D-04.05.01 T ULEPSZANIE GRUNTU SPOIWEM TE- FRA 15

D-04.05.01 T ULEPSZANIE GRUNTU SPOIWEM TE- FRA 15

1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem warstw gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15, pełniących funkcję wzmocnionego podłoża. 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji Szczegółowa Specyfikacja Techniczna (SST) jest stosowana jako dokument kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres robót objętych Specyfikacją Specyfikacja może być wykorzystywana przy projektowaniu i wykonywaniu podłoży pod nasypy komunikacyjne i podłoża pod warstwy konstrukcyjne nawierzchni; Warstwy te mogą być projektowane i wykonywane na drogach o wszystkich kategoriach ruchu. 1.4. Określenia podstawowe 1.4.1. TEFRA 15 materiał stosowany jako samodzielne spoiwo drogowe oraz jako dodatek hydrauliczny do innych spoiw drogowych. 1.4.2. Ulepszenie gruntu spoiwem proces technologiczny polegający na zmieszaniu rozdrobnionego gruntu z optymalną ilością spoiwa TEFRA 15 i wody, w celu: zapewnienia dalszej urabialności gruntu sprzętem mechanicznym, poprawy zagęszczalności gruntu, uzyskania nośności gruntu (przejezdności), zapewnienie przydatności gruntu do stabilizacji innymi spoiwami). 1.4.3. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami oraz z definicjami podanymi w Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) D-M-00.00.00 Wymagania ogólne punkt 1.4. 2. MATERIAŁY Do wykonania ulepszenia gruntu spoiwem TEFRA 15 należy zastosować: naturalne grunty zalegające w podłożu, spoiwo TEFRA 15, wodę, 2.1. Grunty W przypadku przewilgoconych (uplastycznionych) gruntów spoistych spoiwo TEFRA 15 powoduje: osuszenie gruntu, podniesienie jego wilgotności optymalnej,

zmianę struktury gruntu, Złożenie tych czynników powoduje możliwość właściwego zagęszczenia gruntu i uzyskanie nośności podłoża. Zaleca się stosowanie spoiwa TEFRA 15 do gruntów spoistych o właściwościach podanych w tablicy 1. Stosowanie innych gruntów jest także możliwe, a decydującym kryterium jest uzyskanie odpowiedniej nośności podłoża. Tablica 1. Zalecane właściwości gruntów spoistych do stabilizacji L.p. Właściwości Wymagania Metody badania 1 Uziarnienie, przechodzi przez sito #0,002 mm 30% PN-B-04481:1988 2 Granica płynności 50% PN-B-04481:1988 3 Wskaźnik plastyczności 3 30 % PN-B-04481:1988 4 Zawartość części organicznych 5 % PN-B-04481:1988 5 Zawartość siarki w przeliczeniu na SO 3 1 % PN-EN 1744-1:2000 2.2. Spoiwo TEFRA 15 Należy stosować spoiwo TEFRA 15 spełniające wymagania normy PN-EN 14227-4:2005, a w szczególności właściwości podane w tablicy 2. Tablica 2. Właściwości spoiwa TEFRA 15 L.p. Właściwości Wymagania Metody badania 1 Uziarnienie, przechodzi przez sito #: PN-EN 196-6 0,315 mm 95% paragraf 3 0,090 mm 75% 2 Stałość objętości, dla mieszanki 30% TEFRA 15 i 70% cementu wzorcowego (m/m) 10mm PN-EN 196-3:2006 3 Reaktywny tlenek wapnia 5% PN-EN 197-1 4 Zawartość wody 1 % 2.3. Woda W przypadku konieczności dodania wody, należy stosować wodę pitną lub wodę z naturalnych zbiorników wodnych. W przypadkach wątpliwych należy przeprowadzić badania zgodnie z PN-EN 1008:2004. 3. SPRZĘT Wykonawca przystępujący do ulepszenia gruntu spoiwem TEFRA 15 powinien korzystać z następującego sprzętu: specjalistycznej mieszarki do mieszania gruntu ze spoiwem (stabilizator) rozsypywarki spoiwa (siewnika), beczkowozu, równiarki lub spycharki, walców ogumionych, stalowych wibracyjnych lub statycznych do zagęszczania, zagęszczarek płytowych, ubijaków mechanicznych lub małych walców wibracyjnych do zagęszczania w miejscach trudnodostępnych.

