INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA AKUMULATORÓW KWASOWO-OŁOWIOWYCH 1. Identyfikacja produktu i producenta Nazwa handlowa: Akumulatory kwasowo-ołowiowe (szczegółowa klasyfikacja, zobacz punkt 14.x) Producent Firma: Exide Technologies SAS Adres: 5, allée des Pierres Mayettes 92636 Gennevilliers Cedex Francja Telefon: +331 41 21 23 00 2. Identyfikacja zagrożeń Nie ma żadnych zagrożeń podczas normalnego użytkowania akumulatorów kwasowo-ołowiowych, zgodnie z załączoną instrukcją. Akumulatory ołowiowo-kwasowe mają trzy ważne cechy: Zawierają elektrolit zawierający rozcieńczony kwas siarkowy. Kwas siarkowy może powodować poważne poparzenia chemiczne. Podczas ładowania lub podczas pracy może wytwarzać się wodór i tlen, które w niektórych warunkach tworzą mieszaninę wybuchową. Mogą wytwarzać znaczne ilości energii, która może być źródłem prądu o wysokim napięciu oraz porażeń elektrycznych w przypadku wystąpienia zwarcia. Akumulatory muszą być oznaczone symbolami wymienionymi w punkcie 15. 3. Skład oraz informacje o głównych składnikach 1 Numer CAS Opis Zawartość (% wagi) 7439-92-1 Siatka ołowiowa (ołów metaliczny, stopy ołowiowe z możliwymi śladowymi ilościami substancji dodatkowych) Nie dotyczy Masa aktywna 2 (tlenki, nieorganiczne związki ołowiu) 7664-93-9 Elektrolit 3 (rozcieńczony kwas siarkowy z dodatkami) Nie dotyczy Plastikowy pojemnik/plastikowe części 4 ~7 ~32 ~32 ~29 1 Zawartość może się różnić w zależności od wydajności akumulatora/ogniw. 2 Kompozycja masy aktywnej zależy od stanu naładowania. 3 Gęstość elektrolitu zmienia się w zależności od stanu naładowania. 4 Skład plastikowego pojemnika może się różnić w zależności od wymagań klienta.
4. Udzielanie pierwszej pomocy Informacja ta jest ważna tylko wtedy, gdy akumulator uległ uszkodzeniu, w rezultacie czego nastąpił bezpośredni kontakt z jego zawartością. Elektrolit (kwas siarkowy) Przy kontakcie ze skórą: opłucz wodą, usuń elektrolit i przemyj skórę wilgotną szmatką Przy wdychaniu oparów kwasu 5) : wdychaj świeże powietrze Przy kontakcie z oczami 5) : przemywaj pod bieżącą wodą przez co najmniej 15minut Przy połknięciu 5) : wypij natychmiast dużą ilość wody, połknij węgiel aktywny, nie wymuszaj wymiotów Składniki ołowiowe Przy kontakcie ze skórą: Przy kontakcie z oczami: przemyj wodą z mydłem przemywaj pod bieżącą wodą przez co najmniej 15minut 5) Skonsultuj się z lekarzem. 5. Procedury gaszenia pożarów Odpowiednie środki gaśnicze: CO 2 jest najbardziej efektywnym środkiem gaśniczym. Woda, piana oraz suchy proszek są również odpowiednie. Użycie suchego proszku może spowodować uszkodzenie zabezpieczeń. Nieodpowiednie środki gaśnicze: Woda, jeśli napięcie akumulatora wynosi powyżej 120 V Specjalne wyposażenie ochronne: Okulary ochronne, sprzęt ochraniający drogi oddechowe, sprzęt ochraniający przed kwasem, odzież kwasoodporna w przypadku większych fabryk akumulatorów, gdzie przechowywane są ich duże ilości. 6. Środki, które należy podjąć w przypadku przypadkowego rozlania elektrolitu Informacja ta jest ważna tylko wtedy, gdy akumulator uległ uszkodzeniu, w rezultacie czego nastąpiło rozlanie elektrolitu. Użyj środka łączącego (piasek, wapno, węglan sodu) w celu neutralizacji rozlanej substancji. Usuń użyty środek wiążący zgodnie z lokalnymi przepisami dotyczącymi gospodarki odpadami. Nie wolno dopuścić do przedostania się elektrolitu do kanalizacji, ziemi lub zbiorników wody. 7. Użytkowanie i przechowywanie Przechowuj w pomieszczeniu w chłodnej temperaturze otoczenia. Dla w pełni naładowanych akumulatorów kwasowo-ołowiowych jest to zakres temperatur od -40 do 60 C. Jeśli jest ryzyko, że przechowywane w niskiej temperaturze akumulatory będą rozładowane, należy skorygować dolną granicę dopuszczalnej temperatury, aby zapobiec ich zamarzaniu:
