Sprzedawca w branży mięsnej (522302) Pracownicy usług i sprzedawcy

Sprzedawca w branży mięsnej (522302) Pracownicy usług i sprzedawcy

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1 Krajowy standard kompetencji zawodowych Sprzedawca w branży mięsnej (522302) Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013 Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła ISBN 978-83-7951-000-9 (całość) ISBN 978-83-7951-157-0 (157) Nakład 1000 egz. Publikacja bezpłatna Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich 00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99 e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego 26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65 e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl 2

Spis treści 1. Dane identyfikacyjne zawodu... 4 1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach... 4 1.2. Notka metodologiczna i autorzy... 4 2. Opis zawodu... 6 2.1. Synteza zawodu... 6 2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu... 6 2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)... 6 2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu... 7 2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie... 7 2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzenia/walidacji kompetencji... 8 2.7. Zadania zawodowe... 8 2.8. Wykaz kompetencji zawodowych... 9 2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK... 9 3. Opis kompetencji zawodowych... 10 3.1. Przygotowywanie mięsa i jego przetworów do sprzedaży Kz1... 10 3.2. Sprzedawanie mięsa i jego przetworów Kz2... 11 3.3. Kompetencje społeczne KzS... 13 4. Profil kompetencji kluczowych... 14 5. Słownik... 15 3

1. Dane identyfikacyjne zawodu 1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010): 522302 Sprzedawca w branży mięsnej Grupa wielka 5 Pracownicy usług i sprzedawcy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 poziom 3). Grupa elementarna 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 5223 Shop sales assistants). Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007): Sekcja G. Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, Dział 47. Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi, Grupa 47.2. Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach. 1.2. Notka metodologiczna i autorzy Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 18 stanowiskach pracy w 10 przedsiębiorstwach (duże 1, średnie 4, małe 4, mikro 1, w tym handlowe 4, produkcyjno-handlowe 6), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r. Zespół Ekspercki: Elżbieta Wasiak Sklep Spożywczy Od A do Z w Zgierzu, Paweł Bojanowski Market Dino Polska S.A. w Kutnie, Renata Golak Sklep Firmowy Zakładów Przetwórstwa Mięsnego Grot w Starowej Górze, Jadwiga Morawiec Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi. 4

Ewaluatorzy: Lilla Zielkowska ekspert niezależny, były pracownik PoloMarket w Krośniewicach, Elżbieta Przydatek ekspert niezależny, były pracownik Organizacji i Techniki Handlu ZOAPiS w Radomiu. Recenzenci: Artur Olesiński PHU New Era Of Service w Raszynie, Joanna Chmielewska Carrefour Polska Sp. z o. o. w Łodzi. Komisja Branżowa (zatwierdzająca): Krzysztof Kuźnicki (przewodniczący) przedstawiciel pracodawców, Sieć Handlowa Rosa Vita IDEA w Łodzi, Kazimierz Bryłka Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Kuślinie, Justyna Chrapowicz NSZZ Solidarność Ziemi Łódzkiej w Łodzi. Data zatwierdzenia: 15.10.2013 r. 5

2. Opis zawodu 2.1. Synteza zawodu Sprzedawca w branży mięsnej zajmuje się sprzedażą mięsa i jego przetworów w handlu detalicznym lub hurtowym. 2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu Sprzedawca w branży mięsnej jest pracownikiem branży handlowej. Celem pracy sprzedawcy jest obsługa klientów, w tym informowanie o sprzedawanych towarach mięsnych i jego przetworach. Sprzedaż może odbywać się w sposób bezpośredni, tzn. tradycyjnie, gdzie sprzedawca ma bezpośredni kontakt z nabywcą oraz w sposób pośredni, gdy nabywca kupuje towar w punkcie sprzedaży detalicznej w formie samoobsługowej. Poza obsługą klientów sprzedawca wykonuje takie zadania, jak: przyjęcie towaru, kontrolowanie jakości towaru, eksponowanie go na stoisku, dbanie o czystość i porządek na stanowisku pracy oraz w miejscu czasowego składowania towaru. Zajmuje się również sporządzaniem dokumentacji obrotu towarowego za pomocą urządzeń fiskalnych, wykonywaniem operacji gotówkowych, rozliczaniem i zabezpieczaniem utargów. Bierze udział w inwentaryzacji towarów i opakowań zwrotnych. Sprzedawca przyjmuje reklamacje i pośredniczy w ich załatwianiu. 2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) Miejscem pracy sprzedawcy w branży mięsnej są punkty sprzedaży detalicznej lub hurtowej, takie jak: targowisko, sklep osiedlowy, hurtownia, dyskont lub market. Obiekty te są różne pod względem powierzchni i rodzaju dostępnego asortymentu. Z uwagi na specyfikę branży, kontakt z mięsem i jego przetworami, istotne jest przestrzeganie przez sprzedawcę przepisów wymagań sanitarno-higienicznych, w tym Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP) oraz przepisów BHP, ochrony ppoż. i ochrony środowiska. Sprzedawca może pracować w systemie zmianowym, w zespole lub samodzielnie. Obsługuje urządzenia służące do rejestrowania obrotu towarowego: komputer, kasę fiskalną, terminal kart płatniczych. Obsługuje również wagi, urządzenia chłodnicze oraz używa narzędzi, m.in. noże, tasaki, termometry. Ze względu na kontakt z wymienionymi urządzeniami mo- 6

