Wykład 2 Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULGiEL SGGW michal.orzechowski@wl.sggw.pl tel 22 59 38202 bud 34 pok 1/77 Gatunki lasotwórcze Przyrodnicze podstawy gospodarki leśnej Z czego wynika zróżnicowanie dostępności surowca drzewnego i jego jakości w Polsce? W prezentacji wykorzystano materiały fotograficzne autora oraz pochodzące m.in. z: www.wikipedia.pl, DGLP Raport o stanie lasów, Borecki T., Orzechowski M., 2007 Puszcze Bory Lasy Polski Oficyna Wyd. FOREST
Udział gatunków w lasach państwowych
Udział gatunków w produkcji szkółkarskiej
Budowa drewna (przypomnienie)
Budowa drewna (przypomnienie) iglaste liściaste drewno późne drewno wczesne
rodzaj drewna cecha charakterystyczna drewno twardzielowe drewno bielaste (bez twardzieli) twardziel zabarwiona twardziel niezabarwiona oba rodzaje twardzieli iglaste ma przewody żywiczne sosna modrzew daglezja limba świerk brak przewodów żywicznych jałowiec cis jodła liściaste Pierścieniowonaczyniowe dąb grochodrzew jesion wiąz rozpierzchło- naczyniowe jabłoń kasztan topola wierzba jarzębina orzech śliwa buk brzoza grab klon olcha jawor grzusza osika leszczyna
Właściwości drewna (gęstość) gatunek Gęstość w stanie suchym [kg/m3] Gęstość po ścince [kg/m3] gatunek Gęstość w stanie suchym [kg/m3] Gęstość po ścince [kg/m3] So 300-490- 860 750-820- 850 Db 390-650- 930 900-1150 Św 300-430- 640 700-800- 850 Bk 490-680- 880 820-1070- 1270 Jd 320-410- 710 Cis 610-640- 740 800-900 Ol 450-510- 600 ok. 1160 800-850- 930
Gatunek drewna Drewno - wartość opałowa kwh/mp kwh/kg grab 2200 4,2 buk 2100 4,2 dąb 2100 4,2 jesion 2100 4,2 robinia 2100 4,1 brzoza 1900 4,3 wiąz 1900 4,1 klon 1900 4,1 olcha 1500 4,1 wierzba 1400 4,1 topola 1400 4,2 drzewa liściaste średnio 2100 4,2 daglezja 1700 4,4 sosna 1700 4,4 modrzew 1700 4,4 świerk 1600 4,4 jodła 1500 4,4 drzewa iglaste średnio 1600 4,4 drewno opałowe średnio 1800 4,3 Wartości opałowe wysuszonej na powietrzu grubizny w kwh/mp przy wilgotności 15 do 18% masy suchej źródło: ans Peter Ebert "Palenie drewnem we wszystkich rodzajach pieców"
SOSNA (Pinus sylvestris L.) So So lim So kos So w So c So b W Polsce na nizinach wszędzie prócz bardzo żyznych siedlisk bagiennych, także na skrajnie ubogich optimum siedliskowe Bśw BMśw LMśw drzewo szybko rosnące, pionierskie, światłożądne, wysokość do 30 m, a na siedliskach korzystniejszych ponad 40 m oraz pierśnica do ponad 100 cm. Trwałość - twardziel dosyć odporna, część bielasta podatna na uszkodzenia przez grzyby i owady. Drewno jest miękkie, lekkie, łatwo łupliwe, dobrze się skrawa i łuszczy (na okleiny). Rysunek dekoracyjny, przyrosty roczne wyraźne. na okleiny, na sklejkę, na cele konstrukcyjne, budowlane wewnętrzne i zewnętrzne, stolarkę okienną i drzwiową, podłogi, podkłady kolejowe, maszty, stemple kopalniane
ŚWIERK (Picea abies Karst.) Św preferuje siedliska nieco wilgotniejsze BMw, LMw cieniowytrzymały posiada,. wysokość do 50 m i pierśnica do 200 cm. Strefa korzeniowa jest płytka, talerzowa, - drzewa podatne na wiatrowały. Trwałość drewna - niewielka; drewno nieodporne na warunki atmosferyczne, miękkie Zastosowanie Jako drewno okleinowe (skrawane), na okładziny; drewno konstrukcyjne na cele budowlane zewnętrzne i wewnętrzne; na podłogi i schody; w budownictwie wodnym, w górnictwie instrumenty muzyczne (drewno rezonansowe), dla przemysłu celulozowo-papierniczego, płyt wiórowych i pilśniowych. So Św
JODŁA (Abies alba Mill.) Jd Jodła jest gatunkiem dobrze znoszącym ocienienie. Gatunek ten ma duże wymagania glebowe, potrzebuje gleb żyznych, świeżych (LMśw, Lśw). Zastosowanie Drewno jest uważane za nietrwałe Drewno tartaczne i zapałczane, papierówka na celulozę siarczynową, kopalniaki, słupy teletechniczne, słupy budowlane, stolarka używana w budownictwie wodnym
DĄB (Quercus robur L.) Db, Dbsz, Dbb, Dbc W Polsce na nizinach wszędzie prócz siedlisk bardzo ubogich optimum siedliskowe LMśw Lśw Lw drzewo wolnorosnące, wymaga ocienienia z boku, Trwałość - twardziel b. odporna, biel podatny na uszkodzenia przez grzyby i owady odziela się przed przerobem.