-30 C przy 75% naładowania -20 C przy 50% naładowania -10 C przy 25% naładowania Powyższe wytyczne pomogą zapobiec zwarciom i uszkodzeniom akumulatorów. Akumulatory zawierają elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy), dlatego też powinny być przechowywane w pozycji pionowej. Jeśli przechowywane są większe ilości akumulatorów, zalecane jest powiadomienie lokalnych władz, odpowiedzialnymi za ochronę wód podziemnych. 8. Limity styczności oraz osobiste wyposażenie ochronne 8.1 Ołów i związki ołowiu Nie występuje żadna styczność z ołowiem, ani z pastą zawierającą ołów, podczas prawidłowego użytkowania akumulatora w normalnych warunkach. 8.2 Elektrolit (kwas siarkowy) Styczność z kwasem siarkowym i jego oparami może wystąpić w czasie napełniania i ładowania akumulatora. Maksymalne limity stężenia przy styczności z kwasem siarkowym i jego oparami są regulowane przez lokalne przepisy narodowe. Klasa zagrożenia: Żrący dla skóry, 1A Wyposażenie ochronne: P280 Używać rękawic i ubioru ochronnego, a także chronić twarz i oczy Numer CAS: 7664-93-9 Rodzaj zagrożenia: H314 Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenie oczu Środki ostrożności: P102 Przechowywać w zamknięciu i poza zasięgiem dzieci P210 Trzymać z dala od źródeł ciepła/iskier/otwartych płomieni. Zakaz palenia w pobliżu P303+P361+P353 JEŚLI WYSTĄPI KONTAKT ZE SKÓRĄ (lub włosami): natychmiast zdjąć wszystkie ubrania, przemyć całe ciało wodą i skonsultować się z lekarzem P305+P351+P338 JEŚLI WYSTĄPI KONTAKT Z OCZAMI: natychmiast przemyć dużą ilością wody, usunąć szkła kontaktowe i skonsultować się z lekarzem P301+P33 W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: przetrzeć usta, połknąć aktywny węgiel, nie wywoływać wymiotów, skonsultować się z lekarzem 9. Właściwości fizyczne i chemiczne Wygląd Forma: Kolor: Zapach: Dane dotyczące bezpieczeństwa: Temperatura krzepnięcia: Temperatura wrzenia: Ołów i związki ołowiu stała szary bezzapachowy 327 C 1740 C Elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy, do 30% do 38,5%) płynna przezroczysty bezzapachowy od -30 do -60 C ok. 108 C do 114 C
Rozpuszczalność w wodzie: Gęstość (20 C): Ciśnienie pary (20 C): bardzo niska 11,35 g/cm 3 nie dotyczy całkowita od 1,2 do 1,3 g/cm 3 14,6 mbar Ołów i związki ołowiu używane w akumulatorach kwasowo-ołowiowych są słabo rozpuszczalne w wodzie. Ołów rozpuszcza się wyłączenie z środowisku kwasowym lub zasadowym. 10. Stabilność i reaktywność (elektrolit rozcieńczony kwas siarkowy, 30-38,5%) Żrąca, niepalna ciecz Rozkład termiczny w temperaturze 338 C Niszczy materiały organiczne, takie jak: karton, drewno, tekstylia Reaguje z metalami, wytwarzając wodór Intensywnie reaguje w kontakcie z wodorotlenkiem sodu i zasadami 11. Informacje toksykologiczne Informacja ta nie odnosi się do gotowego produktu, jakim jest "akumulator kwasowo-ołowiowy". Odnosi się wyłącznie do uszkodzonego produktu i jego składników (zawartości). W zależności od kraju występują różne, dopuszczalne limity stężenia substancji toksycznych. 11.1 Elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy): Kwas siarkowy jest silnie żrący dla skóry i błon śluzowych; wdychanie oparów może spowodować uszkodzenie układu oddechowego. 11.2 Ołów i związki ołowiu Ołów i jego związki, używane w akumulatorach kwasowo-ołowiowych, po spożyciu mogą powodować niszczenie komórek krwi, komórek nerwowych oraz uszkodzenie nerek. Ołów zawarty w materiale aktywnym jest klasyfikowany jako substancja toksyczna dla reprodukcji. 12. Informacje ekologiczne Informacja ta nie odnosi się do gotowego produktu, jakim jest "akumulator kwasowo-ołowiowy". Odnosi się wyłącznie do uszkodzonego produktu, jego składników (zawartości) oraz sytuacji ich przedostania się do środowiska. 12.1 Elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy) W celu uniknięcia uszkodzenia systemu kanalizacji kwas musi zostać zneutralizowany z użyciem wapnia lub węglanu sodu przed utylizacją. Możliwe są szkody ekologiczne spowodowane zmianą ph. Roztwór elektrolitu reaguje z wodą i substancjami organicznymi, powodując zniszczenie flory i fauny. Elektrolit może także zawierać rozpuszczalne związki ołowiu, które mogą być toksyczne dla środowisk wodnych. 12.2 Ołów i związki ołowiu Aby usunąć szkodliwe związki z wody, konieczne jest zastosowanie oczyszczania chemicznego i fizycznego. Wody ściekowe zawierające ołów nie mogą być utylizowane w stanie nieoczyszczonym.
