VI. WSPÓŁDZIAŁANIE Z ORGANAMI WŁADZY, ORGANAMI KONTROLI I NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY ORAZ PLACÓWKAMI NAUKOWYMI Współdziałanie realizowane było zgodnie z ustawowymi kompetencjami, uszczegółowionymi o zapisy porozumień zawartych z kierownikami poszczególnych urzędów i instytucji. Zasadniczym celem było podniesienie efektywności współpracy, poprzez wymianę informacji i koordynację podejmowanych działań. W roku sprawozdawczym Państwowa Inspekcja Pracy powiadomiła właściwe urzędy i instytucje o wynikach ponad 8,3 tys. kontroli (najczęściej Państwowy Nadzór Budowlany - o wynikach 2 860 kontroli, Urząd Dozoru Technicznego 1 581 i Państwową Inspekcję Sanitarną 1 062). Prawie 1,3 tys. kontroli przeprowadzono wspólnie z innymi organami nadzoru (najwięcej z Państwową Inspekcją Sanitarną 296 i Państwową Strażą Pożarną 295), zaś około 1,1 tys. kontroli - na wniosek innego organu (najwięcej na wniosek Państwowej Inspekcji Sanitarnej 227, samorządów terytorialnych 188 i Policji 146). Szczegółowe dane liczbowe dot. kontroli przeprowadzonych w ramach współdziałania PIP z organami władzy i organami nadzoru nad warunkami pracy zawiera załącznik nr 43. W 2004 r. odbyło się szereg spotkań Głównego Inspektora Pracy z Marszałkiem i Wicemarszałkami Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, podczas których omawiano najistotniejsze wnioski wynikające z przeprowadzonych kontroli. Na 68. posiedzeniu plenarnym Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rozpatrzył Sprawozdanie Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za rok 2002, zaś podczas 89. posiedzenia sprawozdanie GIP za 2003r. Natomiast w czasie 67. posiedzenia plenarnego, które odbyło się z udziałem Wiceprezesa Rady Ministrów - Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oraz Głównego Inspektora Pracy, omawiana była problematyka działań rządu i Państwowej Inspekcji Pracy na rzecz likwidacji zjawiska niewypłacania lub nieterminowego wypłacania przez pracodawców wynagrodzeń. Współpraca Państwowej Inspekcji Pracy z Sejmem RP obejmowała również udział przedstawicieli Urzędu w 46 posiedzeniach parlamentarnych komisji, podkomisji i komisji nadzwyczajnych, rozpatrujących projekty nowelizowanych lub tworzonych ustaw w zakresie ochrony pracy. Kierownictwo PIP przedłożyło sejmowym komisjom: do Spraw Kontroli Państwowej oraz Polityki Społecznej i Rodziny Sprawozdanie z działalności inspekcji w roku 2003, Program działania na rok 2004 oraz długofalowy na lata 2004 2006. Przedłożono także opracowania dotyczące m.in.: Oceny skuteczności postępowań karnych wszczętych po zawiadomieniach Państwowej Inspekcji Pracy w 2003 r.; Skarg i wniosków kierowanych do Państwowej Inspekcji Pracy w latach 2001 2003 oraz w pierwszym kwartale 2004 r.; Wyników kontroli przestrzegania przepisów o czasie pracy w latach 2000 2003 oraz do 30 kwietnia 2004 r.; Przestrzegania przepisów prawa pracy w supermarketach i innych placówkach handlowych w latach 2000 2003; Warunków pracy w rolnictwie; Przestrzegania przepisów w transporcie drogowym materiałów niebezpiecznych. Do najczęściej poruszanych kwestii podczas spotkań z parlamentarzystami należały: Uzyskanie przez Polskę członkostwa w strukturach Unii Europejskiej i jego wpływ na nowelizację przepisów prawa pracy, w tym dot. bezpieczeństwa i higieny pracy oraz na działalność Państwowej Inspekcji Pracy; Problemy związane z interpretacją znowelizowanych przepisów prawa; Prewencja, jako jedna z form działalności inspekcji pracy. Współdziałanie z parlamentarzystami przebiegało w sposób systematyczny, a wnioski i postulaty posłów traktowane były priorytetowo i realizowane na bieżąco. Wszystkim zainteresowanym senatorom i posłom udzielano szczegółowych informacji o ustaleniach dokonanych podczas kontroli oraz podjętych przez inspektorów pracy działaniach zmierzających do przywrócenia w kontrolowanych podmiotach stanu zgodnego z przepisami prawa pracy. Przedstawiciele kierownictwa Urzędu uczestniczyli we wszystkich posiedzeniach plenarnych Rady Ochrony Pracy oraz, na wniosek ROP, w pracach zespołów problemowych. Podczas obrad 92
