Załącznik nr 6 Informacja nt. Planów Gospodarki Niskoemisyjnej (stan na 01.02.2016 r.) 1

Załącznik nr 6 Informacja nt. Planów Gospodarki Niskoemisyjnej (stan na 01.02.2016 r.) 1 Lp. JST NAZWA DOKUMENTU NAJWAŻNIEJSZE POSTANOWIENIA (CELE, DZIAŁANIA, ITP.) EMISJA CO2 NA TERENIE JST Z PODANIEM ROKU BAZOWEGO SZACOWANY SPADEK EMISJI CO2 W WYNIKU PLANOWANYCH DZIAŁAŃ 1 2 3 4 5 6 Poprawa stanu jakości powietrza atmosferycznego na terenie gminy Białe Błota poprzez wzrost efektywności energetycznej obiektów ze Rok bazowy 2013 szczególnym uwzględnieniem budynków mieszkalnych i gminnych: 154 905 Mg CO 2 1 Białe Błota Białe Błota na lata 2015 2020 redukcja zanieczyszczeń, szczególnie PM10, CO 2 pochodzących zwłaszcza z indywidualnych źródeł ciepła, redukcja lokalnej emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych, związanej ze spalaniem paliw na terenie gminy, zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (OZE) zlokalizowanych na terenie gminy, redukcja zużycia energii finalnej, zmniejszenie globalnej emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych związanej z wykorzystaniem energii elektrycznej produkowanej w krajowym systemie elektroenergetycznym, rozwój planowania energetycznego w gminie oraz zapewnienie bezpieczeństwa dostaw nośników energii na jej terenie, rozwój systemu zarządzania energią i środowiskiem, optymalizacja działań związanych z produkcją i wykorzystaniem energii, obniżenie energochłonności w poszczególnych sektorach odbiorców energii, kreowanie i utrzymanie wizerunku Gminy Białe Błota, jako jednostki samorządowej, która w sposób racjonalny wykorzystuje energię i dba, o jakość środowiska na swoim terenie - wzorcowa rola sektora publicznego, aktywizacja lokalnej społeczności oraz poszczególnych uczestników lokalnego rynku energii (producentów i konsumentów) w działania ograniczające emisję gazów cieplarnianych. W 2020 roku obniżenie poziomu emisji CO 2 w stosunku do roku bazowego o 6787 Mg CO 2 2 Chełmża Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Chełmża Celem strategicznym Gminy Chełmża jest rozwój społecznogospodarczy, który nie tylko będzie zaspokajał potrzeby społeczeństwa, ale również będzie dbał o ochronę środowiska, w tym min. redukował emisje gazów cieplarnianych, Cel będzie realizowany poprzez zwiększenie efektywności energetycznej budynków ( termomodernizacja); energooszczędne rozwiązania w dziedzinie oświetlenia drogowego (oświetlenie typu LED); zwiększenie zastosowania odnawialnych źródeł energii; niskoemisyjnego transportu (wymiana gminnego taboru samochodowego na nowocześniejszy z wykorzystaniem ekologicznych technologii, zwiększenie dostępności transportu rowerowego jako zdrowej i ekologicznej alternatywy); promocję gospodarki niskoemisyjnej i wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców ( promocja budownictwa energooszczędnego i odnawialnych źródeł energii, wprowadzanie systemu zielonych zamówień publicznych Rok bazowy 2011 45 509,98 Mg CO 2 do poziomu 36 407 Mg CO 2 1 Powyższa informacja może ulec zmianie w wyniku przyjęcia / aktualizacji PGN dla poszczególnych gmin. 1

3 Czernikowo 4 Dąbrowa Chełmińska 5 Dobrcz Dąbrowa Chełmińska na lata 2015 2020 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Dobrcz. Poprawa stanu powietrza atmosferycznego przy zrównoważonym i efektywnym wykorzystaniu nośników energii poprzez wsparcie gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy Dąbrowa Chełmińska, wzrost efektywności energetycznej obiektów ze szczególnym uwzględnieniem budynków mieszkalnych i gminnych oraz redukcję zanieczyszczeń szczególnie PM10, B/a/P i CO2 pochodzących zwłaszcza z indywidualnych źródeł ciepła. Działania Gminy będą ukierunkowane na osiągnięcie w dłuższej perspektywie czasu (rok 2030 i kolejne lata): -możliwie neutralnego dla środowiska