Choroby alergiczne skóry

POSTĘPY DERMATOLOGII I ALERGOLOGII Dwumiesiêcznik pod redakcj¹ PROF. DR. HAB. JERZEGO BOWSZYCA I PROF. DR. HAB. WOJCIECHA SILNEGO Sympozjum Naukowo-Szkoleniowe Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego Choroby alergiczne skóry Gdañsk, 19 21 maja 2005 r. pod patronatem JM Rektora Akademii Medycznej w Gdañsku prof. dr. hab. med. Wies³awa Makarewicza Materia³y konferencyjne

Postêpy Dermatologii i Alergologii dwumiesiêcznik Rada Naukowa i Kolegium Recenzenckie prof. Zygmunt Adamski (Poznañ) prof. Eugeniusz Baran (Wroc³aw) prof. Jerzy Bowszyc (Poznañ) prof. Ligia Brzeziñska-Wcis³o (Katowice) prof. Josef Buchvald (Bratys³awa, S³owacja) prof. Krzysztof Buczy³ko ( ódÿ) prof. Bo ena Chodynicka (Bia³ystok) dr hab. Magdalena Czarnecka-Operacz (Poznañ) prof. Andrzej Emeryk (Lublin) prof. Wies³aw Gliñski (Warszawa) prof. Harald Gollnick (Magdeburg, Niemcy) prof. Pawe³ Górski ( ódÿ) prof. Siegfried Jäger (Wiedeñ, Austria) prof. Maciej Kaczmarski (Bia³ystok) prof. Andrzej Kaszuba ( ódÿ) prof. Jerzy Kruszewski (Warszawa) prof. Ryszard Kurzawa (Rabka) prof. Andrzej Langner (Warszawa) prof. Jasna Lipozenèiæ (Zagrzeb, Chorwacja) prof. S³awomir Majewski (Warszawa) prof. W³adys³aw Pierzcha³a (Katowice) prof. Waldemar Placek (Bydgoszcz) prof. Tadeusz P³usa (Warszawa) prof. Barbara Raszeja-Kotelba (Poznañ) prof. Jadwiga Roszkiewicz (Gdañsk) prof. Edward Rudzki (Warszawa) prof. Zbigniew Samochocki (Warszawa) prof. Boles³aw Samoliñski (Warszawa) prof. Robert A. Schwartz (New Jersey, USA) prof. Wojciech Silny (Poznañ) prof. Frits Th.M. Spieksma (Leiden, Holandia) prof. Anna Sysa-Jêdrzejowska ( ódÿ) prof. Jacek Szepietowski (Wroc³aw) prof. Michael A. Waugh (Leeds, Wielka Brytania) prof. Edward Zawisza (Warszawa) prof. Ryszard aba (Poznañ) redaktorzy naczelni prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc prof. dr hab. med. Wojciech Silny sekretarz redakcji lek. med. Magdalena uczkowska Punkty KBN 4,00 Index Copernicus 4,53 Nak³ad: 500 egz. Redakcja Postêpów Dermatologii i Alergologii O Katedra i Klinika Dermatologii Akademii Medycznej ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznañ tel. +48 61 869 12 85 faks +48 61 867 15 72 e-mail: dermask2@am.poznan.pl O Termedia Wydawnictwa Medyczne ul. Wenedów 9/1, 61-614 Poznañ tel./faks +48 61 822 77 81 www.termedia.pl e-mail: termedia@termedia.pl Pismo wydawane pod patronatem Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego Wydawca Termedia sp. z o.o. ul. Kleeberga 8 61-615 Poznañ tel./faks +48 61 822 77 81 www.termedia.pl e-mail: termedia@termedia.pl Biuro w Warszawie tel./faks +48 22 827 75 14 e-mail: biuro.warszawa@termedia.pl prezes Zarz¹du Halina Michalak dyrektor Wydawnictwa Andrzej Kordas e-mail: a.kordas@termedia.pl redaktor naczelny Wydawnictwa, dyrektor Janusz Michalak e-mail: j.michalak@termedia.pl Dzia³ Marketingu i Reklamy tel. +48 61 822 77 81 w. 14 Dzia³ Dystrybucji i Prenumeraty tel. +48 61 822 77 81 w. 24 Opracowanie i sk³ad komputerowy Za treœæ reklam umieszczonych w Postêpach Dermatologii i Alergologii odpowiadaj¹ reklamodawcy. Reklamy leków wydawanych na receptê skierowane s¹ tylko do lekarzy, którzy posiadaj¹ niezbêdne uprawnienia do ich przepisywania.

