POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE

SĄDOWE KOMENTARZE TEMATYCZNE pod redakcją Jacka Ignaczewskiego POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE KOMENTARZ Suplement 2. wydanie Marta Romańska Doktor habilitowany nauk prawnych, Sędzia Sądu Najwyższego Olga Leśniak Referendarz w Sądzie Rejonowym dla Krakowa Podgórza w Krakowie WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2013

Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, 2. wyd. Stan prawny: maj 2013 Redaktor serii: Jacek Ignaczewski Wydawca: Joanna Ablewicz Wydawnictwo C.H. Beck 2013 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: PanDawer Druk i oprawa: Elpil, Siedlce

Zmiany w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym wprowadzone ustawą z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. z 2013 r., poz. 654 Art. 805. [Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i pouczenia udzielane dłużnikowi] 1. Przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręcza się dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, z podaniem treści tytułu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji oraz z pouczeniem o możliwości, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, a także sporządzony przez organ egzekucyjny odpis tytułu wykonawczego albo zweryfikowanego przez komornika dokumentu, o którym mowa w art. 797 3. 11. Jeżeli podstawę egzekucji stanowi tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, upominawczym albo elektronicznym postępowaniu upominawczym, komornik poucza dłużnika również o treści art. 139 1 i 5, art. 168, art. 172, art. 820 3 1 i 2 i art. 825 pkt 2, a także stosownie do orzeczenia stanowiącego tytuł egzekucyjny o treści art, 344, art. 346, art. 492 3, art. 493 i art. 503 albo art. 505 35. 1. Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji doręczane jest dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej. Doręczenie to stwarza dłużnikowi możliwość podjęcia obrony przed egzekucją. Ustawą z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego1, która weszła w życie 7.7.2013 r. znacznie rozszerzone zostały obowiązki komornika co do zakresu informacji podlegających przekazaniu dłużnikowi przy zawiadomieniu go o wszczęciu egzekucji. Do czasu wejścia w życie tej ustawy dłużnikowi doręczane było wyłącznie pisemne zawiadomienie o wszczęciu przeciwko niemu egzekucji wraz z informacją o rodzaju tytułu egzekucyjnego, na podstawie którego ją wszczęto (np. orzeczenie sądu, ugoda, akt notarialny, bankowy tytuł egzekucyjny) oraz z informacją, kto i kiedy go wydał, jaki sąd i kiedy nadał tytułowi klauzulę wykonalności. 1 Dz.U. z 2013 r., poz. 654. 3

Art. 805 Nadto jeszcze dłużnik informowany był o sposobie egzekucji, który będzie w stosunku do niego stosowany (z ruchomości, wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, wierzytelności, praw majątkowych, nieruchomości). Aktualnie komornik ma obowiązek doręczyć dłużnikowi także sporządzony przez siebie odpis tytułu wykonawczego albo dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego, na podstawie którego stwierdził, że przeciwko dłużnikowi wydano tytuł wykonawczy o określonej treści. Komornik ma także obowiązek pouczenia dłużnika, że na postanowienie o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie, które wnosi się w terminie tygodnia liczonym od zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji (art. 795 2). Pouczenie o terminie i sposobie wniesienia zażalenia na postanowienie o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności jest bezprzedmiotowe wówczas, gdy klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu nadał sąd drugiej instancji oraz wtedy, gdy postawą egzekucji jest tytuł egzekucyjny, który nie wymagał zaopatrzenia go klauzulą wykonalności. Patrz: Część II B, Rozdz. 2. 2. Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej z 10.5.2013 r. wynika, że celem rozwiązania wprowadzonego w art. 805 1 1 było nałożenie na komornika obowiązku pouczenia dłużnika już przy pierwszej czynności podejmowanej w postępowaniu egzekucyjnym o takich działaniach procesowych, które będą zmierzały do obrony jego praw w postępowaniu procesowym, w którym powstał tytuł egzekucyjny, o ile stanowiące go orzeczenie nie zostało mu doręczone jako pozwanemu w sprawie. Chodziło o te przypadki, gdy obowiązek dłużnika został stwierdzony wyrokiem zaocznym lub nakazem zapłaty a orzeczenie to zostało uznane za doręczane pozwanemu zgodnie z art. 139 1, co może oznaczać, że faktycznie nie wiedział on o postępowaniu i orzeczeniu, którym się ono zakończyło. Dalsze poza sprecyzowanymi w art. 805 1 obowiązki informacyjne komornika dotyczą zatem tych tytułów egzekucyjnych, które powstają w postępowaniu cywilnym bez udziału dłużnika (wyrok zaoczny, nakaz zapłaty), a rodzaj i szczegółowa treść pouczeń udzielanych dłużnikowi zależy od rodzaju tytułu egzekucyjnego, który po zaopatrzeniu klauzulą wykonalności stał się podstawą egzekucji. 3. Pouczenie dłużnika o treści art. 139 1 i 5, to pouczenie o tym, że w procedurze cywilnej za doręczane uznaje się pisma podlegające awizowaniu adresatowi oraz o tym, że może on ubiegać się o zaświadczenie stwierdzające, że wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został uznany za doręczony na oznaczony adres zgodnie z art. 139 1. Zaświadczenie to wydaje sąd albo referendarz sądowy w są- 4