i życia mieszkańców wpływu działań władz gminy na rzecz ograniczenia niskiej emisji, -maksymalnej termomodernizacji sektora publicznego i mieszkaniowego, -maksymalnego wykorzystania technicznego potencjału energii odnawialnej na terenie gminy, -maksymalnie największego udziału dostaw gazu sieciowego do jak największej liczby odbiorców, -umożliwienie mieszkańcom systematycznego zastępowania indywidualnych źródeł ciepła opartych na paliwach kopalnych źródłami niskoemisyjnymi, -zapewnienia bezpieczeństwa dostaw ciepła i energii elektrycznej. Celem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Dobrcz jest analiza zakresu możliwych do realizacji przedsięwzięć z zakresu ograniczania emisji CO2. Skutkiem zaproponowanych rozwiązań będzie zmiana struktury używanych nośników energetycznych oraz zmniejszenie zużycia energii. Pozwoli to na stopniowe obniżanie emisji gazów cieplarnianych (CO2) na terenie gminy, a co za tym idzie poprawę jakości powietrza atmosferycznego, Strategia na rzecz gospodarki niskoemisyjnej wprowadza środki wspomagające efektywność energetyczną oraz wykorzystanie czystych źródeł energii. Wśród działań należy wymienić: 1. W sektorze budynki użyteczności publicznej: stosowanie OZE w nowobudowanych i modernizowanych budynkach gminy, termomodernizacja budynków jednostek własnych gminy, wymiana oświetlenia w budynkach jednostek własnych gminy, monitoring zużycia energii oraz wody w budynkach jednostek własnych gminy, wymiana urządzeń na energooszczędne, dbałość o efektywność energetyczną i brak marnotrawstwa energii w pozostałych budynkach. 2.w sektorze oświetlenie publiczne: wymiana oświetlenia gminnego na energooszczędne, 3. W sektorze transport: budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy, modernizacja i rozbudowa nawierzchni dróg publicznych, ulic i chodników. 4. w sektorze system ciepłowniczy: wymiana źródeł wytwarzania ciepła na wykorzystujące czyste paliwa, gazyfikacja gminy i podłączenie jak największej liczby mieszkańców do sieci gazowej, 5. w sektorze przemysł i usługi: termomodernizacja obiektów, wykorzystywanie urządzeń ograniczających zużycie energii elektrycznej, montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy do 40 kw, edukacja przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, 6. w sektorze budynki mieszkalne: termomodernizacja budynków, promowanie wykorzystywania kolektorów słonecznych i mikroinstalacji OZE, tworzenie przydomowych biogazowi.. Rok bazowy 2013 30 189 Mg CO 2 Rok bazowy - 2002 109 248,80 Mg CO 2. do poziomu 7 199 Mg CO 2 do poziomu 87 399,04 Mg CO 2 2

6 Koronowo 7 Kowalewo Pomorskie Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Kowalewo Pomorskie Celem strategicznym realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Kowalewo Pomorskie jest redukcja emisji dwutlenku węgla (CO2) o 20% do 2020 r., w stosunku do przyjętego roku bazowego (2009) z wyłączeniem emisji z sektora przemysłowego. Redukcja emisji dwutlenku węgla będzie wynikiem zmniejszenia zużycia energii finalnej, a także zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w wytwarzaniu energii na terenie gminy. Cel strategiczny zostanie osiągnięty poprzez działania takie jak: termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, mieszkaniowych-komunalnych, budowa ścieżek rowerowych i szlaków rowerowych, modernizacja oświetlenia w obiektach użyteczności publicznej oraz oświetlenia ulicznego na terenie gminy, zakup lub wymiana urządzeń w Urzędzie Miejskim i jednostkach podległych (stopniowa wymiana urządzeń, wchodzących w skład wyposażenia stanowisk pracy, tj.: monitory, komputery, serwery, urządzenia wielofunkcyjne (kserokopiarki, skanery, drukarki) w miarę zużywania się sprzętu dotychczas wykorzystywanego, zakup lub wymiana na urządzenia, które charakteryzują się niskim