Wzorzec rasy, typy morfologiczne espziwp rasa grupa zwierząt jednego gatunku, jednolita pod względem cech morfologicznych, fizjologicznych i psychicznych, w której osobniki kojarzone między sobą przekazują cechy rasy potomstwu przynajmniej od 5 pokolenia wstecz. 1
wzorzec idealny, perfekcyjny model wzór jak powinien wyglądać pies danej rasy powstają w kraju pochodzenia rasy listę wzorców ras uporządkował po raz pierwszy międzynarodowy związek stowarzyszeń FCI (Belgia), dzieląc rasy na 10 grup. inne związki stosują podział na wzór FCI, albo inny, np. na 5 grup wzorce wzorce angielskie ( angielskie, amerykańskie, irlandzkie) wzorce europejskie (włoskie, francuskie, niemieckie, etc.) 2
wzorzec typu jeruzalem Wzorzec F C I N o (wg nomenklatury ras psów widniejącej w F C I) NAZWA RASY W przypadku tłumaczenia, zawsze podawać nazwę rasy w języku pochodzenia, nazwisko tłumacza bądź tłumaczy i datę publikacji tłumaczenia. Rysunki całości i części Pochodzenie Obowiązująca data powstania wzorca Użytkowość: Klasyfikacja F C I: wskazać grupę i sekcję lub bez próby pracy Krótki zarys historyczny wygląd ogólny Ważne proporcje: np. długość ciała/wysokość w kłębie wysokość klatki piersiowej/wysokość w kłębie długość kufy/długość głowy Zachowanie-charakter: Głowa: Część czaszkowa: Kształt czaszki, kierunek osi czoła i czaszki, profil górny, szerokość czaszki, rozwój łuków brwiowych, bruzda czołowa, wypukłość guza potylicznego Stop: przełom czołowo-nosowy. Stopień zaznaczenia. Część twarzowa: Trufla nosowa (nos): kształt, wielkość, kolor kufa: długość, wysokość kufy, szerokość, profil czoła, kształt i profil szczęki dolnej Wargi: kształt grubość, jakość (nie opadające lub napięte), pigmentacja 3
Szczęka/zęby: kształt szczęki, rodzaj i jakość zębów, pozycja siekaczy (zgryz nożycowy lub cęgowy), prognatyzm szczęki dolnej lub górnej Policzki: kształt i wygląd Oczy: wielkość, kształt, kolor, usytuowanie, wrażenie, kierunek otwarcia powiek, pigmentacja brzegów powiek Uszy: przylegające do głowy, kształt, wymiar (długość, szerokość), opis ucha obciętego lub nie obciętego Szyja: profil górny, długość, kształt, muskulatura, skóra ( napięta, luźna, pofałdowana). Górna linia ciała: widok całościowy tułów: linia górna: widok ogólny kłąb: jakość, przyczepność grzywy grzbiet: profil górny, muskulatura, związek między grzbietem i nerkami lędźwie: (część lędźwiowa): profil, długość, szerokość, muskulatura Zad: profil nachylenie (kierunek), długość, szerokość, muskulatura Klatka piersiowa: długość, szerokość, wysokość, zaokrąglenie żeber, rozwinięcie piersi Linia dolna i brzuch: profil dolny, rozwinięcie brzucha i boków Ogon: przyczepienie, kształt, długość, grubość, włos, położenie w spoczynku i w ruchu, opis ogona obciętego i nieobciętego Kończyny: Kończyny przednie(przód) : widok ogólny: kończyny widoczne z profilu i z przodu, proporcje w stosunku do ciała i różnych części miedzy sobą. Kościec Ramiona: długość, nachylenie, ruchomość, muskulatura, kąt stawu łopatkowo-ramiennego łopatki :długość, kierunek, muskulatura łokieć: pozycja, kąt stawu łokciowego Przedramię: długość, muskulatura, kościec (jakość, kształt) Nadgarstek: szerokość, grubość Śródręcza długość, szerokość, pozycja, kierunek Stopy: (przednie): kształt, wygięcie palców, zamknięcie (palce mniej lub bardziej ściśnięte), paznokcie i poduszeczki (jakość, pigmentacja) 4