Art. 805 dzie, od którego pochodzi tytuł egzekucyjny, po zbadaniu akt sprawy i stwierdzeniu, jaki rodzaj doręczenia miał zastosowanie do wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty. Pouczenie dłużnika o treści art. 168 jest pouczeniem o możliwości ubiegania się przez niego o przywrócenie uchybionego terminu do dokonania czynności procesowej, lecz nie obejmuje ono informacji o sposobie złożenia tego wniosku, gdyż ustawodawca nie wskazuje na konieczność pouczenia dłużnika także o treści art. 169. Pouczenie dłużnika o treści art. 172 jest pouczeniem o możliwości wystąpienia przez niego przy wniosku o przywrócenie terminu o wstrzymanie postępowania lub wykonania orzeczenia. 4. Pouczenie dłużnika o treści art. 344 udzielane jest dłużnikowi wtedy, gdy tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym klauzulą wykonalności jest wyrok zaoczny. Jest to pouczenie o możliwości wniesienia sprzeciwu od tego wyroku w terminie czternastu dni od doręczenia dłużnikowi jego odpisu, a pouczenie o treści art. 346 jest pouczeniem o możliwości ubiegania się o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności nadanego wyrokowi zaocznemu. Pouczenie dłużnika o treści art. 492 3 jest udzielane wówczas, gdy tytułem egzekucyjnym będącym postawą egzekucji jest nakaz zapłaty. Jest to pouczenie o możliwości ubiegania się o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku w razie wniesienia przeciwko niemu zarzutów, a pouczenie o treści art. 493 dotyczy terminu, w którym można złożyć przeciwko nakazowi zapłaty zarzuty i terminu, w którym należy je wnieść. Jest ono udzielane wówczas, gdy tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym klauzulą wykonalności jest nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym. Pouczenie o treści art. 503 albo art. 505 35 jest udzielane dłużnikowi, gdy tytułem egzekucyjnym będącym podstawą egzekucji jest nakaz zapłaty wydany w postepowaniu upominawczym oraz w elektronicznym postepowaniu upominawczym. Jest to pouczenie o możliwości wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty oraz o terminie i wymaganiach tego środka zaskarżenia. 5. Pouczenie o treści art. 820 3 1 i 2 dotyczy możliwości wnioskowania przez dłużnika o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu egzekucyjnego stanowiącego wyrok zaoczny, nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym, upominawczym lub elektronicznym postępowaniu upominawczym, jeśli dłużnik uzyska zaświadczenie, że orzeczenie to zostało mu doręczone na inny adres aniżeli miejsce zamieszkania ustalone w postępowaniu egzekucyjnym. 6. Czynności podjęte przez dłużnika w związku z udzielonymi mu pouczeniami mogą doprowadzić do wyeliminowania z obrotu 5