zużyciem energii i niskimi kosztami eksploatacji), budowa lub remont dróg oraz chodników, akcje informacyjne i szkoleniowe dla pracowników Urzędu Miejskiego, mające na celu oszczędzanie energii, promocja energooszczędnych urządzeń i rozwiązań w gospodarstwach domowych, lekcje edukacyjne dotyczące oszczędności energii oraz korzyści płynących z efektywnych energetycznie zachowań, promocja zielonych zamówień publicznych, organizacja punktu konsultacyjnego w Urzędzie Miejskim, gdzie będzie można uzyskać porady w zakresie planowanych przez mieszkańców inwestycji związanych z termomodernizacją budynków, promowanie ruchu rowerowego, uwzględnianie w zapisach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zaopatrzenia w energię cieplną z wykorzystaniem indywidualnych źródeł ciepła na paliwa niskoemisyjne lub na paliwa stałe (ale z wykorzystaniem wysokosprawnych kotłów). Rok bazowy - 2009 45 356 Mg CO 2 do poziomu 36 285 Mg CO 2 8 Lubicz Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Lubicz Celem opracowania Planu gospodarki Lubicz jest wsparcie działań na rzecz realizacji pakietu klimatycznoenergetycznego do roku 2020, tj. 1. redukcji emisji gazów cieplarnianych, 2.zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, 3.redukcji zużycia energii finalnej poprzez podniesienie efektywności energetycznej Cel strategiczny zostanie osiągnięty poprzez działania takie jak: Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Termomodernizacja budynków mieszkalnych komunalnych, budowa dróg gminnych, budowa ścieżek i szklaków rowerowych, modernizacja i rozbudowa oświetlenia ulicznego, wymiana źródeł światła w Urzędzie Gminy i jednostkach podległych, poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych, przedsiębiorstw i placówek usługowych, akcje informacyjne i szkoleniowe dla pracowników Urzędu Gminy, mające na celu oszczędzanie energii, promocja energooszczędnych urządzeń i rozwiązań w gospodarstwach domowych, lekcje edukacyjne dotyczące oszczędności energii oraz korzyści płynących z efektywnych energetycznie zachowań, promocja zielonych zamówień publicznych, organizacja punktu konsultacyjnego w Urzędzie Gminy, Rok bazowy - 2009 72 787 Mg CO 2 do poziomu 58 230 Mg CO 2 3

gdzie będzie można uzyskać porady w zakresie planowanych przez mieszkańców inwestycji związanych z termomodernizacją budynków, promowanie ruchu rowerowego, uwzględnianie w zapisach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zaopatrzenia energię cieplną z wykorzystaniem indywidualnych źródeł ciepła na paliwa niskoemisyjne lub na paliwa stałe (ale z wykorzystaniem wysokosprawnych kotłów). 9 Łabiszyn 10 Łubianka Łubianka na lata 2014 2020 Realizując wyznaczone cele na rok 2020, polityka władz Gminy Łubianka będzie ukierunkowana na osiągnięcie w dłuższej perspektywie czasu (rok 2030 i kolejne lata): możliwie neutralnego dla środowiska i życia mieszkańców wpływu działań władz gminy na rzecz ograniczenia niskiej emisji, maksymalnej termomodernizacji budynków sektora publicznego i mieszkaniowego, maksymalnego wykorzystania technicznego potencjału energii odnawialnej (biomasy) na terenie gminy, umożliwienie mieszkańcom systematycznego zastępowania indywidualnych źródeł ciepła opartych na paliwach kopalnych źródłami niskoemisyjnymi, zapewnienia bezpieczeństwa dostaw ciepła i energii elektrycznej. Strategia ta będzie realizowana na płaszczyźnie polityki władz gminy, poprzez: uwzględnienie celów Planu w dokumentach strategicznych i planistycznych, odpowiednie zapisy prawa lokalnego, podejmowanie na szeroką skalę działań promocyjnych i aktywizujących mieszkańców, przedsiębiorców i jednostki publiczne. Rok bazowy - 2009 31 842,81 Mg CO 2 do poziomu 17 640,92 Mg CO 2 11 Łysomice opracowania koniec I kw. 2016r 12 Miasto Chełmża Miasto Chełmża na lata 2014 2020 Realizując