BSFT innowacyjna metoda terapeutyczna w stacjonarnym leczeniu uzależnień alkoholowych osób dorosłych - raport z badań PANEL DYSKUSYJNY 18.02.2013 rok - Hotel Mercure w Częstochowie
PROBLEM BADAWCZY W jaki sposób należy wdrożyć na obszarze województwa śląskiego terapię leczenia uzależnień od alkoholu zwaną w skrócie BSFT? Jakie bariery może napotkać wdrażanie tej metody oraz jakie mogą pojawić się czynniki wspomagające?
PROBLEMATYKA BADAWCZA 1. Jakie są organizacyjne (kadrowe, kompetencyjne, lokalowe i inne) bariery wprowadzania metody BSFT? 2. Jakie bariery wprowadzenia tej metody leżą sferze świadomości społecznej (przywiązania do meto tradycyjnych tak zwana tradycja terapeutyczna, konstruowania swojej roli jako terapeuty i pacjenta uzależnionego)? 3. Jakie można wskazać czynniki wspierające implementację nowej metody otwartość i kwalifikacje terapeutów oraz potrzeby pacjentów?
PYTANIA BADAWCZE 1. Jaki jest poziom wiedzy ogólnej na temat BSFT u terapeutów i pacjentów? 2. Jaki jest poziom satysfakcji z dotychczasowych metod terapii u terapeutów i pacjentów? 3. Co może warunkować sprawne wprowadzenie metody BSFT w stacjonarnych ośrodkach leczenia odwykowego?
ZASTOSOWANE NARZĘDZIA BADAWCZE 1. Scenariusz wywiadów zogniskowanych, którego najistotniejszym elementem będzie niestandaryzowany kwestionariusz wywiadu grupowego. 2. Kwestionariusze wywiadu standaryzowanego.
TEREN BADAŃ a) subregion północny (Częstochowa) b) subregion południowy (Bielsko- Biała) c) subregion centralny (Katowice) d) subregion zachodni (Rybnik)
PRÓBA BADAWCZA Wywiady zogniskowane przeprowadzone zostały w trzech grupach pacjentów po 10 osób każda, oraz w dwóch grupach po 8 osób, w skład których weszli terapeuci. Metodą jakościową przebadanych zostało więc 30 osób uzależnionych oraz 16 terapeutów. Badania ilościowe przeprowadzone zostały wśród 64 terapeutów oraz 191 uzależnionych.
BADANIA FOKUSOWE Badania przeprowadzono w dniach 6 i 7 listopada 2012 w dwóch grupach terapeutów po osiem osób każda oraz 3 grupach pacjentów po 10 osób każda. Zastosowano metodę wywiadu zogniskowanego.
WNIOSKI TERAPEUCI 1. Wiedza na temat BSFT powierzchowna, terapeuci wiedzą, że metoda tak istnieje. 2. Duża gotowość do zastosowania nowej metody oraz podjęcia szkoleń w tym zakresie wynikająca ze świadomości jednostronności metod dotychczas stosowanych. 3. Terapeutów cechuje przekonanie do konieczności zachowania abstynencji przez pacjentów. Dotyczy to zwłaszcza terapeutów pracujących na oddziale całodobowym 4. Spośród metod dydaktycznych, z których chcieliby skorzystać podczas nauki nowej metody terapeuci wskazali przede wszystkim na zajęcia praktyczne, głownie typu warsztatowego i treningowego. Metody wykładowe, kładące nacisk na aspekty teoretyczne uwzględniają w mniejszym stopniu.
Terapeuci zwracają uwagę na znaczenie motywacji wewnętrznej, o którą jest bardzo trudno w przypadku pacjentów skierowanych na terapię przym PI BSFT Innowacyjna metoda terapeutyczna WNIOSKI TERAPEUCI 5. Terapeuci zwracają uwagę na znaczenie motywacji wewnętrznej, o którą jest bardzo trudno w przypadku pacjentów skierowanych na terapię przymusowo. Terapia jako kara nałożona przez sąd nie zdaje swojego egzaminu. Jakkolwiek sugestia taka nie padła wprost, jednak wnioskować można, iż pacjenci przymusowi mogą po prostu nie nadawać się do terapii nową metodą, która wymaga dużego zaangażowania pacjenta w procesie leczenia.
WNIOSKI PACJENCI 1. Pacjenci zasadniczo nie interesują się, jakimi metodami terapeutycznymi są leczeni, dlatego też metoda BSFT nie jest im znana. 2. Respondenci na oddziale całodobowym z dużą rezerwą odnosili się do terminu krótkoterminowości terapii, które znajduje się w jej nazwie. Ich zdaniem tylko terapia długoterminowa daje dobre rezultaty. 3. W metodzie BSFT pacjenci dostrzegają szansę na zastosowanie indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Jedynie ten aspekt nowej metody może ich zdaniem usprawiedliwić skrócenie czasu terapii.
WNIOSKI PACJENCI 4. Głównym problemem sygnalizowanym przez pacjentów oddziału zamkniętego jest brak możliwości zagospodarowania czasu wolnego. Brakuje zwłaszcza zajęć dodatkowych, na przykład fizycznych, czy też terapii zajęciowej. 5. Kolejnym problemem zgłaszanym przez pacjentów oddziału zamkniętego jest łączenie w jednej grupie terapeutycznej pacjentów dobrowolnych z pacjentami przymusowymi. Brak motywacji wewnętrznej tych drugich wpływa demoralizująco na pacjentów posiadających silną motywację do leczenia oraz znacznie obniża poziom zaufania podczas terapii grupowej.
WNIOSKI PACJENCI 6. Równie ważny jest problem łączenia podczas terapii grupowej pacjentów zaawansowanych w terapii z pacjentami początkującymi. Zaburza to proce terapeutyczny i obniża poczucie bezpieczeństwa w grupie. 7. Zasadę abstynencji pacjenci uważają za warunek konieczny efektywnej terapii. Na oddziale całodobowym łamanie jej może być nawet niebezpieczne ze względu na trudności w zachowaniu niezbędnej dyscypliny. Pacjenci chętnie wezmą udział w nowych formach terapii, gdyż ich zdaniem należy stosować każdą skuteczną metodę terapeutyczną.