SYSTEM (GHS) - PODSTAWĄ SYSTEMU REACH

SYSTEM (GHS) - PODSTAWĄ SYSTEMU REACH MINISTERSTWO GOSPODARKI 14 grudnia 2007 STAN RZECZYWISTY AEROZOLE PALNE PRZED WDROŻENIEM SYSTEMU REACH Podstawowe przepisy regulujące obrót i stosowanie towarów/substancji i preparatów niebezpiecznych UE/Polska Dyrektywa Rady 67/548/EWG z dnia 27.06.1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych (Dz.U. WE L 196 z 16.08.1967, ze zmianami) Dyrektywa Rady 1999/45/WE z dnia 30.07.1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych (Dz.U. WE L 200 z 30.07.1999 r., ze zmianami) Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz. 84, ze zmianami - Dz.U. Nr 100, poz. 1085, : Nr 100, poz. 1085, Nr 123, poz. 1350 i Nr 125, poz. 1367; z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 142, poz. 1187; z 2003 r. Nr 189, poz. 1852; z 2004 r. Nr 11, poz. 94, Nr 96, poz. 959 i Nr 121, poz. 1263; z 2005 r. Nr 179 poz. 1485; z 2006 r. Dz.U. Nr 171, poz. 1225, z 2007r. Dz.U. Nr 176, poz. 1238) 1

STAN RZECZYWISTY AEROZOLE PALNE PRZED WDROŻENIEM SYSTEMU REACH Nieuzasadniony dualizm przepisów dotyczących substancji i preparatów niebezpiecznych generuje znaczące, ale zbędne koszty wskutek : dwukrotnego wykonywania badań zagrożeń stwarzanych przez te same substancje i mieszaniny chemiczne, ale za pomocą odmiennych metod; klasyfikowania zbadanych produktów według odmiennych, niekompatybilnych kryteriów; pakowania sklasyfikowanych produktów do opakowań o zupełnie różnych wymaganiach dot. wytrzymałości; oznakowania opakowań zawierających sklasyfikowane produkty niebezpieczne według odmiennych zasad z zastosowaniem różniących się nalepek/znaków ostrzegawczych informujących o zagrożeniu. USTAWA O SUBSTANCJACH AEROZOLE PALNE CHEMICZNYCH PODZIAŁ SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH NA KATEGORIE 1) Substancje o właściwościach wybuchowych 2) Substancje o właściwościach utleniających 3) Substancje skrajnie łatwo palne 4) Substancje wysoce łatwo palne 5) Substancje łatwo palne 6) Substancje bardzo toksyczne 7) Substancje toksyczne 8) Substancje szkodliwe 9) Substancje żrące 10)Substancje drażniące 11)Substancje uczulające 12)Substancje rakotwórcze 13)Substancje mutagenne E Wybuchowe T+ Bardzo toksyczne 14) Substancje działające szkodliwie na rozrodczość 15) Substancje niebezpieczne dla środowiska Znaki i s ymbole os trzegawcze według rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej O Utleniające T F+ Skrajnie łatwo palne C F Wysoce łatwo palne Xn N Xi Toksyczne Żrące Szkodliwe Drażniące 2

USTAWA O SUBSTANCJACH AEROZOLE PALNECHEMICZNYCH CIECZE ŁATWO PALNE - Kryteria klasyfikacyjne R12 - Produkt skrajnie łatwo palny Temperatura zapłonu <0 C i temperatura początku wrzenia 35 C R11 - Produkt wysoce łatwo palny Temperatura zapłonu <21 C i temperatura początku wrzenia >35 C R10 - Produkt łatwo palny Temperatura zapłonu 21 C i 55 C Konsekwencje klasyfikacji USTAWA O SUBSTANCJACH CHEMICZNYCH KLASYFIKACJA SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH Oznakowanie Karty Charakterystyki Odpady niebezpieczne Ochrona pracowników Klasyfikacja Przeciwdziałanie wypadkom Kontrola emisji (powietrze, woda) Ochrona konsumentów (ograniczenia) 3

