Przygotowali: Adam Kret Łukasz Matys Druk: Drukarnia VIVA Copyright by Infornext.pl ISBN: 978 83 61722 02 1 Wydane przez Infornext Sp. z o.o. ul. Okopowa 58/72 01 042 Warszawa www.wieszjak.pl
Od Redakcji Od Redakcji Oddajemy w Państwa ręce poradnik Auto. W pierwszej części w sposób wyczerpujący przedstawiliśmy zagadnienia dotyczące prawa jazdy, w tym m.in. kategorie prawa jazdy i warunki ich uzyskania oraz rodzaje egzaminów. W drugiej części omówiliśmy kwestie związane z zakupem i rejestracją samochodu. Wskazaliśmy tam, na co zwrócić uwagę w umowie sprzedaży samochodu i jak jest opodatkowana sprzedaż. W poradniku można również znaleźć informacje dotyczące zmian w podatkach samochodowych, np. zwrot akcyzy za samochód sprowadzony z UE. Bardzo przydatna jest część, w której omówiono ubezpieczenia pojazdu: AC, OC i od następstw nieszczęśliwych wypadków. Obszernie przedstawiliśmy także kwestie mandatów i punktów karnych za co są naliczane, kiedy się przedawniają, jakie są skutki przekroczenia limitu. Duża liczba przykładów ułatwi zrozumienie opisywanej tematyki. Poradnik skierowany jest do osób, które chciałyby poznać zagadnienia prawne związane z zakupem i użytkowaniem samochodu. Staraliśmy się przedstawiać zawiłe problemy prawne w sposób bardziej przystępny, używając prostego i zrozumiałego języka. Autorami publikacji są redaktorzy portalu poradniczego Wieszjak.pl. Jeśli będziecie Państwo chcieli poznać odpowiedzi na nurtujące Was pytania, związane z różnymi dziedzinami prawa, zapraszamy do odwiedzenia naszych serwisów. www.wieszjak.pl Życzę miłej lektury Izabela Dorf Redaktor Naczelna portalu Wieszjak.pl 3
Spis treści 4 Od Redakcji.................................................... 3 Prawo jazdy.................................................... 7 1. Kategorie prawa jazdy i warunki ich uzyskania.................... 7 1.1. Kategorie prawa jazdy................................... 7 1.2. Jaki dodatkowe uprawnienia daje posiadane prawo jazdy innej kategorii............................................. 9 1.3. Pozostałe warunki...................................... 10 2. Wybór szkoły.............................................. 10 3. Orzeczenie lekarskie........................................ 11 4. Szkolenie................................................. 11 4.1. Przebieg kursu......................................... 12 4.2. Dodatkowe warunki dla zajęć praktycznych.................. 13 4.3. Egzamin wewnętrzny................................... 14 5. Egzamin państwowy........................................ 15 5.1. Egzamin teoretyczny.................................... 15 5.2. Egzamin praktyczny.................................... 17 5.3. Zwrot opłaty i opłaty dodatkowe........................... 21 5.4. Czym skutkuje wielokrotne oblanie egzaminów............... 22 6. Odbiór dokumentu......................................... 23 7. Utrata prawa jazdy.......................................... 24 7.1. Kiedy policja może zatrzymać prawo jazdy................... 24 7.2. Kiedy pokwitowanie prawa jazdy uprawnia do prowadzenia pojazdu. 24 7.3. Kiedy zatrzymanie prawa jazdy uniemożliwia poruszanie się pojazdem............................................. 24 7.4. Co się wiąże z zatrzymaniem prawa jazdy.................... 26 7.5. Kiedy traci się uprawnienia do kierowania pojazdem........... 26 7.6. Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych................ 27 7.7. Utrata prawa jazdy przez punkty karne...................... 29 7.8. Utrata prawa jazdy za unikanie płacenia alimentów............ 30 7.9. Egzamin kontrolny..................................... 32 7.10. Utrata dokumentu kiedy możemy wystąpić o wtórnik........ 34 8. Projekt zmian regulacji prawnych w zakresie prawa jazdy............ 36 8.1. Zmiany w egzaminie.................................... 36 8.2. Dokument tymczasowy i nowocześniejszy................... 36 8.3. Pierwsze lata po uzyskaniu prawa jazdy..................... 37 8.4. Starszy kierowca....................................... 38 8.5. Wejście w życie przepisów............................... 38 Zakup i rejestracja samochodu...................................... 39 9. Na co zwrócić uwagę w umowie sprzedaży samochodu.............. 39 9.1. Strony umowy......................................... 39 9.2. Forma............................................... 39 9.3. Przedmiot umowy...................................... 40 9.4. Obowiązki sprzedającego i kupującego...................... 40 9.5. Rękojmia i gwarancja................................... 41 9.6. Zakup samochodu w salonie.............................. 42 9.7. Gwarancja na samochód................................. 43 10. Jak jest opodatkowana sprzedaż samochodów.................... 43
