Zestawie ploterów wielkoformatowych, cz. I Z EKRANU NA PAPIER Choć technologie komputerowe wkroczyły już na dobre do geodezji i kartografii, z powodzem zastępując tradycyjne metody kreślarskie, to jednak końcowa prezentacja produktu w formie papierowej jest kiedy koczna. MAREK PUDŁO Wielkoformatowe plotery dla branży CAD/GIS stały się w ostatnim czasie samo ważnym wyposażem biur firm geodezyjnych, jak tachimetry w zestawach instrumentów polowych. Urządzenia te odgrywają istotną rolę w całym procesie produkcyjnym. Wciąż bowiem które ośrodki dokumentacji geodezyjnej przyjmują materiały tylko w formie papierowej, a dodatkowo żądają od wykonawców bardzo precyzyjnych wydruków. Plotery wielkoformatowe wciąż są, i prawdopodob jeszcze długo będą, wykorzystywane przy tworzeniu klasycznych produktów kartograficznych, w szczególności map, planów itp. Przy panoszącej się informatyce są klienci, którzy bardzo chęt powieszą na ścia plan swojego miasta czy barwne zdjęcie satelitarne Tatr. Nie da się, stety, ukryć, że plotery wielkoformatowe są urządzeniami drogimi. Dobry ploter kosztuje minimum kilka tysięcy złotych. A profesjonalne zestawy ich firm, jak Océ, Canon czy HP, to wydatek nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Plotery wielkoformatowe CAD/GIS można podzielić na dwie grupy: drukujące tylko na czarno lub pracujące w trybie kolorowym. Z im podziałem wiąże się bezpośrednio techno- logia druku. Plotery monochromatyczne wykorzystują toner. W urządzeniach kolorowych zaś stosuje się atrament. Bardziej popularne, uniwersalne i tańsze w użytkowaniu są plotery kolorowe. Barwnikiem nanoszonym na medium jest w tym przypadku atrament. Przeważ jest to zestaw czterech kolorów CMYK (cyan, magenta, yellow i black). W druku wielkoformatowym stosuje się wiele rodzajów atramentu. Ze względu na specyfikę branży CAD/GIS i związanych z nią wymagań jakościowych druku, w ploterach spotkać można głów atramenty wodne lub pigmentowe. Jedną z najważjszych zalet atramentu wodnego jest bardzo wierne odwzorowywa kolorystyki. Wadą natomiast znikoma odporność na promieniowa UV i wilgoć. Atrament wodny jest znacz tańszy w używaniu od atramentu pigmentowego. Ten ostatni zapewnia dużo lepszą jakość druku, a dodatkowo jest odporny na wilgoć i działa promieni słonecznych, w tym UV. Po zalaminowaniu lub polakierowaniu wydruku wykonanego w technice pigmentowej, jego trwałość wzrasta nawet kilkakrot. Do rozprowadzania atramentu po medium służą głowice drukujące. Od ich wykonania, liczby dysz w dużej mierze zależy prędkość drukowania, wydajność maszyny, a że końcowa jakość wydruku. Niektórzy producenci stosują zaawansowane technologie zwiększające zawodność działania tego elementu. Znaleźć można np. system kalibracji głowicy, czyszczenia dysz czy automatycznej kompensacji dysz w przypadku uszkodzenia jednej z nich. Głowice atramentowe podzielić jeszcze można ze względu na technologię wypluwania atramentu. Będą to głowice termiczne i piezoelektryczne. W głowicy termicznej atrament jest wypychany przez pęcherzyk pary zwiększający objętość podczas podgrzania. W drugiego typu głowicach czynnikiem wypychającym atrament jest zwiększający objętość kryształ piezoelektryczny. Plotery drukujące tylko na czarno wykorzystują przeważ toner. W przypadku