Karta Nr 01/PRO/11 Karta Charakterystyki Preparatu Niebezpiecznego 1. Identyfikacja preparatu Identyfikacja przedsiębiorstwa Nazwa preparatu: PROXO PŁYN DO CHŁODNIC Zastosowanie preparatu: Płyn przeznaczony do chłodnic samochodowych. Identyfikacja przedsiębiorstwa: Producent koncentratu: ORGANIKA Spółka Akcyjna adres: 93-531 Łódź, ul. Ciasna 21 a tel. sekretariat: (0-42) 681-05-76 fax: (0-42) 681-20-46 Wprowadzający: PROAUTO Sp. z.o.o. adres: 71-215 Szczecin, Mierzyn ul. Łukasińskiego 134 tel. : (0-91) 485-88-99 Osoba odpowiedzialna za opracowanie karty charakterystyki Zbigniew Pietruszyński 2. Identyfikacja zagroŝeń Klasyfikację wykonano wg Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666, z 2004 r. Dz. U. Nr 243, poz. 2440 oraz z 2007 r. Dz. U. Nr 174, poz.1222). Preparat sklasyfikowany jako szkodliwy. ZagroŜenia dla zdrowia człowieka Produkt szkodliwy. Działa szkodliwie po połknięciu. Produkt draŝniący. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. ZagroŜenia dla środowiska Preparat nie sklasyfikowany jako niebezpieczny dla środowiska wg obowiązujących kryteriów. ZagroŜenia wynikające z właściwości fizykochemicznych Preparat nie jest sklasyfikowany jako niebezpieczny ze względu na właściwości fizykochemiczne. 3. Skład i informacja o składnikach PROXO jest roztworem wodnym glikolu etylenowego z dodatkiem inhibitorów korozji i innych środków uszlachetniających. Składniki niebezpieczne występujące w preparacie: Nazwa niebezpiecznego składnika* Nr CAS Nr WE StęŜenie % Symbol zagroŝenia Zwroty R Sól potasowa kwasu 2- etyloheksanowego 3164-85-0 221-625-7 0 1,9 Xn 63-1 -
Glikol etylenowy 107-21-1 203-473-3 48 50 Xn 22 4. Pierwsza pomoc Na skutek wdychania: Wyprowadzić osobę poszkodowaną na świeŝe powietrze. Osobie nieprzytomnej zapewnić droŝność dróg oddechowych i oddychanie. W przypadku pojawienia się trudności w oddychaniu zapewnić pomoc lekarską. Kontakt ze skórą: W przypadku oblania skóry, zdjąć zanieczyszczoną odzieŝ, skaŝoną skórę zmyć duŝą ilością wody z mydłem. Kontakt z oczami: W przypadku dostania się do oka, natychmiast płukać oko ciągłym strumieniem wody przez około 15 minut przy szeroko otwartych oczach. Zapewnić pilną konsultację okulistyczną. Po spoŝyciu: U osoby przytomnej natychmiast po połknięciu sprowokować wymioty. Podać do wypicia ok. 100 ml wódki lub innego podobnego napoju alkoholowego. Natychmiast zapewnić pomoc lekarską. 5. Postępowanie w przypadku poŝaru Odpowiednie środki gaśnicze: Piana odporna na działanie alkoholu, woda prądy rozproszone, suche środki gaśnicze, dwutlenek węgla. Nieodpowiednie środki gaśnicze: Nie uŝywać strumienia wody. Produkty spalania: Tlenek węgla. Szczególne zagroŝenie: Pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary są cięŝsze od powietrza, rozprzestrzeniają się na powierzchni ziemi, stwarzają zagroŝenie poŝarowe. Środki ochrony indywidualnej dla straŝaków: Pełne ubranie ochronne i aparat do oddychania. Inne informacje: Chłodzić sąsiednie pojemniki rozpylając na nie wodę. Zanieczyszczoną wodę gaśniczą odizolować, zapobiec przedostaniu się do kanalizacji lub ścieków. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Indywidualne środki ostroŝności: Unikać kontaktu z preparatem. Przy zbieraniu wycieków nosić odzieŝ ochronną, rękawice, okulary ochronne (gogle) i aparat izolujący drogi oddechowe. Nie wdychać oparów. Środki ochrony środowiska: Zebrać lub przepompować wyciek do wydzielonych pojemników w celu utylizacji bądź dalszego przerobu. Nie dopuścić do przedostania się preparatu do kanalizacji lub wód gruntowych przez usypanie wałów z piachu. Metoda unieszkodliwiania wycieków: Małe wycieki posypać piachem lub innym niepalnym materiałem chłonnym a następnie zebrać łopatą i przenieść do zamykanych pojemników w celu dalszego usunięcia. SkaŜone miejsca zmyć wodą. W przypadku nie moŝności opanowania sytuacji wezwać Jednostkę Ratownictwa Chemicznego. W przypadku skaŝenia wód gruntowych zawiadomić odpowiednie władze. - 2 -