Spis treści Komitet Organizacyjny i Naukowy List powitalny Sponsorzy Program Sympozjum Program ramowy Program szczegółowy VII VIII IX X X XI Streszczenia referatów S 1 Sesja plenarna S 1 Sesje tematyczne S 3 Sesja sponsorowana S 25 Indeks autorów XVII Streszczenia prac prezentowanych podczas Sympozjum wydrukowano w formie przes³anej przez autorów. Za treœæ i formê streszczeñ odpowiadaj¹ autorzy.

VII Komitet Organizacyjny przewodniczący prof. dr hab. med. Jadwiga Roszkiewicz wiceprzewodniczący dr med. Aleksandra Wilkowska sekretarz dr med. El bieta Grubska-Suchanek skarbnicy dr med. Aleksandra Siedlewicz dr med. Ma³gorzata Soko³owska-Wojdy³o członkowie lek. Dominika Bieliñska-Warê ak Krystyna Bladowska dr med. Stanis³aw Bural dr med. Maria Czubek Ewa Derêgowska mgr Jolanta Gleñ dr med. El bieta Jasiel-Walikowska dr med. Magdalena Lange lek. Hanna ugowska dr n. przyr. Bogus³aw Nedoszytko dr hab. med. Roman Nowicki Agnieszka Pawlik Halina Pawliñska dr med. Aneta Szczerkowska-Dobosz dr n. przyr. Magdalena Sztaba-Kania dr med. Jacek Tobo³a lek. Marek Urban mgr Monika Zab³otna Komitet Naukowy prof. Henryk Szarmach prof. Eugeniusz Baran prof. Ligia Brzeziñska-Wcis³o prof. Magdalena Czarnecka-Operacz prof. Wies³aw Gliñski prof. Roman Nowicki prof. Waldemar Placek prof. Jadwiga Roszkiewicz prof. Edward Rudzki prof. Zbigniew Samochocki prof. Wojciech Silny prof. Anna Sysa-Jêdrzejowska Miejsce obrad Hotel Mercure Hevelius Gdańsk, ul. Heweliusza 22 Otwarcie Sympozjum Polska Filharmonia Bałtycka im. F. Chopina Gdańsk; ul. Ołowianka 1

VIII Szanowni Państwo, Drogie Koleżanki i Koledzy. W imieniu Komitetu Organizacyjnego mam ogromny zaszczyt i przyjemnoœæ zaprosiæ Pañstwa na kolejne, organizowane przez Katedrê i Klinikê Dermatologii, Wenerologii i Alergologii AM w Gdañsku i Sekcjê Alergologiczn¹ PTD, Sympozjum Choroby alergiczne skóry. Serdecznie witamy wszystkich goœci i uczestników. Cieszymy siê bardzo z mo liwoœci przyjêcia Pañstwa w naszym piêknym Gdañsku, w nadmorskiej stolicy dawnej Rzeczypospolitej, gdzie ka de miejsce mówi o przesz³oœci i jutrze. Pragniemy, aby nasze Sympozjum dostarczy³o Pañstwu nie tylko wra eñ naukowych, ale równie by³o okazj¹ do spotkañ towarzyskich i kulturalnych, które pozostawi¹ mi³e wspomnienia. prof. dr hab. med. Jadwiga Roszkiewicz

IX Sponsorzy główni BootsHealthCare (Hermal) GlaxoSmithKline La Roche-Posay Novartis Schering-Plough CE SA Stiefel UCB Pharma Vichy Sponsorzy Astellas (Fujisawa i Yamanouchi) Bechtold &Co Bioderma Laboratoire Dermatologique Bio-Profil Polska Sp. z o.o. Cryoflex-Poland Sp. z o.o. Galderma Polska Grodziskie Zak³ady Farmaceutyczne Polfa Sp. z o.o. Jelfa SA Leo Pharma 3M Poland Magnapharma Sp. z o.o. Medagro International Nexter Sp. z o.o. Oceanic Cosmetic & Pharmaceutic Orion OYJ S.A. Pierre Fabre Dermo-Cosmetique Polfa Tarchomin PPHU Cerko S.C. Sanofi-Aventis Schering AG S.A. Solpharm Sp. z o.o. Warszawskie Zak³ady Farmaceutyczne S.A. Wydawnictwa Postêpy Dermatologii i Alergologii Dermatologia Estetyczna Cornetis sp. z o.o. Oficyna Wydawnicza Medicus