wyznaczone cele na rok 2020, polityka władz miasta Chełmży będzie ukierunkowana na osiągnięcie w dłuższej perspektywie czasu (rok 2030 i kolejne lata): możliwie neutralnego dla środowiska i życia mieszkańców wpływu działań władz miasta na rzecz ograniczenia niskiej emisji, maksymalnej termomodernizacji sektora publicznego i mieszkaniowego, maksymalnego wykorzystania technicznego potencjału energii odnawialnej na terenie miasta, maksymalnie największego udziału dostaw gazu sieciowego do jak największej liczby odbiorców, umożliwienie mieszkańcom systematycznego zastępowania indywidualnych źródeł ciepła opartych na paliwach kopalnych źródłami niskoemisyjnymi, zapewnienia bezpieczeństwa dostaw ciepła i energii elektrycznej. Celami szczegółowymi niniejszego Planu są: zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w budynkach i związanej z oświetleniem ulic, poprawa jakości dróg, wpływająca na zużycie paliw, utrzymanie na niskim poziomie zużycia paliw przez środki transportu, zwiększenie wykorzystania OZE w produkcji energii, postępująca gazyfikacja miasta i przyłączenie jak największej liczby domów do sieci gazowniczej, pomoc w termomodernizacji obiektów budowlanych należących do społeczeństwa, pomoc w wymianie źródeł ogrzewania budynków z węglowego na inne, charakteryzujące się mniejszą emisją gazów cieplarnianych, stworzenie możliwości i pomoc w upowszechnieniu wykorzystywania OZE w obiektach budowlanych należących do społeczeństwa, zmniejszenie energochłonności obiektów budowlanych należących do miasta, stosowanie OZE w Rok bazowy - 2006 36 833,26 Mg CO 2 do poziomu 29 466,6 Mg CO 2 4

nowobudowanych i remontowanych obiektach publicznych, pomoc w utworzeniu gminnej farmy fotowoltaicznej. 13 Nakło N/Notecią Nakła nad Notecią Cele PGN-u - Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, wdrażanie postanowień wynikających z pakietu klimatyczno-energetycznego wymuszających dywersyfikację źródeł wytwarzania energii, poprawa energetyczności energetycznej, rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, termomodernizacja infrastruktury mieszkalnej, powszechne wprowadzanie budynków pasywnych, wymiana przestarzałych, niskowydajnych i nieekologicznych źródeł ciepła, umożliwienie maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej, rozwój generacji rozproszonej (energetyka rozproszona) na terenie gminy czyli wytwarzanie energii przez małe jednostki lub obiekty wytwórcze, przyłączone bezpośredni do sieci rozdzielczych lub zlokalizowane w sieci elektroenergetycznej odbiorcy (za urządzeniami kontrolnopomiarowymi), zwykle produkujące energię elektryczną ze źródeł energii odnawialnych lub niekonwencjonalnych, często w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła (kogeneracja rozproszona),poprawa jakości powietrza na terenie gminy, promocja nowych wzorców konsumpcji poprzez poprawę efektywności wykorzystywania zasobów środowiska (nieodnawialnych i odnawialnych), ograniczanie emisji zanieczyszczeń, a także ograniczenie konsumpcji najbardziej energochłonnych towarów i usług Rok bazowy - 2014 128 178,2 Mg CO 2 o 25 635,60 Mg CO 2 14 Nowa Wieś Wielka. 15 Obrowo... 16 Osielsko Osielsko na lata 2014 2020 Celem strategicznym jest poprawa stanu powietrza atmosferycznego przy zrównoważonym i efektywnym wykorzystaniu nośników energii poprzez wsparcie gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy Osielsko, celem głównym planowanych działań jest redukcja emisji gazów cieplarnianych, wyrażona w Mg CO2, redukcja zużycia energii finalnej, wyrażona w MWh oraz zwiększenie udziału zużycia energii z odnawialnych źródeł w ogólnym zużyciu energii, wyrażone w MWh. Cele założone w PGN zostaną osiągnięte poprzez: wymianę źródeł ciepła w budynkach gminnych,budynkach przedsiębiorców i właścicieli prywatnych, zabudowę odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków wielorodzinnych, modernizację i budowę dróg, promocję i edukację w ramach jednostek Urzędu Gminy obejmującą druk materiałów informacyjnych i edukacyjnych dotyczących OZE, szkolenia propagujące stosowanie OZE przez przedsiębiorców, organizację konkursów, happeningów i innych promujących działań zmniejszających zużycie energii i emisje zanieczyszczeń do powietrza oraz wykorzystanie OZE, a także działania mające wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii, zamówienia publiczne (np. wspieranie produktów i usług efektywnych energetycznie), planowanie przestrzenne, np. wspieranie inwestycji opartych o OZE, zarządzanie energetyczne obejmujące m.in. monitorowanie i aktualizację bazy danych emisji CO2. Rok bazowy - 2012 82 328 Mg CO 2 Orientacyjny efekt redukcji emisji CO 2 1 475 MgCO 2/rok 5

17 Sicienko Sicienko Główny cel strategiczny: OGRANICZENIE DO 2020 ROKU ZUŻYCIA ENERGII KOŃCOWEJ o 2% ORAZ ZMNIEJSZENIE DO 2020 EMISJI CO2 O 7% NA TERENIE GMINY SICIENKO. Osiągnięcie zamierzonego celu możliwe będzie poprzez podjęcie działań związanych z ograniczeniem zużycia energii finalnej oraz zmniejszeniem emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych do atmosfery poprzez: rozwój planowania energetycznego oraz rozwój zarządzania energią w Gminie, zmniejszenie zużycia energii końcowej i paliw w poszczególnych sektorach wykorzystania energii, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza związanych ze zużyciem energii i paliw na terenie Gminy, realizacja wzorcowej roli sektora publicznego w zakresie racjonalnego gospodarowania energią (zgodnie z Ustawą o efektywności energetycznej), zaangażowanie wszystkich uczestników lokalnego rynku energii w działania ograniczające zużycie energii i emisję gazów cieplarnianych, zapewnienie szeroko rozumianego bezpieczeństwa energetycznego Gminy, spełnienie wymagań Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dotyczących formy i zakresu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Rok bazowy - 1990 39 767 640,56 kg CO 2/a do poziomu 37 285 154,59 kg CO 2/a 18 Solec Kujawski Solec Kujawski Długoterminowa strategia niskoemisyjna Gminy Solec Kujawski do 2020 r. zawarta w Planie gospodarki niskoemisyjnej będzie obejmować działania polegające na: termomodernizacji budynków użyteczności publicznej; termomodernizacji budynków sektora mieszkaniowego; zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gminy; ograniczeniu zużycia energii finalnej w obiektach użyteczności publicznej; zwiększeniu efektywności energetycznej działań; zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń pochodzącej z sektora transportu. W wyniku podjętych działań prognozuje się oszczędności energii na poziomie 24060 MWh w okresie 2015-2020, prognozowany wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych 775 MWh w okresie 2015-2020, prognozowana redukcja emisji CO2 na poziomie 6542 Mg CO2 w okresie 2015-2020. Rok bazowy - 2013 85 834 Mg CO 2 Orientacyjny efekt redukcji emisji CO 2 6 542 MgCO 2/rok 19 Szubin Szubin Główny cel strategiczny rozwoju gminy: POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA I KOMFORTU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW POPRZEZ REDUKCJĘ ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA, W TYM CO2 ORAZ OGRANICZENIE ZUŻYCIA ENERGII FINALNEJ WE WSZYSTKICH SEKTORACH. Działania, które pozwolą osiągnąć ten cel to: termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz mieszkaniowych wraz z audytami energetycznymi, modernizacja oświetlenia ulicznego, montaż OZE na budynkach użyteczności publicznej, wymania energochłonnego oświetlenia w budynkach publicznych, rozwój rozproszonych źródeł energii ( mikro i makro instalacje), rozwój budownictwa energooszczędnego i pasywnego, budowa nowych przyłączy ciepłowniczych i węzłów cieplnych, budowa ścieżek rowerowych, wdrażanie zielonych zamówień publicznych, edukacja ekologiczna, stopniowa wymiana sprzętu biurowego (ITC, AGD) w Urzędzie Miasta, dostosowanie dokumentacji projektowej do zastosowania zielonej energii. Rok bazowy - 2000 79 415,15 Mg CO 2 W 2020 roku redukcja emisji CO 2 o 13 268,23 Mg CO 2 20 Wielka Nieszawka... 6

