Dołek cen ropy już za nami? Tomasz Regulski, CFA Zespół Analiz Ekonomicznych, DRF

Dołek cen ropy już za nami? Tomasz Regulski, CFA Zespół Analiz Ekonomicznych, DRF

Kluczowe informacje z rynku ropy naftowej IEA sugeruje, że ceny ropy mogły już osiągnąć dno Prognozy OPEC bez zmian Ograniczenie wydobycia w USA, ale zapasy wciąż wysokie Próby porozumienia pomiędzy producentami Wyniki w sektorze wydobywczym wciąż pod silną presją Wybicie z pasma 35-40/41 USD wskaże kierunek Cena ropy Brent poniżej 50 USD w całym 2016? 2

IEA sugeruje, że ceny ropy mogły już osiągnąć dno Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) wskazała, że w związku z ograniczaniem wydobycia przez kraje o najwyższych kosztach produkcji ropy (m.in. USA) ceny surowca mogły już osiągnąć dno. IEA prognozuje, że kraje spoza OPEC mogą w tym roku obniżyć produkcję o 750 tys. baryłek dziennie (b/d), tj. o 150 tys. b/d więcej niż zakładano miesiąc wcześniej. W samych Stanach Zjednoczonych redukcja wyniesie 530 tys. b/d. Obecnie wzrost podaży nieco ograniczają zakłócenia w produkcji w Iraku, Nigerii i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, jak również wolniejszy od oczekiwań powrót Iranu na rynek surowca. IEA nie zmieniła prognoz popytu w 2016, wciąż zakłada, że wzrośnie on o 1,2 mln b/d (z ryzykiem po stronie gorszego wyniku), co sprawi, że nadwyżka na rynku ropy naftowej zostanie ograniczona z 1,9 mln b/d w I kw. br. do 0,2 mln b/d w III i IV kw. IEA wskazuje na ożywienie popytu na benzynę w USA, ale równocześnie na słabość zapotrzebowania ze strony destylatów. Przerób ropy w rafineriach krajów OECD spowolnił, co wg IEA sugeruje, że szczyt wiosennej przerwy konserwacyjnej w tym roku będzie miał miejsce już w I kw. Komercyjne zapasy ropy w krajach OECD wzrosły wg IEA w styczniu o ponad 20 mln baryłek. Notowania ropy WTI NYMEX z naniesionymi wypowiedziami na temat osiągnięcia dna przez ceny ropy naftowej w ciągu ostatniego roku Światowy popyt na ropę naftową (historia+prognozy w mln b/d) Źródło: IEA, OECD 3

Prognozy OPEC bez zmian OPEC w marcu utrzymał swoją prognozę światowego wzrostu popytu na ropę w 2016 r. na poziomie 1,25 mln b/d. Według prognoz kartelu produkcja ropy poza OPEC spadnie w 2016 r. o 700 tys. b/d, ryzyko dla tej prognozy jest jednak wysokie. W lutym produkcja ropy w krajach OPEC nieznacznie spadła (o 175 tys. b/d), głównie za sprawą zmniejszenia wydobycia w Iraku (o ponad 250 tys. b/d). Największy wzrost produkcji i w zasadzie jedyny istotny, odnotowano w Iranie (o 187,8 tys. b/d). Światowa produkcja surowca według OPEC zmniejszyła się w lutym względem stycznia o 210 tys. b/d. Zapasowe moce produkcyjne w krajach OPEC (w tys. baryłek ropy dziennie) Produkcja ropy przez OPEC wg szacunków Bloomberga (w tys. b/d) Udział OPEC w światowej produkcji ropy w poszczególnych miesiącach (w %) Źródło: Energy Intelligence 4

Ograniczenie wydobycia w USA, ale zapasy wciąż wysokie Według amerykańskiej Agencji Informacji Energetycznej (EIA) cena ropy WTI wyniesie w 2016 r. średnio 34 USD (poprzednio prognozowano 37 USD), natomiast w 2017 r. 40 USD (poprzednio zakładano 10 USD). Rewizja wynika z faktu, że produkcja ropy w ostatnim czasie była mniej wrażliwa na spadki cen niż zakładano. EIA zakłada cięcie produkcji ropy w USA o ok. 700 tys. b/d w 2016 r. Agencja Informacji Energetycznej obniżyła prognozę globalnego wzrostu popytu na benzynę w 2016 i 2017 r. o odpowiednio 100 tys. b/d oraz 200 tys. b/d do 1,1 mln b/d i 1,2 mln b/d. EIA podniosła prognozę wzrostu globalnych zapasów ropę do 1,6 mln b/d w 2016 oraz 0,6 mln b/d w 2017r., co oznacza oczekiwane utrzymywanie się nadwyżki podaży nad popytem. Na początku marca zapasy ropy w USA kontynuowały wzrost ustanawiając nowe szczyty. Prognozy zakładają ich stopniowy spadek w najbliższych miesiącach i kwartałach. Wzrost cen ropy może w najbliższym czasie ograniczać fakt, że po wzroście ceny ponad 40 USD dla producentów ropy z łupków w USA może stać się opłacalne zwiększanie mocy produkcyjnych, co będzie hamować ograniczenia po stronie podaży (te dostosowania miały bowiem głównie dotyczyć producentów z USA). Liczba odwiertów ropy i gazu z łupków (biała linia) na tle zapasów ropy w USA (żółta linia) Zmiana produkcji ropy w latach 2015-2017 w różnych regionach świata Źródło: EIA, Short-Term Energy Outlook, Marzec 2016 5

