KARTA CHARAKTERYSTYKI Wg Rozp. (WE) nr 1907/2006, Zał. II Data aktualizacji karty charakterystyki : 20.07.2009r Data sporządzenia poprzedniej wersji : 31.10.2008r 1. IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Nazwa handlowa: Płyn hamulcowy DOT-5.1 1.2. Zastosowanie produktu: Do wszystkich pojazdów samochodowych i motocykli, dla których instrukcja zaleca stosowanie płynu hamulcowego klasy DOT-5.1.Szczególnie zalecany jest do pojazdów dysponujących duŝymi mocami, pracujących w ekstremalnych warunkach eksploatacji oraz do samochodów sportowych. 1.3. Identyfikacja przedsiębiorstwa: Nazwa firmy: Orlen Oil Sp. z o. o. Adres: ul. Armii Krajowej 19, 30-150 Kraków Telefon : (012) 665 55 00, tel. kontaktowy (013) 43 84 415 w godz. 7-15 w dni robocze Fax: (012) 665 55 01, (013) 43 84 321 e-mail: msds@orlenoil.pl Tel. alarmowy 998- StraŜ poŝarna lub 112 (telefony stacjonarne i komórkowe) 2. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Klasyfikacja zagroŝenia: Produkt nie klasyfikowany jako niebezpieczny. ZagroŜenie poŝarowe: ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: Nie wykazuje W normalnych warunkach uŝytkowania produkt nie stwarza zagroŝenia. Produkt wykazuje małe zagroŝenie dla organizmów wodnych i lądowych lecz naleŝy pamiętać, Ŝe zanieczyszczania olejem środowiska jest zabronione prawem. 3. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Mieszanina: poliglikolu, eterów glikoli, inhibitorów korozji, boranu trójglikolu metylowego. Składniki niebezpieczne występujące w mieszaninie: Składnik * 2-[2-(2-butoksyetoksy)etoksy] etanol Numer WE Numer CAS Zawartość [% (m/m)] Klasyfikacja 205-592-6 143-22-6 <15 X i ; R41 2-(2-metoksyetoksy)etanol 203-906-6 111-77-3 >1 <5 X n ; R63 Glikol dietylenowy 203-872-2 111-46-6 1 3 X n ; R22 Diizopropanoloamina 203-820-9 110-97-4 1 3 X i ; R36 Strona 1 z 7
*Wymienione substancje nie posiadają w chwili obecnej numeru rejestracyjnego zgodnie z rozporządzeniem REACH, podlegają przepisom okresu przejściowego. 4. PIERWSZA POMOC Drogi oddechowe: Skóra: Oczy: Połknięcie: W razie zatrucia inhalacyjnego zapewnić dostęp świeŝego powietrza. JeŜeli nie nastąpi poprawa zapewnić pomoc medyczną. Zmyć duŝą ilością wody z mydłem. JeŜeli wystąpi podraŝnienie zapewnić pomoc medyczną. Usunąć szkła kontaktowe (jeśli są). Przemywać otwarte oczy wodą przez 15min.. JeŜeli wystąpi podraŝnienie zapewnić pomoc medyczną. Sprowokować wymioty (tylko u osoby przytomnej). JeŜeli nie nastąpi poprawa zapewnić pomoc medyczną. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Zalecane środki gaśnicze: Sprzęt ochronny: Nieodpowiednie środki gaśnicze: ZagroŜenia związane z gaszeniem poŝarów: Piana, mgła wodna, suche proszki gaśnicze, CO 2, piasek lub ziemia tylko w przypadku małych poŝarów, woda w duŝej ilości. Kompletne ubranie ochronne z indywidualnym aparatem oddechowych. Brak danych Wystawione na działanie ognia pojemniki naleŝy schładzać przy pomocy wody. Nie wolno dopuścić, aby pozostałości po gaszeniu poŝaru dostały się do rzek, strumieni, kanalizacji, źródeł wody pitnej. Produkty spalania: - 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ochrony: Zabezpieczenie środowiskaduŝe rozlewiska: Zabezpieczenie środowiskamałe wycieki: Unikać kontaktu ze skórą i oczami. Przy zbieraniu wycieków nosić odzieŝ ochronną, rękawice, okulary ochronne /gogle/ i aparat izolujący drogi oddechowe. Nie wdychać oparów. DuŜe rozlewiska zabezpieczyć przed rozprzestrzenianiem się tworząc bariery z piasku, ziemi lub materiału pochłaniającego. Zebrać dostępnym sprzętem i umieścić w oznakowanym szczelnym pojemniku do późniejszego odzysku lub składowania w stosownym miejscu. Pozostałości potraktować jak mały wyciek. Zebrać mieszając uprzednio z ziemią, piaskiem lub materiałem adsorpcyjnym. Zebrać dostępnym sprzętem i umieścić w oznakowanym szczelnym pojemniku do późniejszego składowania w stosownym miejscu. 