że być narażony na odmrożenia, skaleczenia, stłuczenia. Sprzedawca ze względu na pracę w ruchu, w pozycji stojącej narażony jest na schorzenia kręgosłupa, układu krążenia, zwyrodnienia stawów, żylaki. Może pracować na zewnątrz lokalu sklepowego lub magazynu, gdzie występuje zmienna temperatura oraz przeciągi, stąd narażenie na przeziębienia i infekcje. Ze względu na kontakt z klientami narażony jest na infekcje przenoszone drogą kropelkową. 2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu Osoba wykonująca zawód sprzedawcy w branży mięsnej powinna być odpowiedzialna i spostrzegawcza, posiadać zdolności manualne i specyficzne predyspozycje do sprzedaży mięsa i jego przetworów takie, jak: dobry węch, zdolność odróżniania barw, wyostrzony smak w celu dokonania oceny organoleptycznej sprzedawanych towarów mięsnych. Sprzedawca mięsa powinien być osobą otwartą w kontaktach z ludźmi, komunikatywną, obowiązkową, rzetelną, odporną na stres. Musi charakteryzować się dbałością o wygląd zewnętrzny, czystość i porządek w miejscu pracy. Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu są wady wzroku i słuchu niepodlegające korekcji, choroby skóry, choroby ośrodkowego układu nerwowego (padaczka, zaburzenia równowagi, zawroty głowy) oraz schorzenia układu kostno-stawowego oraz dysfunkcje układu ruchu uniemożliwiające obsługę klientów. 2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie Osoby zainteresowane podjęciem zatrudnienia w zawodzie sprzedawcy w branży mięsnej powinny posiadać wykształcenie zasadnicze zawodowe o kierunkach związanych z handlem np. w zawodzie 522301 Sprzedawca lub z przetwórstwem mięsa np. 751105 Rzeźnik-wędliniarz. Możliwe jest również szkolenie praktyczne (przyuczenie do zawodu) na stanowisku pracy i zdobywanie doświadczenia zawodowego w trakcie pracy. Sprzedawca w branży mięsnej powinien posiadać ważne badania do celów sanitarno-epidemiologicznych, potwierdzone w książeczce zdrowia pracownika. 7

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/ /walidacji kompetencji Sprzedawca w branży mięsnej powinien doskonalić swoją wiedzę i umiejętności w zakresie technik sprzedaży, sposobu prowadzenia rozmowy sprzedażowej z klientem, zastosowania technologii informatycznych w sprzedaży poprzez udział w szkoleniach organizowanych przez stowarzyszenia handlowe, organizacje branżowe oraz ośrodki szkoleniowe. Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe można potwierdzić egzaminem prowadzonym przez okręgowe komisje egzaminacyjne w zakresie kwalifikacji A.18. Prowadzenie sprzedaży, ujętej w podstawie programowej w zawodzie 522301 Sprzedawca. Osoba posiadająca kwalifikacje w tym zawodzie może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie 522305 Technik handlowiec po zdaniu egzaminu w zakresie kwalifikacji A.22. Prowadzenie działalności handlowej i uzupełnieniu wykształcenia do poziomu średniego. Dalsze kształcenie związane jest z ukończeniem studiów wyższych na kierunkach związanych z handlem, ekonomią lub zarządzaniem. W dużym, wielooddziałowym sklepie, magazynie czy supermarkecie można awansować na stanowisko kierownika stoiska, działu lub sklepu. Można również rozpocząć prowadzenie własnej działalności handlowej. Posiadając kompetencje w zawodzie sprzedawcy w branży mięsnej można po przeszkoleniu pracować na równorzędnych stanowiskach w zawodzie 522304 Sprzedawca w branży spożywczej. 2.7. Zadania zawodowe Z1. Przyjmowanie dostaw mięsa i jego przetworów (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS). Z2. Przechowywanie mięsa i jego przetworów w punkcie sprzedaży (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS). Z3. Przygotowywanie mięsa i jego przetworów do sprzedaży oraz jego ekspozycja i oznaczenie (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS). Z4. Obsługiwanie klientów podczas sprzedaży mięsa i jego przetworów zgodnie ze standardami jakości (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS). Z5. Zawieranie transakcji sprzedaży oraz przyjmowanie i wydawanie dokumentów z nią związanych (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS). Z6. Kontrolowanie jakości sprzedawanego mięsa i jego przetworów (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS). 8