urządzeń wielkoformatowych odchodzi się od lasera na rzecz technologii LED. Jest ona zdecydowa mj skomplikowana, a przez to tańsza. Dodatkowo technologia LED zapewnia lepszą jakość druku i zwiększa wydajność plotera, a że ze względu na prostszą konstrukcję, gwarantuje urządzeniu większą zawodność. Diody LED naświetlają bęben światłoczuły, tworząc ładunek na wzór magnesu. Do tego magnesu jest przyciągany toner, a następ przenoszony na papier i na koc utrwalany na swoim miejscu. Ploter wielkoformatowy posiada wbudowany procesor, pamięć operacyjną, a nawet twardy dysk. Wszystkie te elementy wspomagają prze- 54
nosze pliku na papier. Szybki procesor i odpowiedni zasób pamięci operacyjnej są odpowiedzialne za sprawną obróbkę obrazu, natomiast pojemny dysk twardy będzie przechowywał wiele zadań drukowania oraz czcionki, szablony itp. Wielką zaletą obecności procesora jest możliwość pracy w sieci komputerowej bez koczności podłączania plotera do komputera. Do tego potrzebna jest karta sieciowa i obsługa odpowiedgo protokołu komunikacyjnego (przeważ ). By drukarka mogła samodziel przetwarzać wysłane przez komputer pliki, musi zostać wyposażona w odpowied sterowniki i oprogramowa. Przede wszystkim powinna być kompatybilna z jednym z popularnych systemów operacyjnych (np. Windows, Linux czy Macintosh). Geodeci i kartografowie będą oczekiwali sterowników obsługujących pliki np. z MicroStation, AutoCAD, ArcGIS czy innych znanych aplikacji projektowo-inżyrskich. Przydadzą się rówż sterowniki do plików PostScript i pdf. Do tego wszystkiego należy dodać tzw. RIP (Raster Image Processing) narzędzie do zamiany grafiki wektorowej i czcionek do postaci rastrowej o wysokiej rozdzielczości. Uniwersalny RIP pozwala drukować do dowolnego plotera atramentowego poprzez własne wewnętrzne sterowniki, z wysoką wiernością kolorystyczną i przede wszystkim bardzo szybko. RIP oferuje też dodatkowe funkcje, ie jak zarządza kolejnością wydruków, przetwarza wsadowe, separację kolorów itd. Procedury RIP mogą być umieszczone zarówno w oprogramowaniu (dodatkowa aplikacja), jak i w sprzęcie (moduł z własnym procesorem i pamięcią). Istotną cechą plotera są że parametry obsługiwanych mediów. I chodzi tu zarówno o ich rodzaj (papier, folia, kalka), jak rówż dane techniczne (maksymalna grubość i szerokość nośnika, długość obsługiwanej roli papieru, marginesy obszaru objętego drukiem itp.). Trzeba sprawdzić, czy ploter pozwala drukować zarówno z arkusza, jak i z roli, a że jaka jest dostępność rynkowa nośników. Ważne są rówż dodatkowe akcesoria typu automatyczna obcinarka czy kosz na wydruki. Końcowa decyzja o z a k upie konkretnego modelu musi jednak zostać poprzedzona dokładnym określem przeznaczenia danego urządzenia. Fi rmy plotujące zdjęcia lotnicze czy satelitarne powinny zwrócić uwagę na rozdzielczość drukowania, wielkość zasobników z atramentem oraz parametry elektroniczne sprzętu (procesor, pamięć, karta sieciowa). Przedsiębiorstwa wykonujące skomplikowane mapy w formacie wektorowym skupią się zapewne na zainstalowanych sterownikach i możliwościach przetwarzania plików CAD-owskich. Dla wydawcy niskonakładowych planów czy map najważjszą rzeczą będzie wydajność maszyny drukującej i jej zawodne działa nawet przez 24 godziny na dobę. Na kolejnych stronach pokazujemy urządzenia firm Océ i Canon. Za miesiąc zaś HP, Epson, KIP, Mutoh i Xerox. FOT. MAREK PUDŁO 55