21 Zławieś Wielka 22 Bydgoszcz Zławieś Wielka na lata 2015-2020 Plan działań na rzecz zrównoważonej energii - Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Bydgoszczy na lata 2014 2020+ Celem strategicznym jest poprawa stanu powietrza atmosferycznego przy zrównoważonym i efektywnym wykorzystaniu nośników energii poprzez wsparcie gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy Zławieś Wielka. Celem głównym planowanych działań jest: redukcja emisji gazów cieplarnianych, wyrażona w Mg CO2, redukcja zużycia energii finalnej, wyrażona w MWh, zwiększenie udziału zużycia energii z odnawialnych źródeł w ogólnym zużyciu energii, wyrażone w MWh, poprawa jakości powietrza atmosferycznego na terenie gminy, poprzez redukcję emisji pyłu zawieszonego i benzo/a/pirenu. Zaplanowanie działania: montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, budowa elektrowni wiatrowych i fotowoltaicznych, modernizacja, rozbudowa gazowych sieci dystrybucyjnych wraz z przyłączami, wymiana indywidualnych źródeł ciepła na wysokosprawne lub/i niskoemisyjne, termomodernizacja budynków mieszkalnych, wyposażenie budynków użyteczności publicznej w efektywny energetycznie sprzęt i urządzenia, modernizacja i rozbudowa oświetlenia ulicznego, rozwój transportu niskoemisyjnego, informacja i promocja gminy w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, zielone zamówienia publiczne. Cel strategiczny: transformacja miasta Bydgoszcz w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, poprawę efektywności energetycznej, wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych i poprawę, jakości powietrza. Cele szczegółowe: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku, o co najmniej 20% w stosunku do roku bazowego, zmniejszenie zużycia energii na jednego mieszkańca do 2020 roku o 20% w stosunku do roku bazowego, zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych do 2020 roku do 15% udziału w końcowym zużyciu energii, osiągnięcie określonych w Dyrektywnie CAFE poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń w powietrzu do roku 2020. Planowanie działania: audyty energetyczne budynków biurowych i użytkowych, zwiększenie efektywności energetycznej oraz zastosowanie OZE wraz z wdrożeniem inteligentnego zarządzania energią w budynkach użyteczności publicznej, wprowadzenie monitoringu energetycznego budynków - budynki publiczne, stopniowa wymiana w biurach sprzętu biurowego (ITC), urządzeń elektrycznych (klimatyzatory, podgrzewacze wody, AGD) oraz oświetlenia na bardziej efektywne energetycznie, kompleksowa termomodernizacja budynków mieszkalnych wraz z budową nowych przyłączy ciepłowniczych i węzłów cieplnych lub gazowych źródeł energii cieplnej, będących w zasobach mieszkaniowych miasta Bydgoszczy, budowa nowych i modernizacja budynków publicznych z uwzględnieniem koncepcji zielonych dachów i żyjących ścian, likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii, realizacja programu ograniczania niskiej emisji zgodnie z Programem Ochrony Powietrza, modernizacja oświetlenia ulicznego - wymiana na bardziej efektywne energetycznie, zastosowanie automatyki sterowania oświetleniem, w tym oświetlenie aktywne, wymiana pojazdów na pojazdy o mniejszej emisji CO2 (w tym elektryczne i hybrydowe), budowa i rozbudowa miejskiej sieci tramwajowej wraz z dostosowaniem układu drogowego, zakupem taboru oraz rozbudową Inteligentnego Systemu Transportowego, modernizacja taboru autobusowego i infrastruktury technicznej komunikacji publicznej, rozwój sieci transportu publicznego, w tym wydzielanie pasów jezdni dla komunikacji publicznej, nowe linie komunikacji, budowa P+R, połączenia BIT CITY, budowa i Rok bazowy - 2013 43 684 Mg CO 2 Rok bazowy - 2005 2 639 144 Mg CO 2e o 10 830 Mg CO 2 Do roku 2020 - redukcja emisji CO 2 o 217 350 Mg CO 2/r 7

