PORADNIK ODBIORCY ENERGII Organizacje, które udzielają informacji na temat racjonalizacji zuŝycia energii elektrycznej PoniŜej wskazujemy adresy niektórych organizacji zajmujących się racjonalizacją zuŝycia energii. Dysponują one literaturą fachową, mają własne bazy danych, niekiedy ułatwiają kontakty między przedsiębiorcami, świadczą usługi doradcze, prowadzą audyt energetyczny oraz szkolenia. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., ul. Mokotowska 35, 00-560 Warszawa, prezes - prof. dr inŝ. Tadeusz Skoczkowski, tel. 022 626 09 10, fax. 022 626 09 11, www.kape.gov.pl oraz www.oszczedzaj-energie.pl Fundacja Poszanowania Energii, ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa, prezes - Maciej Robakiewicz, tel. 022 825 52 85, fax. 022 825 86 70, www.fpe.org.pl. Narodowa Agencja Poszanowania Energii S.A., ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa, prezes - dr Aleksander Panek, tel. 022 825 52 85, fax. 022 825 86 70, www.nape.pl. Agencja UŜytkowania i Poszanowania Energii, ul. Łagiewnicka 54/56, 91-456 Łódź, prezes zarządu - Andrzej Gołąbek, tel. 042 640 60 14, fax. 042 640 63 83, www.auipe.pl. WWF Polska, www.wwf.pl - Poradnik - Jak oszczędzać energię.+ Projekt TOPTEN - Informacje o najbardziej efektywnej energetycznie 10-tce produktów wśród danej kategorii sprzętu i urządzeń powszechnego uŝytku - www.topten.info.pl Jak płacić mniejsze rachunki za energię elektryczną? Zacznijmy oszczędzać juŝ od zaraz przyglądając się temu, w jaki sposób wykorzystujemy urządzenia elektryczne w swoim domu. Opłaci się spróbować. Przydatne i ciekawe mogą okazać się wiadomości o sposobach zmniejszania rachunków za opłacaną energię i przyczyniania się do jej oszczędzania, a tym samym takŝe do ochrony środowiska.
Kto nie chciałby płacić mniejszych rachunków za energię? Tymczasem cena energii wzrasta i nic nie wskazuje na to, Ŝe nasze rachunki za energię będą mniejsze. Jak zatem, poprzez zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń i oszczędzanie poboru energii, zmniejszyć opłaty za wykorzystywaną w mieszkaniach energię. Podaje się, Ŝe zmiana codziennych przyzwyczajeń pozwoli zmniejszyć opłaty za energię od 5% do 15 % a racjonalne korzystanie z ogrzewania domu i ciepłej wody pomoŝe zaoszczędzić do 35% tych opłat. Czteroosobowa rodzina, zuŝywająca rocznie ok.3,5 tys. kwh, najwięcej energii przeznacza na oświetlenie (34%) oraz na lodówkę i pralkę (po 16%), mniej na - Ŝelazko (11,5%), telewizor i komputer (po 8%) oraz ekspres do kawy lub czajnik (5,5%) a najmniej na wieŝę Hi-Fi (1%). Średnie zuŝycie energii na 1 odbiorcę w gospodarstwie domowym wynosi natomiast ok. 1950 kwh i przy dołoŝeniu starań moŝe zostać obniŝone. Przy zuŝyciu 1 kwh ( kilowatogodzina jest podstawową jednostką zuŝycia energii elektrycznej) moŝna np.: ugotować obiad na kuchence elektrycznej dla 4 - osobowej rodziny, przygotować 9 litrów kawy lub herbaty z ekspresu (ekspres - 850 W), odkurzać przez 1 godzinę (odkurzacz - 1000 W), oglądać programy telewizyjne przez 7 godzin (telewizor - 140W), uŝywać komputera przez 4-7 godzin czy prasować przez godzinę. Na co naleŝy zatem zwracać uwagę korzystając z urządzeń elektrycznych w domu, chcąc zaoszczędzić na opłatach za energię i nie zmienić dotychczasowego standardu Ŝycia? 1. Stała kontrola ogrzewania pomieszczeń, poprzez regulację zaworów termostatycznych na grzejnikach, dostosowaną do pory roku oraz aktualnych potrzeb. Przyjmuje się, Ŝe w pokoju dziennym temperatura ogrzewania powinna wynosić 20-22ºC, a mniej - gdy nie jest on wykorzystywany. Dla innych pomieszczeń temperatura powinna wynosić 16-18ºC. ObniŜenie temperatury o 2ºC przyczynia się do obniŝenia kosztów ogrzewania o ok. 10% a obniŝenie temperatury w porze nocnej - moŝe przynieść oszczędności od 5% do 15%. 