PLOTERY WIELKOFORMATOWE PRODUCENT Océ Océ Océ Océ MODEL (od kiedy na rynku, rok) Light Jet 430 (2004) Light Jet 500XL CS2044/CS2024 TCS300 (2006) TECHNOLOGIA DRUKU fotograficzna fotograficzna atramentowa termiczna atramentowa GŁOWICE DRUKUJĄCE liczba głowic liczba dysz na głowicę ZASILANIE W ATRAMENT rodzaj atramentu kolory/liczba zasobników/poj. zasobników [ml] wskaźnik poziomu atramentu [/] MAKSYMALNA ROZDZIELCZOŚĆ DRUKU czarno-białego [dpi] kolorowego [dpi] MAKSYMALNA SZYBKOŚĆ DRUKU czarno-białego [m 2 /h] kolorowego [m 2 /h] laser czerwony (helium neon), zielony (helium neon), bieski (argon ion) laser czerwony (helium neon), zielony (helium neon), bieski (argon ion) zintegrowana 0 na kolor wodny CMYK/6/330 ml na kolor 9 6 CMY (wodny), K (pigment) CMYK/4/0 45 2,2 min/a0 4 s/a0 45 2,2 min/a0 63 s/a0 MINIMALNA GRUBOŚĆ LINII [mm] 0,08 TRYBY KOLORÓW czarno-biały [/] skala szarości [liczba odcieni] kolorowy [liczba kolorów] wszystkie 3 wszystkie 3 (RGB) 6 4 TRYBY JAKOŚCI DRUKOWANIA dowolne dowolne zależne od oprogramowania tekst, dokument, prezentacja KALIBRACJA automatyczna kalibracja głowicy [/] kompensacja uszkodzonych dysz [/] MEDIA obsługiwane nośniki maksymalna szerokość nośnika [mm] maksymalna grubość nośnika [mm] maksymalna długość roli [m] marginesy arkusz (przód/tył/boki) [mm] rolka (przód/tył/boki) [mm] automatyczna obcinarka nośnika [/] kosz na wydruki [/] STEROWANIE procesor RAM [MB] twardy dysk [GB] interfejsy język drukarki zainstalowane sterowniki protokół drukowania operacje na wydrukach polskie menu [/] PRACA W SIECI karta sieciowa protokoły sieciowe 0 materiały światłoczułe 3,05 (długość arkusza) 6 x 6834 PCPIP Onyx Postershop obraca, lustrzane odbicie, wyrównywa SCSI 9 0 materiały światłoczułe 3,05 (długość arkusza) 6 x 6834 PCPIP Onyx Postershop obraca, lustrzane odbicie, wyrównywa SCSI papier powlekany, powlekany, przeźroczysty, fotograficzny, folia 42 0,07-20 5/23/5 5/5/5 Ri Win, Onyx CadPro i Graphics obraca, lustrzane odbicie, wyrównywa 0 BaseT/00BaseTX papier powlekany, powlekany, kalka, folia, błyszczący 20 g 20 5/5/3 52 lub 024 RJ45, Ethernet 0/00 baset WPD LPR/LPD/LPQ/LPRM, server (), FTP obraca, lustrzane odbicie, skalowa,ipx/spx PARAMETRY OGÓLNE wymiary (dł. x szer. x wys.) [mm] waga [kg] 630 x 22 x 6 826 630 x 22 x 6 826 972 x 642 x 075 98 034 x 958 x 465 65- GWARANCJA [miesiące] 2 2 2 2 CENA NETTO [zł] INFORMACJE DODATKOWE DYSTRYBUTOR Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. 56
WIELKO Océ Océ Océ Océ Océ Canon TCS500 (2006) TDS320 (2005) TDS450 (2005) TDS600 (2002) TDS0 Pro ipf500 (2006) atramentowa elektrofotograficzna (LED) elektrofotograficzna (LED) elektrofotograficzna (LED) elektrofotograficzna (LED) Bubble Jet 9 6 5 0 CMY (wodny), K (pigment) CMYK/4/200 lub 0 czarny//0,45 kg czarny//0,45 kg czarny//0,45 kg toner //450 g 5/6/30 600 600 0 x 0 0 (DDP) 4 s/a0 3 mb/min 3 mb/min 5 mb/min do 0 mb/min 63 s/a0 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 4 tekst, dokument, prezentacja li, tekst, standard, poster li, tekst, standard, poster li, tekst, standard, poster li, tekst, standard, poster draft, standard, high, highest papier