prezentowano materiały z działalności PIP w wybranych obszarach ochrony pracy. Dotyczyły one m.in.: Wyników kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie wykonywania przez pracodawców wyroków sądów pracy w latach 2000 2002; Przestrzegania prawa pracy, w tym bhp w małych i średnich przedsiębiorstwach, ze szczególnym uwzględnieniem zatrudniania pracowników młodocianych; Warunków pracy w rolnictwie; Wypadków przy pracy: przyczyn, skutków, zapobiegania; Problematyki wdrażania systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwach; Czynników rakotwórczych i mutagennych w środowisku pracy (narażenie, ocena ryzyka, ochrona zdrowia); Przestrzegania przepisów prawa pracy w placówkach handlu detalicznego, ze szczególnym uwzględnieniem placówek wielkopowierzchniowych w latach 2000 2003; Przestrzegania przepisów prawa pracy przy wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych w 2003 r.; Na swoich plenarnych posiedzeniach Rada rozpatrzyła także Sprawozdanie z działalności PIP w 2003 r. oraz Program działania inspekcji na rok 2005. Sprawozdanie z działalności PIP w roku 2003 zostało również rozpatrzone przez Radę Ministrów. Ministerstwo Gospodarki i Pracy jest jednym z najważniejszych partnerów inspekcji w obszarze działań służących ochronie człowieka w procesie pracy. Współdziałanie pomiędzy instytucjami dotyczyło przede wszystkim opiniowania aktów prawnych oraz udostępniania informacji o wynikach kontroli PIP w poszczególnych obszarach ochrony pracy. Na bieżąco przekazywano również materiały, o które zwracali się przedstawiciele ministerstwa, w tym dotyczące stosowania w praktyce postanowień ratyfikowanych i nieratyfikowanych Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz Europejskiej Karty Społecznej. Kontynuowano współdziałanie z terenowymi organami władzy wykonawczej oraz organami samorządu terytorialnego. W ramach współpracy na szczeblu wojewódzkim okręgowi inspektorzy pracy przedłożyli wojewodom Sprawozdania z działalności inspekcji w 2003 r., a także przekazywali na bieżąco informacje i wnioski wynikające z przeprowadzonych przez PIP kontroli. Współpraca z przedstawicielami terenowych organów władzy wykonawczej dotyczyła w szczególności problematyki wypłaty wynagrodzeń za pracę, prawidłowości zawierania umów o pracę oraz problemów ochrony pracowników niepełnosprawnych. Podejmowane w tym zakresie kontrole prowadzone były wspólnie lub na wniosek zainteresowanego organu. Na posiedzeniach Wojewódzkich Komisji Dialogu Społecznego przedstawiciele PIP przedkładali informacje m.in. na temat wyników kontroli i sytuacji zarówno w wybranych branżach (służba zdrowia, rolnictwo), jak i we wskazanych zakładach pracy, a także nieprawidłowości w zakresie wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy. W ramach współdziałania z urzędami pracy inspektorzy PIP przekazywali informacje o prawdopodobnym zatrudnianiu osób zarejestrowanych jako bezrobotne. Z inicjatywy inspekcji odbywały się spotkania przedstawicieli PIP z dyrektorami WUP, na których omawiano problemy będące przedmiotem zainteresowania obu urzędów. Z przedstawicielami wydziałów kontroli legalności zatrudnienia w wojewódzkich urzędach pracy prowadzono m.in. wspólne kontrole mające na celu eliminowanie przypadków rażącego łamania prawa pracy przez pracodawców. Szkolenia, z udziałem przedstawicieli obu instytucji, miały na celu zwiększenie skuteczności podejmowanych działań. Inspektorzy pracy informowali także wydziały legalności zatrudnienia o stwierdzonych przypadkach zatrudniania pracowników bez zawarcia z nimi umowy o pracę. Wzorem lat ubiegłych, okręgowe inspektoraty pracy na bieżąco współpracowały z organami samorządu terytorialnego wszystkich szczebli. W ramach współdziałania z urzędami marszałkowskimi województwa przekazano Marszałkom Województw: Sprawozdania z działalności okręgowych inspektoratów pracy za 2003 r. 93