Art. 820 3 prawnego wadliwego orzeczenia i do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Pouczenie o treści art. 825 pkt 2 dotyczy możliwości ubiegania się o umorzenie postępowania egzekucyjnego w razie wzruszenia orzeczenia stanowiącego tytuł egzekucyjny. 7. Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji wraz ze wszystkimi pouczeniami wymaganymi przez art. 805 jest doręczane dłużnikowi zgodnie z przepisami art. 131 147 w zw. z art. 13 2, na adres wskazany przez wierzyciela we wniosku o wszczęcie egzekucji. Do doręczeń dokonywanych w postępowaniu egzekucyjnym na zwykłych zasadach znajduje zastosowanie także art. 139 1, co oznacza, że i w tym postępowaniu może dojść do uznania pisma za doręczone po jego dwukrotnym awizowaniu adresatowi. W taki sposób mogą być doręczone dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i pouczenia wymagane przez art. 805. Do stwierdzenia, że dłużnik nie mieszka pod adresem wskazanym przez wierzyciela dochodzi zwykle nie przy doręczaniu mu pierwszych pism w postępowaniu egzekucyjnym ale w związku z czynnościami podejmowanymi już w toku postępowania, choć i one nie muszą dać rozstrzygającej odpowiedzi na pytanie, czy dłużnik zmienił miejsce zamieszkania i w jakim czasie to nastąpiło. 8. Przepis art. 805 w brzmieniu nadanym mu ustawą z 10.5.2013 r. ma zastosowanie do postępowań wszczętych po dacie jej wejścia w życie. 9. Od daty doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji rozpoczyna się w stosunku do niego bieg terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu co do nadania tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Od tej chwili dłużnik może zgłosić wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, jeżeli zachodzi jeden z warunków wymienionych w art. 824, 825 i 827. Zwykle też wówczas dowiaduje się o okolicznościach usprawiedliwiających wystąpienie z powództwem o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, choć formalnie jest to możliwe już w momencie powstania tytułu wykonawczego. Patrz: Część II B, Rozdz. 6.4. Art. 820 3. [Zawieszenie postępowania egzekucyjnego w celu uniemożliwienia dłużnikowi podjęcia obrony w postępowaniu, w którym powstał tytuł egzekucyjny] 1. Komornik zawiesza na wniosek dłużnika postępowanie prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wyroku zaocznego, nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, upominaw- 6

Art. 820 3 czym albo elektronicznym postępowaniu upominawczym, jeżeli dłużnik przedstawi zaświadczenie określone w art. 139 5, z którego wynika, że wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został doręczony na inny adres aniżeli miejsce zamieszkania dłużnika ustalone w postępowaniu egzekucyjnym. Dłużnik nie ma obowiązku przedstawienia zaświadczenia, określonego w art. 139 5, jeżeli okoliczności, które mają być nim stwierdzone wynikają z dokumentu, o którym mowa w art. 797 3. 2. Komornik podejmie na wniosek wierzyciela postępowanie zawieszone na podstawie 1, jeżeli sąd lub referendarz sądowy, przed którym sprawa się toczyła albo się toczy, stwierdzi, że doręczenie wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty było prawidłowe, albo w razie ponownego doręczenia że upłynął termin do wniesienia środka zaskarżenia, chyba że zachodzi inna podstawa zawieszenia postępowania albo postępowanie podlega umorzeniu. W tym celu sąd albo referendarz sądowy wydaje, na posiedzeniu niejawnym, na wniosek wierzyciela odpowiednie zaświadczenie. 3. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego w przypadku, o którym mowa w 1, nie wyłącza możliwości podejmowania przez komornika czynności mających na celu wykonanie w przyszłości tytułu wykonawczego, nie wyłączając zajęcia majątku dłużnika. 1. Przepis dodany został ustawą z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego 2, która weszła w życie 7.7.2013 r., uchwaloną w celu wzmocnienia sytuacji prawnej dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na podstawie tytułu wykonawczego opartego na wyroku zaocznym, nakazie zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym, upominawczym, w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jeżeli orzeczenie to zostało uznane za doręczone dłużnikowi na podstawie art. 139 1. Może to bowiem oznaczać, że dłużnik nie wiedział o prowadzonym przeciwko niemu postępowaniu i orzeczeniu, którym się ono zakończyło. Ustawodawca zakłada, że w razie wszczęcia egzekucji na podstawie zaopatrzonego klauzulą wykonalności wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty dłużnik dopiero z zawiadomienia o wszczęciu egzekucji może dowiedzieć się o prowadzonym przeciwko niemu postępowaniu zakończonym wydaniem wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty. Skuteczne zaskarżenie orzeczenia nie zawsze daje gwarancje wyeliminowania negatywnych konsekwencji wynikających z czynności egzekucyjnych podejmowanych przez komornika. Stworzenie podstaw do zawieszenia postępowania egzekucyjnego, 2 Dz.U. 2013, poz. 654. 7