4. TRANSPORT Spoiwo TEFRA 15 jest dostarczane w cysternach w sposób zabezpieczający przed zawilgoceniem. Pozostałe materiały mogą być transportowane w dowolny sposób zapobiegający ich zanieczyszczeniu oraz zmieszaniu z innymi materiałami. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Projektowanie mieszanki gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15 Każdorazowo przed przystąpieniem do stabilizacji gruntu spoiwem TEFRA 15 należy sporządzić receptę laboratoryjną. Ze względu na dużą zmienność warunków wodnych w terenie, receptę laboratoryjną zaleca się sprawdzić w terenie na odcinku próbnym. Projektowanie mieszanki gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15 polega na: określeniu wilgotności naturalnej gruntu, określeniu wilgotności optymalnej gruntu ze spoiwem, doborze ilości spoiwa. W przypadku zastosowania spoiwa TEFRA 15 w celu ulepszenia podłoża nasypu lub podłoża pod warstwy konstrukcyjne zaleca się stosowanie następujących ilości spoiwa: dla wn Wopt +2% 3% dla wn Wopt +2 5% 3 5% dla wn Wopt +5 6% 5 7% dla wn Wopt +6 7% 7 10% Ilość spoiwa nie powinna przekraczać 15% w stosunku do masy suchego gruntu. Recepta powinna określać: rodzaj gruntu do stabilizacji, wilgotność naturalną, wilgotność optymalną mieszanki, ewentualny potrzebny dodatek wody, zawartość spoiwa TEFRA 15. 5.2. Wykonanie odcinka próbnego Odcinek próbny o powierzchni co najmniej 600 m2 powinien być zlokalizowany w ciągu budowanej drogi. Na odcinku próbnym należy potwierdzić właściwą ilość dodawanego spoiwa oraz ewentualnie wody. W trakcie wykonywania odcinka próbnego należy określić właściwą głębokość mieszania do osiągnięcia projektowanej grubości warstwy po zagęszczeniu, oraz ilość przejść i rodzaj walców stosowanych do zagęszczania. Wykonana warstwa gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15 powinna charakteryzować się właściwościami podanymi w tablicy 3

Tablica 3. Wymagania dotyczące zastabilizowanego gruntu. L.p. Właściwości Wymagania Metody badania 1 Współczynnik zagęszczenia ulepszonego Is 1,00 BN-77/8931-12 gruntu 2 Moduł odkształcenia gruntu oznaczony w E 2 60 PN-S-02205:1998 powtórnym obciążeniu badanej warstwy 1) MPa 3 Stosunek modułu odkształcenia od obciążenia wtórnego do modułu od odkształcenia pierwotnego 1) E 2 /E 1 3,00 MPa PN-S-02205:1998 4 Moduł sprężystości badany lekką płytą dynamiczna 1) Badania należy wykonać po 7 dniach od rozłożenia 5.3. Warunki atmosferyczne prowadzenia robót E evd 30 Mpa Zaleca się sprawdzenie prognozy pogody na najbliższe kilka dni. Nie dopuszcza się prowadzenia robót w czasie intensywnych opadów atmosferycznych oraz na zamarzniętym podłożu. 5.4. Wytwarzanie warstwy gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15 Grunt ulepszany spoiwem TEFRA 15 należy przygotowywać metodą mieszania na miejscu. Technologia wytwarzania mieszanki obejmuje: ewentualne dodanie wody do wilgotności optymalnej, rozłożenie spoiwa w ilości zgodnej z receptą roboczą, wymieszanie wszystkich składników na projektowaną głębokość. W przypadku gruntów bardzo spoistych może wystąpić konieczność 2-krotnego wymieszania wszystkich składników w celu uzyskania jednorodnej mieszanki Jeżeli jest konieczne dodanie wody, może być ona dozowana objętościowo lub wagowo, aż do uzyskania wilgotności optymalnej, z tolerancją +10%, -20% jej wartości. Spoiwo TEFRA 15 powinno być dozowane wagowo zgodnie z receptą laboratoryjną w przeliczeniu na 1 m2 powierzchni. Należy szczególnie zwrócić uwagę na jednorodność rozściełania spoiwa. Spoiwo powinno być dozowane z dokładnością do ±0,5%. Praca mieszarki powinna zapewniać prawidłowe wymieszanie składników do jednolitego wyglądu pod względem barwy oraz wilgotności. W przypadku niewystarczającej jednorodności mieszanki należy zastosować większą ilość przejść mieszarki. W przypadku wykonywania ulepszonego podłoża nawierzchni, w przypadku szczególnie złych warunków gruntowo-wodnych, może być zastosowana technologia wieloetapowa: rozłożenie spoiwa Tefra 15, wymieszanie gruntu ze spoiwem na dużą głębokość, zagęszczenie warstwy, rozłożenie nowej partii spoiwa, wymieszanie gruntu ze spoiwem na mniejszą głębokość. W pierwszym przypadku dodatek spoiwa Tefra 15 ma na celu doprowadzenie gruntu do

