DATA AKTUALIZACJI: 01/01/2012 Karta charakterystyki produktu 1. Identyfikacja substancji/mieszaniny oraz przedsiębiorstwa Nazwa handlowa: Pióra kulkowe Lyreco Z końcówką o średniej grubości, czarne 993.751 Z końcówką o małej grubości, czarne 4.159.403 Z końcówką o średniej grubości, czerwone 993.773 Z końcówką o małej grubości, czerwone 4.159.425 Z końcówką o średniej grubości, niebieskie 993.762 Z końcówką o małej grubości, niebieskie 4.159.414 Z końcówką o średniej grubości, zielone 1.881.922 Z końcówką o małej grubości, zielone 4.159.436 Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane: Na chwilę obecną nie zidentyfikowano takich zastosowań Zastosowanie substancji/preparatu: tusz na bazie wody do pióra kulkowego Producent/dostawca: LYRECO Rue du 19 mars 1962 59770 Marly Francja Tel.: +33(0) 3 27 23 64 00 msds@lyreco.com 2. Skład/informacja o składnikach Charakterystyka chemiczna: Mieszanina Mieszanina wymienionych poniżej substancji zawierająca niepowodujące zagrożeń substancje i środki barwiące. Opis: Mieszanina substancji wymienionych poniżej z dodatkami niepowodującymi zagrożeń. Składniki niebezpieczne: 107-21-1 etanodiol 25-50% Dodatkowe Informacje: Sformułowanie podanych zwrotów określających
zagrożenie, patrz sekcja 16. 3. Identyfikacja zagrożeń Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Klasyfikacja zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG lub dyrektywą 1999/45/WE Działa szkodliwie po połknięciu. Informacje dotyczące szczególnych zagrożeń dla człowieka i środowiska: Produkt podlega obowiązkowi oznakowania na podstawie metody obliczania Ogólnej wytycznej klasyfikowania preparatów w UE w jej ostatnio ważnej wersji. System klasyfikacji: Klasyfikacja została przygotowana na podstawie aktualnych wersji międzynarodowych list substancji i uzupełniona danymi z literatury fachowej i danymi firmowymi. Elementy oznakowania Oznakowanie zgodnie z wytycznymi UE: Produkt został sklasyfikowany i oznaczony według dyrektyw dotyczących substancji niebezpiecznych. Litera w oznaczeniu i określenie niebezpieczeństwa produktu: Produkt szkodliwy Składniki określające niebezpieczeństwo do etykietowania: etanodiol Zwroty określające zagrożenie: Działa szkodliwie po połknięciu. Sformułowania dotyczące bezpieczeństwa: Nie wdychać oparów. Nosić odpowiednią odzież ochronną. Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny. System klasyfikacji: Ocena NFPA (skala 0-4) Zdrowie = 2 Palność = 1 Reaktywność = 0
4. Środki pierwszej pomocy Opis środków pierwszej pomocy Informacje ogólne: Objawy zatrucia mogą wystąpić nawet po kilku godzinach, dlatego też zaleca się pozostawanie pod obserwacją lekarza przez co najmniej 48 godzin po narażeniu. Przedostanie się do dróg oddechowych: Zapewnić dopływ świeżego powietrza. W razie dolegliwości skonsultować się z lekarzem. Kontakt ze skórą: Na ogół produkt nie działa drażniąco na skórę. Kontakt z oczami: Przez kilka minut przepłukiwać otwarte oczy pod bieżącą wodą. Połknięcie: Niezwłocznie wezwać lekarza. Informacje dla lekarza: Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia: Brak dodatkowych informacji. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym: Brak dodatkowych informacji. 5. Postępowanie w przypadku pożaru Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze: Używać metod gaszenia pożaru odpowiednich dla otoczenia. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną: Brak dodatkowych informacji. Informacje dla straży pożarnej Wyposażenie ochronne: Brak szczególnych wymagań. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych: Nosić odzież ochronną. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska: Nie dopuścić do przedostania się do kanalizacji oraz wód powierzchniowych i gruntowych. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia: Zebrać za pomocą materiału wiążącego ciecze (piasek, ziemia okrzemkowa, materiał wiążący kwasy, materiał wiążący uniwersalny, trociny). Skażony materiał usunąć jako odpady zgodnie z opisem podanym w sekcji 13. Należy zapewnić odpowiednią wentylację. Odniesienia do innych sekcji: Patrz sekcja 7, aby uzyskać informacje na temat bezpiecznego postępowania z