Art. 820 3 gdy jest ono prowadzone na podstawie orzeczenia, w stosunku do którego dłużnik nie mógł wcześniej podjąć obrony zmierza do wyeliminowania niebezpieczeństw związanych z wykonaniem orzeczenia na czas rozpoznawania środków zaskarżenia dłużnika w postępowaniu, w którym powstał tytuł egzekucyjny. 2. Brak wiedzy o postępowaniu i zakończeniu go wyrokiem zaocznym lub nakazem zapłaty uznanym za doręczony na podstawie art. 139 1 może mieć różne przyczyny, w tym i taką, że pozwany (a następnie dłużnik) jest w swoim miejscu zamieszkania przez dłuższy czas nieobecny. Art. 820 3 nie ma zastosowania w przypadkach, gdy adres pozwanego wskazany w postępowaniu rozpoznawczym, na który dokonano doręczenia przeznaczonych dla niego pism procesowych i orzeczeń był tożsamy z adresem zamieszkania wskazanym przez wierzyciela w piśmie wszczynającym postępowanie egzekucyjne, na który doręczono dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji wraz z wymaganymi pouczeniami ani też wówczas, gdy adres ten jest tożsamy z adresem ustalonym przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym, jako adres zamieszkania dłużnika, choćby wierzyciel wskazywał na inny adres we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Istotne jest bowiem to, jakie dane adresowe co do miejsca zamieszkania dłużnika zostaną ustalone przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym i czy są one tożsame z tymi, które podane zostały sądowi w postępowaniu, w którym powstał tytuł egzekucyjny. 3. Przewidziane w art. 820 3 dodatkowe przesłanki zawieszenia postępowania dotyczą tylko tych dłużników, którzy mogą uzyskać zaświadczenie, z którego wynika, że wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został im doręczony na inny adres aniżeli miejsce zamieszkania ustalone w postępowaniu egzekucyjnym (art. 139 5) oraz tych, którym nakaz zapłaty wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym został doręczony na inny adres niż miejsce zamieszkania ustalone w postępowaniu egzekucyjnym, co może ustalić sam komornik na podstawie dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego. Problem ze stwierdzeniem, do jakich sytuacji znajduje zastosowanie art. 802 3 wynika przede wszystkim z tego, że skoro ustawodawca używa w nim określenia wskazującego na to, że określony rodzaj orzeczenia został dłużnikowi (pozwanemu) doręczony, to sugeruje to, że znajduje on zastosowanie do przypadków, w których doręczenie dokonane w postępowaniu rozpoznawczym ma być uznane za skuteczne w świetle przepisów procedury cywilnej. Trudno jest jednak tak potraktować doręczenie dokonane na adres dowolnie wskazany przez wierzyciela (powoda). Wydaje się, że użyte w art. 820 3 sformułowanie wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został im doręczony należy wiązać nie z uznaniem doręczenia za skuteczne ale z samym faktem jego dokonania na inny adres aniżeli miejsce zamieszkania dłużnika ustalone w postępowaniu 8