7. Postępowanie z preparatem i jego magazynowanie Postępowanie z produktem: Produkt stosować z zachowaniem ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Magazynowanie: Preparat pakowany jest w butelki polietylenowe o poj. 1l, 4l, kanistry polietylenowe 5L, pojemniki polietylenowe o poj. 20 i 30L, beczki polietylenowe 200L, paletopojemniki polietylenowe poj. 1000L. Preparat naleŝy przechowywać w pomieszczeniach magazynowych w temperaturze nie przekraczającej 40 C. Przechowywać płyn w oryginalnych, szczelnie zamkniętych opakowaniach. Okres trwałości 5 lat od daty produkcji. 8. Kontrola naraŝenia i środki ochrony indywidualnej Wartości graniczne naraŝenia Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, (Dz. U. Nr 217, poz.1833, z 2005 r. Dz. U. Nr 212, poz. 1769 oraz z 2007 r. Dz. U. Nr 161, poz. 1142) wartości dopuszczalnych stęŝeń dla surowców występujących w preparacie wynoszą: Nazwa niebezpiecznego składnika Glikol etylenowy 107-21 CAS NDS NDSCh NDSP mg/m3 mg/m3 107-21-1 15 50 - Kontrola naraŝenia Kontrola naraŝenia w miejscu pracy Ochrona dróg oddechowych: Nie są wymagane w normalnych warunkach uŝytkowania. W przypadku braku skutecznej wentylacji, stosować maskę przeciwgazową z pochłaniaczem par organicznych. Ochrona rąk: Rękawice ochronne odporne na działanie chemikaliów. Ochrona oczu: Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ochrona skóry: OdzieŜ ochronna. Kontrola naraŝenia środowiska Nie naleŝy dopuścić do przedostania się preparatu do wód gruntowych, kanalizacji, ścieków lub gleby. 9. Właściwości fizyczne i chemiczne Informacje ogólne Postać: ciecz jednorodna, przezroczysta Barwa: niebieska Zapach: charakterystyczny WaŜne informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska ph preparatu: 7,5 9,5 (wg PN-C-40005:2002 p.5.6) Temperatura wrzenia: > 107,5 C Temperatura zapłonu: niepalny Temperatura topnienia brak danych Temperatura krystalizacji, nie wyŝsza niŝ -35 C - 3 -
PręŜność par w temp. 20 C: 0,007 kpa (dla glikolu etylenowego) Gęstość w temp. 20 C: ok. 1,064 1,077 g/ml Rozpuszczalność w wodzie: rozpuszczalny w kaŝdym stosunku Rozpuszczalność w rozpuszczalnikach etanolu, acetonie, kwasie octowym, pirydynie 10. Stabilność i reaktywność Stabilność: wyrób stabilny w warunkach standardowych. Reaktywność: Reakcje niebezpieczne nie są znane. Warunki, których naleŝy unikać: W trakcie przechowywania unikać temperatur powyŝej 40 C 11. Informacje toksykologiczne Działanie: Szkodliwy. Działa draŝniąco, działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. Drogi wnikania do organizmu: skóra, oczy, układ oddechowy, układ pokarmowy. Skutki i objawy naraŝenia: Skóra Nie powinien działać draŝniąco, jednakŝe przy długotrwałym kontakcie moŝe powodować zaczerwienienie skóry. Układ oddechowy: (przy wysokich stęŝeniach) podraŝnienie dróg oddechowych. Układ pokarmowy: W pierwszym okresie objawy podobne do stanu upojenia alkoholowego, stan pobudzenia, zaburzenia mowy, zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów, bóle i zawroty głowy, senność. Następnie występują nudności i wymioty, mogą wystąpić zaburzenia oddychania, po spoŝyciu duŝej ilości utrata przytomności, zaburzenia krąŝenia, przyspieszenie akcji serca, arytmia, wzrost a następnie spadek ciśnienia tętniczego, zapaść, mogą nastąpić uszkodzenia nerek. Objawy zatrucia przewlekłego : Stany podraŝnienia nosa i gardła, bóle głowy, przy naraŝeniu na wysokie stęŝenia par napadowe utraty przytomności. Dane dla glikolu etylenowego: Dawki i stęŝenia toksyczne dla zwierząt doświadczalnych: LD50 /szczur doustnie/ 4700 mg/kg Toksyczność ostra skóra: LD50 / królik, skóra/ 9530 mg/kg Toksyczność ostra wdychanie: LC50 /szczur, inhalacja/ 10876 mg/m3 Próg wyczuwalności zapachu: 65 mg/m3 Działania mutogenne: brak danych 12. Informacje ekologiczne Ekotoksyczność: a) wpływ na organizmy wodne: Dane dla glikolu etylenowego: a) wpływ na organizmy wodne: brak danych b) wpływ na organizmy glebowe brak danych c) wpływ na rośliny i zwierzęta lądowe : brak danych Mobilność: mieszalny z wodą bez ograniczeń, jeśli przedostanie się do gleby, będzie migrował i moŝe skazić wody gruntowe. Trwałość i zdolność do rozkładu: brak danych. Zdolność do biokumulacji: brak danych. - 4 -