Wcześniejsza klasyfikacja ołowiu jako substancji toksycznej dla środowiska wodnego (R50/53) jest rezultatem wyników opracowanych na podstawie testów przeprowadzonych w latach 80-tych dla rozpuszczalnych związków ołowiu (octan ołowiu). Obecne w akumulatorach bardzo słabo rozpuszczalne związki ołowiu, takie jak tlenek ołowiu, nie zostały wówczas przebadane. Badania nad tlenkiem ołowiu w akumulatorach zostały przeprowadzone w 2001 r. i 2005 r. Poszczególne wyniki badań dały wniosek, że tlenek ołowiu w akumulatorach nie jest toksyczny dla środowiska, ani w kategorii R50 ani R51/53. Wynika z tego, że ogólna klasyfikacja dla związków ołowiu nie odnosi się do tlenku ołowiu w akumulatorach. W wyniku tego Kategoria Ryzyka R52/53 (GHS; H412; Szkodliwy dla organizmów wodnych, może powodować długoterminowe niekorzystne zmiany w środowisku wodnym) odnosi się do tlenku ołowiu w akumulatorach. 13. Informacje dotyczące recyklingu Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe podlegają Dyrektywie UE o akumulatorach (2006/66/EU) i zaadoptowanej do krajowych przepisów postaci. Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe (EWC 160601) są poddawane recyklingowi w rafineriach ołowiu (hutach ołowiu wtórnego). Skład zużytego akumulatora kwasowo-ołowiowego jest poddawany recyklingowi lub ponownie przetwarzany. Producenci oraz importerzy akumulatorów, odpowiednio dealerzy metalu, odbierają zużyte akumulatory poprzez punkty sprzedaży i przekazują je do hut ołowiu wtórnego w celu przetworzenia. Ze względów bezpieczeństwa oraz w celu ułatwienia procesów zbiórki, recyklingu lub przetwarzania niektórych surowców, zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe nie mogą być łączone z innymi akumulatorami. Zużyte, wysokoenergetyczne akumulatory (jak akumulatory litowo-jonowe) muszą być oddzielone od akumulatorów kwasowo-ołowiowych. W żadnym wypadku elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy) nie może być usuwany w nieprawidłowy sposób. Proces ten przeprowadzają wyłącznie wyspecjalizowane zakłady przetwórstwa. 14. Przepisy dotyczące transportu Wymienione przepisy dotyczące transportu odnoszą się do akumulatorów blokowych, akumulatorów montowanych w skrzyniach oraz pojedynczych ogniw akumulatorowych. Aby określić odpowiednie warunki transportu w odniesieniu do indywidualnych przypadków, należy wskazać sposób transportu (morski, powietrzny, lądowy) oraz odpowiedni typ akumulatora (ciekły elektrolit, ciekły elektrolit i hermetyczne zamknięcie). 14.1 Zasady dotyczące akumulatorów wypełnionych ciekłym elektrolitem 14.1.1 Transport lądowy zgodnie z ADR/RID Przepis Szczególny 598: nowe i zużyte akumulatory nie podlegają innym wymaganiom ADR/RID, jeśli spełniają wymogi opisane w Przepisie Szczególnym 598. Wymogi te spełnione są, jeśli akumulatory: zostały opakowane i zabezpieczone w taki sposób, aby nie mogły zsunąć się, spaść lub ulec uszkodzeniu; zostały wyposażone w urządzenie do przenoszenia, o ile nie są odpowiednio ułożone, np. na paletach; nie posiadają żadnych niebezpiecznych śladów kwasu na zewnątrz; są zabezpieczone przez zwarciami. Jeśli wymogi Przepisu Szczególnego 598 nie są spełnione, transport nowych i zużytych akumulatorów musi spełniać następujące wymogi ADR/RID:
UN-Nr: 2794 Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, WYPEŁNIONE ELEKTROLITEM (KWASEM) Kod ograniczeń przewozu przez tunele ADR: E 14.1.2 Transport morski zgodnie z kodem IMDG UN-Nr: 2794 Prawidłowa nazwa przewozowa: : AKUMULATORY, CIEKŁE, WYPEŁNIONE ELEKTROLITEM (KWASEM) Oznaczenie EmS: F-A, S-B Instrukcje pakowania: P802 14.1.3 Transport powietrzny zgodnie z IATA-DGR Klasa: 8 UN-Nr: 2794 Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, WYPEŁNIONE ELEKTROLITEM (KWASEM) Instrukcje pakowania: 870 14.2 Zasady dotyczące akumulatorów z ciekłym elektrolitem, hermetycznych 6 14.2.1 Transport lądowy zgodnie z ADR / RID UN-Nr: 2800 Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, HERMETYCZNE Instrukcje pakowania: P 003, P801a Przepis Szczególny 238 a)+b): nie jest transportem artykułów niebezpiecznych (hermetyczne akumulatory nie podlegają innym wymogom ADR/RID, jeśli spełniają wymogi Przepisu Szczególnego 238). Aby korzystać z tego przepisu, wymagana jest specjalna deklaracja producenta. Akumulatory, które nie spełniają wymogów Przepisu Szczególnego 238 muszą być pakowane i transportowane zgodnie z opisem punkt 14.1.1. Transport lądowy Przepis Szczególny 598. 14.2.2 Transport morski zgodnie z kodem IMDG UN-Nr: 2800 Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, HERMETYCZNE 6 Deklaracja producenta potwierdzająca, że akumulatory spełniają poniższe kryteria jest opublikowana w BMS (System Zarządzania Akumulatorami) firmy Exide Technologies (Dokumenty uzupełniające dla Klientów).
Instrukcje pakowania: P 003 i PP16 Oznaczenie EmS: F-A, S-B Przepis Szczególny 238 1 + 2: nie jest transportem artykułów niebezpiecznych (hermetyczne akumulatory nie podlegają innym wymogom kodu IMDG, jeśli spełniają wymogi Przepisu Szczególnego 238. Aby korzystać z tego przepisu, wymagana jest specjalna deklaracja producenta. Akumulatory, które nie spełniają wymogów Przepisu Szczególnego 238 muszą być pakowane i transportowane zgodnie z opisem w punkcie 14.1.2. Transport morski zgodnie z kodem IMDG (Instrukcje pakowania P901; oraz transportowane jako artykuły niebezpieczne zgodnie z UN 2794). 14.2.3 Transport powietrzny zgodnie z IATA-DGR UN-Nr: 2800 Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, HERMETYCZNE Instrukcje pakowania: 872 Przepis Szczególny A67: nie jest transportem artykułów niebezpiecznych (hermetyczne akumulatory nie podlegają innym wymogom IATA-DGR, jeśli spełniają wymogi Przepisu Szczególnego A67. Pod warunkiem, że zaciski akumulatorów są zabezpieczone przed zwarciami. Aby korzystać z tego przepisu, wymagana jest specjalna deklaracja producenta. Akumulatory, które nie spełniają wymogów Przepisu Szczególnego A67 muszą być pakowane zgodnie z opisem punkt 14.1.3. Transport powietrzny zgodnie z IATA-DGR (Instrukcje pakowania 870; oraz transportowane jako artykuły niebezpieczne zgodnie z UN 2794). 14.3 Zasady dotyczące "akumulatorów uszkodzonych" UN-Nr: 2794 Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, WYPEŁNIONE ELEKTROLITEM (KWASEM) Instrukcje pakowania: P 801a Transport: jako artykuły niebezpieczne (pakowane w pojemniki akumulatora ) lub Zgodnie z Przepisem Szczególnym VC2, AP8 (transport artykułów niebezpiecznych luzem) Kod ograniczeń przewozu przez tunele ADR: E Uwaga: odnosi się również do akumulatorów kwasowo-ołowiowych zgodnie z UN-Nr: 2800 14.4 Akumulatory suche Akumulatory dostarczane bez elektrolitu akumulatory lub baterie suche nie wchodzą w zakres regulacji dotyczących transportu artykułów niebezpiecznych (zobacz również punkt 16.2).