AEROZOLE PALNE GHS ŹRÓDŁO HARMONIZACJI UN ECOSOC Rada Społeczno-Gospodarcza ONZ UN TDG & GHS Komitet Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych oraz Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Znakowania Chemikaliów TDG Sub-Committee Podkomitet Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych GHS Sub-Committee Podkomitet Ekspertów ONZ ds. Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Znakowania Chemikaliów AEROZOLE PALNE GHS Międzynarodowy akt prawny? W 2002 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Rezolucję 57/253 o implementacji GHS do praw narodowych w krajach członkowskich do 2008 r. Zalecenie to zostało potwierdzone przez UN Economic and Social Council ostatnią Rezolucją 2005/53 z 27 lipca 2005 r. dotyczącą uzgodnionej gotowości operacyjnej systemu w 2008 r. 4

AEROZOLE PALNE GHS Międzynarodowy akt prawny? Globalnie Zharmonizowany System (GHS) nie jest prawnie wiążącym instrumentem bezpieczeństwa obrotu towarami niebezpiecznymi! Bodźcem do jego implementacji są, poza Rezolucją 57/253, także zobowiązania rządowe krajów ONZ wynikające z: Agendy 21 i zaleceń Światowego Szczytu dotyczącego Trwałego Rozwoju; Rezolucji Rady Ekonomiczno Socjalnej ONZ (UN ECOSOC); oraz Zaleceń Forum Międzyrządowego dotyczącego Bezpieczeństwa Chemicznego. GLOBALLY HARMONIZED SYSTEM of CLASSIFICATION and LABELLING of CHEMICALS (GHS) ( Purple Book ook ) UNITED NATONS New York and Geneva, 2005 (ST/SG/AC.10/30/Rev.1) 5

GHS Międzynarodowy AEROZOLE PALNEakt prawny? Globalnie Zharmonizowany System (GHS) jest zalecanym instrumentem bezpieczeństwa obrotu pestycydami! Guidelines on Good Labelling Practice for Pesticides FOOD AND AGRICULTURE ORGANIZATION OF THE UNITED NATIONS October 2006 GHS - PODZIAŁAEROZOLE SUBSTANCJI PALNE NIEBEZPIECZNYCH NA KLASY (fizykochemiczne) 2.1 Materiały wybuchowe 2.2 Gazy palne 2.3 Aerozole palne 2.4 Gazy utleniające 2.5 Gazy pod ciśnieniem 2.6 Ciecze łatwo palne 2.7 Ciała stałe łatwo zapalne 2.8 Substancje samoreaktywne 2.9 Ciecze piroforyczne 2.10 Ciała stałe piroforyczne 2.11 Substancje ulegające samonagrzewaniu 2.12 Substancje wydzielające w kontakcie z wodą gazy palne 2.13 Ciecze utleniające 2.14 Ciała stałe utleniające 2.15 Nadtlenki organiczne 2.16 Substancje korodujące metale wybuchowy palny korodujący metale gaz pod ciśnieniem utleniający 6

GHS - PODZIAŁAEROZOLE SUBSTANCJI PALNE NIEBEZPIECZNYCH NA KLASY (toksyczne i ekotoksyczne) 3.1 Toksyczność ostra 3.10 Zagrożenie dla środowiska wodnego 3.2 Działanie żrące/drażniące na skórę 3.3 Poważne uszkodzenie/ podrażnienie oka 3.4 Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę 3.5 Działanie mutagenne na komórki rozrodcze 3.6 Działanie rakotwórcze 3.7 Działanie toksyczne na rozrodczość 3.8 Toksyczność układowa dotycząca określonego organu - narażenie jednokrotne powoduje śmierć działa żrąco działa szkodliwie działa rakotwórczo 3.9 Toksyczność układowa dotycząca określonego organu - narażenie wielokrotne działa toksycznie na środowisko wodne GHS - Kryteria AEROZOLE klasyfikacyjne PALNE i znakowanie CIECZE ŁATWO PALNE KATEGORIA 1 Temperatura zapłonu <23 C i temperatura początku wrzenia 35 C KATEGORIA 2 Temperatura zapłonu <23 C i temperatura początku wrzenia >35 C KATEGORIA 3 Temperatura zapłonu 23 C i 60 C KATEGORIA 4 Temperatura zapłonu >60 C i 93 C (nie dotyczy TDG) 7

