Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 GEOGRAFIA POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011
2 pobrano z www.sqlmedia.pl Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów C. Rogacz (C5) Opis wymaga Rozpoznanie obiektów przedstawionych na mapie i fotografii 1 p. za wybranie nazwy góry, z której wykonano fotografi Zadanie 2. (0 1) Znajomo metod prezentacji informacji geograficznej W kolejno ci: powierzchniowa, poziomicowa 1 p. za podanie poprawnych nazw dwóch metod zastosowanych na mapie do przedstawienia wymienionych obiektów Zadanie 3. (0 1) Wykonanie pomiarów na mapie B. 100 1 p. za wybranie poprawnej warto ci azymutu Zadanie 4. (0 2) Przyk ad poprawnego rozwi zania Wysoko dolnej stacji 450 m n.p.m. Ró nica wysoko ci 750 m n.p.m. 450 m n.p.m. = 300 m D ugo trasy w terenie 1 cm 500 m 2,6 cm x x = 2,6 x 500 m = 1300 m rednie nachylenie 300 m x 100% 23% 1300 m Na podstawie mapy wykonanie oblicze matematyczno- -geograficznych 2 p. za poprawny zapis oblicze i poprawny wynik 1 p. za poprawny zapis oblicze bez poprawnego wyniku
Zadanie 5. (0 1) Przyk ad poprawnego rozwi zania Szeroko geograficzna Prze czy u Panienki 49 49 N Wysoko górowania S o ca w dniu 22 VI 90 49 49 + 23 26 = 63 37 1 p. za poprawny zapis oblicze i poprawny wynik Na podstawie mapy wykonanie oblicze matematyczno- -astronomicznych 3 Aktualna warto deklinacji S o ca w dniu przesilenia letniego wg Rocznika Astronomicznego to +23º26. Uznajemy równie wynik 63 38 obliczony na podstawie przyj tej przez zdaj cych warto ci deklinacji +23º27. Zadanie 6. (0 1) Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy wyja nienie zdarze, zjawisk i procesów Elektrownie szczytowo-pompowe dostarczaj energii w czasie du ego zapotrzebowania na ni. W tej cz ci doby, w której istniej w sieci nadwy ki energii, pompuje si wod do zbiornika górnego. W godzinach szczytu energetycznego woda ze zbiornika górnego nap dza turbiny produkuj ce energi elektryczn. 1 p. za poprawne wyja nienie uwzgl dniaj ce prac elektrowni szczytowo-pompowej w czasie du ego zapotrzebowania na energi elektryczn Zadanie 7. (0 2) Znajomo budowy geologicznej Karpat C. osadowe 1 p. za wybranie poprawnej odpowiedzi Interpretowanie informacji odczytanych z mapy powstanie wyrobiska powstanie zbiorników wodnych na dnie wyrobiska po zako czeniu eksploatacji 1 p. za poprawne podanie dwóch zmian w rodowisku skutków eksploatacji surowców skalnych Zadanie 8. (0 1) Tworzenie informacji Przedstawienie powi za i zale no ci w systemie cz owiek przyroda gospodarka nadmierne obci enie stoku zabudow podci cie stoku podczas budowy dróg 1 p. za poprawne podanie dwóch dzia a cz owieka sprzyjaj cych powstawaniu osuwisk
4 pobrano z www.sqlmedia.pl Zadanie 9. (0 2) W kolejno ci: F, P, F, F, P 2 p. za poprawne oznaczenie pi ciu zda 1 p. za poprawne oznaczenie czterech zda Zadanie 10. (0 1) Afryka Znajomo nast pstw o wietlenia Ziemi Rozpoznanie obiektu przedstawionego w ródle informacji geograficznej 1 p. za podanie nazwy w a ciwego kontynentu na podstawie odczytanych wspó rz dnych geograficznych Zadanie 11. (0 1) Tworzenie informacji Przedstawienie za pomoc modelu przyczynowo-skutkowego wspó zale no ci w rodowisku geograficznym lub 1 p. za poprawne uzupe nienie ci gu przyczynowo-skutkowego przedstawiaj