substancją. Patrz sekcja 8, aby uzyskać informacje na temat środków ochrony indywidualnej. Patrz sekcja 13, aby uzyskać informacje na temat usuwania odpadów. 7. Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie Postępowanie: Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Zapewnić dobrą wentylację/odsysanie w miejscu pracy. Zapobiegać tworzeniu się aerozoli. Informacje dotyczące ochrony przeciwpożarowej i przeciwwybuchowej: Brak szczególnych wymagań. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Przechowywanie: Wymagania w stosunku do pomieszczeń składowych i zbiorników: Brak szczególnych wymagań. Wskazówki odnośnie wspólnego składowania: Nie są wymagane. Dalsze wskazówki odnośnie warunków składowania: Brak. Szczególne zastosowanie(a) końcowe Brak dostępnych informacji. 8. Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej Dodatkowe wskazówki dla wykonania urządzeń technicznych: Brak dalszych danych, patrz punkt 7. Parametry podlegające kontroli: Składniki wraz z wartościami granicznymi wymagającymi kontrolowania w miejscu pracy: 107-21-1 etanodiol (25-50%) TLV Stężenie chwilowe: C 100 mg/m³ H 25322-68-3 glikol polietylenowy ( 2,5%) WEEL 10 mg/m³ Dodatkowe Informacje: Podstawą były aktualnie obowiązujące wykazy. Kontrola narażenia Środki ochrony indywidualnej: Ogólne środki ochrony i higieny: Trzymać z dala od środków spożywczych, napojów i pasz. Myć ręce przed przerwą i po zakończeniu pracy. Ochrona dróg oddechowych: W przypadku krótkotrwałego narażenia lub niewielkiego skażenia stosować maski oddechowe z filtrem. W przypadku intensywnego lub długotrwałego narażenia używać masek oddechowych z niezależnym źródłem powietrza.
Ochrona rąk: Materiał rękawic musi być nieprzepuszczalny i odporny na produkt/substancję/preparat. W związku z brakiem badań nie podaje się zaleceń dotyczących kontaktu materiału rękawic z produktem/preparatem/mieszaniną chemiczną. Podczas wyboru materiału, z którego są wykonane rękawice, należy kierować się czasem penetracji, szybkością dyfuzji i zużywania się. Materiał, z którego są wykonane rękawice Wybór rękawic zależy nie tylko od rodzaju materiału, z jakiego są wykonane, ale także od innych cech jakościowych i może się różnić w zależności od producenta. Ponieważ produkt jest preparatem, w skład którego wchodzą różne substancje, nie można odgórnie obliczyć odporności materiału rękawic, w związku z czym należy obliczyć ją przed użyciem. Czas penetracji dla materiału, z którego wykonane są rękawice: Uzyskać informację od producenta rękawic ochronnych na temat dokładnego czasu przebicia i przestrzegać go. Ochrona oczu: Zaleca się stosowanie okularów ochronnych podczas napełniania. 9. Właściwości fizyczne i chemiczne Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Informacje ogólne Wygląd: Postać: Ciecz Barwy: Czarna, czerwona, niebieska i zielona Zapach: Charakterystyczny Próg zapachu: Nie określono. Ważne informacje dotyczące ochrony zdrowia, środowiska i bezpieczeństwa. - Wartość ph przy 25 C (77 F): 7,6 Zmiana stanu Temperatura topnienia/zakres temperatur topnienia: Nie określono. Temperatura wrzenia i zakres temperatur wrzenia: 100 C (212 F) Temperatura zapłonu: 111 C (232 F) Temperatura samozapłonu 410 C (770 F) Temperatura rozkładu: Nie określono. Samozapłon: Produkt nie ulega samozapłonowi. Niebezpieczeństwo wybuchu: Produkt nie stwarza zagrożenia wybuchem. Wartości graniczne wybuchowości: Dolna: 3,2 (obj.) % Górna: 53,0 (obj.) % Prężność pary przy 20 C (68 F): 0,1 hpa Gęstość: Nie określono. Gęstość względna: Nie określono.