modernizacja dróg na terenie miasta, budowa dróg rowerowych oraz niezbędnej infrastruktury, ustanowienie stref wyłącznie dla pieszych i rowerów, promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji poprzez budowę źródła ciepła pracującego w wysokosprawnej kogeneracji, zasilanego gazem ziemnym, na terenie Ciepłowni Osowa Góra w Bydgoszczy, zwiększenie efektywności energetycznej poprzez przebudowę oraz termomodernizację sieci ciepłowniczej na terenie miasta Bydgoszczy, zwiększenie efektywności energetycznej poprzez przebudowę oraz termomodernizację sieci ciepłowniczej w zakresie kogeneracji na terenie miasta Bydgoszczy, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń na obszarze funkcjonalnym województwa kujawskopomorskiego poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii na obiektach ciepłowniczych zlokalizowanych w: Bydgoszczy, Solcu Kujawskim, Nakle n/d Notecią, Koronowie oraz gminie Białe Błota, inteligentne zarządzanie energią poprzez modernizację węzłów cieplnych oraz wzrost komfortu odbiorców użytkowych ciepła w sektorze mieszkaniowym na terenie miasta Bydgoszcz, budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, stosowanie w ramach procedur zamówień publicznych kryteriów efektywności energetycznej i ograniczania emisji GHG, usługi doradcze dla mieszkańców w zakresie efektywności energetycznej, ograniczania emisji GHG oraz zastosowania OZE, szkolenia w zakresie efektywności energetycznej, zmian klimatu i OZE, akcje informacyjne i promocyjne skierowane do mieszkańców, konferencje, działania promocyjne w ramach realizowanych projektów, budowa małych elektrowni wodnych, budowa elektrowni fotowoltaicznych i hybrydowych (również na dachach budynków publicznych, budowa sieci stacji zasilania pojazdów elektrycznych, budowa źródeł produkcji energii z OZE, kompleksowa termomodernizacja budynków indywidualnych, wymiana wyposażenia, oświetlenia i urządzeń AGD, RTV, ITC w budynkach na terenie miasta na bardziej efektywne energetycznie, niskoemisyjny transport. 23 Toruń niskoemisyjnej Gminy Miasta Toruń na lata 2015-2020 Dodatkowo kwestie mobilności miejskiej reguluje dokument: Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Bydgoszczy Celem strategicznym PGN Gminy Miasta Toruń jest: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z obszaru gminy o 20% do roku 2020 w stosunku do roku bazowego (rok 1998). Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych we wskazanych w Planie: 1) Ograniczenie do roku 2020 emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do roku bazowego (1998); 2) Ograniczenie do roku 2020 zużycia energii o 20% w stosunku do roku bazowego (1998); 3) Zwiększenie do roku 2020 udziału energii ze źródeł odnawialnych do 15% w końcowym zużyciu energii. Planowane działania: poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację i wykorzystanie OZE w obiektach użyteczności publicznej, w placówkach oświatowych i rekreacyjnych w Toruniu; termodernizacja budynków mieszkalnych KAWKA II; poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację i wykorzystanie OZE sektorze mieszkalnym w Toruniu; poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację i wykorzystanie OZE w obiektach użyteczności publicznej budynki UMK; oprogramowanie (platforma) do zdalnego i automatycznego odczytu i archiwizowania danych dotyczących zużycia energii w obiektach gminnych; stopniowa wymiana sprzętu biurowego (ITC), urządzeń elektrycznych (klimatyzatory, podgrzewacze wody, AGD); zmiana sposobu zasilania Rok bazowy - 1998 1 403 672 Mg CO 2 do poziomu 1 122 937 Mg CO 2 8