Z7. Przyjmowanie i rozpatrywanie reklamacji lub pośredniczenie w ich załatwianiu (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS). Z8. Uczestniczenie w przeprowadzaniu kontroli wewnętrznej (inwentaryzacji) (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS). Z9. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ochrony środowiska i systemu HACCP (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS). 2.8. Wykaz kompetencji zawodowych Kz1 Przygotowywanie mięsa i jego przetworów do sprzedaży(potrzebne do wykonania zadań: Z1, Z2, Z3, Z6, Z9). Kz2 Sprzedawanie mięsa i jego przetworów (potrzebne do wykonania zadań: Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9). KzS Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonania zadań: Z1 Z9). 2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w zawodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 3 właściwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 5 i jej odpowiednik w ISCED 2011). Osoba wykonująca zawód sprzedawcy w branży mięsnej: 1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i pojęcia ogólne; zna i rozumie podstawowe zależności w zawodzie oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalności w handlu z zakresu handlu mięsem i jego przetworami; 2) w zakresie umiejętności: ma umiejętności wymagane do realizacji niezbyt prostych zadań i rozwiązywania prostych, typowych problemów w zawodzie poprzez dobieranie podstawowych metod, technik, narzędzi, materiałów związanych ze sprzedażą mięsa i jego przetworów; potrafi wykonywać zadania według ogólnej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach; umie odbierać i formułować niezbyt złożone wypowiedzi, także bardzo proste wypowiedzi w języku obcym. 9

3. Opis kompetencji zawodowych Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych w badaniach na stanowiskach pracy. Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z6, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz1. 3.1. Przygotowywanie mięsa i jego przetworów do sprzedaży Kz1 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z przygotowaniem mięsa i jego przetworów do sprzedaży, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie przygotowywania mięsa i jego przetworów do sprzedaży; wymagania sanitarno-higieniczne, w tym HACCP oraz procedury GHP/GMP (Dobra Praktyka Higieniczna i Produkcyjna); zasady przygotowania i dostosowania ofert sprzedaży do potrzeb i oczekiwań klienta; podstawy towaroznawstwa mięsa i podrobów zwierząt rzeźnych, drobiu, dziczyzny oraz ich przetworów; zasady odbioru jakościowego i ilościowego dostaw mięsa i jego przetworów od dostawców; zasady przygotowania mięsa i jego przetworów do sprzedaży; Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane z przygotowaniem mięsa i jego przetworów do sprzedaży, według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie przygotowywania mięsa i jego przetworów do sprzedaży; przestrzegać zasad przygotowywania do sprzedaży i przechowywania mięsa i jego przetworów zgodnie z wymaganiami systemu HCCAP, sanitarno-higienicznymi procedurami GHP/GMP; przygotowywać i dostosowywać ofertę sprzedaży do potrzeb i oczekiwań klientów; rozróżniać rodzaje mięs i podrobów zwierząt rzeźnych oraz ich przetwory; rozróżniać rodzaje mięs z drobiu, dziczyzny oraz ich przetwory; dokonywać odbioru ilościowego mięsa i jego przetworów od dostawcy zgodnie z obowiązującymi procedurami; 10