BUK (Fagus silvatica L.) Bk duże wymagania dotyczące gleby i klimatu. Preferuje siedliska LM, L. klimat umiarkowany o charakterze oceanicznym Wolno rosnące, cieniowytrzymałe w młodości Trwałość niewielka Zastosowanie: Drewno okleinowe; na sklejki, na meble, okładziny i parkiet; drewno konstrukcyjne średnich wymagań; na płyty wiórowe i pilśniowe, papier i celulozę, nadaje się do toczenia i gięcia
BRZOZA Brz, Brzb, Brzo Gatunek pionierski, światłożądny, o skromnych wymaganiach siedliskowych obradza już w 10 roku życia (na wolnej przestrzeni),. owocuje co roku, brzoza omszona (Betula pubescens) brzoza karpacka (Betula carpatica ) brzoza brodawkowata (Betula verrucosa) brzoza czarna (Betula obscura) brzoza niska (Betula humilis) brzoza ojcowska (Betula oycoviensis) brzoza karłowata (Betula nana L.). Zastosowanie na okleiny; przeważnie jako okleiny skrawane obwodowo, - do produkcji sklejek; - na meble, okładziny i parkiet; - do produkcji celulozy i papieru, płyt, - odpowiednie do toczenia i snycerki czeczotka
OLCHA (OLSZA) (Alnus glutinosa Gaertn.) Ol Dobrze rośnie na glebach wilgotnych, głębokich, żyznych - Ols, Ols jesionowy często wzdłuż rzek i strumieni i na terenach zalewowych. Najlepszy wzrost wykazuje, gdy woda gruntowa jest ruchoma. Zastosowanie Drewno okleinowe na okleiny skrawane płasko i obwodowo, drewno konstrukcyjne na budowle wodne, drewno specjalne do produkcji płyt wiórowych i pilśniowych, papieru i celulozy, Alnus viridis DC - olsza zielona Alnus incana Moench - olsza szara
JESION (Fraxinus exelsior L.) Js to jedno z najcenniejszych, szlachetnych gatunków rodzimych drzew liściastych. Wymaga gleb żyznych, głębokich, pulchnych, wilgotnych lub mokrych, bardzo wrażliwy na przymrozki Zastosowanie: drewno na okleiny; do produkcji mebli, okładzin, parkietu; drewno konstrukcyjne średnich wymagań szczególnie do zabudowy wnętrz; specjalne drewno do wyrobu sprzętu sportowego, przy budowie łodzi, nadaje się do obróbki toczeniem i do snycerki
Gatunki obce Ak (Rb- Robinia akacjowa) Dbc (Dąb czerwony) Quercus rubra
Czm am Czeremcha amerykańska
Dg Daglezja Klon jesionolistny
Dg Daglezja Coordinates: 43.1795 N 123.8019 W No: 168 (list of all attractions) Address: Alternate name: Species: Height: Diameter: North America, United States, Oregon, Coos County, valley of Brummit Creek, 5 km northeast from Sitkum Brummet Fir, Brummitt Fir coast Douglas fir (Pseudotsuga menziesii var. menziesii (Mirb.) Franco) 99.4 m 3.54 m Volume: 237 m 3
Klon jesionolistny
Zamieranie gatunków
defoliacja
defoliacja 2004 2006 2008 2010 2012 Lepiej? Gorzej? Czy raczej zawodny parametr?