cego powstanie rosy i szronu Zadanie 12. (0 2) Okre lenie wspó zale no ci w systemie przyrodniczym Ziemi 1. tajga 2. tundra 3. ro linno ródziemnomorska 4. ro linno ródziemnomorska 2 p. za poprawne przyporz dkowanie do klimatogramów trzech ró nych formacji ro linnych 1 p. za poprawne przyporz dkowanie do klimatogramów dwóch ró nych formacji ro linnych Zadanie 13. (0 2) (dwa pr dy spo ród podanych) Peruwia ski (Atakamski) 15 Benguelski 5 Zachodnioaustralijski 9 Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy opisanie i wyja nienie zdarze, zjawisk i procesów 1 p. za podanie poprawnych nazw dwóch opisanych pr dów morskich oraz ich oznacze na mapie
Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy opisanie i wyja nienie zdarze, zjawisk i procesów Pr d morski oznaczony numerem 4 powoduje podwy szenie temperatury powietrza, a pr d oznaczony numerem 5 spadek temperatury. Pr d morski oznaczony numerem 4 powoduje wzrost sum opadów, a pr d oznaczony numerem 5 powoduje obni enie sum opadów. 1 p. za poprawne porównanie wp ywu pr dów na temperatur powietrza i sum opadów wybrze y Zadanie 14. (0 2) Zmniejszy a si powierzchnia Zalewu Wi lanego. Zmieni a si lokalizacja uj cia Wis y. Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy opisanie i wyja nienie zdarze, zjawisk i procesów 1 p. za podanie dwóch poprawnych zmian w rodowisku przyrodniczym obszaru przedstawionego na mapie deltowe Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy opisanie i wyja nienie zdarze, zjawisk i procesów 1 p. za podanie poprawnej nazwy genetycznego typu jeziora Zadanie 15. (0 1) 5 Znajomo genezy i cech ska W kolejno ci: zlepieniec, granit, bazalt 1 p. za poprawne przyporz dkowanie opisom nazw trzech ska Zadanie 16. (0 2) C. ruchy izostatyczne Znajomo zjawisk i procesów geologicznych wewn trznych oraz ich wyst powania 1 p. za wybór w a ciwego procesu geologicznego odpowiedzialnego za opisane w tek cie zjawisko geologiczne Znajomo zjawisk i procesów geologicznych wewn trznych oraz ich wyst powania
6 pobrano z www.sqlmedia.pl B. w strefie subdukcji. 1 p. za wybór w a ciwego obszaru, na którym wyst pi y wymienione trz sienia ziemi Zadanie 17. (0 2) W kolejno ci: krasowienie, l dolód, fale morskie, egzaracja Znajomo przebiegu zewn trznych procesów geologicznych na obszarze Polski 2 p. za uzupe nienie czterech komórek w a ciwymi nazwami 1 p. za uzupe nienie dwóch lub trzech komórek w a ciwymi nazwami Zadanie 18. (0 1) Przetworzenie informacji geograficznych C B A E 1 p. za poprawne chronologiczne uszeregowanie podanych wydarze na podstawie przekroju geologicznego Zadanie 19. (0 2) Znajomo rozmieszczenia g ównych typów genetycznych gleb na Ziemi W kolejno ci: czerwono ó ta gleba ferralitowa (laterytowa), bielicowa, czarnoziem, brunatna 2 p. za poprawne przyporz dkowanie gleb do czterech krain 1 p. za poprawne przyporz dkowanie gleb do dwóch lub trzech krain Zadanie 20. (0 1) Znajomo rozmieszczenia g ównych j zyków na wiecie W kolejno ci: Indie, Czad 1 p. za wpisanie w a ciwych nazw dwóch krajów Zadanie 21. (0 1) Wykorzystanie wykresu do wyja nienia przyczyn procesów zachodz cych na danym obszarze upadek wielu du ych pa stwowych zak adów zwi zany z restrukturyzacj przemys u wzrost zapotrzebowania na us ugi 1 p. za podanie dwóch poprawnych przyczyn przedstawionych na wykresie zmian w strukturze zatrudnienia w Polsce
