Vademecum rowerzysty Opracował: Oficer Rowerowy Gorzowa Wlkp. mgr inż. Krzysztof Kropiński Konsultacje: Naczelnik Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Gorzowie Wlkp. podinsp. Wiesław Widecki Miejski Inżynier Ruchu mgr inż. Rafał Krajczyński Inicjatywa Rowerowy Gorzów mgr inż. Krzysztof Leśnicki Gorzów Wlkp. 2015
Przykład 1 Rowerzysta ma pierwszeństwo nad pojazdem. Rowerzysta ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym (na nim oraz bezpośrednio przed nim). Podczas nowelizacji przepisów Prawa o ruchu drogowym w 2011r. z ustawy usunięto ust. 4 z art. 33: Na przejeździe dla rowerzystów, kierującemu rowerem zabrania się: 1. wjeżdżania bezpośrednio przed jadący pojazd; 2. zwalniania lub zatrzymywania się bez uzasadnionej przyczyny. Dodatkowo w 47.4 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych można znaleźć zapis: Kierujący pojazdem zbliżający się do miejsca oznaczonego znakiem D-6, D-6a albo D-6b jest obowiązany zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszych lub rowerzystów znajdujących się w tych miejscach lub na nie wchodzących lub wjeżdżających. Powyższe zapisy w Rozporządzeniu oraz zmiana w Prawie o ruchu drogowym jasno ukazują, że rowerzysta na przejeździe rowerowym ma pierwszeństwo.
Przykład 2 Rowerzysta ma pierwszeństwo nad pojazdem. Rowerzysta ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym (na nim oraz bezpośrednio przed nim). Dodatkowo pierwszeństwo rowerzysty reguluje art. 21 ust. 1a Prawa o ruchu drogowym: Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.
Przykład 3 Przejazd rowerowy barwiony na czerwono. Przejazd rowerowy barwiony na czerwono stosowany jest w miejscach szczególnie niebezpiecznych. Jest on bardziej czytelny i sygnalizuje kierowcy, żeby zachował szczególną ostrożność. Rowerzysta na czerwonym przejeździe również ma pierwszeństwo przejazdu względem pojazdów.
Przykład 4 2 1 Rowerzysta musi ustąpić pierwszeństwa pojazdowi 1 i 2. Przed przecięciem się drogi rowerowej i jezdni ustawiono znaki koniec drogi dla rowerów. Oznacza to, że rowerzysta przekraczając jezdnię nie jest już w ciągu drogi rowerowej i musi ustąpić pierwszeństwa wszystkim pojazdom. Rowerzysta nie musi zsiadać z roweru i przeprowadzać go na drugą stronę jezdni. Powyższe rozwiązanie kończące drogę dla rowerów stosowane jest, gdy warunki terenowe nie pozwalają na wyznaczenie bezpiecznych przejazdów dla rowerów. Niebezpieczny przejazd dla rowerzystów to taki, przed którym kierowca nawet przy zatrzymaniu się nie będzie widział rowerzysty w momencie wjazdu rowerzysty na przejazd.
Niebezpieczny przejazd rowerowy Powyżej przedstawiono niebezpieczny przejazd rowerowy. Mimo dobrego oznakowania i linii stopu przed przejazdem rowerzysta przejeżdżając przez przejazd jest narażony na niebezpieczeństwo. Rowerzysta jadąc nawet minimalną prędkością nie jest tam bezpieczny. Stojący przed przejazdem kierowca zauważy rowerzystę dopiero w momencie jego wjazdu na przejazd rowerowy.
Przykład 5 Rowerzysta ma pierwszeństwo nad pojazdem. Pierwszeństwo określają znaki drogowe. Rowerzysta znajduje się w ciągu drogi z pierwszeństwem przejazdu, zaś pojazd jest na drodze podporządkowanej.
Przykład 6 * Droga wewnętrzna, strefa zamieszkania, zjazd (np. z posesji lub obiektu przydrożnego) lub droga gruntowa (nie twarda) Rowerzysta ma pierwszeństwo nad pojazdem. Rowerzysta jedzie drogą rowerową, która jest w ciągu drogi publicznej. Kierowca, zgodnie z art. 17.1 Prawa o ruchu drogowym, wyjeżdżając na drogę publiczną z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu, z drogi niebędącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania włącza się do ruchu. W związku z powyższym ma on obowiązek zachować szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa uczestnikom ruchu poruszających się po drodze publicznej.