7. POSTĘPOWANIE Z MIESZANINĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE POSTĘPOWANIE Zabezpieczenie uŝytkownika: Zabezpieczenie przed eksplozją i poŝarem: Stosować odpowiednią wentylację w przypadku zaistnienia warunków do wytworzenia się pary bądź mgły. Stosować wszelkie środki ograniczające ryzyko kontaktu zwłaszcza z płynem przepracowanym. Przetrzymywać z dala od materiałów łatwopalnych, Ŝywności i napojów. Przy manipulowaniu i magazynowaniu przestrzegać ogólnych zasad i przepisów BHP i P.PoŜ., zaleca się uŝywanie okularów ochronnych i odpowiedniej odzieŝy ochronnej. Puste opakowania i zbiorniki mogą zawierać palne lub wybuchowe pary. Nie wolno zbiorników lub opakowań metalowych z płynem lub po płynie spawać, grzać, ciąć lub wiercić. Pozostałe w opakowaniach resztki płynu w wyniku znacznego wzrostu temperatury mogą utworzyć z powietrzem mieszaninę oparów, które mogą spowodować eksplozję. Nasączone płynem ubrania i papier lub szmaty, wykorzystywane do wycierania rozlanego płynu, stwarzają zagroŝenie poŝarowe- nie dopuścić do gromadzenia się takich materiałów. Pozbyć się ich natychmiast po ich uŝyciu przy Strona 2 z 7
Środki ostroŝności: MAGAZYNOWANIE Warunki: Przeciwwskazania: Opakowanie: zachowaniu odpowiednich środków ostroŝności. Redukować zagroŝenie poŝarowe poprzez takie uŝytkowanie maszyn i urządzeń aby: - Unikać rozlewania i rozchlapywania płynu na rozgrzane lub znajdujące się pod napięciem części maszyn. - Nie dopuszczać do tworzenia się mgły płynu zwłaszcza w systemach ciśnieniowych.unikać dłuŝszego lub powtarzającego się kontaktu skóry z olejem lub nasączonym płynem ubraniem. - W przypadku kontaktu ze skórą natychmiast zmyć zabrudzone miejsce duŝą ilością wody z mydłem. - Nie uŝywać środków ściernych i rozpuszczalników naftowych do mycia ciała. - Zmieniać natychmiast zanieczyszczone ubranie robocze. - Nie wdychać par i mgły. - Unikać kontaktu produktu z substancjami silnie utleniającymi. - Przy manipulowaniu nie jeść, nie pić i nie palić. - UŜywać tylko odpornych na działanie węglowodorów pojemników, połączeń, sprzętu. Płyn naleŝy przechowywać w pojemnikach (metalowe nieocynkowane, polietylenowe) szczelnie zamkniętych nakrętkami uniemoŝliwiającymi otwarcie opakowania bez naruszenia plomby zabezpieczającej, w temperaturze nie przekraczającej 40 0 C. KaŜde opakowanie transportowe z zawartością powinno być oznakowane zgodnie z PN-90/0-79251. Na opakowaniu naleŝy umieścić etykietę zawierającą : nazwę i adres producenta lub dystrybutora, nazwę produktu i numer normy, zastosowanie, datę waŝności, ostrzeŝenia 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Ochrona skóry: Ochrona oczu: UŜywać dobrze wietrzonych pomieszczeń, w przypadku moŝliwości powstania mgły płynu uŝywać układów zamkniętych i dobrej wentylacji. Nie wymaga specjalnego zabezpieczenia, chociaŝ w celu ewentualnego zminimalizowania ryzyka zaleca się stosowanie odzieŝy ochronnej, rękawice ochronne, okulary ochronne. Nie wymaga specjalnej ochrony, chociaŝ dobrym zwyczajem jest stosowanie okularów ochronnych.. Ochrona dróg oddechowych: W normalnych warunkach nie wymagają specjalnego zabezpieczenia. JeŜeli istnieje ryzyko przekroczenia dopuszczalnych stęŝeń lub moŝliwość powstania mgły olejowej naleŝy stosować maski ochronne. Parametry kontroli naraŝenia; Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, (Dz. U. Nr 217, poz.1833 oraz z 2005 r. Dz. U. Nr 212, poz. 1769) wartości dopuszczalnych stęŝeń dla surowców występujących w preparacie wynoszą: Nazwa niebezpiecznego składnika CAS NDS NDSCh NDSP mg/m 3 mg/m 3 Glikol dietylenowy aerozol 111-46-6 10 - - 2-(2-metoksyetoksy)etanol 111-77-3 50 - - Środki zapewniające właściwą higienę Przestrzegać podstawowych zasad higieny: nie jeść, nie pić, nie palić na stanowisku pracy. SkaŜone ubranie produktem natychmiast wymienić na czyste. Produkt doskonale wchłania się przez nieuszkodzoną skórę. Nie dopuszczać do oblania produktem, zwłaszcza duŝych powierzchni ciała. Zawsze po skończeniu pracy umyć ręce wodą z mydłem Strona 3 z 7