GHS - Kryteria AEROZOLE klasyfikacyjne PALNE i znakowanie CIECZE ŁATWO PALNE Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 Kategoria 4 Brak symbolu NIEBEZPIE IEBEZPIE- CZEŃSTWO skrajnie łatwo palna ciecz i pary NIEBEZPIE IEBEZPIE- CZEŃSTWO wysoce łatwo palna ciecz i pary UWAGA łatwo palna ciecz i pary UWAGA palna ciecz (nie dotyczy TDG) MR-TDG Informowanie o zagrożeniu za pomocą oznakowania Przykład oznakowania -obecnego 35 % Amoniak WE 215-647-8 R 34 Powoduje oparzenia Żrący R 50 Działa bardzo toksycznie na Niebezpieczny organizmy wodne dla środowiska S 1/2 Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. S 36/37/39 Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. S 45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. S 61 Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.. S 56 Zużyty produkt oraz opakowanie dostarczyć na składowisko odpadów niebezpiecznych. nazwa adres numer telefonu 8

GHS Informacja AEROZOLE PALNE o zagrożeniu Oznakowanie opakowań - etykieta na opakowaniu wewnętrznym Przykład: opakowanie jednostkowe z farbą Kategorii 2 Wysoce łatwo palna i Kategorii 1 Powoduje uszkodzenia organów Opakowanie wewnętrzne : Butelki z tworzywa sztucznego z etykietą z nalepkami GHS PAINT (2-METHYL FLAMMALINE, LEAD CHROMOMIUM) NIEBEZPIECZEŃSTWO CAS# XXXX-XX-X Wysoce łatwo palna ciecz i pary. Trzymać z dala od ciepła i źródeł zapłonu. Powoduje uszkodzenia wątroby i nerek wskutek długotrwałego lub powtarzalnego działania na skórę. Trzymać z dala od żywności i napojów. Myć ręce po stosowaniu i przed jedzeniem. Pierwsza pomoc: Skażoną część ciała zmyć wodą z mydłem. Great Lake Paints Inc., Columbus, Ohio, USA. Telephone 999 999 9999 AEROZOLE PALNE GHS Informacja o zagrożeniu Oznakowanie opakowań - etykieta na opakowaniu zewnętrznym Przykład: opakowanie transportowe z farbą Kategorii 2 Wysoce łatwo palna i Kategorii 1 Powoduje uszkodzenia organów Opakowanie zewnętrzne: Skrzynia z nalepką transportową, numerem UN i oznakowaniem GHS Opakowanie wewnętrzne : Butelki z tworzywa sztucznego z etykietą tylko z oznakowaniem GHS PAINT (2-METHYL FLAMMALINE, LEAD CHROMOMIUM) UN1263 NIEBEZPIECZEŃSTWO CAS# XXXX-XX-X Trzymać z dala od żywności i napojów. Myć ręce po stosowaniu i przed jedzeniem. Pierwsza pomoc: Skażoną część ciała zmyć wodą z mydłem. Wysoce łatwo palna ciecz i pary. Trzymać z dala od ciepła i źródeł zapłonu. Powoduje uszkodzenia wątroby i nerek wskutek długotrwałego lub powtarzalnego działania na skórę. Great Lake Paints Inc., Columbus, Ohio, USA. Telephone 999 999 9999 9

GHS Informacja o zagrożeniu - oznakowanie opakowania transportowego (tylko jedno zagrożenie) 2-methyl flammaline UNXXXX Przykład: opakowanie transportowe - bęben ben z produktem Kategorii 2 Ciecz łatwo palna 2-METHYLFLAMMALINE NIEBEZPIECZEŃSTWO Wysoce łatwo palna ciecz i pary. Trzymać z dala od ciepła i źródeł zapłonu. CAS# XXXX-XX-X Pierwsza pomoc: W razie połknięcia zapewnić natychmiast pomoc lekarską. Nie prowokować wymiotów. Akron Chemical Co., Akron, NWT, Canada. Telephone (888) 888-8888 GHS Informacja AEROZOLE PALNE o zagrożeniu - Safety Data Sheet (SDS) (Karta charakterystyki) Struktura karty charakterystyki pozostaje niezmieniona, tzn. 16-punktowa. Dokonano zmian w zawartości merytorycznej punktów. Zbiór SDS 1. Identyfikacja substancji lub mieszaniny i dostawcy Identyfikator GHS produktu; Zalecane użytkowanie chemiczne i ograniczenia użytkowania. 2. Identyfikacja zagrożeń Klasyfikacja GHS substancji/mieszaniny oraz informacje krajowe; Nalepki GHS, wraz ze środkami ostrożności; Inne zagrożenia nie objęte klasyfikacją GHS (np. zagrożenie wybuchem pyłu). 10