Wyniki oceny właściwości PBT: brak danych Inne szkodliwe skutki: brak danych. 13. Postępowanie z odpadami Niszczenie preparatu: Odpady produktu w pierwszej kolejności naleŝy poddać odzyskowi, a jeŝeli jest to niemoŝliwe, naleŝy je unieszkodliwiać przez poddanie procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych. Niszczenie opakowań: W przypadku potrzeby likwidacji, opróŝnić zanieczyszczone opakowania. ZuŜyte opakowania naleŝy przekazywać do specjalistycznych firm posiadających pozwolenie odpowiednich organów na gospodarowanie odpadami opakowaniowymi. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z dnia 20 czerwca 2001 r.) wraz z późniejszymi zmianami. 14. Informacje o transporcie Transport lądowy (RID/ADR) - nie podlega przepisom RID/ADR Wyrób moŝe być przewoŝony dowolnymi środkami transportu, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami transportowymi. 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych Etykieta zawiera następujący znak ostrzegawczy i napis określający jego znaczenie, zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia (zwroty R) oraz zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania preparatu niebezpiecznego (zwroty S): Szkodliwy R22 Działa szkodliwie po połknięciu. S2 Chronić przed dziećmi. S24/25 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. S46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza pokaŝ opakowanie lub etykietę. Zawiera glikol etylenowy. Pozostałe obowiązujące przepisy prawne: Rozporządzenie (WE) Nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak równieŝ dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str.1, Dz. Urz. UE L 136 z 29.05.2007, str.3). Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz.84; - 5 -
Dz. U. Nr 100, poz. 1085; Dz. U. Nr 123, poz. 1350 i Dz. U. Nr 125, poz.1367, z 2002 r. Dz. U. Nr 135, poz. 1145 i Dz. U. Nr 142, poz. 1187, z 2003 r. Dz. U Nr 189 poz. 1852, z 2004 r. Dz. U Nr 96, poz.959 i Nr 121, poz.1263, z 2005 r. Dz. U. Nr 179, poz. 1485, z 2006 r. Dz. U. Nr 171, poz. 1225, z 2007 r. Dz. U. Nr 176, poz.1238, z 2008 r. Dz. U. Nr 157, poz.976 oraz z 2009 r. Dz. U Nr 20 poz. 106). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 201 poz. 1674). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 oraz z 2004 r. Dz. U. Nr 260 poz. 2595). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie karty charakterystyki (Dz. U. Nr 215 poz. 1588). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie metod przeprowadzania badań właściwości fizykochemicznych, toksyczności i ekotoksyczności substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 232 poz. 2343) wraz z późniejszymi zmianami (Dz.U.251 poz.2119 z 21.11.2005). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeŝenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 128, poz. 1348). Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275 oraz z 2007 r. Dz. U Nr 35 poz.215). Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671) wraz z późniejszymi zmianami. 16. Inne informacje Znaczenie symboli zagroŝenia oraz treść zwrotów wskazujących rodzaj zagroŝenia (zwrotów R), wymienionych w punkcie 3 karty charakterystyki: Xn - Produkt szkodliwy R22 - Działa szkodliwie po połknięciu. R63 - MoŜliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki. Kartę opracowano na podstawie, kart charakterystyki surowców wchodzących w skład preparatu oraz aktualnej własnej wiedzy. Karta podaje dane istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony zdrowia człowieka i środowiska naturalnego. Informacje te nie stanowią gwarancji właściwości preparatu. - 6 -