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE Wygląd ciecz jednorodna, przezroczysta Barwa od bezbarwnej do Ŝółtej Zapach charakterystyczny Temperatura wrzenia powyŝej 260 C Temperatura krzepnięcia płynny w temperaturze 50 C Lepkość kinematyczna, w temp. 20 C, 12 16 mm 2 /s Temperatura zapłonu powyŝej 130 C Temperatura samozapłonu powyŝej 200 C Granica wybuchowości dolna 1,6% (V/V) ( dla glikolu dietylenowego) górna 10,8% (V/V) (dla glikolu dietylenowego) PręŜność par w temp. 20 C 0,003 kpa (dla glikolu dietylenowego) Gęstość w temp. 20 C ok. 1,07 g/ml Rozpuszczalność w wodzie rozpuszczalny Inne rozpuszczalniki rozpuszczalniki polarne Współczynnik podziału n-oktanol/woda Brak danych Gęstość par Brak danych Szybkość parowania Brak danych 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność: Czynniki, których naleŝy unikać: Warunki, których naleŝy unikać : Niebezpieczne produktu rozkładu: Produkt jest stabilny w normalnych warunkach magazynowania, manipulowania i uŝytkowania. Unikać kontaktu z mocnymi utleniaczami. Ciepło, płomienie i iskry, wilgoć, temperatura powyŝej 40 C. Niepełne spalanie moŝe dawać w efekcie gazy jak CO, CO 2, sadzę. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi wnikania do organizmu: przewód pokarmowy, drogi oddechowe, skóra, oczy. Objawy zatrucia: Toksyczność ostra doustna: LD50 /szczur doustnie/ >2.000 mg/kg Pierwotne działanie draŝniące na skórę / królik: Pierwotne działanie draŝniące na śluzówkę / królik: Działania mutagenne: Działanie szkodliwe na rozrodczość: Działanie rakotwórcze: Nie działa draŝniąco. Nie działa draŝniąco. Kobiety w okresie rozrodczym powinny unikać kontaktu z produktem. Produkt nie został zbadany. Stwierdzenie to opiera się na właściwościach poszczególnych komponentów. Strona 4 z 7
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Płyn hamulcowy DOT-5.1 Ekotoksyczność: a) wpływ na organizmy wodne: toksyczność dla ryb: Leuciscus idus/ LC50 (96 h): > 100 mg/l b) wpływ na organizmy glebowe: brak danych c) wpływ na rośliny i zwierzęta lądowe: brak danych Mikroorganizmy/działanie na osad aktywny: Przy odpowiednim wprowadzeniu niewielkich stęŝeń do biologicznych oczyszczalni ścieków nie naleŝy oczekiwać zakłóceń procesu rozkładu osadu aktywnego. Ruchliwość: Produkt rozpuszczalny w wodzie. Biorozkładalność: Metoda badawcza: OECD 302B; ISO 9888; 88/302/EEC, Part C Metoda analizy: redukcja DOC Stopień eliminacji > 70 % Łatwa eliminacja z wody. Zdolność do bioakumulacji: Inne szkodliwe skutki: 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI W przypadku zaistnienia konieczności pozbycia się produktu, który utracił swoje własności eksploatacyjne oraz odpadów (rozlany preparat lub zmieszany z adsorbentami) naleŝy go przekazać podmiotowi uprawnionemu do odbioru tego typu odpadu, posiadającemu odpowiednie zezwolenia. Produkt nie moŝe być zagospodarowany razem z odpadami z gospodarstw domowych. Nie dopuścić do przedostania się produktu do systemu ściekowego. Klasyfikacja odpadów (wg Rozporządzenia MŚ. Dz.U. Nr 112, poz. 1206) Kod odpadów : 16 01 03* płyny hamulcowe ( odpad jest niebezpieczny ) UWAGA: PoniewaŜ kod odpadów jest przypisywany w zaleŝności od źródła ich powstania, końcowy uŝytkownik powinien, uwzględniając specyficzne warunki stosowania produktu, zdefiniować powstały odpad i przypisać właściwy kod, zgodnie z obowiązującymi przepisami. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI OPAKOWANIOWYMI Odzysk / recykling / likwidację odpadów opakowaniowych przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami. UWAGA: Tylko opakowania całkowicie opróŝnione i oczyszczone mogą być przeznaczone do recyklingu! Korzystać z usług firm posiadających odpowiednie uprawnienia. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE REGULACJE MIĘDZYNARODOWE Transport lądowy RID/ADR: Transport morski IMDG: Transport powietrzny: Informacje dodatkowe: Nie stosowane Nie stosowane Nie stosowane Nie stanowi zagroŝenia w czasie transportu i nie wymaga specjalnego traktowania. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Obowiązujące przepisy krajowe: Strona 5 z 7
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28. 09. 2005r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. Nr 201 poz. 1674) 2. Ministra Zdrowia z dnia 13.11.2007r. w sprawie karty charakterystyki (D.U Nr 215 poz.1588) 3. Rozporządzenie MZ z dnia 14.08.2002r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U. Nr 142 poz.1194) ZMIANA- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.08.2007 uchylające rozporządzenie w sprawie obowiązku dostarczania karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U Nr 161/2007 poz. 1144) 4. Rozporządzenie MZ z dnia 02.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 171 poz.1666) ZMIANA- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 04.09.2007 (Dz. U. Nr 174/2007 poz. 1222) 5. Rozporządzenie MZ z dnia 02.