X Program ramowy Dzieñ Godzina Miejsce Sesje czwartek 18.00 Polska Filharmonia Ba³tycka Otwarcie Sympozjum 18.30 Sesja plenarna 20.00 Wieczór sponsorowany przez firmy La Roche-Posay i Vichy pi¹tek Hotel Mercure Hevelius 9.00 10.10 sala A Problemy diagnostyczne w atopowym zapaleniu skóry (czêœæ I) sala B Alergia na leki 10.10 10.40 przerwa na kawê 10.40 11.45 sala A Problemy diagnostyczne w atopowym zapaleniu skóry (czêœæ II) sala B Mo liwoœci diagnostyczne w pokrzywce 11.45 12.00 przerwa 12.00 13.00 sala A Sympozjum satelitarne firmy Novartis sala B Sesja sponsorowana przez firmy Bioderma i Oceanic 13.00 15.00 przerwa obiadowa 15.00 16.10 sala A Alergia kontaktowa ró norodnoœæ czynników wywo³uj¹cych (czêœæ I) 16.10 16.40 przerwa na kawê sala B Alergia jako problem wielonarz¹dowy (czêœæ I) 16.40 17.30 sala A Alergia kontaktowa ró norodnoœæ czynników wywo³uj¹cych (czêœæ II) sala B Alergia jako problem wielonarz¹dowy (czêœæ II) 19.00 Rejs katamaranem i wieczór na molo w Sopocie sponsorowane przez firmy Novartis, UCB Pharma i BootsHealthCare (Hermal) sobota Hotel Mercure Hevelius 9.00 11.00 sala A Atopia problemy diagnostyczne i terapeutyczne (czêœæ I) 11.00 11.20 przerwa na kawê 11.20 12.55 sala A Atopia problemy diagnostyczne i terapeutyczne (czêœæ II) 13.00 Zakoñczenie Sympozjum Lunch sponsorowany przez firmê Stiefel hotel Heweliusz

XI Program szczegółowy Czwartek, 19.04.2005 r. Polska Filharmonia Bałtycka im. F. Chopina, Gdańsk, ul. Ołowianka 1 18.00 Otwarcie Sympozjum 18.30 Sesja plenarna przewodnicz¹cy sesji: prof. J. Roszkiewicz prof. W. Gliñski prof. W. Silny Problemy dermatologiczne w alergologii na przestrzeni lat prof. dr hab. med. J. Kruszewski [1] Mechanizmy swoistej immunoterapii prof. dr hab. med. M. Jutel [2] Wspó³czesne pogl¹dy na etiopatogenezê atopowego zapalenia skóry prof. dr hab. med. W. Gliñski [3] 20.00 Wieczór sponsorowany przez firmy La Roche-Posay i Vichy 20 21.05.2005 r. Sesje tematyczne Miejsce obrad: Hotel Mercure Hevelius ul. Heweliusza 22, Gdañsk Piątek, 20.05.2005 r. Sala A, godz. 9.00 10.10 Sesja: Problemy diagnostyczne w atopowym zapaleniu skóry (czêœæ I) prof. Henryk Szarmach prof. Edward Rudzki dr Aleksandra Wilkowska 9.00 9.30 Alergia na pokarmy w atopowym zapaleniu skóry Kurek M. (Szczecin) [4] 9.30 9.45 Analiza wybranych czynników etiopatogenetycznych atopowego zapalenia skóry u dzieci Wo³owska E. (Gdañsk) [5] 9.45 9.55 Udzia³ immunoglobuliny klasy IgE w patogenezie wyprysku atopowego Samochocki Z., Owczarek W., Zabielski S. (Warszawa) [6] 9.55 10.05 Ocena stê enia eozynofilowego bia³ka kationowego w surowicy krwi chorych na ca³oroczny alergiczny nie yt nosa i atopowe zapalenie skóry uczulonych na roztocza kurzu domowego Damps-Konstañska I., Grucha³a-Niedoszytko M., Wilkowska A., Gleñ J., Konstañski Z., Jassem E., S³omiñski M. (Gdañsk) [7] 10.05 10.10 Dyskusja 10.10 10.40 Przerwa na kawê