2. Grzejniki, gdy są zakurzone grzeją gorzej, przez co rośnie zuŝycie energii. Nie moŝna zastawiać ich meblami oraz zasłaniać zasłonami, bo wówczas ciepło krąŝy pomiędzy grzejnikiem a oknem zamiast ogrzewać pokój. 3. Okna wprawdzie powinny być szczelne, to jednak musimy pamiętać o wentylacji domu. Najbardziej efektywne jest usuwanie zawilgoconego powietrza poprzez całkowite otwieranie okien na 5 do 10 minut, a następnie ich
zamknięcie. W dzień - powinny być odsłonięte, aby słońce mogło ogrzać pokój, na noc - naleŝy je zasłaniać zasłonami, w celu zmniejszenia strat ciepła. NaleŜy jednak pamiętać, aby nie zasłaniać grzejnika. 4. Oświetlenie. NaleŜy zrezygnować z ogólnego oświetlenia o duŝej mocy na rzecz oświetlenia punktowego o mniejszej mocy. DuŜo lepsze światło daje oświetlenie boczne, zastępujące oświetlenie sufitowe, które jest mniej ekonomiczne. W pomieszczeniach, w których przebywamy krótko i często wyłączamy światło, np. w łazience czy w przedpokoju, wystarcza tradycyjna Ŝarówka (Ŝarówki, świetlówki). NaleŜy dobierać Ŝarówki odpowiednio do pomieszczenia, tj. o większym natęŝeniu do łazienki a mniejszym - do sypialni. Pomieszczenie kuchenne powinno mieć dwa rodzaje oświetlenia: ogólne i strefowe, oświetlające bezpośrednio miejsce pracy. Miejsca, w których spędzamy najwięcej czasu naleŝy oświetlać Ŝarówkami energooszczędnymi (świetlówki kompaktowe, sodówki). śarówki takie są wprawdzie droŝsze od tradycyjnych lecz koszt ich zakupu zwraca się po ok. roku. ZuŜywają one ok. 80% mniej energii niŝ tradycyjne, pracują przy tym 6-12 razy dłuŝej i wystarczają na średnio 6-8 lat. JeŜeli uŝywamy świetlówek, to częste ich wyłączanie skraca ich trwałość. Wychodząc na chwilę z pomieszczenia, które oświetlają Ŝarówki energooszczędne nie naleŝy wyłączać światła. Minimalny czas, jaki powinien upłynąć między wyłączeniem a ponownym włączeniem takiej Ŝarówki to 1-2 minuty. Przy zakupie Ŝarówek energooszczędnych naleŝy zwracać uwagę na trzonek, który powinien być typu E27, poniewaŝ pasuje do typowej oprawy oświetleniowej. NaleŜy takŝe kontrolować ilość jednorazowo zapalonych Ŝarówek. Lepiej jest zapalić jedną Ŝarówkę 100W, która zuŝywa o 20% mniej energii, niŝ dwie 60W, czy trzy 40W. Jasny kolor ścian i sufitów pozwala dłuŝej korzystać ze światła dziennego, poniewaŝ odbija światło w 80%. NaleŜy takŝe myć okna, Ŝarówki i klosze, poniewaŝ zakurzone i brudne szyby mogą pochłonąć aŝ 30% światła a zakurzone Ŝarówki i klosze mogą pochłonąć nawet 60% światła. Oszczędności przyniesie takŝe korzystanie z regulacji oświetlenia, zgodnego z potrzebami, a zatem korzystanie z urządzeń, jak np: sterowniki oświetlenia (ściemniacze), oprawy z wieloma źródłami światła, zdalne wyłączniki, czujniki ruchu. 5. Sprzęt RTV. Czujnik tzw. stand - by sygnalizuje stan czuwania urządzenia i świadczy o tym, Ŝe cały czas z sieci pobierana jest energia. JeŜeli urządzenie nie jest uŝywane - naleŝy go całkowicie wyłączyć. Praca w trybie czuwania przyczynia się do zuŝycia energii, w wysokości uzaleŝnionej od charakterystyki technicznej urządzenia (warto czytać instrukcje obsługi). Gdy nie potrzebujemy sprzętu RTV dłuŝej niŝ przez 15 minut - naleŝy go wyłączyć. PoniŜej 15 min. zuŝycie energii przy ponownym włączeniu jest większe niŝ potencjalne oszczędności.