Gęstość par: Nie określono. Szybkość parowania: Nie określono. Rozpuszczalność w wodzie / zdolność mieszania się z wodą: Niemieszalny lub trudno mieszalny. Współczynnik podziału (n-oktonol/woda): Nie określono. Lepkość: Dynamiczna przy 25 C (77 F): 9 mpas Kinematyczna: Nie określono. Zawartość rozpuszczalników: Rozpuszczalniki organiczne: 36 % Woda: 40 % Zawartość ciał stałych: 10 % Inne informacje: Brak dodatkowych informacji. 10. Stabilność i reaktywność Reaktywność Stabilność chemiczna Rozkład termiczny / warunki, których należy unikać: Produkt nie ulega rozkładowi, jeśli jest używany zgodnie z wymaganiami technicznymi. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji: Nie są znane żadne niebezpieczne reakcje. Warunki, których należy unikać: Brak dodatkowych informacji. Substancje niezgodne: Brak dodatkowych informacji. Niebezpieczne produkty rozkładu: Nie są znane żadne niebezpieczne produkty rozkładu. 11. Informacje toksykologiczne Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Ostra toksyczność: Wartości LD/LC50 odpowiednie dla klasyfikacji: 107-21-1 etanodiol Droga pokarmowa LD50 5840 mg/kg (szczur) W kontakcie ze skórą LD50 9530 mg/kg (szczur) 95-14-7 benzotriazol Droga pokarmowa LD50 560 mg/kg (szczur) W kontakcie ze skórą LD50 >10000 mg/kg (B) Przez drogi oddechowe LC50/4 h 1,4 mg/l (szczur) Pierwotne działanie drażniące: na skórę: Nie działa drażniąco. na oczy: Nie działa drażniąco. Działanie uczulające: Nie są znane żadne skutki działania uczulającego. Dodatkowe informacje toksykologiczne: Produkt stwarza następujące zagrożenia w oparciu o wewnętrzne zatwierdzone
metody obliczeń dotyczących preparatów: Produkt szkodliwy 12. Informacje ekologiczne Toksyczność Toksyczność dla środowiska wodnego: 95-14-7 benzotriazol LC50 / 96h 25 mg/l (bass błękitnoskrzelny) Trwałość i zdolność do rozkładu: Brak dodatkowych informacji. Zachowanie w środowisku naturalnym: Zdolność do bioakumulacji: Brak dodatkowych informacji. Mobilność w glebie: Brak dodatkowych informacji. Dodatkowe informacje ekologiczne: Uwagi ogólne: Klasa szkodliwości dla wód 1 (samookreślenie): w ograniczonym stopniu szkodliwy dla wody Nie dopuszczać do przedostania się nierozcieńczonego produktu lub dużych ilości substancji do wód gruntowych, cieków wodnych lub kanalizacji. Wyniki oceny właściwości PBT i vpvb PBT: Nie dotyczy. vpvb: Nie dotyczy. Inne szkodliwe skutki działania: Brak dodatkowych informacji. (strona 4) 13. Postępowanie z odpadami Metody unieszkodliwiania odpadów Zalecenia: Nie usuwać razem z odpadami z gospodarstw domowych. Nie dopuścić do przedostania się produktu do kanalizacji. Opakowania nieoczyszczone: Zalecenia: Usuwać zgodnie z obowiązującymi przepisami. 14. Informacje dotyczące transportu Przepisy DOT: Klasa zagrożenia: - Transport lądowy ADR/RID (międzynarodowy): Klasa ADR/RID: - Transport morski IMDG: Klasa IMDG: - Powoduje zanieczyszczenie morza: Nie Transport lotniczy ICAO-TI i IATA-DGR: Klasa ICAO/IATA: - Grupa opakowań: - Szczególne środki ostrożności dla użytkowników Nie dotyczy
Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC Nie dotyczy. 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny Sekcja 355 (substancje bardzo niebezpieczne): Sekcja 313 (wykazy specyficznych toksycznych substancji chemicznych): 107-21-1 etanodiol TSCA (Toxic Substances Control Act ustawa o kontroli substancji toksycznych): 107-21-1 etanodiol 25322-68-3 glikol polietylenowy 95-14-7 benzotriazol 17372-87-1 C. I. ACID RED 87 7732-18-5 woda, destylowana, o czystości do pomiarów przewodności elektrolitów lub podobnej Uregulowanie Proposition 65 Substancje chemiczne powodujące raka: Substancje chemiczne powodujące toksyczność reprodukcyjną u osobników płci żeńskiej: Substancje chemiczne powodujące toksyczność reprodukcyjną u osobników płci męskiej: Substancje chemiczne powodujące toksyczność rozwojową: Kategorie rakotwórczości EPA (Environmental Protection Agency Agencja Ochrony Środowiska) IARC (International Agency for Research on Cancer Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem) NTP (National Toxicology Program Narodowy Program Toksykologiczny) TLV (Threshold Limit Value najwyższe dopuszczalne stężenie określone przez ACGIH) 107-21-1 etanodiol A4 MAK (Wartość maksymalnego stężenia w miejscu pracy Niemcy) NIOSH-Ca (National Institute for Occupational Safety and Health Krajowy Instytut Bezpieczeństwa i Higieny Pracy)
OSHA-Ca (Occupational Safety & Health Administration Administracja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy) Informacje dotyczące zagrożeń związanych z produktem: Produkt został sklasyfikowany i oznaczony według dyrektyw dotyczących substancji niebezpiecznych. Symbole zagrożenia: Produkt szkodliwy Składniki określające niebezpieczeństwo do etykietowania: etanodiol Zwroty określające zagrożenie: Działa szkodliwie po połknięciu. Sformułowania dotyczące bezpieczeństwa: Nie wdychać oparów. Nosić odpowiednią odzież ochronną. Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny. Przepisy krajowe: Instrukcje techniczne (droga powietrzna): Klasa Udział w % NK 25-50 Klasa szkodliwości dla wód: Klasa szkodliwości dla wód 1 (samookreślenie): w ograniczonym stopniu szkodliwy dla wody. Ocena bezpieczeństwa chemicznego: Nie wykonano oceny bezpieczeństwa chemicznego. 16. Inne informacje Informacje zawarte w niniejszym dokumencie są oparte na obecnej wiedzy. Niemniej jednak nie stanowią one gwarancji specyficznych własności produktu i nie powodują powstania prawnie wiążącego stosunku umownego. UWAGI NINIEJSZE PRODUKTY NALEŻY UŻYWAĆ WYŁĄCZNIE W PRAWIDŁOWY SPOSÓB I ZGODNIE Z ICH PRZEZNACZENIEM. INFORMACJE ZAMIESZCZONE W NINIEJSZEJ KARCIE CHARAKTERYSTYKI SĄ UWAŻANE ZA PRAWIDŁOWE I ZGODNE ZE STANEM FAKTYCZNYM NA DZIEŃ PUBLIKACJI. NIEMNIEJ JEDNAK NIE SKŁADA SIĘ ŻADNYCH ZAPEWNIEŃ ANI GWARANCJI CO DO DOKŁADNOŚCI I KOMPLETNOŚCI TYCH INFORMACJI ANI CO DO ZALECEŃ I WSKAZÓWEK W NIEJ PODANYCH. PONIEWAŻ DOSTAWCA NIE JEST W STANIE KONTROLOWAĆ WARUNKÓW STOSOWANIA PRODUKTU, ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA USTALENIE BEZPIECZNYCH WARUNKÓW JEGO STOSOWANIA SPOCZYWA NA UŻYTKOWNIKU.