oraz Programy działania okręgowych inspektoratów pracy na 2004 r. Na wspólnych naradach omawiano problemy ochrony pracy w zakładach podległych jednostkom samorządowym, ze szczególnym uwzględnieniem placówek służby zdrowia. Przeprowadzano również szkolenia dla społecznych inspektorów pracy działających w zakładach, dla których Marszałek jest organem prowadzącym. Współpraca z samorządami powiatowymi i gminnymi realizowana była poprzez: kontrole przeprowadzane na wniosek organów samorządowych; informowanie przez inspektorów pracy organów samorządowych o wynikach kontroli, dotyczących m.in. łamania przepisów prawa pracy w sklepach wielkopowierzchniowych; popularyzację ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym; akcje promocyjne i szkolenia z zakresu m.in. oceny ryzyka zawodowego i bieżących zmian przepisów prawa pracy. W roku 2004 kontynuowano współpracę z organami nadzoru nad warunkami pracy oraz innymi instytucjami zajmującymi się problematyką ochrony pracy w zakresie będącym przedmiotem wspólnych zainteresowań. Podejmowane działania miały na celu poprawę skuteczności oraz uzyskiwanie lepszych efektów przy rozwiązywaniu problemów znajdujących się w zakresie kompetencji tych instytucji. Dążono do tego, aby zgodnie z ustawowymi uprawnieniami poszczególnych instytucji zajmujących się ochroną pracy tak skoordynować wspólne działania, żeby w maksymalnym stopniu wyeliminować kolizję kompetencji lub dublowanie działań. W tym celu m.in. z inicjatywy Głównego Inspektora Pracy podpisane zostały porozumienia, w których określono zasady współdziałania umożliwiające uzyskanie jak najlepszych efektów. Przedmiotem współpracy z Najwyższą Izbą Kontroli była zwłaszcza problematyka praworządności w stosunkach pracy. Główny Inspektor Pracy oraz okręgowi inspektorzy pracy informowali organy NIK o planach działania na 2004 r. oraz przedkładali sprawozdania z działalności poszczególnych jednostek PIP w 2003 r. Odbywały się także spotkania kierownictw obu organów na szczeblu terenowym, na których wymieniane były informacje o rażącym nieprzestrzeganiu przepisów prawa pracy przez pracodawców. Inspektorzy pracy przeprowadzali również na wniosek NIK kontrole pracodawców oraz przekazywali informacje dotyczące warunków pracy. Kontynuowano współpracę między okręgowymi inspektoratami pracy a urzędami górniczymi. Jedną z form współpracy były wspólne kontrole wybranych zakładów górniczych. W 2004 r. kontrole takie przeprowadzono w 58 zakładach górniczych. Inspektorzy pracy kontrolujący zakłady górnicze współdziałali z inspektorami urzędów górniczych w trakcie dochodzeń w sprawach ustalania okoliczności i przyczyn śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych wypadków przy pracy, które miały miejsce w zakładach górniczych. Realizowane było także ustalenie dot. wzajemnego informowania się o stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowościach (do wykorzystania przez drugi organ, stosownie do posiadanych kompetencji). Zgodnie z porozumieniem zawartym z Urzędem Dozoru Technicznego w 2003 r., organy PIP przekazywały powiadomienia o stwierdzonych w czasie kontroli zakładów nieprawidłowościach, będących w zakresie uprawnień i kompetencji tego urzędu. UDT sukcesywnie przekazywał PIP informacje o podmiotach, którym wydano decyzje wstrzymujące eksploatację urządzeń poddozorowych. W ramach współpracy inspektorzy PIP zwracali się do UDT z prośbą o przekazanie informacji niezbędnych do przeprowadzenia czynności kontrolnych, np. o udostępnienie ekspertyz technicznych dotyczących urządzeń dozorowych. Inspektorzy dozoru technicznego w 2004 r. czynnie włączyli się w szkolenia inspektorów pracy w zakresie wymagań zasadniczych dla prostych zbiorników ciśnieniowych, urządzeń ciśnieniowych oraz dźwigowych, wynikających z dyrektyw nowego podejścia. Urządzenia te w ramach nadzoru rynku kontrolowane są od 1 maja 2004 r. przez inspektorów pracy. W lutym 2004 r. podpisane zostało nowe porozumienie o współpracy między Głównym Inspektorem Pracy a Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w którym określono jej zasadniczy cel, jakim jest współdziałanie obu urzędów w ramach istniejącego w RP od 1 maja 2004 r. systemu nadzoru rynku. W okresie od 01.05 do 31.12.2004 r. Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów przekazano dokumentacje z kontroli 121 wyrobów wprowadzonych do obrotu, w odniesieniu do których inspektorzy pracy zgłosili zastrzeżenia. Przedstawiciel PIP uczestniczy w bieżących pracach Komitetu Sterującego ds. Nadzoru Rynku, powołanego przez Prezesa UOKiK. 94