Art. 820 3 egzekucyjnym. Problemy z oceną skuteczności doręczeń dokonanych w postępowaniu rozpoznawczym będą musiały rozwiązywać sądy, które te postępowania prowadziły. 4. Przesłanką, która z punktu widzenia organu egzekucyjnego będzie doniosła dla podjęcia decyzji o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego jest samo tylko przedstawienie przez dłużnika zaświadczenia, o jakim mowa w rat. 139 5, albo w odniesieniu do tytułów egzekucyjnych wydanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym ustalenie w systemie teleinformatycznym, że adres zamieszkania dłużnika wskazywany w tym postępowaniu nie koresponduje z adresem ustalonym przez organ egzekucyjny. Odpis postanowienia o zawieszeniu postępowania jest doręczany także wierzycielowi. Od jego inicjatywy będzie zależało to, kiedy komornik podejmie dalsze czynności egzekucyjne. Przesłanką podjęcia postępowania zawieszonego na podstawie art. 820 3 jest wniosek wierzyciela, do którego wierzyciel powinien dołączyć zaświadczenie wydane przez sąd prowadzący postępowanie rozpoznawcze zakończone wydaniem orzeczenia stanowiącego tytuł egzekucyjny w sprawie lub referendarza sądowego w tym sądzie, że doręczenie wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty było prawidłowe, albo w razie konieczności ponownego dokonania doręczenia wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty w związku z uznaniem poprzedniego za nieskuteczne że upłynął termin do wniesienia środka zaskarżenia. 5. W związku ze zmianami w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym dokonanymi ustawą z 10.5.2013 r. sądy lub referendarze w sądach, w których zapadły przeciwko pozwanym wyroki zaoczne lub nakazy zapłaty będą zatem wydać dwa rodzaje zaświadczeń. Z inicjatywy pozwanego zaświadczenie, że wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został pozwanemu doręczony zgodnie z art. 139 1, a z inicjatywy powoda zaświadczenie, że doręczenie wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty było prawidłowe. Ustawodawca nałożył na sąd lub referendarza obowiązek podejmowania działań, o których tu mowa i nadawania im zewnętrznej formy zaświadczenia, co wzbogaca katalog form czynności procesowych podejmowanych przez sądy. Wskazał nadto wyraźnie, że drugie z tych zaświadczeń ma być wydawane na posiedzeniu niejawnym. Nie ma powodów, by inaczej potraktować pierwsze z zaświadczeń, co oznacza, że i ono zatem jest wydawane na posiedzeniu niejawnym. Podstawą trudnością dla sądu lub referendarza w związku z wnioskiem powoda o wydanie mu zaświadczenia warunkującego uzyskanie postanowienia o podjęciu postępowania będzie stwierdzenie okoliczności decydujących o możliwości przyjęcia, że doręczenie wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty było prawidłowe. Zupełnie możliwe, że wydanie takiego zaświadczenia będzie wyma- 9