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173 poz.1679) z późniejszymi zmianami 6. Rozporządzenie MZ z dnia 30.04.2004r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania naleŝy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeŝenie o niebezpieczeństwie (Dz.U. Nr 128 poz. 1348) 7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17.04.2003r. w sprawie ograniczeń, zakazów i warunków obrotu lub stosowania substancji i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 86/2003, poz.799) 8. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003 r. w sprawie sposobu dokonywania oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzanego przez substancje chemiczne (Dz.U. Nr 52/2003, poz.467) 9. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003r. w sprawie szczegółowych danych wymaganych w dokumentacji przedstawianej przez zgłaszającego substancję nową, niezbędnych do oceny ryzyka stwarzanego przez taką substancję dla zdrowia człowieka i środowiska (Dz.U. Nr 50/2003, poz.437) ZMIANA Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.08.2007 (Dz. U. Nr 160/2007 poz. 140) 10. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 04.10.2001r. w sprawie nadania statutu Biuru do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych (Dz.U. Nr 121, poz.1308) 11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003 r. w sprawie szczegółowych danych, które producent lub importer przedstawia Inspektorowi do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych w przypadku wprowadzenia do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niektórych substancji nowych (Dz.U. Nr 50/2003, poz.436) 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14.03.2003r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników słuŝących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty niebezpieczne (Dz.U. Nr 61/2003, poz.552) 13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17.01.2003r. w sprawie informacji o preparatach niebezpiecznych, dla których nie jest wymagane dostarczenie karty charakterystyki (Dz.U. Nr 19 z 07.02.2003r, poz. 170) 14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003r. w sprawie określenia progów wielkości obrotu substancjami nowymi oraz zakresu i rodzaju badań wymaganych po przekroczeniu tych progów (Dz.U. Nr 50, poz.438) 15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.04.2003r. w sprawie wysokości i sposobu wnoszenia opłat z tytułu zgłoszenia substancji nowej i przedstawienia wyników dodatkowych badań (Dz.U. Nr 116, poz. 1102) 16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 04.06.2003r. w sprawie kryteriów, które powinny spełniać jednostki organizacyjne wykonujące badania substancji i preparatów chemicznych, oraz kontroli spełnienia tych kryteriów ( Dz.U. Nr 116, poz. 1103 ). Strona 6 z 7
17. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE Znakowanie i klasyfikacja (informacje zamieszczone na etykiecie) : Produkt bezpieczny i nie wymaga specjalnego znakowania na opakowaniach jednostkowych. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania produktu ( zwroty S): S2 S46 Chronić przed dziećmi. W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza pokaŝ opakowanie lub etykietę. Karta charakterystyki dostępna na Ŝądanie uŝytkownika prowadzącego działalność zawodową. 16. INNE INFORMACJE Oznaczenia przytoczone w pkt.3 Xn szkodliwy R22 Działa szkodliwie po połknięciu. R36 Działa draŝniąco na oczy. R41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. R63 MoŜliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki. Aktualizacja ; pkt 1,2,3,5,6, 8,9, 11,12,13,15,16 PowyŜsze informacje opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy i doświadczeń. Nie stanowią gwarancji właściwości produktu ani specyfikacji jakościowej i nie mogą być podstawą do reklamacji. Produkt powinien być transportowany, magazynowany i stosowany zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz dobrą praktyką i higieną pracy. Przedstawione informacje nie mogą mieć zastosowania dla mieszanin produktu z innymi substancjami. Wykorzystanie podanych informacji, jak i stosowanie produktu, nie są kontrolowane przez producenta, a zatem obowiązkiem uŝytkownika jest stworzenie stosownych warunków bezpiecznego obchodzenia się z produktem.. Strona 7 z 7