Ponadto delegacje PIP i UOKiK uczestniczyły w spotkaniach grup ekspertów UE nt. dyrektyw nowego podejścia, które odbyły się w Luksemburgu, Brukseli oraz Sztokholmie. Współdziałanie PIP z Państwową Inspekcją Sanitarną dotyczyło zwłaszcza kontroli prowadzonych w zakładach opieki zdrowotnej, zakładach wytwarzania, konfekcjonowania i magazynowania środków chemicznych; zakładach przetwórstwa tworzyw sztucznych oraz produkcji wyrobów gumowych. Wspólne kontrole przeprowadzono także w super i hipermarketach, podczas których oceniano warunki pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach kasjerów. Przedstawiciele PIP uczestniczyli w koordynowanym przez Główny Inspektorat Sanitarny projekcie Phare pn. Czynniki biologiczne w miejscu pracy, którego celem jest m.in. harmonizacja zapisów prawa polskiego z dyrektywą 2000/54/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy. W ramach projektu przeprowadzono cykl warsztatów dotyczących m.in. narażenia pracowników na szkodliwe czynniki biologiczne w zakładach opieki zdrowotnej, zakładach gospodarki odpadami i oczyszczalniach ścieków. Odbyło się także szkolenie specjalistyczne w Niemczech nt. Wdrożenie prawa pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny prac, włączając kwestie czynników biologicznych w pracy. Z Państwową Strażą Pożarną prowadzono wspólne kontrole stanu bezpieczeństwa w wybranych stacjach paliw płynnych (w tym autogazu); zakładach stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej z udziałem niebezpiecznych substancji chemicznych oraz w zakładach, w których magazynowane są w dużych ilościach chemiczne substancje niebezpieczne. Współpraca obejmowała także roboczą wymianę informacji dotyczących zagrożeń pożarowowybuchowych oraz nierealizowania decyzji wydawanych przez PIP i PSP. Specjaliści z PSP uczestniczyli w charakterze wykładowców w zajęciach i warsztatach szkoleniowych, ukierunkowanych na doskonalenie i poszerzenie wiedzy inspektorów pracy. W ramach porozumienia o współpracy z Inspekcją Transportu Drogowego przekazywano informacje, raporty oraz wnioski zmierzające do zapobiegania naruszeniom przepisów prawa przez przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą polegającą na transporcie drogowym towarów niebezpiecznych. Współpracę podejmowano m.in. w zakresie przeciwdziałania naruszaniu norm czasu pracy kierowców, możliwości ustalania przez PIP stosunku pracy kierowców oraz informowano ITD o faktach naruszeń przepisów. Prowadzono w przedsiębiorstwach transportowych wspólne kontrole. Podejmowane były także inne przedsięwzięcia, często również przy współudziale Komend Wojewódzkich Policji, takie jak akcja wakacyjna Z nami bezpieczniej nie tylko na drodze. Współdziałanie z Inspekcją Ochrony Środowiska obejmowało przede wszystkim prowadzenie wspólnych kontroli w zakładach charakteryzujących się występowaniem dużych ilości chemicznych substancji niebezpiecznych oraz w zakładach zajmujących się transportem i przechowywaniem materiałów niebezpiecznych. W ramach uzgodnień wynikających z Porozumienia z dnia 14 maja 2003 r. o współpracy pomiędzy Głównym Inspektorem Pracy a Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska, inspektorzy PIP wykorzystywali w swoich działaniach, prowadzoną przez IOŚ, bazę danych zawierającą rejestr zakładów o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Okręgowi inspektorzy pracy na bieżąco informowali wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska, stosownie do zakresu właściwości, o stwierdzonych naruszeniach przepisów, m.in. podczas kontroli zakładów zajmujących się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów z sektora odpadów niebezpiecznych (azbestu, komponentów chemicznych stosowanych przy konfekcjonowaniu produktów chemii gospodarczej, niebezpiecznych substancji chemicznych używanych w rozlewniach gazu i zakładach produkcji chemicznej). W 2004 r. organy PIP i IOŚ przeprowadziły 12 wspólnych kontroli składowisk odpadów azbestowych. Zgodnie z podpisanym w 2003 r. porozumieniem pomiędzy Głównym Inspektorem Pracy i Głównym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, inspektorzy pracy informowali powiatowych inspektorów nadzoru budowlanego o stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowościach, dotyczących nadzoru budowlanego. Prowadzone były wspólne kontrole budów. Współpraca dotyczyła też ustalania przyczyn i okoliczności zaistniałych na terenie zakładów pracy katastrof budowlanych. Na problematyce zapobiegania nielegalnemu zatrudnianiu oraz realizowania przez pracodawców obowiązku zgłaszania pracowników do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego koncentrowało się współdziałanie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Inspektorzy pracy sprawdzali także poprawność informacji składanych przez pracodawców do ZUS, zawierających dane 95