6. Komputer, monitor, drukarka. NaleŜy wyłączyć te urządzenia podczas dłuŝszych przerw, co nie wywiera negatywnego wpływu na nie. Nie zostawiajmy włączonego komputera w nocy lub na weekend. JeŜeli nie uŝywamy komputera dłuŝej niŝ 16 minut - wyłączmy go. 16 minut pracy równowaŝy bowiem ilość energii potrzebną do ponownego włączenia. Laptop - po naładowaniu naleŝy wyłączyć z sieci. Połowę zuŝytej przez cały komputer energii pobiera monitor. NaleŜy go wyłączyć, gdy nie jest nam potrzebny (lecz nie w przypadku LCD, bo to skraca ich Ŝywotność). Im większy ekran monitora, tym większe zuŝycie energii. Zastosowanie wygaszacza ekranu nie zmniejsza zuŝycia energii przez monitor. Włączamy drukarkę dopiero, gdy przygotujemy całość materiału do wydrukowania. Drukarka na stałe włączona zuŝywa 93% energii w trybie czuwania, a tylko 7% na samo drukowanie. Drukarki atramentowe, choć wolniejsze, zuŝywają 80-90% mniej energii niŝ drukarki laserowe. Warto zapoznać się z instrukcją obsługi tych urządzeń i tak je zaprogramować, aby same mogły przełączyć się na funkcję czuwania a następnie wyłączyć się całkowicie. 7. Telefon - naleŝy wyłączać ładowarki, gdy nie są potrzebne. Ładowarki do telefonów bezprzewodowych i komórkowych pobierają energię niezaleŝnie od tego czy znajduje się na nich słuchawka i czy jest juŝ ona naładowana. 8. Lodówka. Miejsce ustawienia lodówki ma duŝy wpływ na pobór energii. Powinna ona być ustawiona w chłodniejszym miejscu w kuchni, z dala od grzejników, kuchenki i słońca. Pomiędzy lodówką a ścianą powinna być kilkunasto centymetrowa przerwa, aby zapewnić prawidłowy obieg powietrza (rurki wymiennika powinny znajdować się co najmniej 10 cm od ściany). Krata wywietrznika lodówki nie moŝe być zakryta. Ustawmy ją poprawnie i wypoziomujmy, aby drzwi zamykały się samoczynnie. UŜywanie zbyt duŝej lodówki, niŝ potrzebujemy to strata energii. Regulator temperatury naleŝy ustawić w zaleŝności od wypełnienia lodówki. W chłodziarce ustawmy temperaturę w wysokości od 6ºC do 8ºC a w zamraŝarce - 18ºC. JeŜeli planujemy dłuŝszy wyjazd - naleŝy wyłączyć lodówkę. Do lodówki naleŝy wkładać tylko chłodzone potrawy i wystudzone produkty w cienkich opakowaniach. Na co moŝemy zwrócić uwagę podczas uŝywania lodówki: aby jej drzwi były jak najkrócej otwarte; szczelne drzwi, poprzez dobre uszczelki w drzwiach (moŝemy to sprawdzić wkładając pomiędzy drzwi kartkę papieru. JeŜeli da się ją łatwo usunąć - to naleŝy zmienić uszczelki); szron o grubości 3 mm powoduje zwiększenie zuŝycia energii o 10% a 7mm -zwiększa dwukrotnie jej dotychczasowy pobór. Regularne rozmraŝanie poprawi zatem jej sprawność. Chłodziarko - zamraŝarka zuŝywa do kilkudziesięciu procent mniej prądu niŝ dwa oddzielne urządzenia: chłodziarka i zamraŝarka. NaleŜy ją ustawić w dobrze wietrzonym, chłodnym i suchym pomieszczeniu, z dala od wszelkich źródeł ciepła. Kratka wywietrznika nie moŝe być zakryta. NaleŜy w niej