Spis treści 10.1. Kiedy nie zapłacimy podatku............................. 43 10.2. Jaki podatek od sprzedaży............................... 44 10.3. Co w przypadku wygranych samochodów................... 44 10.4. Kiedy rozliczać sprzedaż................................ 45 11. Podatek od czynności cywilnoprawnych przy zakupie samochodu...... 45 11.1. Kiedy trzeba zapłacić podatek............................ 45 11.2. Wpłata i złożenie wniosku............................... 46 12. Zastaw rejestrowy.......................................... 46 12.1. Jakie są skutki zastawu rejestrowego na samochodzie.......... 46 12.2. Licytacja........................................... 48 12.3. Jak wykreślić zastaw rejestrowy na samochodzie............. 49 13. Jak sprowadzić samochód z UE............................... 51 13.1. Kompletujemy dokumenty dotyczące samochodu............. 51 13.2. Tymczasowa rejestracja i ubezpieczenie OC................. 52 13.3. Tłumaczenie dokumentów............................... 52 13.4. Kontrola techniczna................................... 53 13.5. W urzędzie celnym.................................... 53 13.6. Potwierdzenie uiszczenia opłaty akcyzowej.................. 54 13.7. Urząd skarbowy i VAT.................................. 55 13.8. Opłata recyklingowa................................... 55 14. Jak zarejestrować samochód................................. 56 14.1. Gdzie dokonujemy rejestracji............................. 56 14.2. Decyzja administracyjna................................ 56 14.3. Dokumenty wymagane do złożenia wniosku................. 57 14.4. Opłaty.............................................. 58 14.5. Wyrobienie tablic rejestracyjnych......................... 58 14.6. Rejestracja docelowa.................................. 58 14.7. Jakie warunki trzeba spełnić rejestrując samochód zabytkowy... 59 15. Wyrejestrowanie samochodu................................. 59 15.1. Ponowna rejestracja.................................... 59 15.2. Wymagane dokumenty................................. 60 16. Problem zarejestrowania samochodu sprowadzanego z Wielkiej Brytanii... 61 16.1. Dopuszczalność rejestracji pojazdu z kierownicą z prawej strony... 61 16.2. Problem stacji kontroli pojazdów.......................... 62 16.3. Czy jest to zgodne z prawem unijnym...................... 62 16.4. Jak dostosować samochód do polskiego prawa............... 63 16.5. Wkrótce zmiana...................................... 64 Nowości w podatkach samochodowych................................ 64 17. Zwrot akcyzy za samochód sprowadzony z UE................... 65 17.1. Kogo dotyczy zwrot akcyzy.............................. 65 17.2. Przesłanki otrzymania zwrotu nadpłaty..................... 65 18. Odliczanie VAT za samochód z kratką......................... 68 18.1. Wyrok ETS.......................................... 68 18.2. Podstawa orzeczenia................................... 69 18.3. Skutki orzeczenia, czyli jak skorzystać na złagodzeniu przepisów. 69 Ubezpieczenie pojazdu............................................ 70 19. Ubezpieczenie OC......................................... 71 5
Spis treści 6 19.1. Jakie pojazdy należy ubezpieczyć......................... 71 19.2. Co jest objęte ubezpieczeniem........................... 72 19.3. Kiedy uruchamiane jest ubezpieczenie..................... 72 19.4. Czego nie obejmuje odszkodowanie....................... 72 19.5. Kiedy zakład ubezpieczeń może domagać się zwrotu wypłaconej kwoty od prowadzącego pojazd........................... 73 19.6. Jakie są rodzaje świadczeń wypłacanych przez zakład......... 73 19.7. Okresy przedawnień roszczeń............................ 74 19.8. Wypłata świadczeń.................................... 75 19.9. Okres ochrony ubezpieczenia OC......................... 75 19.10. Kiedy ubezpieczyciel domaga się zwrotu wypłaconego odszkodowania przy wypadku komunikacyjnym............. 79 19.11. Kiedy kierowca nie ma OC............................. 79 19.12. Jak zmienić ubezpieczenie OC.......................... 80 20. Ubezpieczenie AC......................................... 83 20.1. Zakres ubezpieczenia.................................. 83 20.2. Źródło szkody....................................... 84 20.3. Jakie są warunki wypłacenia odszkodowania................ 84 20.4. Kiedy nie otrzymasz odszkodowania...................... 85 20.5. Termin wypłaty odszkodowania.......................... 85 21. Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków NNW..... 85 21.1. Nieszczęśliwy wypadek................................. 86 21.2. Suma ubezpieczenia................................... 86 21.3. Składka ubezpieczenia.................................. 86 21.4. Złamanie zasad umowy................................. 86 21.5. Dodatkowy zakres..................................... 87 Mandaty i punkty karne........................................... 