Zadanie 22. (0 3) W kolejno ci: F, P, P 1 p. za poprawne oznaczenie trzech zda b) (0 2) Na podstawie piramidy wieku i p ci odczytanie informacji dotycz cych struktury ludno ci w Polsce Znajomo struktury wieku i p ci ludno ci Polski 7 wi ksza rednia d ugo ycia kobiet nadumieralno m czyzn w wieku produkcyjnym wiek produkcyjny obejmuje kobiety po 60 roku ycia, tj. 5 lat wcze niej od m czyzn 2 p. za podanie trzech poprawnych przyczyn ró nej liczebno ci kobiet i m czyzn w Polsce w wieku poprodukcyjnym 1 p. za podanie dwóch poprawnych przyczyn ró nej liczebno ci kobiet i m czyzn w Polsce w wieku poprodukcyjnym Zadanie 23. (0 2) Tworzenie informacji Przewidywanie tendencji zmian w rodowisku geograficznym rosn ca Przyk ad poprawnego uzasadnienia B dzie ros a liczba osób w wieku poprodukcyjnym. 1 p. za poprawne okre lenie i uzasadnienie tendencji zmiany wspó czynnika obci enia demograficznego Tworzenie informacji Przewidywanie tendencji zmian w rodowisku geograficznym mniejsza konkurencja na rynku pracy obci enie pracuj cych wy szymi kosztami utrzymania systemu emerytalnego 1 p. za podanie dwóch poprawnych konsekwencji przewidywanej tendencji zmiany wspó czynnika obci enia demograficznego Zadanie 24. (0 2) Znajomo rejonów pozyskiwania zasobów mineralnych W kolejno ci: w giel kamienny, w giel brunatny, ropa naftowa, rudy elaza 2 p. za poprawne przyporz dkowanie surowców do czterech rejonów wydobycia 1 p. za poprawne przyporz dkowanie surowców do dwóch lub trzech rejonów wydobycia
8 pobrano z www.sqlmedia.pl Zadanie 25. (0 2) W kolejno ci (wierszami): C, A, D, F Znajomo rozmieszczenia technopolii 2 p. za poprawne przyporz dkowanie czterech obszarów do nazw technopolii 1 p. za poprawne przyporz dkowanie dwóch lub trzech obszarów do nazw technopolii Zadanie 26. (0 2) Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy opisanie i wyja nienie rozmieszczenia przemys u w Polsce W kolejno ci: kwadrat, trapez, trójk t Przyk ad poprawnych czynników lokalizacji W kolejno ci: zasoby surowcowe, baza energetyczna, zasoby surowcowe 2 p. za poprawne wype nienie trzech wierszy 1 p. za poprawne wype nienie dwóch wierszy lub 1 p. za poprawne wype nienie jednej kolumny Zadanie 27. (0 2) Na podstawie ród a informacji sformu owanie prawid owo ci Wi kszo elektrowni cieplnych zu ywaj cych w giel kamienny lub w giel brunatny jest lokalizowana w rejonach wydobycia tych surowców. Elektrownie j drowe s g ównie zlokalizowane w bliskim s siedztwie wody, np. w pobli u rzek. 2 p. za poprawne sformu owanie dwóch prawid owo ci 1 p. za poprawne sformu owanie jednej prawid owo ci Zadanie 28. (0 2) Znajomo regionów rolniczych wiata W kolejno ci: D2, A1, C3 1 p. za poprawne przyporz dkowanie trzech cech rolnictwa 1 p. za poprawne przyporz dkowanie trzech regionów rolniczych lub 1 p. za poprawne wype nienie dwóch wierszy