przechowywać artykuły w hermetycznych i wodoszczelnych opakowaniach. Gdy grubość szronu w zamraŝalce jest większa niŝ 0,5 cm - to wówczas wzrasta pobór energii nawet o 30%. Powinno się ją otwierać na krótko. Niepotrzebne i bardzo energochłonne jest obniŝenie temperatury zamraŝalnika poniŝej - 18ºC. Kupując nową lodówkę/zamraŝarkę warto zatem sprawdzić, czy posiada ona następujące funkcje: system automatycznego usuwania szronu i wilgotności (moŝna zaoszczędzić nawet do 20% energii), automatycznego podnoszenia temperatury w chłodziarce podczas opuszczania domu (tzw. Holiday ), kontroli otwartych drzwi (włącza się system alarmowy) oraz systemy półek i szuflad przeznaczonych do przechowywania produktów w odpowiedniej temperaturze. 9. Kuchenka elektryczna. Im większa płyta, tym większe zuŝycie energii. Gotowanie na płytach ze zmienną wielkością grzejnika, pozwala zaoszczędzić ok. 15% energii. Dbajmy o czystość płyt grzewczych i unikajmy ich zarysowania. Nie gotujmy bez przykrycia, bo wydłuŝa to proces gotowania. Przykrywanie garnków zmniejsza zuŝycie energii od 15% do 50%. Gotowanie w małej ilości wody, skraca czas gotowania i zmniejsza zuŝycie energii. Na kilka minut przed końcem gotowania naleŝy wyłączyć kuchenkę, wykorzystując juŝ dostarczoną energię cieplną. Podczas pieczenia - nie naleŝy często otwierać piekarnika bo kaŝde jego otwarcie to wzrost zuŝycia energii o 10%. Piekarnik z termoobiegiem nagrzewa się natychmiast po włączeniu, co daje oszczędność energii i czasu. Garnki - najlepiej przewodzą ciepło garnki o miedzianym lub aluminiowym dnie. Wielkość garnka powinna być dopasowana do wielkości płyty grzejnej (średnica garnka powinna być o 2 cm większa od średnicy płyty). Brudne garnki zwiększą zuŝycie energii nawet o 50%, dlatego teŝ waŝne jest, aby dno garnka było gładkie i czyste. Kuchenka mikrofalowa - zuŝywa mniej energii do przyrządzenia konkretnej potrawy niŝ tradycyjny piekarnik. Szybkowar - powinno się wykorzystać do potraw o długim czasie gotowania, co pozwoli zaoszczędzić 70% czasu i ok.40% energii. RóŜne rodzaje płyt grzejnych do gotowania róŝnią się sprawnością wykorzystania energii. I tak, płyta elektryczna Ŝeliwna wykazuje wyjątkowo niską sprawność - rzędu 55%, elektryczna ceramiczna - 60% a indukcyjna - 90%. Sprawność ta wpływa bezpośrednio na zuŝycie energii. Pamiętajmy o tym kupując nową kuchenkę. 10. Czajnik elektryczny - NaleŜy gotować tylko tyle wody, ile jest aktualnie potrzebne. Usuwając regularnie kamień z czajnika moŝna zaoszczędzić ok.10% energii. Kupując czajnik warto się zatem zastanowić nad wyborem modelu z płytą grzewczą a nie z grzałką spiralną. Pozwoli to na gotowanie mniejszych ilości wody (dla jednej osoby). W czajniku z grzałką spiralną trzeba bowiem gotować co najmniej 0,5 l wody, gdyŝ grzałka musi być całkowicie zakryta.