powlekany, powlekany, kalka, folia, błyszczący 75 20 papier biały, ekologiczny, kolorowy i fluorescencyjny, kalka, folia, welin 0 g/m 75 papier biały, ekologiczny, kolorowy i fluorescencyjny, kalka, folia, welin do 0 g 75 ekologiczny, fluorescencyjny i kolorowy, folia, kalka 0 g 75 ekologiczny, fluorescencyjny i kolorowy, folia, kalka 0 g 200 432,5 5/5/3 bez marginesów lub 024 2 x RJ45, Ethernet 0/00 baset LPR/LPD/LPQ/LPRM, server (), FTP 52 RJ45, Ethernet 0/00 LPD, FTP,, NetBEUl, obraca, lustrzane odbicie, skalowa 024 2 x RJ45, Ethernet 0/00 obraca, lustrzane odbicie, skalowa do 024 RJ45, Ethernet 0/00 obraca, lustrzane odbicie, skalowa do 024 RJ45, Ethernet 0/00 obraca, lustrzane odbicie, skalowa Garo, opcja Post Script, HPGL,IPX/SPX TCP/SPX, NetBEUI (smb), (IPX/SPX), FTP, LPD, (IPX/ SPX), FTP, LPD, NetBEUI (smb), (IPX/SPX), NetBEUI (smb), (IPX/SPX) 0/00 034 x 958 x 465 899 x 352 x 25 899 x 352 x 25 753 x 0 x 470 753 x 0 x 470 89 x 733 x 37 65-75-85 75-85 250-350 250-350 38 2 2 2 2 2 2 6653 (rekomendowana) apl. do tworzenia plakatów Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. Océ Poland Ltd. Sp. z o.o. 57
PLOTERY WIELKOFORMATOWE PRODUCENT Canon Canon Canon Canon MODEL (od kiedy na rynku, rok) ipf600 (2006) ipf700 (2006) W60 (2005) W (2005) TECHNOLOGIA DRUKU Bubble Jet Bubble Jet Bubble Jet Bubble Jet GŁOWICE DRUKUJĄCE liczba głowic liczba dysz na głowicę ZASILANIE W ATRAMENT rodzaj atramentu kolory/liczba zasobników/poj. zasobników [ml] 58 5 0 5 0 wskaźnik poziomu atramentu [/] 5/6/30 5/6/30 pigmentowy lub wodny CMY, LC, LM, Bk lub MBk/ 6/30 pigmentowy lub wodny CMY, LC, LM, Bk lub MBk/ 6/330 MAKSYMALNA ROZDZIELCZOŚĆ DRUKU czarno-białego [dpi] kolorowego [dpi] MAKSYMALNA SZYBKOŚĆ DRUKU czarno-białego [m 2 /h] kolorowego [m 2 /h] 23 23 27 27 MINIMALNA GRUBOŚĆ LINII [mm] TRYBY KOLORÓW czarno-biały [/] skala szarości [liczba odcieni] kolorowy [liczba kolorów] TRYBY JAKOŚCI DRUKOWANIA KALIBRACJA automatyczna kalibracja głowicy [/] kompensacja uszkodzonych dysz [/] MEDIA obsługiwane nośniki maksymalna szerokość nośnika [mm] maksymalna grubość nośnika [mm] maksymalna długość roli [m] marginesy arkusz (przód/tył/boki) [mm] rolka (przód/tył/boki) [mm] automatyczna obcinarka nośnika [/] kosz na wydruki [/] STEROWANIE procesor RAM [MB] twardy dysk [GB] interfejsy język drukarki zainstalowane sterowniki protokół drukowania operacje na wydrukach polskie menu [/] PRACA W SIECI karta sieciowa protokoły sieciowe PARAMETRY OGÓLNE wymiary (dł. x szer. x wys.) [mm] waga [kg] 76 76 draft, standard, high, highest draft, standard, high, highest draft, standard, high, highest draft, standard, high, highest 60,5 92 0/00 997 x x 344 5 92 0/00 507 x 752 x 097 58,8 papier, folia, płótno, baner 60 min. 5 Canon 64 USB; opcja FireWire, Ethernet opcja 0/00 Ethernet 420 x 745 x 72 57 papier, folia, płótno, baner 7,7 min. 5 Canon USB; opcja FireWire, Ethernet opcja 0/00 Ethernet 830 x 972 x 075 98 (ze stojakiem) GWARANCJA [miesiące] 2 2 2 2 CENA NETTO [zł] 7853 (rekomendowana) 290 (rekomendowana) 8575 (rekomendowana) 7 0 (rekomendowana) INFORMACJE DODATKOWE DYSTRYBUTOR kaseta na papier do formatu A2, podajnik papieru z roli aplikacja do tworzenia plakatów Digital Photo Print Pro do obróbki plików RGB Digital Photo Print Pro do obróbki plików RGB