15. Informacje dotyczące przepisów Zgodnie z Dyrektywą UE o akumulatorach i odpowiednimi przepisami krajowymi, akumulatory kwasowoołowiowe muszą być oznaczone przekreślonym koszem na odpady z symbolem chemicznym ołowiu pod spodem oraz symbolem przetwarzania/recyklingu ISO. Ponadto akumulatory kwasowo-ołowiowe muszą być oznaczone symbolami zagrożeń opisanymi poniżej. Oznaczenia symboli są następujące: 1 (czerwony) zakaz palenia tytoniu, lokalizacji w pobliżu otwartego ognia i iskier 2 (niebieski) chronić oczy 3 (czerwony) trzymać poza zasięgiem dzieci 4 (żółty) kwas akumulatorowy 5 (niebieski) używać zgodnie z instrukcją obsługi 6 (żółty) gaz wybuchowy Oznaczenia mogą się różnić ze względu na przeznaczenie i wymiary akumulatora. Producent, odpowiednio importer akumulatorów, powinien być odpowiedzialny za umieszczenie symboli (minimalny rozmiar jest określony przepisami). Ponadto mogą być dołączone informacje dla klienta/użytkownika dotyczące znaczenia symboli.
16. Inne informacje 16.1 Charakterystyka Dyrektywa Europejska 91/155/EEC, która opisuje wymogi wobec kart danych dotyczących bezpieczeństwa materiałów, została uchylona prze Regulację dotyczącą Rejestracji, Oceny, Udzielania Zezwoleń oraz Stosowanych Ograniczeń w Zakresie Chemikaliów z 1 czerwca 2007 r. (REACH-Regulation 1907/2006/EC). Wymóg publikacji kart informacyjnych o bezpieczeństwie dotyczy wszystkich dostawców niebezpiecznych substancji i preparatów. Jak już zostało zdefiniowane w poprzedniej dyrektywie, nie ma wymogu, aby tworzyć i aktualizować karty danych o bezpieczeństwie dla produktów takich jak akumulatory. 16.2 Substancje stanowiące szczególnie duże zagrożenie (SVHC) Publikacje Europejskiej Agencji ds. Chemikaliów o substancjach stanowiących szczególnie duże zagrożenie są monitorowane przez Exide. Informacje wymagane i zdefiniowane przez REACH klienci otrzymają wtedy, gdy w zaktualizowanej publikacji do listy SVHC zostanie dodana substancja istotna dla produktów Exide. 19 grudnia 2012r. cztery związki ołowiu, używane przy produkcji akumulatorów: tlenek ołowiu, tetratlenek ołowiu, siarczan (VI) tritlenek ołowiu (II) oraz siarczan (VI) tetratlenek pentaołowiu (II), zostały umieszczone na liście substancji potencjalnie stanowiących szczególnie duże zagrożenie w aneksie XIV REACH. Akumulatory gotowe do użytku nie zawierają żadnych substancji stanowiących szczególnie duże zagrożenie. Bez względu na projekt akumulatora, dotyczy to wszystkich akumulatorów zawierających elektrolit (zalewane, MHF, żelowe, AGM). Sucho ładowane akumulatory/ogniwa akumulatorowe (płyty ładowane na sucho, dostarczane bez elektrolitu) zawierają więcej niż 0,1% tlenku ołowiu. Tlenek ołowiu (Nr CAS: 1317-36-8) znajduje się na liście substancji stanowiących szczególnie duże zagrożenie, dlatego też użytkownicy akumulatorów sucho ładowanych otrzymują razem z produktem wymagane informacje na temat tlenku ołowiu. Kiedy akumulatory/ogniwa akumulatorowe zostaną napełnione elektrolitem, tlenek ołowiu w całości przekształca się i żadne substancje niebezpieczne ( SVHC) nie występują. 16.3 Etykiety GHS Europejska regulacja GHS opisuje między innymi klasyfikację, a także oznaczanie substancji i preparatów chemicznych. GHS nie jest regulacją, która opisuje wymogi dotyczące oznaczania produktów takich jak akumulatory kwasowo-ołowiowe. Na akumulatorach umieszcza się 6 piktogramów informujących o zasadach bezpieczeństwa zgodnie z międzynarodowym standardem (EN 50342). Oznaczenia te pozostają niezmienne. 16.4 Informacje ogólne Powyższe informacje zostały opracowane w dobrej wierze i na podstawie posiadanej wiedzy, ale nie stanowią gwarancji bezpieczeństwa w każdych warunkach. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie praw i regulacji dotyczących przechowywania, użytkowania, konserwacji oraz utylizacji produktu. W przypadku jakichkolwiek pytań należy skonsultować się z producentem. Nie mniej powyższe informacje nie stanowią zapewnienia o żadnych specyficznych właściwościach i cechach produktów, nie są także podstawą prawną do uzasadnienia jakichkolwiek prawomocnych umów.