XII Sala A, godz. 10.40 11.45 Sesja: Problemy diagnostyczne w atopowym zapaleniu skóry (czêœæ II) prof. Anna Sysa-Jêdrzejowska prof. Andrzej Langner dr Maria Czubek 10.40 10.50 Stê enie substancji P oraz peptydu zwi¹zanego z genem kalcytoniny (CGRP) w osoczu chorych na atopowe zapalenie skóry Salomon J., Baran E. (Wroc³aw) [8] 10.50 11.00 Wybrane bia³ka eozynofili jako wskaÿnik stanu zapalnego u chorych na atopowe zapalenie skóry Jenerowicz D., Czarnecka-Operacz M., Silny W. (Poznañ) [9] 11.00 11.10 Py³ki roœlin wiatropylnych pogarszaj¹ stan skóry u chorych z zespo³em atopowego zapalenia skóry i wyprysku Janowska E., Kurek M. (Szczecin) [10] 11.10 11.20 Uczulenie na py³ki bylicy pospolitej problem nadal aktualny Czarnecka-Operacz M., Jenerowicz D. (Poznañ) [11] 11.20 11.30 Nadwra liwoœæ na alergeny karalucha u chorych z atopi¹ wyniki 3-letniej obserwacji Czarnecka-Operacz M., Jenerowicz D. (Poznañ) [12] 11.30 11.45 Dyskusja 11.45 12.00 Przerwa Sala A, godz. 12.00 13.00 Sympozjum satelitarne firmy Novartis 13.00 15.00 Przerwa obiadowa Sala A, godz. 15.00 16.15 Sesja: Alergia kontaktowa ró norodnoœæ czynników wywo³uj¹cych (czêœæ I) prof. Wojciech Silny prof. Eugeniusz Baran dr El bieta Grubska-Suchanek 15.00 15.20 Zmiana czêstoœci wystêpowania alergii kontaktowej na metale Rudzki E., Rebandel P. (Warszawa) [13] 15.20 15.30 Badania nad alergi¹ kontaktow¹ pacjentów Katedry i Kliniki Dermatologii w Katowicach w latach 2001 2004 Rogala-Poborska I., Sygu³a E, Brzeziñska-Wcis³o L., Lis-Œwiêty A. (Katowice) [14] 15.30 15.40 Przyczyny, cechy kliniczne i odczyny krzy owe reakcji alergicznych na miejscowo stosowane glikokortykosteroidy doœwiadczenia w³asne Reduta T., Laudañska H. (Bia³ystok) [15] 15.40 15.50 Wystêpowanie alergii na lateks w grupie 100 pracowników oddzia³ów zabiegowych szpitali bydgoskich Romañska-Gocka K., Gocki J., bikowska-gotz M., Placek W., Dziedziczko A. (Bydgoszcz) [16]