niezbędne do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe. O stwierdzonych nieprawidłowościach informowali ZUS. Organizowane były szkolenia inspektorów pracy z udziałem pracowników ZUS. Odbywały się także spotkania przedstawicieli PIP z dyrektorami oddziałów ZUS, poświęcone omówieniu spraw bieżących oraz kierunków dalszej współpracy. Współdziałanie z Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - na rzecz ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym - podobnie jak w latach ubiegłych polegało w szczególności na: prowadzeniu szkoleń z zakresu bhp dla rolników oraz uczniów szkół o profilu rolniczym, gimnazjów i szkół podstawowych; wspólnym organizowaniu i prowadzeniu konkursów szkoleniowych dla rolników o tematyce bezpieczeństwa pracy na wsi ( Bezpieczne gospodarstwo rolne Bezpieczna praca w rolnictwie ); wizytacjach gospodarstw rolnych i prac polowych; organizowaniu konkursów dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych; organizowaniu pokazów bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń rolniczych; prowadzeniu stoisk promocyjnych na imprezach rolniczych (dożynki, targi rolnicze itp.). Utrzymywane były również stałe robocze kontakty pomiędzy inspektorami pracy zajmującymi się problematyką rolniczą, a specjalistami z zakresu prewencji wypadkowej w oddziałach KRUS. Wspólnie z Agencją Nieruchomości Rolnych zorganizowano konkurs o tematyce bezpieczeństwa pracy dla dzierżawców prowadzących gospodarstwa i zakłady rolne. Współpraca z Policją związana była m.in. z prowadzonymi dochodzeniami w sprawach katastrof oraz śmiertelnych, zbiorowych i ciężkich wypadków przy pracy. Inspektorzy uczestniczyli w organizowanych przez Policję kontrolach drogowych, obejmujących m.in. przewóz osób w transporcie autokarowym i przewóz materiałów niebezpiecznych. Zgodnie z zawartym porozumieniem, inspektorzy pracy korzystali z pomocy funkcjonariuszy Policji w sytuacjach, gdy: zachodziła potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa kontrolującemu inspektorowi w trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych; podczas prowadzonych czynności kontrolnych występowało uzasadnione podejrzenie zatrudniania osób, niebędących obywatelami polskimi, bez pozwolenia na wykonywanie pracy; zachodziła obawa, że osoby kontrolowane mogą odmówić okazania dokumentów lub mogą zachowywać się agresywnie. Przedstawiciele PIP uczestniczyli w konferencjach i zebraniach organizowanych przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służb BHP. Prowadzono szkolenia pracowników służb bhp. Działaczy Stowarzyszenia wspierano także w ich zamierzeniach przekazując najnowsze publikacje szkoleniowe i prewencyjne wydawane przez PIP. Ponadto we współpracy z doświadczonymi pracownikami służby bhp testowano materiały dot. nowych metod badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, opracowane przez CIOP PIB. Współpraca z izbami rzemieślniczymi oraz cechami rzemiosł różnych polegała głównie na udziale przedstawicieli PIP w spotkaniach, naradach oraz szkoleniach organizowanych przez te instytucje dla pracodawców, a także współorganizowaniu konkursów wiedzy dla pracowników młodocianych. Na wniosek izb rzemieślniczych prowadzono także kontrole zakładów pracy. Inspektorzy PIP udzielali również porad z zakresu stosowania przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp w zakładach rzemieślniczych. Z inicjatywy PIP odbywały się spotkania z pracownikami Izby Skarbowej. Celem było doskonalenie współpracy obu urzędów w zakresie skutecznego egzekwowania należności w postępowaniu egzekucyjnym. Na spotkaniach omawiano przebieg prowadzonych przez urzędy skarbowe postępowań egzekucyjnych w sprawach przekazanych przez inspekcję. Inspektorzy PIP przeprowadzali także