Próby porozumienia pomiędzy producentami W połowie lutego obecnie dwaj najwięksi producenci ropy naftowej na świecie Arabia Saudyjska i Rosja oraz mniejsi gracze na tym rynku Wenezuela i Katar osiągnęli porozumienie w sprawie zamrożenia wydobycia na obecnym rekordowym poziomie. Zapowiedzieli również, że są gotowi na dalsze działania. Póki co wciąż nie zostało ustalone miejsce oraz dokładny termin spotkania, na którym wskazane ewentualne działania mogłyby zostać ustalone. Obecnie spekuluje się, że do spotkania mogłoby dojść w kwietniu w Rosji lub w Doha. Iran, który po zniesieniu sankcji powraca na rynek surowca i zwiększa wydobycie wskazał, że nie będzie rozmawiał na temat ewentualnych dostosowań po stronie podaży, dopóki jego produkcja nie wzrośnie do poziomu 4 mln baryłek dziennie. W ostatnim czasie wynosiła ona ok. 3 mln b/d. Wzrost podaży ze strony Iranu będzie ograniczał wpływ na ceny ze strony ograniczeń w produkcji przez kraje o wysokich kosztach wydobycia (np. USA). Problemy w osiągnięciu porozumienia odnośnie miejsca i terminu spotkania oraz postawa Iranu zmniejszają szansę na to, że najwięksi producenci w krótkim terminie podejmą działania istotnie ograniczające podaż i podnoszące ceny surowca. Wielkość wydobycia głównych światowych producentów ropy w mln baryłek dziennie (na czerwono oznaczone kraje, które zdecydowały się na zamrożenie produkcji na obecnych poziomach) Produkcja ropy naftowej w Iranie (w mln b/d, czarna linia), na tle notowań ropy Brent (niebieska linia) 6

Wyniki w sektorze wydobywczym wciąż pod silną presją Spadek cen ropy i gazu silnie ciąży wynikom spółek wydobywczych i podmiotom zaopatrującym je w sprzęt i usługi. Przychody spółek wydobywczych z amerykańskiego indeksu S&P500 spadły w IV kw. o ponad 34% r/r, a zyski aż o ponad 70% r/r. Przychody i zyski spółek wydobywczych Europy Zachodniej również odnotowały kilkudziesięcioprocentowy spadek r/r. Wyniki sektora wydobywczego silnie ciążyły średnim wynikom dla szerokiego rynku, przez co odnotował on ujemne dynamiki. Notowania indeksu S&P500 energy sector oraz STOXX Europe 600 Oil&Gas na tle MSCI World (2014.12.31 = 0) Dynamika przychodów i zysków spółek z s. wydobywczego z indeksu S&P500 w IV kw. Indeks S&P500 Dynamika przychodów Dynamika zysków Sektor Liczba raportów wzrost spadek średnia zmiana wzrost spadek średnia zmiana Wszystkie sektory 495 231 259-3,99% 263 213-6,80% Energetyczny łącznie 40 0 39-34,22% 6 33-72,57% Sprzęt i usługi dla s. energetycznego 10 0 10-41,26% 2 8-63,41% Produkcja ropy, gazu i paliw 30 0 29-33,13% 4 25-75,58% Dynamika przychodów i zysków spółek z s. wydobywczego Europy Zach. w IV kw. Europa Zachodnia Dynamika przychodów Dynamika zysków Sektor Liczba raportów wzrost spadek średnia zmiana wzrost spadek średnia zmiana Wszystkie sektory 1834 998 579-6,03% 828 652 3,68% Energetyczny łącznie 121 32 75-32,77% 50 61-57,22% Sprzęt i usługi dla s. energetycznego 61 11 47-24,60% 19 39 Produkcja ropy, gazu i paliw 60 21 28-33,67% 31 22-45,22% 7