XIII 15.50 16.00 Alergiczna reakcja typu opóÿnionego u chorych na przewlek³e ylne owrzodzenia podudzi mudziñska M., Czarnecka-Operacz M., Silny P. (Poznañ) [17] 16.00 16.10 Wyprysk powietrznopochodny (Air-borne dermatitis) opis przypadku Antoszczyk G., Obtu³owicz A. (Kraków) [18] 16.10 16.15 Dyskusja 16.15 16.40 Przerwa na kawê Sala A, godz. 16.40 17.30 Sesja: Alergia kontaktowa ró norodnoœæ czynników wywo³uj¹cych (czêœæ II) prof. Wies³aw Gliñski dr Teresa Reduta dr Danuta Rosiñska-Borkowska 16.40 17.00 Kosmetyki i kosmeceutyki narastaj¹ce Ÿród³o alergicznego wyprysku kontaktowego Gliñska O., Gliñski W. (Warszawa) [19] 17.00 17.10 Alergia kontaktowa na sk³adniki kosmetyków u chorych z alergicznym wypryskiem kontaktowym Reduta T., Laudañska H. (Bia³ystok) [20] 17.10 17.20 Odczyny alergiczne okolicy ust i czerwieni wargowej spowodowane kosmetykami Pierzcha³a E., Szkliniarz-Augustyñska P., Lis-Œwiêty A. (Katowice) [21] 17.20 17.30 Dyskusja Sala B, godz. 9.00 10.10 Sesja: Alergia na leki wa ny problem w alergologii prof. Gra yna Chodorowska prof. S³awomir Majewski dr Magdalena Lange 9.00 9.30 Alergia na antybiotyki beta-laktamowe Grubska-Suchanek E. (Gdañsk) [22] 9.30 9.40 Niepo ¹dane dzia³ania leków jako przyczyna hospitalizacji w Klinice Dermatologii AM w Poznaniu w latach 2000 2004 Jenerowicz D., Czarnecka-Operacz M. (Poznañ) [23] 9.40 9.50 Polimorfizm genu CYP2C9 u osób nadwra liwych na niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i toleruj¹cych rofekoksyb. Wyniki wstêpne Staszyñska-Kurek M., Za³uga E., CiechanowiczA., Maleszka R., Kurek M. (Szczecin) [24] 9.50 10.00 Bezpieczeñstwo stosowania leków przeciwhistaminowych w dermatozach ci¹ owych Lis-Œwiêty A., Brzeziñska-Wcis³o L. (Katowice) [25] 10.00 10.10 Dyskusja 10.10 10.40 Przerwa na kawê

XIV Sala B, godz. 10.40 11.45 Sesja: Mo liwoœci diagnostyczne w pokrzywce prof. Romuald Maleszka prof. Micha³ Kurek dr Jacek Tobo³a 10.40 11.10 Nadwra liwoœæ na pokarmy, dodatki spo ywcze i aspirynê w pokrzywce Kurek M. (Szczecin) [26] 11.10 11.25 Rozpoznawanie naturalnych i syntetycznych sk³adników po ywienia pogarszaj¹cych stan skóry chorych z pokrzywk¹ przewlek³¹ Rymarczyk B., Andrzejewska V., Rogala B., Kurek M. (Zabrze) [27] 11.25 11.35 Przewlek³a pokrzywka autoimmunologiczna opis przypadku Pi¹tkowska A., Czarnecka I., Paluchowska E., Bacz-Malinowska M. (Warszawa) [28] 11.35 11.45 Dyskusja 11.45 12.00 Przerwa 12.00 13.00 Sesja sponsorowana przez firmy Bioderma i Oceanic 13.00 15.00 Przerwa obiadowa Sala B, godz. 15.00 16.15 Sesja: Alergia jako problem wielonarz¹dowy (czêœæ I) prof. Jadwiga Roszkiewicz prof. Waldemar Placek dr El bieta Jasiel 15.00 15.30 Zapalenie ma³ych naczyñ skóry spektrum kliniczne i morfologiczne (Cutaneous small-vessel vasculitis CSVV) Roszkiewicz J. (Gdañsk) [29] 15.30 15.40 Leukocytoklastyczne zapalenie naczyñ problemy diagnostyczne z pogranicza alergologii Lis-Œwiêty A., Brzeziñska-Wcis³o L., Pierzcha³a E., Rogala-Poborska I., Wcis³o-Dziadecka D. (Katowice) [30] 15.40 15.55 Mastocytoza Niedoszytko M., Grucha³a-Niedoszytko M., Jassem E. (Gdañsk) [31] 15.55 16.10 Mastocytoza uk³adowa spektrum kliniczne, diagnostyka i leczenie Lange M., Szczerkowska-Dobosz A. (Gdañsk) [32] 16.10 16.15 Dyskusja 16.15 16.40 Przerwa na kawê Sala B, godz. 16.40 17.30 Sesja: Alergia jako problem wielonarz¹dowy (czêœæ II) prof. Roman Nowicki prof. Ligia Brzeziñska-Wcis³o dr Aleksandra Siedlewicz

