna struktura Banki zwykłe: 7 banków miejskich w 4 grupach (30% depozytów, 27% kredytów), 64 banki regionalne, 48 banków regionalnych zrzeszonych w II Stowarzyszeniu BR, 69 banków zagranicznych (3% rynku), nowe wyspecjalizowane banki (internet, venture capital itp..) 1 bank kredytu długoterminowego 24 banki powiernicze Instytucje finansowe dla małego biznesu (300 shinkin, 175 spółdzielni kredytowych, 13 banków pracy, 900 banków spółdzielczych w rolnictwie, 345 w rybołówstwie itp.) Publiczne instytucje finansowe Poczta jako instytucja oszczędnościowa (prywatyzacja do 2017 roku)
Obecny system regulacji Prawo bankowe (1981, nowele 1992, 1996, 1998), ale osobne podstawy prawne dla kredytu długoterminowego, banków rządowych i wyspecjalizowanych instytucji (spółdzielczość etc.) Definicja: przyjmowanie depozytów lub świadczenie usług płatniczych wymaga licencji bankowej (banki powiernicze mają normalne licencje, jest osobna ustawa o trust business) Regulacje FSA, inspekcje BOJ
Wzrost Konstrukcja systemu (niskie stopy procentowe etc.) stereotypowa interpretacja Wyniki badań empirycznych nie pokazują roli systemu bankowego, tylko konkurencji (Hanazaki, Horiuchi 2000)
Oszczędności i inwestycje Dominacja finansowania bankowego: udział w finansowaniu netto inwestycji od 43% w I połowie lat 1970 do 19% w I połowie lat 1990 (nowe emisje akcji i obligacje ok. 5%)
Aktywa gospodarstw domowych
Private nonfinancial corporations Public nonfinancial corporations Y Â Y Â Assets Liabilities Assets Liabilities Total 718 830 718 830 15 660 15 660 Loans 24 281 360 865 4 148 71 292 Securities other than shares 35 924 76 952 653 36 366 Securities investment trust beneficiary certificates 7 659 920 0,0 - Shares and other equities 130 742 402 480 178 35 577 Financial derivatives 816 1 949 - - Deposits money 24 795 41 811 283 39 Trade credits and foreign trade credits 213 585 167 732 153 38 Accounts receivable/payable 7 186 8 195 2 630 3 710
Risk sharing
Information distribution
Corporate governance
Literatura Fan i in., 2004, Designing Financial Systems in East Asia and Japan, Routledge Field, 1997, Japan s Financial System. Restoration and Reform, Euromoney Frankel. Morgan, 1991, A Primer on the Japanese Banking System, International Finance Discussion Papers No. 419, Board of Governors of the Federal Reserve System Hall, 2002, Banking Regulation and Supervision in Japan, LSE Financial Markets Group, Special Paper No. 139 Hanazaki, Horiuchi, 2000, Is Japan s financial system efficient? Oxford Review of Economic Policy Heffernan, 2005, Modern Banking, Wiley Hoshi, Kashyap, 1999, The Japanese Banking Crisis, NBER Working Paper 7250 Kawai, 2003, Japan s Banking System, Discussion Paper 03A-28, University of Tokyo Kawai, 2005, Reform of the Japanese Banking System, Discussion Paper No. 102, Hitotsubashi University, Tokyo Tatewaki, 1991, Banking and finance in Japan, Routledge Zenginkyo (Japanese Bankers Association), 2006, The Banking System in Japan