Kończyny tylne (zad): widok ogólny: kończyny oglądane z tyłu, proporcje w stosunku do ciała i różnych części miedzy sobą. Kościec Udo: długość, szerokość, muskulatura, pozycja, kąt stawu udowo biodrowego Kolano: pozycja, kąt stawu biodrowo- piszczelowego Noga: długość, kierunek, muskulatura kościec (jakość, kształt) Staw skokowy: szerokość, wysokość, grubość, kąt stawu piszczelowo stępowego Śródstopie: długość, szerokość, pozycja Stopy (tylne): kształt, wygięcie palców, zamknięcie (palce mniej lub bardziej ściśnięte), paznokcie i poduszeczki (jakość, pigmentacja) Chody: opis, ulubiony chód Skóra: gęstość, wiotkość, charakterystyczne zagięcia, pigmentacja Szata: Cechy włosa: długość, struktura, podział (broda, wole, itd.), gęstość, podwłosie, ev opis psa pielęgnowanego i nie pielęgnowanego Kolor włosa: głęboki odcień, przesiania, kolory dopuszczalne i niedopuszczalne Wzrost i waga: Wysokość w kłębie: Samce:...samice:... Waga: Samce:... Samice:... Wady: Każde odchylenie w stosunku do tego co podano powyżej powinno być traktowane jako wada, który będzie karana przez sędzię w zależności od nasilenia (ten tekst powinien znaleźć się w każdym wzorcu. Wymienić częściami ciała wady poważne i wady dyskryminujące danej rasy Wady dyskryminujące: dorzucić do każdego wzorca; malformacja anatomiczna i N. B samce powinny mieć jądra o wyglądzie normalnym całkowicie usytuowane w mosznie 5
pojęcie typu W kynologii pod pojęciem typ rozumiemy zespół cech wspólnych dla grupy ras (typ szpic, typ górski). Typ może również odsyłać do cech użytkowych (typ gończy - typ pasterski itd.). Stwierdzenie, że pies jest w typie oznacza, że jego wygląd jest charakterystyczny dla rasy, której cechy posiada. Można również powiedzieć, że pies jest typowy. Brak typu oznacza, że pies nie posiada lub posiada w stopniu niedostatecznym cechy danej rasy hipertypowość - pies posiada cechy hipertypowe, czyli zbytnio rozwinięte Hipertypowość przejawia się poprzez rozwijanie niektórych cech zgodnie z obowiązującymi kanonami mody. 6
morfologia nauka o pokroju, ukształtowaniu i budowie Raoul Baron pierwotny twórca morfologii, wprowadził m.in. podział na 3 typy w zależności od profilu: typ średni : prostoliniowy (Seter, Spaniel), typ pozytywny : wypukłoliniowy (chart, collie), typ negatywny : wklęsłoliniowy (Buldog angielski), proporcje Badanie proporcji prowadzi do wyróżnienia trzech typów: - typ średni, średnioliniowy: 0 formy zrównoważone, stop dosyć zaznaczony, czaszka i kufa tej samej długości, długość i wysokość ciała są zbliżone większość owczarków i myśliwskich - typ wydłużony, długoliniowy : + formy wydłużone i smukłe, stop niewyraźny, kufa dłuższa niż czaszka, wysokość ciała zwykle większa niż długość np.. charty - typ zwarty, krótkoliniowy: formy zwarte i masywne, stop bardzo zaznaczony, kufa krótsza niż czaszka, długość ciała zwykle większa niż wysokość 7
pomiary Proponuje się pięć pomiarów : miara wysokości: wysokość klatki piersiowej : h; wysokość w kłębie : H; miara szerokości: szerokość klatki piersiowej : I; miara długości: długość ciała od stawu ramiennego do guza kulszowego dodatkowe miary: obwód klatki piersiowej : C (wysokość i szerokość klatki piersiowej). współczynniki Współczynnik piersiowy = l/h; Współczynnik wysokości klatki piersiowej = h/h; Współczynnik wzrostu= Współczynnik ciała = L/C Współczynnik zwartości = H/L; Współczynnik długości = l/l H/C 8
format - typ średni = eumetryczny : 0 20-30kg, 40-60cm - typ wyższy = hipermetryczny: + ciężar do 80kg, wzrost do 80cm - typ niższy = ellipometryczny: ciężar schodzi nawet do 1kg, wzrost nawet do poniżej 20cm Typy budowy wg Megnin a lupoidalny (typ wilczasty) owczarki, psy północy, rasy prymitywne, teriery brakoidalny (typ wyżła) wyżeł, seter, spaniel, retrievery, gryfony, większość gończych molosoidalny (typ molosa) molosy, buldożki francuskie, mopsy, boston terier graioidalny (typ charci) charty, bedlington terrier 9
lupoidalny brakoidalny 10
molosoidalny graioidalny 11