11. Ekspres do herbaty/kawy. Przygotowanie napoju w tym urządzeniu wymaga mniejszej ilości energii niŝ gotowanie wody w czajniku na płycie grzewczej lub kuchni gazowej. Po przygotowaniu napoju moŝna go przelać do termosu a ekspres wyłączyć, co przyczyni się do zmniejszenia poboru energii wykorzystywanej do ciągłego podgrzewania napoju. 12. Toster - te modele, które mają dodatkową moŝliwość podgrzewania bułek i bagietek, pozwolą zaoszczędzić nawet do 90% energii (niŝ w przypadku ich podgrzewania w piekarniku). 13. Pralka. Gdy mamy pełny wkład do pralki - pierzemy, gdy nie zgromadziliśmy pełnego wkładu - ustawiamy odpowiedni program (np.1/2 wody lub inny program oszczędnościowy). Dwa prania z niepełnym ładunkiem, to większe o 35 % zuŝycie energii elektrycznej. Większość proszków do prania dostępnych na rynku skutecznie dopiera juŝ w temperaturze 40 stopni - moŝna zatem prać w najniŝszej moŝliwej temperaturze. Pranie wstępne naleŝy stosować tylko przy silnie zabrudzonej odzieŝy. JeŜeli mamy w domu moŝliwość korzystania z tańszej, nocnej taryfy za energię, to opcja opóźnionego startu pralki pozwoli na znaczne oszczędności. Kupując nową pralkę naleŝy zatem zwrócić uwagę czy posiada ona następujące funkcje: automatycznego waŝenia wsadu oraz doboru ilości wody do prania, zamkniętego obiegu wody ze zraszaniem w czasie pracy, krótkich programów pozwalających na szybkie i energooszczędne pranie mało zabrudzonych rzeczy. 14. Zmywarka. Przed włoŝeniem naczyń do zmywarki naleŝy usunąć resztki jedzenia. Pojemność zmywarki musi być całkowicie wykorzystana. Przy niezbyt zabrudzonych naczyniach, naleŝy uŝyć krótkiego oszczędnościowego programu zmywania. Do niewielkiej ilości naczyń, zmywanych bezpośrednio po posiłku, uŝywaj programu z ekspresowym zmywaniem. UŜywaj oszczędnych programów suszenia. Zapobiegaj osadzaniu się kamienia poprzez stosowanie środków zmiękczających i specjalnych preparatów. Znaczne oszczędności energii umoŝliwi opcja opóźnionego startu zmywarki i zmywanie w porze nocnej, korzystając z nocnej taryfy. 15. Suszarka, w której nie suszymy nie odwirowanego prania. A moŝe jednak tradycyjna metoda suszenia, która pozwoli zaoszczędzić energię i dodatkowo nie niszczy ubrań? Suszarka do ręczników - wyłączona, gdy jej nie potrzebujemy. 16. śelazko. Prasowanie naleŝy rozpocząć od tkanin wymagających niŝszej temperatury, nie będzie wówczas potrzeby schładzania Ŝelazka. Korzystanie z funkcji nawilŝania powoduje zwiększenie zuŝycia energii o 20%.
17. Odkurzacz. NaleŜy regulować moc pracy urządzenia w zaleŝności od rodzaju odkurzanego materiału. NaleŜy takŝe okresowo wymieniać zbiornik kurzu, nie czekając aŝ wskaźnik sygnalizujący konieczność wymiany zadziała, bo wówczas zuŝycie energii rośnie o ok.50%. Niektóre zanieczyszczenia, jak np. mąka czy kakao, szczelnie zatykają pory filtrów. Wówczas naleŝy wymienić worek, mimo Ŝe jest w nim jeszcze sporo wolnej przestrzeni. 18. Podgrzewacze wody. Kąpiel pod prysznicem pozwala zaoszczędzić od 30% do 50% energii i wody, w porównaniu z kąpielą w wannie. Podczas mycia zębów i golenia zadbajmy o to, aby woda nie płynęła przez cały czas, poniewaŝ jest to strata energii. Kupując nowe urządzenia gospodarstwa domowego czytajmy etykiety i prośmy o pomoc sprzedawcę. Etykiety informują o danych technicznych i efektywności energetycznej urządzenia, co pozwala na porównania z innymi urządzeniami tej samej grupy. Z reguły cena urządzeń energooszczędnych jest wyŝsza od pozostałych, jednak pozwalają one na znaczne oszczędności w poborze energii. Urządzenie o mocy 1000W zuŝywa w ciągu godziny 1 kwh energii, a urządzenie o mocy 500W tylko 0,5 kwh. I tak, oznakowanie klasą: A - oznacza szczególnie niskie zuŝycie energii, C - wskazuje juŝ stosunkowo duŝe zuŝycie energii a G - zuŝycie energii jest bardzo wysokie. Kupując np. chłodziarko - zamraŝalkę w klasie energetycznej B zamiast C moŝna zaoszczędzić ok. 25% energii w trakcie jej uŝytkowania. Czytajmy dołączone do urządzeń elektrycznych instrukcje po to, aby tak zaprogramować urządzenie, które odpowiadając naszym potrzebom będzie jednocześnie pobierało jak najmniej energii. Nie zwracając uwagi w jaki sposób wykorzystujemy energię, często robimy to nieracjonalnie. Po co nadal płacić większe, niŝ to konieczne, rachunki za energię? Źródło: Strona Urzędu Regulacji Energetyki