wilgotności optymalnej i umożliwienie jego zagęszczenia, a drugi dodatek spoiwa powoduje właściwe związanie gruntu i uzyskanie potrzebnej wytrzymałości. Spoiwa mogą też być w takim przypadku rozłożone jedno po drugim i łącznie wymieszane z gruntem. Jeżeli w podłożu występują niejednorodności związane z rodzajem gruntu oraz jego wilgotnością to w miejscach takich należy odpowiednio skorygować ilość dozowanego spoiwa. W przypadku, gdy niejednorodności zostaną zauważone dopiero po wymieszaniu a niekiedy i zagęszczeniu warstwy (trudności w zagęszczeniu, widoczna plastyczność gruntu), miejsce takie powinno zostać jeszcze raz przemieszane z dodatkową ilością spoiwa. W miejscach, gdzie wykorzystanie mieszarek jest niemożliwe ze względu na występowanie urządzeń obcych, grunt podłoża należy przemieścić za pomocą koparki lub ładowarki, uformować w regularną pryzmę, dodać spoiwo i przemieszać. Tak przygotowaną mieszankę należy następnie ponownie przemieścić w miejsce wbudowania. 5.5. Zagęszczanie warstwy ulepszonego gruntu Po wymieszaniu wszystkich składników, powierzchnię warstwy należy zagęścić jednym lub dwoma przejściami walca. Po tym należy ostatecznie wyrównać powierzchnię warstwy i przystąpić do końcowego zagęszczania. W przypadku wykonywania warstwy o dużej grubości, do początkowego zagęszczania należy stosować ciężkie walce wibracyjne lub okołkowane. Dalej zagęszczenie należy kontynuować przy użyciu walców stalowych gładkich lub walców ogumionych. Potrzebną ilość przejść walców należy dobrać doświadczalnie podczas wykonywania odcinka próbnego, ale nie powinna być ona mniejsza niż 4. Zagęszczanie należy rozpocząć od krawędzi warstwy ulepszonego gruntu i posuwać się pasami równoległymi w stronę środka drogi. Kolejne pasy powinny zachodzić na siebie co najmniej 10cm. Wszelkie zaniżenia pojawiające się w czasie zagęszczania należy natychmiast wyrównać poprzez spulchnienie w tym miejscu mieszanki, dodanie nowej jej partii i powtórne zagęszczenie. Szczególną uwagę należy zwrócić na zagęszczanie miejsc w sąsiedztwie szczelin roboczych oraz urządzeń obcych. Zagęszczanie należy prowadzić aż do osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia zgodnego tablicą 3 pkt. 5.2 5.6. Spoiny robocze W celu poprawnego wykonania szczelin roboczych należy kolejne działki dzienne i pasy technologiczne wykonywać z zakładem. Zakład podłużny powinien wynosić co najmniej 10 cm a zakład poprzeczny co najmniej 50cm. 5.7. Pielęgnacja warstwy ulepszonej spoiwem w czasie wiązania Pielęgnację wykonujemy poprzez: skropienie emulsją asfaltową stosując 0,5-1,0 kg/m2 kilkakrotne w ciągu doby zraszanie wodą przez minimum 7 dni, pokrycie warstwą sypkiego gruntu lub geowłókniny, utrzymywaną przez co najmniej 7 dni w stanie wilgotnym,

inne metody zatwierdzone przez zamawiającego. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykonać badania gruntu przeznaczonego do stabilizacji, a w szczególności określić wilgotność naturalną gruntu oraz wilgotność optymalną mieszanki gruntu ze spoiwem TEFRA 15. Ocenę dostarczonej partii spoiwa TEFRA 15 należy przeprowadzić na podstawie kontroli dokumentów Badania Typu i badań ZKP dostawcy spoiwa. Każdą dostawę należy ocenić wizualnie. Przed wykonaniem odcinka próbnego należy zatwierdzić u Inżyniera receptę laboratoryjną i wszystkie jej składniki. Metody badań warstwy gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15 podane SA w tablicy 3. Częstotliwość badań: Zagęszczenie gruntu zastabilizowanego raz na 350 m 2 Moduł odkształcenia gruntu oznaczony w powtórnym obciążeniu raz na 2000 m 2 6.2. Badania i pomiary wykonanej warstwy ulepszonego gruntu Metody badań warstwy gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15 podane SA w tablicy 3. Częstotliwość badań: Zagęszczenie gruntu zastabilizowanego raz na 350 m 2 Moduł odkształcenia gruntu oznaczony w powtórnym obciążeniu raz na 2000 m 2 Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów dotyczących cech geometrycznych podaje tablica 4. Tablica 4. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów wykonanej podbudowy lub ulepszonego podłoża stabilizowanych spoiwami Lp. Wyszczególnienie badań i pomiarów Minimalna częstotliwość badań i pomiarów 1 Szerokość 10 razy na 1 km 2 Równość podłużna w sposób ciągły planografem albo co 20 m łatą na każdym pasie ruchu 3 Równość poprzeczna 10 razy na 1 km 4 Spadki poprzeczne*) 10 razy na 1 km 5 Rzędne wysokościowe co 100 m 6 Ukształtowanie osi w planie*) 7 Grubość podbudowy i ulepszonego podłoża w 3 punktach, lecz nie rzadziej niż raz na 2000 m2 *) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukształtowania osi w planie należy wykonać w punktach głównych łuków poziomych. 6.2.1. Szerokość podbudowy i ulepszonego podłoża Szerokość ulepszonego podłoża nie może różnić się od szerokości projektowanej o więcej