XV 16.40 16.55 Reakcje alergiczne w przebiegu zaka eñ dermatofitami i grzybami dro d opodobnymi Nowicki R. (Gdañsk) [33] 16.55 17.05 Znaczenie alergii na grzyby u chorych na astmê oskrzelow¹ Niedoszytko M., Che³miñska M., Jassem E. (Gdañsk) [34] 17.05 17.15 Zakwity toksycznych cyjanobakterii ocena zagro eñ Mazur-Marzec H. (Gdañsk) [35] 17.15 17.25 Sinice dermatotoksyczny wp³yw na skórê Siedlewicz A., Nedoszytko B. (Gdañsk) [36] 17.25 17.30 Dyskusja 19.00 Rejs katamaranem i wieczór na molo w Sopocie, sponsorowane przez firmy Novartis, UCB Pharma i BootsHealthCare (Hermal) Sobota, 21.05.2005 r. Sala A, godz. 9.00 11.00 Sesja: Atopia problemy diagnostyczne i terapeutyczne (czêœæ I) prof. Magdalena Czarnecka-Operacz prof. Zbigniew Samochocki dr Aneta Szczerkowska-Dobosz 9.00 9.20 Profilaktyka atopowego zapalenia skóry Wilkowska A. (Gdañsk) [37] 9.20 9.40 Dlaczego leczenie atopowego zapalenia skóry u dzieci jest takie trudne Rosiñska-Borkowska D. (Warszawa) [38] 9.40 10.00 Rola emolientów w leczeniu atopowego zapalenia skóry Placek W. (Bydgoszcz) [39] 10.00 10.20 Ocena skutecznoœci alergenowej immunoterapii swoistej w leczeniu atopowego zapalenia skóry u dzieci i m³odzie y Silny W., Czarnecka-Operacz M, Silny P. (Poznañ) [40] 10.20 10.30 Zastosowanie atopowych testów p³atkowych w wykrywaniu nadwra liwoœci na alergeny roztoczy kurzu domowego Samochocki Z., Owczarek W., Zabielski S. (Warszawa) [41] 10.30 10.40 Czêstoœæ wystêpowania alergicznej reakcji typu opóÿnionego u chorych na atopowe zapalenie skóry mudziñska M., Czarnecka-Operacz M., Silny W. (Poznañ) [42] 10.40 10.50 Czynniki ryzyka atopowego zapalenia skóry u dzieci zamieszka³ych w mieœcie i na wsi JaŸwiec-Kanyion B., Pawlas K. (Sosnowiec) [43] 10.50 11.00 Dyskusja 11.00 11.20 Przerwa na kawê

XVI Sala A, godz. 11.20 12.55 Sesja: Atopia problemy diagnostyczne i terapeutyczne (czêœæ II) prof. Bo ena Chodynicka dr Monika Kapiñska-Mrowiecka dr Bogus³aw Nedoszytko 11.20 11.40 Zespó³ alergicznego zapalenia jamy ustnej. Obserwacja 44 przypadków Rudzki E. (Warszawa) [44] 11.40 11.55 Zespó³ alergicznego zapalenia jamy ustnej Szepietowski J., Salomon J., Baran E. (Wroc³aw) [45] 11.55 12.05 Apoptoza limfocytów T krwi obwodowej zwi¹zek z gêstoœci¹ kolonizacji skóry przez szczepy z gatunku Staphylococcus aureus chorych z atopowym zapaleniem skóry Kêdzierska A., Kaszuba-Zwoiñska J., Kapiñska-Mrowiecka M., Czubak M., Thor P., Wójcik K., Pryjma J. (Kraków) [46] 12.05 12.20 Badania polimorfizmu genetycznego u chorych na ³uszczycê i atopowe zapalenie skóry Nedoszytko B., Wilkowska A., Zab³otna M., Gleñ J., Czubek M., Witkowska-Tobo³a A., Tobo³a J., Szczerkowska-Dobosz A., Roszkiewicz J. (Gdañsk) [47] 12.20 12.35 Stosowanie wybranych metod profilaktyki w zakresie alergii powietrznopochodnej przez chorych leczonych w Oœrodku Diagnostyki Chorób Alergicznych Katedry i Kliniki Dermatologii AM w Poznaniu w latach 2000 2005 Osmola A, Czarnecka-Operacz M., Teresiak E. (Poznañ) [48] 12.35 12.45 Atopia i alergia na nikiel Antoszczyk G., Obtu³owicz A. (Kraków) [49] 12.45 12.55 Dyskusja 13.00 Zakoñczenie Sympozjum Po zakoñczeniu Sympozjum lunch w hotelu Heweliusz, sponsorowany przez firmê Stiefel