87 22. Punkty karne............................................. 87 22.1. Za co są naliczane punkty karne......................... 87 22.2. Kumulacja punktów................................... 88 22.3. Który moment jest istotny dla przypisania punktów karnych.... 89 22.4. Co jest podstawą do przypisania punktów karnych............ 89 22.5. Co dzieje się z punktami tymczasowymi................... 90 22.6. Kiedy punkty naliczone na podstawie wpisów ostatecznych są usuwane z ewidencji................................ 90 22.7. Jak przedawniają się punkty karne........................ 91 22.8. Jakie są skutki przekroczenia limitu punktów............... 92 22.9. Jak sprawdzić liczbę punktów karnych..................... 93 23. Czy kierowca zawsze musi przyjąć mandat...................... 93 23.1. Kiedy i jaki mandat może nałożyć policjant................. 93 23.2. Kiedy kierowca może odmówić przyjęcia mandatu........... 94 23.3. Jakie są skutki odmowy przyjęcia mandatu.................. 94 23.4. Czym skutkuje niezapłacenie niezaskarżonego mandatu....... 95 Tabela mandatów i punktów karnych................................. 96 24. Co grozi za brak badań technicznych samochodu.............. 109 24.1. Co zrobić przypadku kontroli............................ 109
Kategorie prawa jazdy i warunki ich uzyskania 1. Prawo jazdy Prawo jazdy jest dokumentem potwierdzającym uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych określonej kategorii. Aby je uzyskać należy odbyć odpowiedni kurs oraz zdać egzamin teoretyczny (test komputerowy), oraz praktyczny. Należy również spełnić warunki dotyczące wieku, stanu zdrowia oraz karalności. 1. Kategorie prawa jazdy i warunki ich uzyskania Posiadanie odpowiedniej kategorii uprawnień umożliwia kierowanie określonymi pojazdami i zespołami pojazdów. 1.1. Kategorie prawa jazdy A Motocykl o pojemności skokowej silnika przekraczającej 125 cm 3, który może osiągnąć prędkość co najmniej 100 km/h. Wymagany wiek: 18 lat. A1 Motocykl o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm 3, i mocy nieprzekraczającej 11 kw. Wymagany wiek: 16 lat. B Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t (z wyjątkiem autobusu lub motocykla), ciągnik rolniczy (z przyczepą lekką), pojazd wolnobieżny (z przyczepą lekką), rower, motorower, pojazd zaprzęgowy. Wymagany wiek: 18 lat. B1 Trójkołowy lub czterokołowy samochód osobowy o masie własnej nieprzekraczającej 550 kg. Wymagany wiek: 16 lat. 7
Prawo jazdy C Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu, a także ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny. Wymagany wiek: 18 lat. Wymagane prawo jazdy: B C1 Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t i nieprzekraczającej 7,5 t, z wyjątkiem autobusu, a także ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny. Wymagany wiek: 18 lat. Wymagane prawo jazdy: B D Autobus przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, o długości nie mniejszej niż 9 m. Wymagany wiek: 21 lat. Wymagane prawo jazdy: B D1 Autobus przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, o długości nie mniejszej niż 5 m. Wymagany wiek: 21 lat. Wymagane prawo jazdy: B B+E Samochód osobowy z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 1 tony. Wymagane prawo jazdy: B C+E Zespół pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 18 ton i długości co najmniej 12 m, złożony z samochodu ciężarowego i przyczepy lub ciągnika siodłowego i naczepy. Wymagane prawo jazdy: C 8
Kategorie prawa jazdy i warunki ich uzyskania 1. C1+E Zespół pojazdów o długości co najmniej 8 m, złożony z samochodu ciężarowego (kategorii D1) i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 2 ton. Wymagane prawo jazdy: C1 D+E Autobus wraz z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 1,25 tony. Wymagane prawo jazdy: D D1+E Autobus określony (z kategorii D1) z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 1,25 tony. Wymagane prawo jazdy: D1 T Zespół pojazdów o długości co najmniej 7,5 m, złożony z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka. Wymagany wiek: 16 lat. 1.2. Jakie dodatkowe uprawnienia daje posiadane prawo jazdy innej kategorii Posiadanie określonych uprawnień daje również możliwość kierowania pojazdami przypisanymi do innej kategorii. W szczególności: posiadając uprawnienia w kategorii B i C+E lub B i D+E można prowadzić pojazdy określone w kategorii B+E, posiadając uprawnienia w kategorii C+E i D można kierować zespołem pojazdów określonych w kategorii D+E, posiadając uprawnienia kategorii A, B, B1, C, C1, D lub D1 można kierować pojazdem w nich wymienionym wraz z przyczepą lekką (tj. przyczepą jednoosiową o dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 750 kg i masy pojazdu ciągnącego, posiadając uprawnienia kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E można kierować ciągnikiem rolniczym z przyczepą lub przyczepami. 9