zasady magazynowania i przechowywania mięsa i jego przetworów; zasady eksploatacji urządzeń sklepowych; zasady bieżącej kontroli jakości towarów metodą organoleptyczną. dokonywać odbioru jakościowego mięsa i jego przetworów od dostawcy zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami jakościowymi; przygotowywać mięso i jego przetwory do sprzedaży zgodnie z zasadami i normami jakościowymi; magazynować i przechowywać towar zgodnie z procedurami i normami jakościowymi; monitorować proces przechowywania mięsa i jego przetworów; obsługiwać i nadzorować urządzenia sklepowe i magazynowe (waga, metkownica, krajalnica, urządzenia chłodnicze); dokonywać bieżącej kontroli jakości mięsa i jego przetworów metodą organoleptyczną. Wykonanie zadań zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz2. 3.2. Sprzedawanie mięsa i jego przetworów Kz2 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane ze sprzedażą mięsa i jego przetworów, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska i systemu HACCP w zakresie dokonywania sprzedaży mięsa i jego przetworów zgodnie z obowiązującymi standardami jakości; zasady i procedury GHP/GMP (Dobre Praktyki Produkcyjne i Higieniczne); Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane ze sprzedażą mięsa i jego przetworów według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska i systemu HACCP w zakresie dokonywania sprzedaży mięsa i jego przetworów zgodnie z obowiązującymi standardami jakości; 11

podstawowe prawa klienta; zasady prowadzenia rozmowy sprzedażowej zgodnie z etyką zawodową; zasady obsługi klientów według różnych metod i technik, zgodnie z etyką zawodową; zasady realizowania zamówienia klienta; inkaso należności oraz zasady rozliczeń finansowych; obsługę podstawowego sprzętu i urządzeń sklepowych; zasady rozliczania i zabezpieczania utargu; zasady zabezpieczania punktu sprzedaży przed włamaniem i kradzieżą; podstawy rozpoznawania autentyczności banknotów i monet; zasady bieżącej kontroli jakości mięsa i przetworów. przestrzegać zasad sprzedaży i przechowywania mięsa i jego przetworów, zgodnie z procedurami GHP/GMP (Dobre Praktyki Produkcyjne i Higieniczne); przestrzegać praw klienta; dostosowywać przebieg rozmowy sprzedażowej do typu konsumenta zgodnie z etyką zawodową; stosować nowoczesne i specjalne formy sprzedaży zgodnie z etyką zawodową; realizować zamówienie klienta m.in. demonstrowanie, ważenie, rozdrabnianie, mierzenie, pakowanie; zawierać transakcje sprzedaży i wydawać dowody sprzedaży; obsługiwać urządzenia sklepowe: kasę, tester banknotów, krajalnice, urządzenia chłodnicze; rozliczać i zabezpieczać utarg; zabezpieczać punkt sprzedaży przed włamaniem i kradzieżą; rozpoznawać autentyczność banknotów i monet; kontrolować na bieżąco jakość towarów, prawidłowość cen, termin przydatności do spożycia, parametry krytyczne przechowywania mięsa i przetworów. 12

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS. 3.3. Kompetencje społeczne KzS: ponosi odpowiedzialność za organizowanie sprzedaży i sprzedaż mięsa i jego przetworów zgodnie z obowiązującymi standardami jakości, dostosowuje zachowanie do zmian w środowisku pracy punktu sprzedaży, pracuje częściowo samodzielnie i podejmuje współpracę w zorganizowanych warunkach pracy punktu sprzedaży, ocenia wpływ swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w punkcie sprzedaży i ponosi odpowiedzialność za ich skutki. 13

4. Profil kompetencji kluczowych Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu sprzedawcy w branży mięsnej przedstawia rys. 1. Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych projekt PIAAC (OECD). Rozwiązywanie problemów Współpraca w zespole Komunikacja ustna Wywieranie wpływu/przywództwo Planowanie i organizowanie pracy Sprawność motoryczna Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania Umiejętności matematyczne Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu Serie1 1 2 3 4 5 Zbędne Mało ważne Istotne Ważne Bardzo ważne Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 522302 Sprzedawca w branży mięsnej 14

5. Słownik Zawód Specjalność Zadanie zawodowe Kompetencje zawodowe Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne Kompetencje kluczowe Standard kompetencji zawodowych Kwalifikacja Europejska Rama Kwalifikacji Polska Rama Kwalifikacji Krajowy System Kwalifikacji zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją. wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych. zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju, z uwzględnieniem kontekstu etycznego. wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez uprawnioną instytucję. przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji, umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji. opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowanego rejestru kwalifikacji w Polsce. ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji (potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości. 15