Art. 825 gało mniej lub bardziej rozbudowanego postępowania wyjaśniającego. 6. Redakcja art. 820 3 2 sugeruje, że organ egzekucyjny nie wydaje postanowienia o podjęciu postępowania zawieszonego na podstawie art. 820 2 1, jeżeli spełnione są przesłanki decydujące o konieczności podjęcia takiego rozstrzygnięcia, ale zachodzi inna podstawa zawieszenia postępowania. Wprawdzie taki sposób podejścia do problemu odpowiada temu, w jaki sposób ustawodawca traktuje rozstrzyganie o spóźnionych lub niedopuszczalnych z innych przyczyn skargach na czynności komornika (art. 767 3 zdanie pierwsze in fine), ale zaakceptować go nie sposób, bo w efekcie trudno o pewność, na jakiej podstawie postępowanie egzekucyjne pozostaje zawieszone i jakie okoliczności uzasadniają decyzję o jego podjęciu. Jeżeli zatem postępowanie egzekucyjne zostało zawieszone na podstawie art. 820 3 1, ale wierzyciel złożył wniosek o jego podjęcie i przedstawił zaświadczenie, które uzasadnia podjęcie takiej decyzji procesowej, to postępowanie należy podjąć, nawet jeśli następnie zostanie zawieszone z innego powodu. Ustawodawca zdaje się bowiem zapominać, że postanowienia o zawieszeniu postępowania są rozstrzygnięciami konstytutywnymi, co oznacza, iż samo występowanie przesłanek zawieszenia konkretnego postępowania nie czyni go zawieszonym z uwagi na nie, o ile nie zostanie w tej kwestii wydane stosowne rozstrzygnięcie. To samo dotyczy rozstrzygnięcia o podjęciu postępowania. Póki zatem nie zapadnie postanowienie o podjęciu postępowania, to ma ono status postępowania zawieszonego i to na tej podstawie, na której je zawieszono, a nie jakiejś innej, której należy dopiero poszukiwać w materiale procesowym zebranym w sprawie. Nie ma natomiast potrzeby podejmowania postępowania, choćby spełnione były przesłanki, o jakich jest mowa w art. 820 3 2, jeśli organ egzekucyjny stwierdzi, że postępowanie to podlega umorzeniu. W takim przypadku organ egzekucyjny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania bez jego uprzedniego podejmowania. 7. Przepis art. 820 3 ma zastosowanie do postępowań toczących się w dacie jego wejścia w życie. Art. 825. 2) jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności albo orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone lub utraciło moc. 1. Obowiązującą od 7.7.2013 r. ustawą z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego 3 ustawodawca w art. 825 pkt 2 uzupełnił wyliczenie sytuacji uzasadniających umo- 10 3 Dz.U. z 2013 r., poz. 654.

Art. 825 rzenie postępowania egzekucyjnego z uwagi na to, że dokument, który stanowił podstawę wszczęcia egzekucji utracił cechy tytułu wykonawczego, przede wszystkim w związku ze wzruszeniem tytułu egzekucyjnego, na którym był oparty. Uprzednio w art. 825 pkt 2 była mowa o tym, że do umorzenia postępowania egzekucyjnego powinno dojść, gdy prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności, co literalnie odpowiadało rozstrzygnięciu wydawanemu w uwzględnieniu powództwa opozycyjnego. Od lat przepis ten wykładany był jednak szerzej i pojęciem tym ze względów celowościowych obejmowano także przypadki, gdy orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone lub utraciło moc. W efekcie przyjąć trzeba, że art. 825 pkt 2 ma zastosowanie, gdy dojdzie do wydania: a) wyroku na podstawie art. 840 pozbawiającego tytuł wykonawczy wykonalności w całości lub w części albo ograniczającego wykonanie tytułu, b) postanowienia sądu II instancji uchylającego zawarty w wyroku rygor natychmiastowej wykonalności na skutek zażalenia wniesionego przez dłużnika, c) postanowienia sądu II instancji uchylającego na skutek zażalenia klauzulę wykonalności, d) orzeczenia sądu II instancji uchylającego wyrok sądu zaopatrzony rygorem natychmiastowej wykonalności, e) orzeczenia Sądu Najwyższego uchylającego prawomocny wyrok sądu zaopatrzony w klauzulę wykonalności, f) wyroku sądu wydanego w wyniku rozpoznania skargi o wznowienie postępowania, g) postanowienia sądu II instancji uwzględniającego zażalenie na postanowienie stanowiące tytuł egzekucyjny, zwłaszcza na postanowienie co do kosztów, h) decyzji organu administracji państwowej wzruszającej decyzję organu administracji państwowej stanowiącą tytuł egzekucyjny dla egzekucji sądowej. Patrz: Część II B, Rozdz. 6.6.3. 2. Przepis ma zastosowanie do postępowań toczących się w dacie jego wejścia w życie. 11