budynków podłączonych do sieci zakładowej c.o., c.w.u., termomodernizacja budynków rozdzielni ciepła i przewiązki; rozbudowa systemów zdalnego odczytu, monitoringu i sterowania oraz zarządzania zużyciem mediów u klientów podłączonych do sieci ciepłowniczej; zastosowanie energooszczędnych rozwiązań w zakresie oświetlenia obiektów, zmniejszenie niskiej emisji na terenie Torunia; przyłączenie obiektów do sieci ciepłowniczej, w celu zwiększenia wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji; budowa sieci ciepłowniczej zasilającej m. in. hotel akademicki szkoły wyższej w Toruniu, budynki mieszkalne i placówki systemu oświaty miasta Torunia; budowa bloków kogeneracyjnych - gazowych GT50 i kotłów szczytowo rezerwowych HOB zasilających miejską sieć ciepłowniczą; budowa pierścienia dn 500 Bielawy-Skarpa od źródła EC1 do komory S16s; budowa lokalnych źródeł (w tym kogeneracyjnych) i lokalnych sieci na terenach nie objętych miejską siecią ciepłowniczą; modernizacja węzłów indywidualnych; modernizacja grupowych węzłów cieplnych i budowa węzłów indywidualnych; modernizacja odcinka wyprowadzenia sieci na terenie EC1; termomodernizacja rurociągów DN600; ograniczenie potrzeb własnych w zakresie zużycia energii elektrycznej; budowa węzłów cieplno-chłodniczych; wymiana sieci ciepłowniczej wraz z optymalizacją średnic; modernizacja sieci magistralnej, rozdzielczej wraz z przyłączami; projekt BIT-CITI II; usprawnienie połączeń w sieci TEN-T w Toruniu. Podprojekt 1: Nowy przebieg drogi krajowej nr 91 w granicach administracyjnych Torunia kontynuacja; usprawnienie połączeń w sieci TEN-T w Toruniu, Podprojekt 2: budowa połączenia komunikacyjnego drogi ekspresowej S-10 z drogą krajową nr 15 w granicach administracyjnych miasta Torunia; budowa i przebudowa dróg wojewódzkich na terenie Gminy Miasta Toruń; budowa i przebudowa dróg powiatowych; budowa i modernizacja sieci dróg lokalnych; remonty dróg powiatowych i gminnych; modernizacja linii Toruń Wschodni Malbork; rozwój infrastruktury rowerowej w Toruniu; uwzględnienie wymogów transportowych podczas planowania obiektów, do których będzie uczęszczać znaczna liczba mieszkańców; zmniejszenie emisji spalin samochodowych, zakup elektrycznych środków transportu; budowa elektrowni wykorzystującej energię promieniowania słonecznego na terenie zajezdni autobusowej w Toruniu; budowa elektrowni fotowoltaicznej na ternie Miejskiego Składowiska Odpadów w Toruniu; budowa instalacji wolnostojących paneli fotowoltaicznych w Toruniu; budowa biogazowni w Toruniu; budowa elektrowni wykorzystującej energię promieniowania słonecznego na SUW Drwęca Jedwabno; budowa małej elektrowni wodnej przy jazie komunalnym w Lubiczu oraz na terenie oczyszczalni ścieków przy ul. Szosa Bydgoska, na wylocie oczyszczonych ścieków do Wisły; zwiększenie mocy agregatu prądotwórczego na biogaz na terenie oczyszczalni ścieków Centralna; budowa źródeł OZE; współpraca z obywatelami i zainteresowanymi stronami podnoszenie świadomości i tworzenie lokalnych sieci kontaktów; kampania promocyjna; strefy budownictwa ekologicznego; stosowanie w ramach procedur zamówień publicznych kryteriów zielonych zamówień publicznych. Dodatkowo kwestie mobilności miejskiej reguluje dokument: Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Torunia na lata 2013-2035. 9

Ponadto kwestie mobilności miejskiej reguluje projekt dokumentu: Studium zrównoważonego rozwoju systemów transportowych powiatów bydgoskiego i toruńskiego ze szczególnym uwzględnieniem miast Bydgoszczy i Torunia realizowanego w ramach projektu Bydgosko-Toruńskie Partnerstwo na rzecz zrównoważonego transportu. 10