niż +10 cm, -5 cm. 6.2.2. Równość ulepszonego podłoża Nierówności podłużne podbudowy i ulepszonego podłoża należy mierzyć 4-metrową łatą lub planografem, zgodnie z normą BN-68/8931-04 [22]. Nierówności poprzeczne podbudowy i ulepszonego podłoża należy mierzyć 4-metrową łatą. Nierówności nie powinny przekraczać: 15 mm dla podbudowy pomocniczej i ulepszonego podłoża. 6.2.3. Spadki poprzeczne podbudowy i ulepszonego podłoża Spadki poprzeczne podbudowy i ulepszonego podłoża powinny być zgodne z dokumentacją projektową z tolerancją ± 0,5 %. 6.2.4. Rzędne wysokościowe podbudowy i ulepszonego podłoża Różnice pomiędzy rzędnymi wykonanej podbudowy i ulepszonego podłoża a rzędnymi projektowanymi nie powinny przekraczać + 1 cm, -2 cm. 6.2.5. Ukształtowanie osi podbudowy i ulepszonego podłoża Oś ulepszonego podłoża w planie nie może być przesunięta w stosunku do osi projektowanej o więcej niż ± 5 cm. 6.2.6. Grubość podbudowy i ulepszonego podłoża Grubość podbudowy i ulepszonego podłoża nie może różnić się od grubości projektowanej o więcej niż: - dla ulepszonego podłoża +10%, -15%. 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiarową ulepszonego podłoża jest 1 m2 (metr kwadratowy) warstwy gruntu ulepszonego spoiwem TEFRA 15, o projektowanej grubości. 8. ODBIÓR ROBÓT Wykonane odcinki warstwy budowli drogowej z gruntu stabilizowanego spoiwem są odbierane przez Inżyniera na podstawie wyników badań laboratoryjnych, oceny wizualnej, pomiarów geodezyjnych i ewentualnie innych szczegółowych poleceń Inżyniera. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w OST D-M-00.00.00 Wymagania ogólne pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m2 ulepszonego podłoża z gruntów stabilizowanych TEFRĄ 15 obejmuje: w przypadku wytwarzania mieszanek gruntowo-spoiwowych na miejscu:

prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, oznakowanie robót, spulchnienie gruntu, dostarczenie, ustawienie, rozebranie i odwiezienie prowadnic oraz innych materiałów i urządzeń pomocniczych, dostarczenie i rozścielenie składników zgodnie z receptą laboratoryjną, wymieszanie gruntu rodzimego ze spoiwem w korycie drogi, zagęszczenie warstwy, pielęgnacja wykonanej warstwy przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji technicznej, 10. PRZEPISY ZWIĄZANE 1. PN-S-02205:1998 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. 2. Ogólne Specyfikacje Techniczne D-M-00.00.00 Wymagania ogólne 3. PN-EN 196-6:1997 Metody badania cementu Oznaczanie stopnia zmielenia. 4. PN-EN 196-3+A1:2006 Metody badania cementu. Część 3: Oznaczanie czasów wiązania i stałości objętości. 5. PN-EN 197-1/A3:2007 Cement Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. 6. PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu Specyfikacja pobierania próbek, badanie i ocena przydatności wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu. 7. PN-EN 14227-3:2007 Mieszanki związane spoiwem hydraulicznym - Wymagania - Część 3: Mieszanki związane popiołami lotnymi 8. PN-EN 14227-4:2005 Mieszanki związane spoiwem hydraulicznym - Specyfikacja - Część 4: Popioły lotne do mieszanek 9. PN-EN 1744-1:2000 Kruszywa mineralne Badania Oznaczenie zawartości siarki metodą bromową. 10. PN-B-04481:1988 Grunty budowlane. Badania próbek gruntów. 11. BN-71/8933-10 Drogi samochodowe. Podbudowa z gruntów stabilizowanych aktywnymi popiołami lotnymi. 12. BN-77/8931-12 Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia gruntu.