kontrole zakładów na wniosek urzędów skarbowych. W ramach współpracy z Naczelną Organizacją Techniczną przedstawiciele PIP brali udział w spotkaniach i szkoleniach dot. problematyki z dziedziny bhp, organizowanych przez NOT. Inspektorzy pracy udzielali także, na wniosek NOT, bieżących konsultacji oraz udostępniali wydawnictwa CIOP i PIP, zwłaszcza w zakresie problematyki zarządzania bezpieczeństwem pracy oraz oceny ryzyka zawodowego. Spośród Stowarzyszeń NOT szczególnie aktywnie przebiegała współpraca z Polskim Związkiem Inżynierów i Techników Budownictwa, którego oddziały włączyły się do organizowanej przez PIP kampanii promocyjnej Bezpieczeństwo pracy w budownictwie 2004. 96
Kontynuowano także nawiązaną w roku ubiegłym współpracę z filiami Towarzystw Antymobbingowych. Na wniosek Towarzystw przeprowadzano kontrole dot. zjawiska mobbingu w pracy. W grudniu 2004 r. podpisane zostało porozumienie z Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych w sprawie współdziałania w zakresie ochrony pracy. W ramach porozumienia przewidziana jest m.in.: wymiana informacji o zagrożeniach występujących w zakładach oraz o działaniach przyjętych dla ich eliminacji; upowszechnianie prawa pracy i przepisów bhp wśród pracodawców poprzez organizowanie szkoleń, sympozjów i konferencji naukowych. Poza w.w. organami i instytucjami PIP utrzymywała również kontakty m.in. z organami inspekcji handlowej, urzędami statystycznymi, wojewódzkimi ośrodkami medycyny pracy, Związkiem Harcerstwa Polskiego, ochotniczymi hufcami pracy, Polskim Towarzystwem Ergonomicznym, Kościołem. W ramach szeroko rozumianej profilaktyki zawodowej, przedstawiciele Państwowej Inspekcji Pracy współpracowali z placówkami naukowo-badawczymi i uczelniami. Na szczególną uwagę zasługuje udział PIP w realizacji programów, organizowanych przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy z Bilbao, których krajowym koordynatorem był Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy, tj. w: kampanii informacyjnej pn. Budować bezpiecznie, realizacji projektu Topic Centre on Good Practice Candidate Countries - programu dla krajów kandydujących do UE, którego zadaniem było dostarczenie pracodawcom użytecznych informacji (dobre praktyki) z zakresu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Podobnie jak w latach ubiegłych, przedstawiciele PIP uczestniczyli w odbiorach prac badawczych realizowanych w 2004 r. w ramach Strategicznego Programu Rządowego SPR-1 pn. "Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy", które prowadzone były przez CIOP PIB. Inspektorzy pracy wspólnie z przedstawicielami CIOP PIB brali udział w dwóch audytach certyfikujących wdrożone w przedsiębiorstwach systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Kontynuowano współpracę z Politechniką Białostocką w obszarze promocji bezpiecznej pracy w branży budowlanej. Efekty działań kontrolnych oraz prewencyjnych PIP w budownictwie zostały omówione m.in. na seminarium "Forum Bezpieczeństwa w Budownictwie" (w którym uczestniczyli szefowie i pracownicy firm budowlanych, przedstawiciele zrzeszeń pracodawców i związków zawodowych, inspektorzy pracy i nadzoru budowlanego oraz studenci Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej), a także na seminarium pn. Budować bezpiecznie, zorganizowanym w ramach obchodów Europejskiego Tygodnia Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Współpracowano również z Uniwersytetem Gdańskim, Wyższą Inżynierską Szkołą Bezpieczeństwa i Organizacji Pracy w Radomiu, Akademią Rolniczą w Poznaniu oraz Instytutem Technologii Eksploatacji Państwowym Instytutem Badawczym w Radomiu. Wzorem lat ubiegłych, okręgowi inspektorzy pracy przekazali rektorom wyższych uczelni Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2003 r. Współuczestniczono w organizacji XI Międzynarodowego Seminarium Ergonomii, Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Tematem seminarium była problematyka skażenia środowiska pracy w rolnictwie. Organizatorem był Instytut Medycyny Wsi w Lublinie. Przedstawiciele PIP uczestniczyli także w 2004 r. w pracach jednostek notyfikowanych: Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - PIB, Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa. 97