GHS Informacja AEROZOLE PALNE o zagrożeniu - Safety Data Sheet (SDS) (Karta charakterystyki) (c.d.) 9. Właściwości fizyczne i chemiczne (tylko nowe pozycje) Ustalony próg wyczuwalności zapachu; Szybkość parowania; Dolna i górna granica wybuchowości; Temperatura samozapłonu; Temperatura rozkładu. 10. Stabilność i reaktywność Stabilność chemiczna; Możliwość zajścia reakcji niebezpiecznych; Warunki, których należy unikać (np. wyładowanie elektrostatyczne, uderzenie lub wibracja). 11. Informacje toksykologiczne Zwięzły, ale pełny i zrozumiały opis objawów toksykologicznych związanych z charakterystykami fizycznymi i chemicznymi; Objawy natychmiastowe i opóźnione, a także chroniczne; Liczbowe pomiary toksyczności (np. toksyczność ostra szacowana). GHS Informacja AEROZOLE o zagrożeniu PALNE - Safety Data Sheet (SDS) (Karta charakterystyki c.d.) 12. Informacje ekologiczne Ekotoksyczność (wodna i glebowa, o ile jest dostępna); Zaleganie i degradowalność; Potencjał bioakumulacyjny; Mobilność w glebie. 13. Postępowanie z odpadami Opis odpadów oraz informacje o bezpiecznym postępowaniu z nimi, a także informacje o metodach ich usuwania, włącznie z usuwaniem nieoczyszczonych opakowań. 14. Informacje o transporcie Numer UN; UN Prawidłowa nazwa przewozowa; Transportowa klasa niebezpieczeństwa; Grupa pakowania, jeśli ma zastosowanie; Czy towar jest niebezpieczny dla środowiska morskiego (Tak/Nie). 11

AEROZOLE PALNE SYSTEM REACH WDROŻENIE ROZPORZĄDZENIE (WE 1907/2006) PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), (Dz.Urz. WE L 396 30/12/2006) Weszło w życie 01.06.2007 r. Podstawą klasyfikacji substancji i preparatów jest znowelizowana Dyrektywa 67/548/EWG AEROZOLE PALNE SYSTEM REACH WDROŻENIE równolegle planowane wdrożenie systemu GHS Zespół mieszany z DG ENTR, DG ENV i DG JRC przygotował propozycję legislacyjną implementacji GHS i uzgodnił pewne główne zasady dotyczące projektu rozporządzenia: Projekt Rozporządzenia powinien być możliwie najbliższy oryginałowi GHS w formacie i terminologii; Opcje GHS powinny być możliwie najbliższe istniejącego systemu klasyfikacji produktów niebezpiecznych UE, z możliwością ulepszenia istniejących postanowień EU; Projekt ROZPORZĄDZENIA (WE) PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18 sierpnia 2006 roku w sprawie klasyfikacji i etykietowania substancji i mieszanin na podstawie Globalnie Zharmonizowanego Systemu (GHS) konsultacja publiczna odbyła się : 21.08.06 21.10.06 r. 12

AEROZOLE PALNE SYSTEM REACH WDROŻENIE równolegle planowane wdrożenie systemu GHS Zespół mieszany Komisji z DG ENTR, DG ENV i DG JRC przygotował drugą propozycję legislacyjną implementacji GHS w ramach nowego rozporządzenia, którego Projekt Rozporządzenia (WE) PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie klasyfikacji, etykietowania i pakowania substancji i mieszanin oraz zmieniający dyrektywę 67/548/EWG i rozporządzenie (WE) nr 1907/2006; został skierowany do konsultacji w ramach zespołu ekspertów technicznych ad hoc reprezentujących niektóre kraje UE SYSTEM REACH WDROŻENIE brak końcowej decyzji dotyczącej okresu przejściowego Nowe rozporządzenie ma implementować do prawa UE nowy system klasyfikacji i etykietowania (znakowania) niebezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych, który ma być podobny do GHS, ale nie identyczny. Niezbędny jest okres przejściowy potrzebny do zbliżenia systemów oraz reklasyfikacji substancji, a po realizacji tej fazy do reklasyfikacji mieszanin; Nowy system ma być wdrażany w dwóch etapach. Wg art. 58: Etap I: do 1 grudnia 2010 reklasyfikacja substancji; Etap II: do 1 czerwca 2015 reklasyfikacja mieszanin. Dyrektywa 67/548/EWG i dyrektywa 1999/45/WE stracą moc po zakończeniu całego okresu przejściowego 1 czerwca 2015 r. (Wg art. 57). 13