Przykład 7 Rowerzysta ma pierwszeństwo nad pojazdem. Rowerzysta ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym (na nim oraz bezpośrednio przed nim). Podczas nowelizacji przepisów Prawa o ruchu drogowym w 2011r. z ustawy usunięto ust. 4 z art. 33: Na przejeździe dla rowerzystów, kierującemu rowerem zabrania się: 1. wjeżdżania bezpośrednio przed jadący pojazd; 2. zwalniania lub zatrzymywania się bez uzasadnionej przyczyny. Dodatkowo w 47.4 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych można znaleźć zapis: Kierujący pojazdem zbliżający się do miejsca oznaczonego znakiem D-6, D-6a albo D-6b jest obowiązany zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszych lub rowerzystów znajdujących się w tych miejscach lub na nie wchodzących lub wjeżdżających. Powyższe zapisy w Rozporządzeniu oraz zmiana w Prawie o ruchu drogowym jasno ukazują, że rowerzysta na przejeździe rowerowym ma pierwszeństwo.
Przykład 8 Obaj rowerzyści jadą prawidłowo. Oznakowany w powyższy sposób chodnik nie jest drogą rowerową, a drogą dla pieszych, z dopuszczeniem ruchu rowerowego. Oznacza to, że rowerzysta ma 2 alternatywy: może poruszać się po jezdni lub po chodniku (nie ma obowiązku korzystania z drogi rowerowej oznakowanej znakami C-13 lub C-13/C-16). W przypadku ruchu po chodniku rowerzysta ma obowiązek zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszym.
Przykład 9 Pojazd ma pierwszeństwo nad rowerzystą. W powyższym przypadku, zgodnie z art. 17 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym, rowerzysta włącza się do ruchu opuszczając drogę rowerową. Zgodnie z ust. 2 ma on obowiązek zachować szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu.
Przykład 10 W tym przypadku, z uwagi na przejście dla pieszych, rowerzysta ma obowiązek zejść z roweru i przeprowadzić go na drugą stronę jezdni.
Przykład 11 Rowerzysta ma pierwszeństwo nad pieszym. W niektórych przypadkach, kiedy nie ma warunków do wyznaczenia w ciągu drogi pieszo-rowerowej przejścia dla pieszych i przejazdu rowerowego wyznacza się sam przejazd rowerowy. Przejazd rowerowy jest elementem drogi rowerowej. Zgodnie z art. 11 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym: Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerów jest dozwolone tylko w razie braku chodnika lub pobocza albo niemożności korzystania z nich. Pieszy, z wyjątkiem osoby niepełnosprawnej, korzystając z tej drogi, jest obowiązany ustąpić miejsca rowerowi. W związku z powyższym pieszy może korzystać z przejazdu rowerowego, ale musi ustąpić pierwszeństwa rowerzystom. Pieszy, który chce przejść przejazdem rowerowym powinien w pierwszej kolejności rozejrzeć się czy do przejazdu zbliża się rowerzysta. Jeśli tak, to powinien zatrzymać się i przepuścić rowerzystę, aby ten pokonał przejazd jako pierwszy. Ponadto zgodnie z art. 13 Prawa o ruchu drogowym pieszy ma prawo przechodzić przez jezdnię poza przejściem dla pieszych pod warunkiem, że odległość od przejścia przekracza 100m. Jeżeli jednak skrzyżowanie znajduje się w odległości mniejszej niż 100 m od wyznaczonego przejścia, przechodzenie jest dozwolone również na tym skrzyżowaniu. Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych. jest dozwolone tylko pod warunkiem, że nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów. Pieszy jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdom i do przeciwległej krawędzi jezdni iść drogą najkrótszą, prostopadle do osi jezdni. Wyjątkiem na terenie zabudowanym jest przechodzenie przez drogę dwujezdniową. W tym przypadku przechodząc przez jezdnię należy korzystać wyłącznie z przejścia dla pieszych.
Ruch rowerowy po chodniku Zgodnie z art. 33 ust. 5 Prawa o ruchu drogowym: Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jednośladowym jest dozwolone wyjątkowo, gdy: 1. opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem, 2. szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, 3. warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła), z zastrzeżeniem ust. 6. Art. 33 ust. 6 Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym. Ruch rowerzystów jezdnią obok siebie Zgodnie z art. 33 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym kierującemu rowerem lub motorowerem zabrania się jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu z zastrzeżeniem ust. 3a, który wskazuje, że można to robić wyjątkowo, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego. W praktyce oznacza to, że poruszanie się obok innego rowerzysty dozwolone jest na drogach o małym natężeniu ruchu drogowego (najczęściej poza miastem).
Znaki informacyjne D-6 przejście dla pieszych występuje razem z oznakowaniem poziomym P-10 P-10 D-6 + D-6a przejazd dla rowerzystów występuje razem oznakowaniem poziomym P-11 P-11 D-6a + D-6b przejście dla pieszych i przejazd dla rowerzystów występuje razem z oznakowaniem P-10 i P-11 D-6b + P-10 P-11