Wybicie z pasma 35-40/41 USD wskaże kierunek Pod koniec 2015 r. cena ropy Brent przebiła kluczowe wsparcie przy poziomie 40 USD, co otworzyło drogę do dalszej dynamicznej zniżki. Spadek ten zatrzymał się dopiero pod poziomem 28 USD. Druga połowa lutego i pierwsza marca przyniosły dynamiczne odbicie, które doprowadziło do wzrostu wartości ropy Brent ponad 100-sesyjną średnią ruchomą w okolice kluczowej bariery 40 USD. Opór ten został naruszony, ale nie powiodły się próby jego trwałego przebicia, co zaowocowało korektą spadkową, która może być kontynuowana w drugiej połowie marca. Za korektą spadkową przemawia również krótkoterminowe wykupienie oscylator RSI dotarł już w okolice poziomów, których osiągnięcie w ostatnim roku zwykle przynosiło cofnięcie. W ramach korekty możliwa jest zniżka przynajmniej w okolice 35 USD. Przestrzeń do większej zwyżki powstanie po trwałym przebiciu 40-41 USD. W takiej sytuacji pierwszym celem stanie się 200-sesyjna średnia ruchoma przy 46 USD, a następnie pasmo 48-50 USD. Ryzyko powrotu do ostatnich minimów istotnie wzrośnie po zejściu pod 35 USD. Pasmo 35-40/41 USD należy uznać za neutralne przemawiające za konsolidacją w oczekiwaniu na nowe sygnały fundamentalne. Wykres świecowy cen ropy Brent w interwale dziennym Wykres świecowy ceny ropy Brent w interwale tygodniowym 8

Cena ropy Brent poniżej 50 USD w całym 2016? Konsensus rynkowy zakłada stopniowy wzrost cen ropy naftowej (zarówno Brent, jak i WTI NYMEX) w najbliższych kwartałach. Poziom 50 USD zostałby jednak przekroczony dopiero w II kw. 2017r. Rynek terminowy wycenia jedynie nieznaczny wzrost cen ropy w najbliższych kwartałach (do 46,40 USD w II kw. 2017 r. w przypadku ropy Brent). Amerykańska rządowa Agencja Informacji Energetycznej zakłada, że ceny ropy naftowej pozostaną poniżej 50 USD również w 2017r. W krótkim i średnim terminie wzrosty cen hamować będzie rekordowa nadpodaż surowca na światowych rynkach oraz wzrost efektywności wydobycia. Po zwyżce cen ponad 40 USD amerykańscy producenci ropy z łupków mogą zacząć zwiększać wydobycie. Ryzyko dla prognoz cen ropy tworzy niepewność odnośnie ewentualnego porozumienia największych producentów w sprawie ograniczenia wydobycia. Póki co jednak nie ma jednoznacznych sygnałów dających duże szanse na takie porozumienie. Z punktu widzenia analizy technicznej w średnim terminie kierunek zmian wyznaczy wybicie z pasma 35-40/41 USD w przypadku ropy Brent. W długim terminie w kierunku stopniowego wzrostu cen oddziaływać będą ograniczenia w produkcji ze źródeł o wysokich kosztach wydobycia w związku z ograniczeniami dla wzrostu efektywności i wyczerpywaniu się części tańszych zasobów. Prognozy cen ropy Brent i WTI zebrane przez Bloomberga oraz prognozy Raiffeisen Research Brent Spot Q1 16 Q2 16 Q3 16 Q4 16 Q1 17 Q2 17 Mediana 34,0 37,8 43,0 46,0 48,0 51,0 Średnia 35,5 39,0 44,1 48,0 47,5 49,7 Max 56,0 61,0 76,0 76,0 62,0 65,0 Min 30,0 29,0 30,0 31,0 33,0 35,0 Rynek terminowy 39,0 35,2 41,7 43,2 44,5 45,6 46,4 WTI NYMEX Spot Q1 16 Q2 16 Q3 16 Q4 16 Q1 17 Q2 17 Mediana 33,0 36,5 42,0 45,9 46,0 49,5 Średnia 34,5 37,6 43,2 47,1 46,7 49,2 Max 50,0 55,0 70,0 70,0 60,0 63,0 Min 29,0 28,0 29,0 30,0 32,0 34,0 Rynek terminowy 36,8 33,7 41,1 42,8 43,8 44,6 45,3 Prognozy Raiffeisen Research Brent 34,0 43,0 49,0 52,0 52,0 WTI 34,0 42,0 47,0 51,0 51,0, Raiffeisen Research Prognoza EIA odnośnie cen ropy WTI NYMEX Źródło: EIA, Short-Term Energy Outlook, Marzec 2016 9

Bieżące informacje na Twitterze: @RaiffeisenRynki 10

Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska SA: Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e-maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e- mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej i nie jest związany ze świadczeniem usług doradztwa inwestycyjnego. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez właściwą jednostkę RBPL. RBPL wdrożył rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień. 11