Zadanie 29. (0 2) W kolejno ci: oliwka, kawowiec Znajomo ro lin uprawnych wiata 1 p. za podanie w a ciwych nazw dwóch ro lin 9 Znajomo wp ywu religii na gospodark Kraje pó nocnej Afryki zamieszkuje ludno w wi kszo ci wyznaj ca islam, który zabrania spo ywania alkoholu. 1 p. za poprawne wyja nienie uwzgl dniaj ce zakaz spo ywania alkoholu obowi zuj cy wyznawców islamu Zadanie 30. (0 2) wysoka temperatura powietrza du a wilgotno powietrza Scharakteryzowanie rozmieszczenia najbardziej rozpowszechnionych chorób na wiecie 1 p. za podanie dwóch cech klimatu sprzyjaj cych wyst powaniu malarii Tworzenie informacji Przedstawienie wspó zale no ci w systemie cz owiek rodowisko przyrodnicze gospodarka brak rodków finansowych na walk z t chorob nawadnianie obszarów rolniczych 1 p. za podanie dwóch poprawnych spo eczno-gospodarczych przyczyn trudno ci w zwalczaniu malarii na obszarach przedstawionych na mapie Zadanie 31. (0 2) Znajomo podzia u politycznego mórz i oceanów przewóz statkami pasa erów i towarów uk adanie podmorskich kabli 1 p. za podanie poprawnego przyk adu dzia ania w wy cznej strefie ekonomicznej bez zgody pa stwa, do którego ta strefa nale y
10 pobrano z www.sqlmedia.pl Tworzenie informacji Ocenianie konsekwencji przemian politycznych we wspó czesnym wiecie Pa stwa nadmorskie posiadaj wy czno na eksploatacj surowców mineralnych i zasobów ywych we w asnych strefach ekonomicznych. Pa stwa nadmorskie uzyska y mo liwo kontroli po owów ryb. 1 p. za podanie dwóch korzy ci, jakie maj pa stwa nadmorskie z przys uguj cych im praw w ich wy cznych strefach ekonomicznych Zadanie 32. (0 1) Zaklasyfikowanie krajów wed ug podanego kryterium W kolejno ci od góry: Finlandia, Japonia, Chiny 1 p. za poprawne przyporz dkowanie trzech krajów do podanych warto ci wska ników spo eczno-gospodarczych Zadanie 33. (0 1) Przyk ad poprawnego rozwi zania 164 mld USD 268 mld USD = 104 mld USD Wykonanie oblicze w zakresie geografii spo eczno- -ekonomicznej 1 p. za poprawne obliczenie i poprawny wynik salda handlu zagranicznego Zadanie 34. (0 2) Na podstawie mapy oraz w asnej wiedzy opisanie i wyja nienie zdarze, zjawisk i procesów Jest to najkrótszy szlak wywozu drog morsk ropy naftowej z krajów po o onych nad Zatok Persk do Europy. 1 p. za podanie poprawnej przyczyny du ego nat enia przewozu towarów wymienionym szlakiem eglugi Tworzenie informacji Sformu owanie problemów wynikaj cych z negatywnych zmian w rodowisku geograficznym wysokie koszty ubezpieczenia z powodu ryzyka utraty adunku na skutek ataku piratów u wybrze y Somalii niestabilna sytuacja spo eczno-polityczna na Bliskim Wschodzie 1 p. za podanie dwóch przyk adów problemów utrudniaj cych transport towarów na zaznaczonym na mapie fragmencie szlaku eglugi
Zadanie 35. (0 2) W kolejno ci: F, A, B, G Znajomo przyrodniczych atrakcji turystycznych wiata 11 2 p. za poprawne przyporz dkowanie czterech oznacze miejsc na mapie do nazw atrakcji turystycznych 1 p. za poprawne przyporz dkowanie trzech oznacze miejsc na mapie do nazw atrakcji turystycznych Zadanie 36. (0 3) Znajomo organizacji mi dzynarodowych Organizacja Krajów Eksportuj cych Rop Naftow 1 p. za podanie skrótu lub pe nej nazwy organizacji, której kraje cz onkowskie zaznaczono na mapie b) (0 2) Znajomo wspó czesnej mapy politycznej wiata Przyk ady poprawnych odpowiedzi Afryka dwa z: Algieria, Angola, Libia, Nigeria Ameryka P d. Ekwador, Wenezuela Azja dwa z: Arabia Saudyjska, Irak, Iran, Katar, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie 2 p. za wpisanie do tabeli nazw sze ciu krajów cz onkowskich OPEC 1 p. za wpisanie do tabeli nazw czterech lub pi ciu krajów cz onkowskich OPEC